1896 N". 80.
Donderdag 9 Juli.
83sle jaargang.
Dg uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonrementen en Ad verten tiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmai te Botterdam en verder
bij alle Boekverfcoopere en Brievengaarder..
(n«en41in$ van Advertentien vWsp 3 wreia oj» den d*| de* nlt|»ve.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 etc
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c'
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regol.
GOES, 8 Juli 1896.
Aan ons omtrent het doofstomme jongetje
Gerardus Scbrjjver toegezonden mededee-
lingen ontleenen wij het volgende
In 1887 werden op initiatief van wjjlen den heer
C. E. Massee, door dhr. A. van Schelven pogingen
in het werk gesteld om door bijdragen van gegoede
ingezetenen, het bovengenoemde kind geplaatst te
krijgen op het doofstommen-instituut te Groningen.
Zooals men weet worden in dergelijke inrichtingen
die ongelukkige, diep beklagenswaardige kinderen tot
ontwikkelde menschen gevormd, die in staat zijn in
hun eigen levensonderhoud te voorzien.
Die pogingen van den heer van Schelven slaagden
boven verwachtiug. De bijdragen der ingezetenen
waren voldoende en nu na 9 jaren is de opvoeding
van Gerardus Schrijver voltooid. Dezer dagen werd
hij aangenomen als lidmaat der kerk, en in deze
week keert hij terug in Goes bij zijne ouders. Zijne
verstandelijke ontwikkeling is uitstekend en in zijn
ambacht is hij zoo ver gevorderd, dat een der eerste
meester-kleermakeis uit Goes hem als knecht heeft
aangenomen.
Met voldoening mogen de betrokken Goesenaars
terugzien op hunne daad van edelmoedigheid, waar
door de gelegenheid ontstond ook een ongelukkig
kind tot een nuttig lid der maatschappij te vormen.
Thans meldt men weder, dat het plan van
Generaal Booth veranderd sebjjct te zijn.
Volgens een later ingekomen bericht is het althans
niet zeker, dat hjj Goes zal bezoeken. Wel scbjjnt
va9t te staan, dat een Belgisch muziekkoor van het
Leger, een 15-tal plaatsen zal bezoeken, ook o. a.
16 Juli Goes en 17 Juli Vlissingen.
Xlorsele. Ia de Maandag gehouden vergadering
van den djjkraad van het Calamiteuze waterschap
Ellewoudsdijk-Borsele werden de twee
nieuwe vertegenwoordigers van den polder Borsele,
de heeren D. Wisse en C. van 't Westeinde, beëadigd.
Tot bestrijding der kosten van hooger aanbesteding,
herstel van schade en uitvoering van meer werk,
onderging art. 1 van hoofdstuk 2 der uitgaven van
1895/96, voorziende in onderhoud, herstel en ver
nieuwing der zeewering, eene verhooging van
f 3112.07.
De brief van Gedeputeerde Staten, waarin het
gevoelen der djjkraden en dijkbesturen wordt gevraagd
over do betaliDg der loonen van do vaste arbeiders,
buiten bemoeiing van de aannemers, rechtstreeks
uit de kassen der waterkeeringee, werd aangehouden
tot eene volgende vergadering.
Voor het onderzoek der aanstaande rekening van
de ontvangsten en uitgaven banoemde de vergadering
de heeren Van der Bent, Timans en M. van't West
einde tot eene commissie.
Aan de N. R. Ct. wordt van hier gemeld
Een paar weken geleden heeft men te Krabbsn-
djjke proefpannen gelegd voor de oesterbroed-
v a 1 in de Schelde. Dezer dagen zjjn daarop ver
scheidene oestertjes gebonden en men is nu bezig
om de voor de cultuur gekalkte pannen te water te
brengen. Uit Krabbendijke zijn door de verschillende
maatschappen en kweekers ongeveer 225000 stuks
gelegd benevens 300 M-. schelpen. Een groote ver
mindering vergeleken bij eenige jaren geleden toen
dit getal gemiddeld 1.2Ö0.000 stuks beliep.
De correspondent der N. R. Ct. te Batavia
seint onder dagteekening van gisteren
Spionnen hebben gerapporteerd dat de bruggen
tusschen Kroengraba en Lampisang zijn verwoest,
en dat bij Lampisang een benting is opgericht.
Oemar wordt dageljjks in het oog gehouden.
