1890 N". 112.
Dinsdag 22 September.
83s"' jaargang.
is) FEUILLETON.
Luitenant Von Schollermark.
OOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommerg 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de hoeren Nijgh Va.n Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkooperg en Brie vengaai dort-,
Knsendlng yau advertentiön véa* 9 wren* 09 4en dag fier ottgave
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
glechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 Cl
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Algemeen Overzicht.
Het daghet in het Oosten", zou men kunnen
neggen, indien de gur.stige berichten, van daar ont
vangen, niet telkens bjjna onmiddeJljjk werden ge
volgd door tegengestelde. Het is nagenoeg onmogelgk
om uit de tgdingen, die uit Konstantinopel tot ons
komen, ééa doorloopend geheel, met ouderlingen
samenhang, te vormen. De eene berichtgever ziet
moorden, waar door den anderen niets dan de grootste
kalmte wordt waargenomendeze valt in heftige
bewoordingen uit tegen den sultan en de Turken,
gene werpt alle tc'iuld op de Armeniërs. Hoewel de
rust op het oogenblik hnsteld schjjnt en Konstan
tinopel zelfs rustiger is dan op gewone dagen, vreest
men toch voor nieuwe troebelende Armenische
quaestie blijft de aandacht trekken en geeft aan de
pers der geheele beschaafde wereld stof tot allerlei
b schouwingen. Vooral by de Engelschen is de sultan
in ongenade gevallen en het schijnt dat de Londen-
sche bladen een waren veldtocht hebben geopend
tegen den grooten moordenaar" Abdul Hamid, zooals
de oude Gladstone hem durfde noemen, daar alleen
b|j verantwoordelgk wordt gesteld voor de vele
gruwelen, die gepleegd zijn en voor de hinderpalen,
die den invoer van noodzakelijke hervormingen in
Turkye in den weg staan.
In publieke bladen zoowel als in vergaderingen
durft men er dan ook rondweg voor uitkomen, dat
het eenige middel om aan de troebelen in het Turk-
sche rgk een einde te maken bestaat in het ont
tronen van den regeerenden vorst. Verscheidene
Engelsche predikanten >hebben zelfs van den kansel
de gepleegde gruwelen veroordeeld en hunne bevreem
ding te kennen gegeven, dat de mogendheden den
sultan ongemoeid laten. Hoe vurig echter de wensch
der Engelschen moge zgn om Abdul Hamid als
sultan te zien verdwgnen, een dergelgk denkbeeld
laat zich zoo gemakkelgk niet verwezenlgken. De
uitvoering ervan zou niet alleen voor de monarchale
mogendheden eeu slag in het aangezicht zgn van
het beginsel der legitimiteit (wettelijke erfopvolging),
maar ook zou daardoor het Mohamedaansche fana
tisme worden opgewekt en rampen te weeg brongen
nog grooter en verschrikkelijker dan die men tot
heden heeft gezien. Het plan tot afzetting van den
sultaa heeft dus weinig of geen kans van slagen.
De diplomaten houden te goed rekening met de
gevaren, die zu'.k een daid zou teweeg brengen,
gevaren zoo gro)t, dat zelfs een Europ3fsehe oorlog
zou kunnen ontstaan, wanneer Engeland gewapender
hand invloed trachtte uit te oefenen op de binnen-
landsche aangelegenheden van Turkyp, of indien de
onttroning geschiedde zonder toestemming van alle
mogendheden.
Met de afkondiging van het organieke besluit
dat door bewerking der Europeesche mogendheden
voor Creta is tot stand gekomen, is de opstand
aldaar, althans voorloopig, geë.ndigd. Dat de op
lossing dezer quaestie, die reeds sedert zes maandon
is begonnen, ten slotte nog zoo vlug in haar werk
is gegaan, ligt wel voor een groot deel aan het ge
beurde te Konstantinopel. Wanneer de aanslag dar
Armeniërs niet was voorgevallen, zou de Sultan er
niet zoo spoedig toe zgn overgegaan om de hem
gedane hervormings-voorstellen aan te nemen. Toch
zou hg op den duur eanige concessiëa niet hebben
kunnen weigeren, want daar zgn troepen nog slechts
meester waren van zes kustplaatsen, zou er toch
een hopelooze strijd noodig geweest zgn om weder
in het bezit van geheel het eiland Creta te komen.
