1896 N°. 123.
Zaterdag 17 October.
83ste jaargang.
Bij (lit no. behoort een bijvoegsel.
COIKANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjkit- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 Ci.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
ier uitgave.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjj per kwartaal, zoo binnen als bniten Goes, f 1,75.
Afconderlgke nommors 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentibn voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nhgh Van Dithak te Botterdam eu verder
bjj alle Boekverkoopers eu Brievengaarders.
Inseedln, wan advertentiën ri<
GOES, 16 October 1896.
Naar men ons mededeelt worden door een
16tal leden der Ned. Herv. gemeente alhier pogingen
aangewend tot het oprichten eener afdeeling van
den Chr. Nat. werkmans-bond. Gelijk uit
achterstaande advertentie bljjkt zal a. s. Vrjjdag
eene openbare bjjeenkomst, worden gehouden om de
oprichting te bevorderen, waarbij dr. J. Th. de Visser,
eere-voorzitter van den Bond en predikant te Amster
dam, zal optreden. Ook voor leden van andere ge
zindten dan de Ned. Herv. zal het toetreden mogeljjk
worden gemaakt.
Als men eene tenigszins groote opkomst van be
langhebbenden en belangstellenden verwacht wat
wel waarschijnlijk is zou, dunkt onö, een wat
ruimer lokaal, dan waarin de opkomst volgens de
advertentie nu zal plaats hebben, wel gewenscht zjjn.
B{j het door de Maatschappij tot Expl. van
Staatsspoorwegen op 24, 25 en 26 September jl.
gehouden examen voor goederenklerk 3e klasse bobben
o. a. aan de gestelde eischen voldaan de ambtenaren
J. Brondjjk en P. Wingender te Goes.
In de vergadering van Ingelanden van het
waterschap OoBter-Zwake werd eene voor
dracht opgemaakt voor plaatsvervangend djjkgraaf
van bedoeld waterschap, waarop geplaatst werden
J. Tolhoek te Boedekenskerke, J. A. fiemjjn en J.
de Pree te 'a-Gravenpolder, ter vervanging van S.
Paul, benoemd djjkgraaf.
Hoedekenskerke. Met de alhier geplaatste
tweede weegbrug gaat bet voor de aandeel
houders tot heden niet naar wensch. Verleden week
Vrjjdag, met het wegen van aardappels en suiker-
peen begonnen, moest zulks den volgenden dag reeds
gestaakt worden, daar net al spoedig bleek dat het
juiste gewicht door bedoelde weegbrng niet kon
worden aangewezen. Van de enkele voeren suiker-
peeD, die er nog op waren gewogen, werd, toen het
bleek dat de weging niet zuiver was, het gewicht
door schatting bepaald
UolijnnplAat. In de vergadering der Ingelanden
van den Nieuw-Noord-Bevelandpolder,
eergisteren gehouden, kwam het volgende drietal
punten voor:
lo. het onteigenen van gronden, behoorende aan
de heeren A. C. Danckaerts c. s., noodig voor het
leggen van een inlaagdrjk. Over deze zaak kon men
niet tot eenstemmigheid komen.
2o. Het aangaan eener gridleening, wat in ver
band met den uitslag van punt 1 nu werd aange
houden.
3o. Het beheer der grintwegen in den polder.
Daaromtrent werd besloten, in afwjjking met de tot
nu gevolgde bandelwjjze, voortaan het onderhoud
in eigen beheer te nemen. Tot nog toe geschiedde
dit door de gemeente met eene snbsidie nit de
polderkas.
Wlesekerke. In de Maandag gehouden ver
gadering van den gemeenteraad alhier kwam onder
ae ingekomen stukken o. m. voorde Koninkljjke
goedkeuring op de verordening tot heffing en in
vordering van leggeld op het bavenplein te Kam
perland.
Voorts werd de gemeente-begrooting,
zooals zjj door B. en W. was ontworpen, vastge
steld in ontvang en uitgaaf tot een bedrag van
f 21943,13 terwjjl met algemeene stemmen af-
wgzend werd beschikt op een verzoek van
P. Tazelaar Pz. tot a f h e i n i n g van den dorps-
vg ver aan den Noordkant, nit overweging, dat
het voor de gemeente een onbegonnen werk zou zjjn
kinderen op die manier, tegen 't iu 't water vallen
te beveiligen en het in het adr b aangewezen terrein
bovendien particulier eigendom is.