In de buurt van Kroengraba wordt van daag
door Oemar een grooten strooptocht gedaan. Daarom
zqn drie bataljons met generaal De Moulin naar
Boekit Seboen vertrokken. De marechaussee heeft
in last Oemar te beletten om zjjn tocht voort te
zetten.
Dr. K u y p e r is voor eenige weken naar het
buitenland vertrokken. Na zjjn terugkomst hoopt hij
de Synode in Middelburg bij te wonen. Zjjn bezoek
aan Amerika is tot het volgend jaar uitgesteld.
In het Haagsche Dagblad werd de medeeling, dat
slecht voedsel, aan boord van Hr. Ms. Friso
verstrekt, oorzaak was der ziekte van zoovele schepe
lingen van dit oorlogsschip, tegengesproken.
De Arnh. Ct. kan intusschen verzekeren, dat de
victuali, als was zjj niet de oorzaak van de ziekte,
bepaald slecht is geweest.
Wij kregen inzage, zegt de Arnh. Ctvan een
brief van een der schepelingen aan zijne ouders,
waarin walgelijke mededeelingen voorkomen over de
gort en het brood.
'fc Zal dan ook nuttig zjjn, als de onderzoek-com-
missie ook eens navraagt by de minderen."
Aan het aangekondigde diner, dat de minister
van buitenlaudsche zaken Zaterdag te zjjnen huize gaf
ter eere van Li-Hung-Chang, en waarbjj de
reeds vermelde gasten allen in ambtsgewaad of gala-
costuum verschenen, heeft de gastheer een dronk
ingesteld op Z. M. den Keizer van China en op de
betrekkingen van handel en vriendschap, die sedert
eeuwen reeds tueschen beide natiën bestaan.
De onderkoning heeft in antwoord hierop een heil
dronk uitgebracht op Hare Majesteiten de Konin
ginnen en de welvaart van het land, dat hem thans
zoo gastvrij ontvangt.
Te negen uur verliet de onderkoning de feestzaal,
daar hij vermoeid was. Hjj is reeds 74 jaar, en had
pas eenige vermoeiende bergwandelingen in Duitsch-
land achter den rug.
De Minister van Bnitenlandsche Zaken heeft reeds
Zaterdagmiddag ter beantwoording van het hem ge
brachte bezoek zijne opwachting gemaakt bjj Li-
Hung-Chang, en bjj die gelegenheid zich geruimen
tijd met den staatsman onderhouden.
Maandagavond halt zeven werd deze door H. M. de
regentes in audiëntie ontvangen, waarna te 7 uren het
diner aanving. Ongeveer kwart na negen verliet de
hooge bezoeker met zijn gevolg het paleis en vertrok
te 9.36 (plaat», tijd) met den expres-trein weer naar
's Gravenhage. De burgemeester van Baarn en baron
Taets van Amerongen deden hem aan het perron
uitgeleidp, waarbjj ook tegenwoordig waren de in
specteur der rijksveldwacht en de inspecteur der
Holl. Spoorweg-mij.
Vóór het diner verleende H. M. aan den gezant
en zjjn gevolg audiëntie, en vooraf ontving de ge
zant Li-Hung-Tachang, het Groot-kruis van den
Nederlandschen Leeuw, en de gezantsehapsraad Li-
Cbing-Forig het Groot-kruis der Oranje-Nassau Orde.
Lo-Feng-Lub, eerste gezantschaps-secretaris, werd
benoemd tot groot-officier en de overige secretaris
sen werden benoemd tot commandeur, officier en
ridder in de Oranje-Nassau Orde.
Na afbop van het diner bood het Chineesche ge-
zant=chap eene collectie producten der nationale
kunst en nij verheid van hooge wdarde, een geschenk
van den Keizer, aan Hare Majesteiten aan.
Do kostbaro geschenken bestaan uiteen porse
leinen vaas, »sang de boeuf," 500 jaren oudeen
paar groote vazen met koperen binnenwandeneen
paar theekopjes van oud wit porselein met gekleurde
figuren een stuk Chineesche zijde, groen ro6e; een
stuk Chineesch satijn met bloemen der vier jaarge-
tyden van geelgroene en lilakltur; eene rol Chi
neesch satijn, eveneens gebloemd en met goud door
weven zoomede eeu viertal bussen thee van de
aaoplantingeD van Long Toing, licht van kleur en
»qualité supérieure."