Zoodra nu nog eenige regelingen gemaakt zjjD,
en als alle ambtenaren, zoo hoogere als lagere, hun
Naar het Duitsch van E. Berger.
♦Gisela, Gisela, als gg mg ontrouw wordt, wat
dan
Wolf wilde geen wantrouwen jegens haar koeste
ren dat stond hem tegen en toch zag hg zich ertoe
gedwongen. Hg liep met vluggen tred door de vele
lanen der diergaarde tot zgn zenuwen tot bedaren
kwamentoen keerde hg naar hnis terug, waar hg
op zgne tafel vele maanbrieven en rekeningen vond.
Hg kneep de papieren tusschen zgn vingers samen
en wierp ze in de kachel. Hg wist nauweljjks meer
wat hg deed de smart maakte hem bgna waanzinnig.
Waarvan zou hg betalen? Zgn kas was leeg en de
volgende week had hg wissels te voldoen. In de
zekerheid, dat hg zgn geliefde spoedig naar het
huwelgksaltaar zou kannen voeren, had hg plannen
voor de toekomst gemaakt, die thans opeens de
bodem waren ingeslagen. Ineengestort waren die
trotsche luchtkasteelen, niets dan onheil wachtte
plicht naar behooren vervullen, kan voor Creta een
duurzame vrede geschapen worden, die het zoo zwaar
beproefde eiland weer tot nieuwe welvaart kan
brengen. De natuur biedt in dat vruchtbare land
overvloedig, wat den bewoners een gelukkig bestaan
kan geven.
Er zgn weder van uit Rome verontrustende be-
richton verspreid omtrent de kolonie Mrythrea,
ten aanzien de>r plannen, zoowel van de Italianen
als van Negus Menelik. Reeds eenige maanden ge
leden was er sprake van, dat in het najaar de vij
andelijkheden opnieuw zouden beginnen en dit tijd
stip zou nu gekomen zijn. In do Italiaanscho pfrs
deden belichten de ronde, omtrent maatregelen tot
concentratie der Abespyoische troepen, teneirde hen
naar de grenzen te doen marcheertn, en omtrent
toebereidselen, die aan het departement van oorlog
in gang waren, om weder een belangrijke expeditie
naar Massana te z nden. Van andere zyde worden
deze verontrustende berichten betwjjfeld of bepaald
tegengesproken, maar het teekent toch dat generaal
BaldiBsera aan den minister van oorlog heeft ver
klaard, dat, in geval van een conflict, Italië altijd
in staat moet zgn om in 14 dagen twee legercorp
sen, samen ongeveer 70,000 man, naar Erythrea te
zenden.
Hoe weinig zekerheid uit de verschillende berich
ten kan geput worden bljjkt ten duidelgksie u't
een telegram uit Londen aan de Daily Chronicle
waarin bericht wordt dat de vrede tueschen Italië
en Abespynnië gesloten is. Menelik beeft twee mil-
lioen gevraagd, niet als losgeld, maar als schade
loosstelling voor de uitgaven, hem door het onder
houd der Italiaansche gevangenen veroorzaakt. De
Negus eischt verder een verandering der grenzen
van Erythrea. Rusland zou deze eischen hebben
ondersteund.
Geljjk men ziet, spreekt dit telegram zich zelf
tegen, want indien de vrede werkelijk gesloten was,
zou er niet meer van eischen van Koning Menelik
en van ondersteuning dier eischen door Rusland
sprake kunnen zijn.
De Congo-Vrij staat heeft in den laatsten tijd
aan heftige aanvallen bloot gestaan. De terechtstel
ling van den Engelschen ivoorkoopman Stoke op
bevel van den Belgischen majoor Lothaire heeft
veler aandacht getrokken en is op verschillende
wgzen beoordeeld. Vooral in de Engelsche en Duit
sche pers is in afkeurenden zin daarover gesproken
en alle3 wat, kon aangevoerd worden ten nadeele van
den Congo Staat werd breed uitgemeten, doch door
de Belgische bladen worden die aanvallen nog al kalm
opgenomen. Op koning Leopold echter maken z|j een
diepen indruk. Er wordt zelfs beweerd, dat hg op
zgn reis naar het Noorder, die hg onlangs deed, voor
nemens was een bezoek te brengen aan keizer Wil
helm, doch dat hjj daarvan heeft afgezien wegens de
vjjandeljjko houding, die de Duitsche pers tegen den
Congo, en dus ook indirect tegen hem, heeft getoond.