Vergunning is verleend aan den heer J. G.
Gerritsen, te Breslcens, tot het aannemen en dra
gen van de versierselen der orde van het Borstbeeld
van den Bevrjjder, derde klasse, hem door den Pre
sident der Vereenigde Staten van Venezuela geschon
ken.
Naar men verneemt, zullen voor de godsdienst
oefening in de Kloosterkerk te 's-Gravenhage op
Zondag 25 dezer, waarin H. M. de Koningin
voor het eerst aan het H. Avondmaal zal deel
nemen, alleen aan leden van de Ned. Herv. gemeente
kaarten worden verstrekt ter verkrijging van plaatsen,
voor zoover die beschikbaar zjjD. {Vad.)
De Staatscourant van eergisteren maakt eene
uitbreiding van het reservekader bekend, die
vermoedeljjk er zal toe bijdragen om daarvoor nog
meer sympathie op te wekken.
Do mogeljjkheid is nl. geopend om reserve-cfficier
met den rang van luitenant en kapitein te wot den.
Tot dusverre was de hoogste te bereiken graad die
van vaandrig, eene positie tusschen den jongsten
2en luitenant en den oudsten onderofficier en daar
door vaak minder aangenaam.
Zoo is bijv. voor de vaandrigs de officiers wacht
kamer fen verboden heiligdom en evenmin is hunne
plaats in de cantine der onderofficieren, pas nog
hunne meerderen en leermeesters, thans hunne
mindereD.
Door de nieuwe bepalingen wordt echter de positie
van vaandrig teruggebracht tot een tusschentjjdperk,
dat bij gebleken geschiktheid voor reserve-tfficier
slechts 1 jaar behoeft te duren; van dit jaar moeten
minstens 2 maanden onder de wapenen worden door
gebracht.
Regelen omtrent bevordering, ontslag en pensio
neering dezer reserve-officieren zullen bjj de wet
worden vastgesteld.
De Nederlandsche Bank verhoogde
gisteren den rentevoet met i/i Pct-» zoodat thans
het disconto van wissel is 3 dito van promessen
4, beleening van binnenlandsche effecten 4, idem van
buitenlandsche effecten 41/«» idem van goederen 4
en korte beleening 5 pet.
De rijksmiddelen hebben in Sept. jl.
opgebracht f 10,979,996,23 tegen f 10,401,348,17 1/2
in Sept. 1895.
De opbrengst over de eerste negen maanden van
1896 bedroeg f 87,562,532,501/2 tegen f 83,538,727,01
over de eerste negen maanden in 1895.
Het drama, dat te Rotterdam met de arrestatie
van een paar dynamietmannen begon, is,
na al minder en minder de belangstelling te trekken,
uitgegaan als een nachtkaars. Zoodra de hand op
de twee gevaarlijke kerels was gelegd, werd der Roi-
terdamsche politie een kolossale pluim op den hoed
gestoken, wegens haar speurtalent en kranig, beleid
vol optreden. Al spoedig echter verloor de pluim
baar mooiste veeren door de tjjding, dat de mannen,
die het komplofc ontdekten, Engelscben waren, en dat
de Rotterdamsche politie eigenljjk van Londen uit
haar instructies had ontvangen. Met dat al bleef nog
het feit, dat men te Rotterdam althans twee der
samenzweerders had geknipt en ze zuinig zou bewa
ren om ze uit te leveren, meent u
't Mocht watZelfs dat heeft niet mogen zjjn,
want na ernstig wikken en wegen werd bevonden,
dat de termen voor een uitlevering ontbraken, zoo
dat Kearny en Haines dan ook, na een paar weken
de gasten van de Rotterdamsche politie te zijn ge
weest, jl. Zaterdag (geljjk wjj reeds meldden) als vrjje
mannen weder naar Amerika zjjn vertrokken.
