1896 Nü. 122.
Donderdag 15 October.
83su> jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Pr|js per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommorg 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de hoeren Nijgh Vlu Diïmu te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkooperg en Brievengaarders.,
IhMsottdhic wan advesrtentiSn
De prys der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking bobbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ot.
Aanvragen om en verin aiding van liefdegaven 5 cent per regel.
9 «ren o*» ö<?n der «ütèfpw.vie.
GOES, 14 October 1896.
Men zal van ons wel niet verwachten eene
beoordeeling vau de opera-uitvoering,
zooals de titel van het programma luidt Maar-
dagavond door het Lalunnsch-Opera-ensemble »Oos-
pi" in de concertzaal dyr sociëteit Van Oagenucbten
Vrjj" alhier gegeven.
Een specialiteit op het gebied van den zang, die
tevens Italiaan6ch verstaat, zou wellicht zich de b9-
voegdheid tot oordeel en kunnen tocë igenen. Want
men moge al op gezag van andere bladen aannemen,
dat bet Italiaan^ch toch maar »de taal bljjft voor
den zang" en dat die taal »zoo zoet klinkt in den
gedragen zang," a's men baast geen syllabe verstaat
van wat gezongen wordt, dan gaat er van dat zoet
klinkende" heel wat verloren en, wat meer ismen
kan over de voordracht volstrekt niet oordeelen, te
minder als inen zich moet behelpen met een tekst
boekje, dat ons zoo weinig hulp biedt als hier het
geval was, omdat het, door niet hier en daar een
zin van den Italiainschen tekst te gsven, ons te
weinig den weg wees.
Wjj betwjjfelen het dan ook, of dientengevolge
door het honderdtal personen, dat in de zaal aan
wezig was, wel een onverdeeld genot is ge-
Bmaakt. Slechts zeer enkelen hunner toch zullen de
Italiaansche taal genoegzaam kennen om te genieten
van wat misschien buitm het door allen waar
neembare ts genieten was.
Tot dit waarneembare ons bepalende, beginnen
wy at dadeljjk met te zoggen, dat zij, die huone
plaatsen heel achter ia de zaal hadden genomen,
er het best aan toe waren.
Reeds by de eerste tonen, die Signor Cospi aan
de zeker niet >zoet" althans niet >zacht-klinkende"
pianino ontlokte, vreesden wy, dat het »te hard"
zou worden, en toen een oogenblik daarna de stem
men der zangers zich paarden met de tonen van
het instrument, konden wy al aanstond1? consfcafceeren,
dat onze concertzaal, hoe goed ook van accoustiek,
voor dergelijke uitvoeringen te klein en te laag is;
een gebrsk, dat zeker verhoogd word doordien de
executanten bljjkbaai gewoon zjjn voor eene groote
volle zaal te zingen. Althans in het earRfce Btuk,
een fragment nit Lncrezia Borgia, waren zang en
begeleiding bij wijlen zoo hard, dat het was alsof
een gelijkmatig knetteren van vuurwerk door de
zaal word gehoord, dat het trommelvlies geweldig
aandeed en do slapen deed opzwellen.
Is daarm'ö gezegd, dat de uitvoering niet goed
was Volstrekt niat. De schuld van bet harde lag bjjna
geheel aan de zaal en aan de zooeven genoemde
gewoonte der optredeuden. Wol was het knetteren
sterker als de b a r y t o n wiens goluid wy voller
en wat minder schrijnend zouden gewenscht hebben,
zich in zyn volle kracht deed hoorei», maar over
het algemeen kan van de zangers veel goeds gezegd
worden. De tenor-lyrique, Signor Alghisi,
zong prachtig en met een inderdaad sympathiek en
zoet vloeiend" geluid. Ook Signora Cospi, de s o-
praan, beeft een fraaie stem en had een welver
diend succes. Alleen om deze twee te hooren was
het de moeite en het geld waard om de uitvoering
by te wonen. Ook de alt, Signora Gorreta, had
zeer goede oogenblikken. Jammer, dat zy voor som
mige travestio-rollen wel wat bescheiden van eigen
figuur schf-en te zyn.