Hg tracht zich zooveel mogelijk tegen deze aanval
len te verdedigen om de positie, waarin hg zich als
b-heerder van den Afrikaanschen staat bevindt,
tegenover de mogendheden. Met dat doel heeft hij,
volgens een bericht uit Brocsel, een persoonlijk
schrijven gericht aan keizer Wilhelm, waarin bij er
uitdrukkelijk op wjjst voornemens te zgn het be
schavingswerk, dat bij eenmaal in Afrika is begon
nen, voort te zetter, ten spijt van alle hinderpalen,
die men hem in den weg mooht leggen en hjj doet
tevens een beroep bp de vriendschap, die steeds
tusschen Duitschland en Belg'ë heeft bestaan.
De keizers van Duitachlavid en Huftland
hebben, gelijk reeds gemeld is, te Breslau en te
hem nueen pjjnljjke angst kwam in hem op, hg
zuohtte diep en aanhoudend. Wanneer zgae schulden
bekend werden, kwam de zaak voor het eeregericht
van het korps officieren dan was alles voorbjj, alles
verlorendan moest hg met een geschandvlekten
naam en vertrapte eer den koniDgsrok afleggen. Het
was verschrikkelijk.
Tyden lang martelde hg zich de hersens om een
middel te vinden om zich van zgn rijpende schulden
te ontlasten.
Zou hg voor Lothar von Emmerstein zgn hart
blootleggen en hem geld ter leen vragen Maar hg
was op het oogenblik oi< t in Berlgn. Hij kon hem
wel schrgven. Maar neen bjj vrienden bedelen
scheen hem verachtelgk toe. Wat dan wat dan?
Hg vond geen uitweg in zgn nood, geen uitkomst
voor zijn ellendeZich weer tot een woekeraar wen
den Neen dat nietdat hielp voor weken, misschien
voor enkele maanden en het kostte woekergeld en
veel zorgen. Het angstzweet kwam hem op het voor
hoofd. Hg begaf zich te bed, maar kon den slaap
niet vatten, hg lag den geheelen nacht te peinzen
en te woelen.
Den volgenden voormiddag slenterde hg doelloos
door de straten, want tot werken gevoelde hjj zich
Görlitz elkaar als om stryd beleefdheden bewezen.
Maar nauwelgks is de Ozaar uit Duitschland ver
trokken of er is weer sprake van een tarievenoorlog,
Uitgaande van Rusland, waaruit blijken'zou, dat de
eensgezindheid tusschen de beide regeeriDgen niet
zoo groot is als die tusschen de vorsten. De maat
regelen, welke door Rusland genomen zgn, worden
in Duitschland van zooveel gewicht geacht, dat vol
gons officieuss bieden do Duitsche regeering omgaat
met het plan om bet beleenen van Russische papieren
door de Rijksbank wear te verbieden.
Zooals men weet, heeft de Duitsche regeerirg
dergelijke beleeningen eenige jaren geleden eveneens
verboden, welk verbod oen anderhalf of twee jaar
geleden is ingetrokken.
GOES, 21 September 1896.
Beroemde hinderen.
Johanna on Frieda zgn dochters van een zeep
fabrikant te Berlgn. De eerste heeft te Zurich ge
studeerd in de rechten en promoveert summa cum
laude tot doctor in de rechtsgeleerdheid. Deoudeis
zgn er over in de wolken, maar als hunne dochter
thuis komt en blijkt eece zeer geëmancipeerde jonge
dame te zgn, die met jonge mannen fiets- en paard
rijdt en sigaretjes rookt, bekoelt de opgetogenheid
der ouders niet weinig en zij daalt tot het vries
punt als Johanna brochures schrgft, die, hoewel
opgedragen aan haren lieven vader," haar, de ad
vocaat, zelf in aanraking brengen met de justitie.
En als vervolgens een proces van papa, waarin deze
naar de rechtskundige adviezen van zgne dochter
handelt, door hem verloren wordt, ontbrandt bjj in
toorn en na eene hevige scène snelt Johanna het
ouderljjk hnis uit en neemt zjj haren intrek bjj
eene getrouwde zuster, waar zjj huishoudelijkheid
tracht te leereD, terwgl zjj uitziet naar eeDe pas
sende betrekking.