Zoodoende resten dus alleen de kosten, zonder na
genoeg 'n greintje eer bjj wjjze van vergoeding. In
de pluim bleef geen enkele veer I ZN.)
De Ned. Maatschappij tot Redding van Dren
kelingen te Amsterdam heeft aan dea heer L. Mey-
b 0 0 m te Middelburg de zilveren medaille toegekend,
wegens het met levensgevaar redden en opwekken
der levensgeesten van een knaapje, dat den 7n Mei
in de Vlissingsche waterleiding was gevallen.
Volgens het Z. Dgbl. is de verontwaardiging
over het ontslag aan dr. De Glopper als geneesheer
van het gasthuis te Aardenburg algemeen en wordt
een protest-petionnement op touw gezet, waarop
reeds door meer dan 155 personen uit alle rangen
en standen geteekend is. Er is ook een strooibiljet
verspreid, waarin zoowel de raad als de regenten
van het gasthuis het moeten ontgelden
Door de maatschappij Zeeland" te Vlissingen
is het verzoek gericht om het doorgaande
rijtuig loopende in den trein van 5.15 v. m. van
VliBsingen naar Rotterdam, door te voeren naar
's-Gravenhage en Amsterdam met trein 6 der Hol-
landsche IJzeren Spoorwegmaatschappij. Daar dit zeel
ten gerieve is van het reizend publiek, zal door de
Maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen
aan dit verzoek worden voldaan.
Omtrent het gebruik van kilometer
boekjes is door de Staatsspoorweg-maatschappjj
alsnog bepaald, dat leerlingen van kostscholen, semi-
nariën, enz. geacht worden te behooren tot het huis
gezin van hunne ouders (resp. van degenen, die daar
mede in dit opzicht zjjn geljjk te stellen); zjj behooren
dus niet tot het huisgezin van den kostschoolhouder
(resp. president van het seminarium, enz.) noch tot
dat van hunne medeleerlingen.
Bljjkens den jongsten maandeljjkscben vaca-
turenstaat in het Weekblad voor Notarisambt en
Registratie is op het oogenblik geen enkele
notarisplaats in Nederland vacant.
In een korps van 800 ambtenaren mag dat zeker
eene groote zeldzaamheid genoemd worden. Naar
men meent zelfs heeft het geval zich in meer dan
25 jaar niet voorgedaan.
Dezer dagen wist het ütrechtsch Dagblad het
volgende mede te deelen
>In verband met de dracht der nieuwe geweren,
pl.m. 4000 M., en het feit, dat de schietbanen te
Laren op ongeveer 3000 M. gelegen zjjn van de
spoorwegljjn Baarn Hilversum, zijn op last van
den inspecteur der infanterie de veiligheids
maatregelen bjj het schieten verscherpt.
Op den pl.m. 80 M. hoogen toren van de N. A.
waterleiding zal telkens een hoornblazer geplaatst
worden. Bij aankomst van den trein blaast hg »op-
honden met vuren" en als de trein gepasseerd is,
wordt een roode vlag geheschen en het signaal
vuren" gegeven."
De Amst. Ct. voegt hieraan toe
Ook de militaire autoriteiten scbjjnen derhalve tot
de wetenschap gekomen, dat de kogelvangers der
schietbanen niet alle kogels opvangen, maar dat er
wdl eens zoo'n kogel langs den kogelvanger vliegt
om dan ergens op de heide to recht te komen.
Doch in dat geval wordt niet alleen een voort
snellende spoortrein bedreigd, maar alles wat zich
binnen de 4000 meter ongeveer in de richting der
banen bevindt. Dan is derhalve niet alleen de spoor
baan onveilig, doch ook de grintweg van Bussum
naar Hilversum, de bosschen van Oorver; terwijl
men op den Trompenberg en in Hilversum tot bjj
het station de kogels kan verwachten.
Ligt het thans niet op den weg der burgerlijke
autoriteiten een onderzoek in te stellen, of zal men
ook hier weer een put dempen als
De verrassingen, welke de nieuwe geweren mede
brengen, behoeven niet vermeerderd te worden. Het
gebeurde op het schietterrein bjj Waalsdorp stemme
tot voorzichtigheid.