In eene studio over Prins Frederik van
Oranje en Nassau schrijft kolonel De Bas, dat
hij door zijne tijdgenooten als een groot veldoverste
werd beschouwd, van wien zij zelfs verwachtten,
dat hjj tegen Napoleon was opgewassen. Voorts deelt
hij omtrent dea Prins het volgende mede
»In de groote steden der Bataafsche Republiek
hing zijn portret in alle prentenwinkels te koop
terwijl geen winkelier 't zou hebben gewaagd de
beeltenissen van zijn ouders, den Erfprins of van
Prinses Louise uit te stallen. Terwijl de anti-prins-
gezinden overigens voor de leden van het Huis van
Oranje enkel haat en verachting prijs hadden, bleef
Prins Frederik een voorwerp hunner vereering."
Naast den grooten strijd tusschen Roomsch-
Katholieken, anti-revolutionairen en liberalen, heeft
men thans de geschillen tusschen de par-
t ij e n van Kuyper contra Lohman, Harte contra
Haffmans en Pytfcersen contra Borgesius. Het her
innert aan Hamerling's sprookje Teut, waarin de
strjjd tusschen Duitschers wordt voortgezet tot over
de kwasten van den wimpel, zegt de A. C.
De Weesinrichting te Neerbosch
heeft over het afgesloten boekjaar ontvangen aan
giften en bijdragen voor de verzorging van weezen
door verschillende besturen, alsmede uit de opbrengst
van verkochte granen, koeien, enz., van de boerderjj,
alsook van meubelstukken, op den timmerwinkel ver
vaardigd, de zeer aaozienljjke som van f 101,933.92 1/3.
De winst der drukkerjj bedroeg f 13,841.75, zoodat
in het geheel voor het onderhoud en de verzorging
der weezen een kapitaal van f 115,775 67 i/s is be
schikbaar geweest.
Ia de 47e algemeene vergadering der M a a t-
s c h a p p ij tot bevordering der genees
kunde zette professor Pekelharing in de openings
rede onder toejuiching het belang eener betere over
heidszorg voor de volksgezondheid uiteen. Dr. Jb.
van Geuns bracht het jaarverslag uit, waarin streng
werd afgekeurd de houding der regeering ten op
zichte van professor Winkler, tot schade van ie psy-
chistrische wetenschap. Het aantal gewone leden der
maatschappij bedraagt 1637, dat der afdeelingen 47.
Eenparig werd de wenscheljjkheid uitgesproken
eener uitbreiding van bet medisch hy
giënisch toezicht op de scholen door aanstelling
van medici in de school-commissiën zoolang geen
schoolartsen bestaan. Voorts werd besloten tot de
benoeming eener commissie om de eischen vast te
stellen voor het examen in de schoolbygiëne-com-
missie betreffende de geneeskundige hulp in platte
landsgemeenten diligent verklaard.
Te Utrecht is Zaterdag gehouden de eerste
algemeene vergadering van den Nederland
schen Boerenbond, onder leiding van den
heer L. ridder De van de Schuoren. De vergadering
werd 0. a. bijgewoond door dr. Schaepman en was
druk bezocht.
De voorzitter opende de bijeenkomst met een
rede, waarin hjj den vroegeren toestand der boeren
vergeleek met dien van heden en den wensch uit
sprak, dat de Bond den toestand der boeren zou
mogeu verbeteren.
Aan de orde kwam daarna de behandeling der
ontwerp-statuten. Besloten werd, dat de Bond zal
gevestigd zijn te Utrecht. Bij art. 2 stelde de heer
Van Rijekevorsel namens Noord-Brabant voor, te
lezen dat de Bond zal gevestigd zijn op Christelijken
grondslag. Het voorloopig comité bestreed dit, om
dat de Bond moest zijn nationaal. Schadelijke elemen
ten wil men toch uitsluiten.
Op voorstel van dr. Schaepman wordt in art. 2
gelezen: »De Nederl. Boerenbond, het Christendom
als grondslag der maatschappij erkennende en hul
digende, heeft ten doel de belangen van den boeren
stand te behartigen en de uitbreiding der staats
bemoeiing op economisch gebied ook dien stand ten
goede te doen komen."
Art. 2 werd aldus goedgekeurd.