Met de jongste dochter, Frieda, nemen de om
standigheden eene minder hooge vlucht. Zjj heeft
aanleg voor muziek en als nu te Berlgn een con
cert voor een liefdadig doel zal worden gegeven,
wordt zy uitgenoodigd daarop een paar piano
stukken nit te voeren. Natuurlgk oogst zg groo-
ten bjjval in, tot groot genot van de ouders, maar
waardoor ook zg eenigszins aangegrepen wordt door
de zucht om eene beroemdheid te worden. Het
tafereeltje, waarin zg op de canapé gezeten, zich
dien toestand tracht voor te stellen en de wjjze van
doen van hare zuster tracht na te bootsen, is een
der fraaiste tooneeltjes van het stuk, en dat tege-
lyk meesterlijk uitgevoerd werd.
Als in een tooneelstuk gegeven zgn twee jonge
damep, dan zgn er meestal ook twee passende jonge
heeren, die op de dames verliefd geraken. Zoo ook
hier. Men begrjjpt nu het einde der geschiedenis
de baide eenigszins geëmancipeerde dames doen als
een gewoon menech en trouwen tot tevredenheid
I van alle partijen. En als papa ten slotte tot zgne
vrouw zegt: »Ik ben toch maar big, dat onze be
roemde dochters onder dak zgD," dan stemt het
i publiek daarmé) van harte in.
Heeft de scbrjjver van het sfuk bjj monde van
1 den advocaat Normann willen doen uitkomen, dat
er voor de vrouw vele werkkringen zgn, waarvoor
zjj even geschikt is als de man, mear dat inzonder
heid de betrekking van r< chtsgeleerde buiten haar
i bereik valt, dan is hom dit. slechts ten deele gelokt.
Wel is er zeker veel waarheid in d9 woorden, welke
de schrjjver dr. Normann in den mond legt, dat
niet gestemd. Hg was verslagen en tegen zgn ge
woonte gebruikte hg thuis zgn middagmaal, dat
vrouw Leichmann voor hem had gereed gemaakt.
Toen hij zich des middags weer op straat bevond,
hoorde hg van verre achter zich de heldere en krach
tige stem van baron Emmerstein, die dus weer in
Berlgn terug was. Wolf begaf zich tot hem en
groette hem met vreugde.
»Zoo Wolf, beste jongen, dat is toevallig," zei
Lothar en strekte tot hem beide baoden uit. »Een
gelukkig gesternte heeft u hierheen gevoerd, want
ik verlangde naar u en wilde u dezen avond op uw
kamer komen opzoeken, maar eerst na tien uur,
want tot zoolang heb ik dameBdienst. Ik moet Mietzy
nog wat gezelschap houden."
Zjj begaven zich naar een koffiehuis, waar ook
de beide officieren graaf Allenburg en baron Rie-
benau warenWolf kende de beide heeren reeds
lang, en dus was de begroeting zeer kameraad-
schappelgk. Het tafeltje, waaraan zg zaten, was
rjjkelgk met dranken bezet, de heeren rookten si
garen, debiteerden aardigheden en vertelden pikante
geschiedenissen, die z|j meest zelf beleefd hadden.
Het gezellig onderhoud hokte geen oogenblik. Wolf
dankte in 6tilte het gelukkig oogenblik, dat hem in
een rechtsgeleerde in aanraking komt met misdadi
gers en met wat er laags en verachtelijks in de
maatschappij voorkomt; evenzeer dat men zich daarbjj
alleen mag laten leiden door wet en recht, terwgl
het gevoelvolle hart der vrouw hiermede wellicht
in botsing zou kunnen komen; maar in het optreden
van Johanna wordt daarvan het bewjjs niet geleverd.
En zoo bij wilde doen uitkomeü, dat vooral de jonge
vrouw voor zulk een betrekking den noodigen ernst
zou misseD, dan kunnen wjj ook dat niet geheel toe
geven, omdat wg niet kunnen aannemen, dat eene
vrouwelijke rechtsgeleerde noodwendig zgn moet als
de doorhem geerrëerde Johanna. Liever nemen wg
dan ook aan, dat hij de oude waarheid, dat de vrouw
het schoonst en bet best aan hare bestemming beant
woordt, wanneer zg eene gelukkige echtgenoot wordt,
in een nieuw kleed heeft willen steken. En dat kleed
is onberispelyk en brengt den aanschouwer in ver
rukking.