Een andere opmerking van de Amst. Ct. betreft
een uitdrukking door den heer Domela Nieuwenhuis
gebezigd in een te Rotterdam gehouden protest
meeting tegen »de Bloedwet", welke meeting uitging
van de vereeniging ter bestrijding van het militairiBme
»De wapens neder". Volgens het Roti. Nieuwsblad
ried de laatste niet aan dienst te weigeren integen
deel, zeide hg doe in dienst uw best en leer goed
schieten dat kan uitnemend te pas komen
Ziedaar zegt nu de Amst. Ct. socialisten-
logica 1 Onder de leus De wapens neder" predikt
men oefening in den wapenhandel. Men is anti-mili-
tairistisch," d. i. tegen het legermaar niet tegen
doodschieten.
Bij het departement van koloniën is ontvangen
het volgende van gisteren gedagteekende telegram
van den gouverneur-generaal van Ned.-Indië betref
fende de krijgsverrichtingen in A t j e h
»Drie tochten hadden plaats uit Tjot Mantang
naar het gebergte in de XXII Moekims, waarbij acht
militairen beneden den rang van officier gewond wer
den, een van dezen levensgevaarlijk, ssdert overleden."
In de Java-Bode leest men
Aan dr. W. van Lingen is een door hem uitge
zocht stuk grond in de Preanger afgestaan voor den
aanleg van een landbouwdorp.
Voor een vrij talrjjk gehoor heeft hjj eenige mede-
deelingen gedaan over de door hem te stichten land
bouwkolonie, die voor een deel een samentrekking
waren van hetgeen reeds over de zaak geschreven
en gesproken is, en voor het overige hierop e eer-
komen, dat de proef met de kolonie genomen zal
worden in bet Bandoensche op een hoogte van 4000
meter; dat dr. Van Lingen daarvoor een reis naar
Europa zal maken om zelf de boeren en boerinnen
te kiezeü, die als voorwerkers den stoot tot de ves
tiging der kolonie zullen moeten gevendat aard
appelen en groenten do eerste hoofdproducten zullen
zjjD, die verbouwd moeten wordendat er naar ge
streefd zal worden om de kolonie, hoe klein ook in
haar begin, de volmaaktheid eener beschaafde maat
schappij zoo nabjj als mogelijk te doen komeD, met
eigen school, geneesheeren enz., enz.
Wat betreft de vraag Moeten er zooveel mogeljjk
gezinnen worden aangenomen of enke uitgelezen ge
zinnen, geschikt voor de opvoeding van kinderen
is spreker (dr. v. L.) beslist voor het laatste. »Er
zijn er die meenen, dat men op eens de armoede in
de maatszhappjj zou kunnen wegnemen, als men al
de werkloozen in zulke koloniën kou plaatsen. Dit
is eenvoudig een utopie. Spr. zal zich gelukkig ach
ten als hg eeu kleine bron van welvaart mag ope
nen en wil geen illusiën wekken, die niet vervuld
worden."
Het practiBch onderricht moet in deze nieuwe,
kleine maatschappij een hoofdzaak zjjn. Daarvoor zjjn
noodig 'n ervaron tuinma", tevens chef van den proef
tuin, een boer (vooral voor zuivelbereiding) en eenige
ambachtslieden, allen met hun gezinnen. Spr. zou
gaarne in h6t volgende jaar naar Holland gaan om
die personen uit te kiezen em herwaarts te brengen
hij zou dit element niet gaarne in het Dorp missen."
Op de vraag: >Van welke beteekenis kan het
Landbouwdorp voor de Indo-Europeesche maat
schappij zjjn wordt geantwoord
Vooreerst zal dan eindelijk eens onder tameljjk
gunstige omstandigheden de proef genomen worden,
in hoeverre Iado-Europeesehe en Hollandsche ge
zinnen hier den kleinen landbouw kunnen drijven.
Eenige gezinnen zullen door die proef al aanstonds
zijn gebaat.
Ten tweede zullen een aantal kinderen in een
zeer krachtig klimaat in een nieuwe richting wor
den grootgebracht. De lust in 't landeljjke, de liefde
tot den bodem kan eerst daar ontstaan nu be
staat zjj niet. Die jongens zullen later niet verlegen
staan, waar ook, hun brood te verdienen.