Zonder van de beide overige zangers iets ongunstigs
te willen zeggen, scheen het ons toch toe, dat zy,
wat den zang betreft, bij de anderen achterstaan, hoe
wel zy voora' in Fra Diavolo toonden goede acteurs
te zyn, al hebben wy nooit iemand zón zien beven
als nu deze twee leden eener rooverbende.
In het algemeen kwam ons het tweede stuk Ales-
sand.ro Straiella het beBt geslaagde en het schoonste
van het programma voor. Vooral de >groote finale
en Hymne" daarvan, waarbjj zoowtl de gehuurde
moordenaars als de wraaknemende lastgever tot den
moord door den zang van het slachtoffer en van
Leomra zóo getroffen worden, dat zy van hun boos
plan afzien en zelf, op de knieën vallende, instemmen
met den lofzang, lieten een overweldigenden indruk na.
Fra Diavolo was voor de kunst -liefhebbers ze
ker wel het minst bevredigend. Maar do omstandig
heid, dat in dat stuk nogal veel te z i e n is en dat
het zich van de andere stukken door meer gewone
tooneel-actie onderscheidt, zal het voor een ander
gedeelte van het publiek stellig weer meer geniet-
ba ir" hebben doen scbynen. Op het programma wordt
Fra Diavolo eene »opera classique" geheeten. Elders
woonden wy er eene uitvoering van by, waar het
eene opera bouffs" werd genoemd. Den laatsten titel
achten wy hot meest juist het karakter aangevende.
Niettegenstaande da recette niet bjjster groot zal
geweest zyn, scheen men het toch noodig te achten,
haar tjjdens de uitvoering van het laatste stuk, vlak
bjj de open deur der zaal, herhaaldelyk na te tellen.
De klank van geld nu moge misschien roovers als
Fra Diavolo en den zijnen tydens hunnen arbeid
aangenaam in de ooren klinken, het publiek vond
bier deze materiële klanken toch minder harmo
niërend met die der kunst, welke in de zaal weider
geboord.
Want, als slotsom kunnen wy toch wel zeggen,
dat, al waren de omstandigheden niet gunstig,
Maandagavond veel kunstgenot is gesmaakt, dat het
optreden van dit gezelschap hier een vrjj gunstigen
indruk heeft achtergelaten en dat wy eenige uit
nemende talenten op dit gebied hebben leeren kennen,
waarvoor men, zoo zij zich geroepen achtten Goes
nogmaals to bezoeken, misschian wel de groote zaal
der sociëteit beschikbaar zou willen stellen.
Met een enkel woord zij hier tevens melding ge
maakt van de uitstekende verlichting, die na de
restauratie in de concertzaal is aangebracht. De aan-
genamo aanblik, dien de zaal nu oplevert, wordt
daardoor niet weinig verhoogd.
Door de werklieden-vereeniging »Eigen hulp"
alhier werd gisteravond de gewone driemaandelijk-
sc'ae vergadering gehouden, waarop o. a. het ver
slag over het derde kwartaal van dit jaar werd uit
gebracht. Hieruit bleek, dat gedurende dat tijdsver
loop weid ontvangen f 308,72de uitgaven bedroe
gen f 169,82 het kas-saldo op 30 September was
f 2001,61. Aan 18 personen werd uitkeeriag wegens
ziekte verstrekt tot een bedrag van f 156. Voor de
reserve-kas was ontvangen f 60,26, waardoor deze,
na aftrek van een kleine bijdrage, die op verzoek
voor eene wedawe buiten de gemeente was afge
zonden, gestegen was tot f 246,73.
Een voorstel om voor de leden in den loop der
volgende maand weder eene tooneelvoorstelliog te
geven, waarvan de kosten worden gedragen door
de reserve-kas, werd algemeen goedgekeurd.
De rereeaiging telt thans 231 leden.
Een buitengewoon lid, de heor Ph. M. v. d. Man-
dere, bad wegens vertrek bedankt, doch daarentegen
had de heer L. Reitsma zich als zoodanig laten in-
schryven.
Kruidingen. Ia de jongst gehouden verga
dering van den gemeenteraad werd de begrooting
der inkomsten en uitgaven vastgesteld in ontvang
en uitgaaf op f 20791,68.