>Beroemde hinderenvan Leo Stein, gisteravond
door het. gezelschap van dhr. Cbrispijn, in de schouw
burgzaal van de Prins van Oranje" ten gehooro
gebracht, is een meesterstukje, dat van 't begin tot
het einde het publiek op de meest aangename wjjze
boeit. Dit stuk zal ongetwijfeld opgang maken, vooral
als het gespeeld wordt op zoo meesterlyke wjjze
als dit gisteravond plaats had. Van dezen lof zonderen
wg geen enkelen der executanten uit. Ieder had van
zgne rol een type gemaakt en onbeduidende rollen
komen in bet stuk bgna niet voor. En6emble-spel,
rolvastheid, juiste voordracht en houding, het was
alles even goed en het gezelschap had dan ook her
haaldelijk de welverdiende en luide toejuichingen
van het publiek in ontvangst te nemen.
De zaal was vrjjwel, doch minder dan anders,
bezet. Niet onwaarscbjjnlgk is de keuze van den
avond ditmaal op Zondag, in verband met het
verbljjf van het gezelschap te Zieriksee daarvan
gedeelteljjk de oorzaak. Maar de gunstige naam
van het gezelschap is ook door deze uitvoering
weder in zoo ruime mate bevestigd geworden, dat
wjj durven voorspellen, dat, wanDeer lijsten tot in-
teekening voor eenige voorstellingen in den aanstaan
den winter worden aangeboden, daarop goed succes
is te wachten en dat volle zalen het bewjjs zullen
leveren, hoezeer het Goesche pnbi-.-k de voorstellingen
van dit gezelschap op prgs stelt. Het summa cum
laude" is er ten volle op van toepassing.
De h^er Van 't Lindenhout schrgft naar aan
leiding van de viering van zgn 60en verjaardag,
in Het Oosten een woord van dank, waarin 0. a.
de volgende terugblik voorkomt op den tyd van
voor 40 jaren
»Wat zgn de tgden veranderd. In die dagen was
men bigde dat,7 men op een dorp of in een stad
komende een hnis kon vinden, waar men vriendelgk
werd ontvangen en een stoel werd aangeboden om
eens een weinig te kunnen rusten. Men had niets
op met die fijnen. Men beschouwde ze-als een soort
van dwepers, die men zooveel mogeljjk moest ver
mijden en beletten hun dweperg te verbreiden. De
jonge christenen van onze dagen kunnen zich on-
mogeljjk een denkbeeld vormen van de toestanden,
die toen op vele plaatsen bestonden. Als iemand
geregeld in zgn bjjbel las en deB morgens, 's mid
dags en 's avonds overluid in een kring van zgn
familie aan tafel bad, werd hg als een fijne ge-
teekend en men trachtte hem zooveel mogeljjk te
myden en nit de samenleving te verbannen. Het
Evangelie heeft hoe langer hoe meer zich baange
broken, het ongeloof heeft z:ch krachtiger uitge
sproken en het geloof heeft, door God zelf daarin
dit vrooljjk gezelschap gebracht had, waardoor hg
zgn zorgen weer een uurtje vergeten kon.
Ik heb van middag de schoone Arnheim gezien,"
zei graaf Allenburg plotseling, zy reed in een sier
lijke, met twee Isabella-paarden bespannen phaeton
langs de Linden". Zij was in allerprachtigst toilet.
Naast haar reed een heer in politiek, een beeld-
schoone, brnine kerel. Stel u voor Escamillo uit
Carmen", dan hebt gg hem. Ik leerde hem kennen
bjj de wedrennen, waar hij zich uitgaf voor een
eersten sportman, die de dolste weddenschappen
aanging. Hjj is Amerikaan, groot koopman met een
kolossaal vermogen en naar ik hoorde doet hij een
pleizierreis door Europa."
»Kent gjj juffrouw Arnheim in het bijzonder?"
vroeg Wolf in spanning.
♦Neen, dat juist niet," antwoordde de graaf met
een eigenaardig lachje. »Die dame bevalt mg niet.
Noch hare schoonheid, noch de millioeuen van haar
papa hebben voor mij ietB aantrekkelijks.
Waarom niet, als ik vragen mag?"
Omdat zij eon kleine duivelin is, die de manneu
botoovert, in haar strikken vangt, dupeert en ze tot
haar speelpoppen maakt. Hare liaisous zyu niet te
tellen en daaronder geheimn, 1 elgke Uefleja7onturja.