Ten slotte zal misschien de kleine landbouw daar
uit geboren worden, die een groote zegen is voor
een land, zooals spr. met het voorbeeld van Frank-
rjjk aantoont.
De Hamb. Nachr. spreekt d9 verontrustende
berichten over den gezondheidstoestand van Bis
marck tegen. Tengevolge van het vochtige weder
heeft de vorst meer dan gewoonljjk last van zijn
aangezichtspijn, die hem slapelooze nachten bezorgt.
Echter baart zjjn toestand niet de minste ongerustheid.
De Standard beweert, dat de Paus een schrij
ven heeft gezonden aan den Sul tan, waarin hjj
dezen in naam van God verzoekt, een einde te ma
ken aan de wreedheden, welke tegen de Christenen
worden gepleegd.
De brief werd overgebracht door Monseigneur Bo-
netti, Apostolisch vertegenwoordiger te Konstanti-
nopel
De sultan kon een audiëntie niet weigeren, zegt
de Standardmaar ontving den gezant met groote
koelheid, nam het schrjjven aao, doch behield zich
een antwoord voor.
Uit Parjjs wordt gemeldDe uitlevering van
Tynan is geweigard en de gevangene is in vrjjheid
gesteld.
Oost-Indië. Vergund te repatrieeren aan den luit.
ter zee le klasse C. A. D 0 m i n i c u s.
Het verbaan van de wereld.
Onder dit opschrift lezen we in de N. R. Ct.:
Wjj zijn er alweer goed afgekomen.
Zondag zou de wereld vergaan zjjn, zoo had een
Fransche jonge dame, dilettante in de kunst van het,
waarzeggen, verzekerd. Zjj had ook den cycloon van
den lOen September te Parjjs aangekondigd, en die
voorspelling was immers uitgekomen. En wie weet
hoevelen er, onder het meest verlichte volk der
aarde, stilletjes bang geweest zjjn.
Maar de Eiffaltoren staat nog overeind, en wij
zjjn er ook nog.
Lichtgeloovige menschen kannen zich overigens
troosten: deze lie October 1896 was geenszins de
eerste zeer critieke dag, noch zal 't de laatste zjjn.
Een paar duizend jaar lang, en langer, maakt een
deel van het beschaafde menschdom zich ongerust
over het vorgaan van de wereld, alsof het bjj alle zeer
reëale beproevingen zulk een denkbeeldig kwaad nog
van noode had. Het is ook wel iets grootschzoo
met éón slag alles weg: land en volk, koningen,
bedelaars, conservatieven, liberalen, sound-money
mannen en eigenaars van zilvermgnen, en zelfs de
anarchisten. De heele aarde met aan haar opper
vlakte al ons werken en streven, al de ellende en
alle idealen. Want 't spreekt vau zelf voor ons,
arrogante bewoners van zoo'n stofje in 't heelal,
dat het verdwjjnen van de aarde geljjk!uidend is
met het vergaan van de wereld.
Wat er nu, bjj alle rampep, die ons onverhoeds
treffen kunnen, van een aaidbeving tot een vallende
dakpan, zoo buitengewoon vreeseljjks is juist in
't vergaan van de wereld, heeft er bij sommigen
nooit in gewild. Eóns moeten wjj toch sterven, en
in die bijzondere manier van omkomen is ongetwjjfeld
iets gezelligs.
Het geval is van de oudste tjjden af voorzien. De
heilige boeken der Weda's voorspelden het, en ook
de Apocalypse stelde het stjjdstip vast. Het zou
moeten gebeuren, dacht men, in het jaar 1000. De
angst, die zich toen van de christelijke natiën meester
maakte, was onbeschrjjfeljjk. De kronieken van dien
tgd staan er vol van. Toen er destgds nog een onheil
spellende komeet verscheen, vervloog de laatste hoop.
Nu en dan kwam de sombere dat.um terug: het
groote publiek wordt nooit wjjzer in zulke dingen.
De oorzaken verschilden echtervolgens de eena
verklari-g zou do zwaart* der z^nde het einde der