De jaar welde via het hoofd der school te Hans-
weerd werd verhoogd met f 50 en alzoo gebracht
op f950, terwijl de jaarwedden van den gemeente
veldwachter en den poutie-agent te Hansweerd mede
met f 50 worden vermeerderd.
In de Dinsdag gehouden gemeenteraadsverga
dering te Scherpenfsse werd tot wethouder en
ambtenaar van den burgerlyken stand benoemd de
heer J. D u y n h o u w e r.
Bjj Kon. besluit is bevorderd tot opziener der
vi8Schorjjen op de Schelde en Zoeuwsche strooinea
3a klasse F. Laurot, thans schipper le klasse
bjj de visschery-politie op die wateren.
Door den Nederlandschen Brood-, Koek- en
Banketbakkersbond is indertyd een prjjsvraag
uitgeschreven in verband met da vakopleiding
van bakkers.
Er kwamen 18 antwoorden in.
De jury, bestaande uit de heeren H. J. Gantvoort,
te Deventer, F. J. Smit, te Schiedam en J. van
Maiden Jr., te Amsterdam, kenden de bekroning
toe aan het antwoord, ingezonden ouder het motto
>Zoo meester, zoo knecht," dat bjj opening van het
naambriefje geschreven bleek te zjjn door den heer
J. v. Goozen, te Middelburg.
Men hoort nog weinig of niets van toebe
reidselen ten Hove voor de gewichtige kerkelijke
plechtigheid, die den 24 Oct. in het paleis zal plaats
hebben, de bevestiging van Koningin
W i 1 h e 1 m i n a als lid der Ned. Herv. Kerk.
Ik vermoed zoo schryft de Haagsche-Kroniek-
schrjjver in de N. Gr. Ct. dat het een zoar
huiselijke plechtigheid zal zijn en ik heb daarvoor
ook wel eenige aanleiding. Vanwege bet kerkbestuur
moet toch geïnformeerd zyn of men er op gesteld
zou zyn, dat eenige diakenen der gemeente er bjj
zouden tegenwoordig zyn, om te collectoeren. Den-
keljjk wilden die heeren door 'fc kerkezakje bjj de
int'ressante plechtigheid komen. Doch men heeft
van-vege H. M. bedankt en te kennen gegeven dat
op andere wjjze aan de bedoeling der aanvragers
zou worden voldaan
Naar men thans nader verneemt iB de hof
prediker, dr. Van der Flier, eergisteren op het Loo
geweest met het oog op de voorbereidselen voor de
aanstaande kerkeljjke aanneming van H. M.
de Koningin.
Volgens De Maasbode heeft de regeoring, als
erkenning hunner diensten bij de nasporing en o p-
graving van bet gebeente van den prins van
Oranje te Paduo, benoemd in de Oranje-Nassau-
ord'7tot commandeur den bisschop van Padua, tot
ridders pater Adolf o Assereto, econoom vau het
Augustjjner-klooster aldaar, prof. Gherardo Pomp=o
Molmenti te Venetië, en den kanunnik Di Prampero
te Udino.
Voor do vacature, ontstaan door het overly den
van ;den beer Smitz, is gekozen tot lid van de
Eerste Kamer mr J. W. van der B i e s e n lid
der Provinciale Staten van Noord-Brabant, te Gin-
neken, met 34 van de 57 stemmen.
Reeds wordt er geklaagd over de preven
tieve hechtenis van hen, die bljjken ten on
rechte verdacht te zyn geweest en dan in vrjjheid
worden gesteld zonder eenige vergoeding voor het
onrecht hun aangedaan en betgeen zij zedeljjk en
stoffelyk daardoor leden.
In een welsprekend pleidooi komt mr. D. Simons
in het Paleis van Justitie tegen dien toestand op.
Hij dringt op voorziening daarin aan en vordert
dat van Regeering en Volksvertegenwoordiging daar
in verbetering zal worden gebracht. IndieD, zoo
eindigt hij, indien de Minister en de Staten-Gene-
raal bet dringende der bervormmg niet scbynen te
beseftan, laat dan uit het volk een stem opgaan,
zoo krachtig eu zoo beslist, dat de wetgever zal
moeten luisteren. Het geldt hier meer dan geld
en goed, bet geldt de eer en de vryheid van het
individu. Tegenover dergelijke belangen betaamt
geen afwachtende houding. Handelen is plicht. Her
ziening van onze wetgeving omtrent de preventieve
hechtenis is een eiseh der meest dringende urgentie.
ThaDS meldt ook do Stct.
Volgens een vau den Nederlandschen consul te
Funchal (Madera) bjj het departement van koloniën
ontvangen telegraphisch bericht, is het Nederlandsch
koloniaal stoomschip Paramaribo den 5den
dezer van Madera naar Suriname vertrokken.
Aan een brief van den tjjdeljjken gezagvoerder
der Paramariboden heer E. Juta, ontleent het Hbd.
het volgende
Da Paramaribo verliet IJmuiden 26 September
by vrjj goed wader, dat echter weldra veranderde
in het Kanaal was het voortdurend stormachtig uit
hot Noordwesten, waardoor het noodig werd onder
d n Engolschen wal te houden. Den 28sten Sept.
werd Prawlepoint gepasseerd, en om bjj het steeds
ongunstige weêt- op de ruimle te bljjven eerst bjj
de Scilly-eilanden een meer Zuidwestelijke koers
genomen.
Trots voortdurende stormen en hooge zeeëa hield
het schip zich uitstekend en bereikte op den acht
sten dag na het vertrek uit IJmuiden zonder avary
de roede van Funchal, eiland Madera.
Van de Scilly-eilanden af had het schip eene
vaart gehouden van 101/2 myl.
Het aandoen van Madera lag ni*t in het oor
spronkelijke planmaar het werd wenschelyk geacht
de machines behoorlyk na te zien, wjjl door veel
vuldig doorslaan van de schroef bij het aanhoudend
stormachtige weê: veel ervan gevergd was ge
worden.
Er bleek gelukkig niets te haperen, zoodat reeds
Maandag 5 October de reis naar Suriname kon
worden voortgezet, nadat op Madera nog een ze
vental passagiers waren opgenomen.
Het verdere gedeelte der reis levert, zooals bekend is,
menschelykerwjjze gesproker, geen gevaren meer op.
De »Nederl. Vegetariërs-Bond" heeft
te Amsterdam, onder leiding van den heer A. Ver
schoor, zyn gewone jaarvergadering gehouden.
De heer Verschoor achtte het een gunstig teeken,
dat men meer en meer begint in te zien, dat het
vegetariaDisme niet alleen eene maagquaes'ie is,
maar een der uitingen van een nieuw leven, dat
zich overal openbaart; 't i9 een machtig wapen in
den strjjd tegen drankgebruik" en drankmisbruik"
en ons humaniteitsgevoel wordt er door aangekweekt.
Er gaat van vegetarianisme eene groote opvoedende
kracht uit. Het wachtwoord der medici was vroeger
vleesch, vleesch en nog eens vleeBchtegenwoordig
erkennen zeer velen, dat er te veel vleesch gegeten
wordt en zy meenen, waar vleesch vervangen wordt
door ander voedsel van dierlyken oorsprong (melk,
eieren, zuivelproducten), daartegen geen wetenschap
pelijk bezwaar bestaat.
De bond telt 58 buitengewone en 50 gewone leden.
Aan de leden is kosteloos een vegetarisch kook-
b>ek uitgereikt.
Het voorstel van bet bestuur om eene premie
van f 100, een van f 50 en een of meer van f 25
beschikbaar te stellen voor de restaurateurs, die de
meeBte vegetarische gerechten hebben geleverd, werd
met algemeene stemmen aangenomen.
't Begint er kwaad uit te zien met het pbysiek
van het Hollandscha volksras, zegt de
Eaagsche Ct
In het derde kwartaal van dit jaar zyn aan de
Kweekschool voor do Zeevaart te Leiden van de
296 jongens, die zich voor dienstneming kwamen
aanmelden, 221 geneeskundig afgekeurd, zoodat er
slechts 75 konden worden aangenomen.
't Zou zeker interessant zyn, eens te vernemen
wat die 221 jongens uit ons volk lichamelyk onge
schikt deed zjjn voor matroos, zelfs aangenomen
dat dit ook al een beroep voor uitverkorenen wordt.
De vraag waarom als zinnebeeld van
Luther een zwaan wordt gebezigd, beantwoordt
dhr. A. H. Kiehl in het Haagsche Dagblad als volgt
Hus, de voorlooper van Luther, was uit Boheme
geboortig. Hus beteekc-nt in het Boheemsch Gans.
Hus spotte dikwijls met zyn naam, en toen hjj
op den brandstapel stond, moe fc hjj gezegd hebben;
>Heut bratet ihr 'ne Gans, aber nach hundert
Jahren wird kommen ein weisser Schwan.
Den wird man uogebraten lan (lasseD)."
Het lag voor de hand, dat, toen Lutber de taak
der Kerkhervorming weer opnam, door Hus honderd
jaar te voren begonneD, men hem den Zwaan noemde
en op de Luthersche kerken daarom altijd de zwaan
als windwjjzer geplaatst wordt in plaats van den
Haan, het attribuut van Petrus den Apostel.
Men schryft van de Duitsche grenzen aan dt
Arnh. Ct.
Toen voor 6enige maanden het mond- en klauw
zeer in de Duitsche grensplaatsen uitbrak, meende
men, dat een verhooging der vleesch-
prijzen hiervan het gevolg zou zyn. Tot heden
zyn echter de vleeschpryzen in de Duitsche grens
plaatsen dezelfde gebleven en wordt er niet meer
besteed dan fe Arnhem en andere plaatsen. Niet
tegenstaande datmogen zy, die zich bjj de Holland-
sche grenzen gevestigd hebben om vleesch te ver-
koopen, zich in een flink debiet van Duitsche eliënten
verhdTigen, daar de prjjs van vet rund vleesch aan
de vleeschkramen tusschen Becholt en Aal ten 21 ct.
psr pond bedi aagt. Goedkooper kan het zeker niet 1
De Mak. Ct. schryft
De gouddorst neemt verbazende proportiën
aan. Ons eiland wordt gewoon overstroomd door de
goudzoekers. Op het oogenblik zit in de Pslosbaai
een heer S. van Batavia, die niet minder dan 45
volmachten in zyn zak heeft om met inlandsche
vorsten mynbouwcontracten te sluiten Of dit nu
juist de ware manier is, betwjjfelen wy zeer.
Kerknieuws.
Ned. Hervkerk.
Wolfertsdijk. Maandag ji. werden met 24 van
de 25 uitgebrachte stemmen de heeren Janus Kalle-
mein en Jac. van Strien Az. tot notabelen herkozen.
In de vacature J. Polderman werd gekozen de heer
P. van der Sihraaf met 18 stemmen.
Beroepen te Fjjnaart en Heiningen ds. C. J. Six
Dijkstra te Kortgeue.
Gereformeerde kerken.
De heer W. H. Oosten, predikant te Middel
burg, heeft voor het beroep naar Terneuzen bedankt.
Vrije Evang. Gemeenten.
Bedankt voor het beroep naar Kapelle door ds.
P. van Paassen te Franeker.
Evang. Luth. Kerk.
Drietal te Zieriksee (alphab.)de heeren D'Auzon,
pred. te EdamKnuttel, voormalig pred. in Ned.-
Iodië en H. J. Lotnan, proponent.
Israëlitische Kerk.
Het Israëlitisch kerkgebouw alhier, dat sedert
jaren slechts by hooge uitzonderingen voor plechtige
gelegenheden nog dienst deed, omdat de gemeente
te klein is, zal eeiBtdaags onder den hamer gebracht
worden.
Rechtszaken.
Een arts te St. Annaland had zooals we
indertyd hebben gemeld voor geneeskundige be
handeling van eene nu overleden rjjke weduwe te
St. Maartensdjjk berekend eene som van f1250
daarbjj 0. a. de gemaakte visites in rekening bren
gende ad f 45 per keer. De erfgenamen van de wedawe
achtten het bedrag veel te hoog en maakten dus
bezwaar tegen de betaling. Het bleek d.tt een andere
arts voor bezoeken, als hier door den geneesheer
gebracht, f 3 f 4 in rekening bracht.
De rechtbank te Zieriksee bepaalde het bedrag,
waarop de arts recht had op f375, daarbij de visiles