Bij art. 3, bepalende, hoe het doel van den Bond
te bereiken, ontstond een langdurig debat over do
vraag of daarin moeten opgenomen worden bescher
mende rechten. Vooral de heer Van Wijck van Ren-
kum drong daarop krachtig aan, doch het comité,
gesteund door erkende protectionisten als het Kamer
lid Truyen, meende dat het protectionisme thans
niet ter sprake kan komenwas dit noodig, dan
zal de Boerenbond er zeker voor gaan ijveren. De
Bond kan nu niet zeggen voor of tegen protectie
te zijn. De beschermende rechten werden niet in het
artikel opgenomen, en art. 3 aldus vastgesteld
»De Bond tracht dit doel te bereiken 0. a.
a. door het bestrjjden van slechte gewoonten en
misbruiken en door het bevorderen der spaarzaam
heid
b. door het streven naar een rechtvaardige en
doelmatige hervorming van de wetgeving met be-
tiekking tot den boerenstand;
c. door het verbeteren van het landbonw-crediöt-
wezen
d. door het stichten van vereenigingen in het
belang van den landbouw, zooals aan- en verkoop-
vereenigingen, verzekeringsfondsen, enz.
e. door het verbreiden van voor den boerenstand
nuttige kennis;
f. door verzoening van strijdige belangen en door
beslechting van geschillen;
g. door het honden van vergaderingen.
Volgens art. 4 zal de Bond samengesteld zjjn uit
Provinciale Boerenbonden, elke Provinciale Bond
uit afdeelingen.
In art. 9 werd bepaald, dat, om als lid eener af-
deeling te kunnen worden aangenomen, vereischt
wordt
lo. dat men als de noodzakelijke grondslagen der
maatschappjj erkenneGod, Huisgezin en Eigen
dom
2o. dat men grondeigenaar of pachter of vrucht
gebruiker of beheerder van gronden zij, of het
landbouwbedrijf uitoefene
3o. dat men meerderjarig zjj.
De heeren L. ridder De van de Schueren, J. L.
PanweD, Tb. Pruys, mr. A. baron van Wijnbergen,
B. J. Hulshof en Th. Peters werden als voorloopig
bestuur gekozen.
Per telegram werd verder aan Hare Majesteiten
van het tot stand komen van den Bond kennis ge
geven en aan de Vorstinnen hulde en trouw be
tuigd.
Alvorens uiteen te gaan wees de vergadering
dr. Schaepman als eerste eerelid van den Bond aan.
Mevrouw, is u op den middag wel eens binnen
getreden in de woning van een bakkers
gezel? Niet waar, dan heeft ook u getroffen,
evenals mij, de gedrukte toon, die er heerscht Men
krijgt een gevoel alsof men een ziekenkamer binnen
trad. Moeder de vrouw spreekt u toe op een eenig-
zins gedempten toon. By de kinderen wordt elke
uiting van opgewekten levenslost onderdrukt. Hoe
dat komt?
De man slaapt. En hjj heeft ook waarljjk wel
rust noodig, want den geheelen nacht door is hy
aan het werk geweest, twaalf tot veertien uren lang.
Van Vrijdag op Zaterdag komen er nog een achttal
uren bjjdan gaat het vaak 20 uren aan een stuk
door.
Ik hoor u al zeggen want uw hart is mede
lijdend >'t is toch akelig, zoo'n leven maar
met een zucht voegt gjj er aan toe»maar daar
is nu eenmaal niets aan te doen. Elk huis heeft
zjjn kruis en elke betrekking brengt hare eigen
aardige bezwaren. De bakkersgezellen karnen zich
ten minste daarmee troosten, dat ze in dit opzicht
niet alleen staan. Een dokter wordt ook vaak midden
in den nacht opgeklopt, en voor een geneesheer,
die een drukke praefcjjk heeft, is de achturige werk
dag ook nog niet ingevoerd. Denkt verder aan de
vrouwelijke verloskundigen. Nog onlangs vertelde
mjj eene van dezen, dat ze in drie nachten niet te
bed was geweest. Eu dan de pleegzusters, die vaak
in eene besmette atmosfeer den ganschen nacht aan
het ziekbed moeten zitten 1"
Op bovenstaand stuk, voorkomende in de Leeu
warder Ct., teekent de Bakkers Bond Ct. 0. a. aan
»Zoo oppervlakkig beschouwd valt tegen deze
redeneering niets in te brengen, maar toch in één
opzicht is er verschil tusschen de bakkersgezellen
en al dio anderen.
Wanneer een dokter, eene verloskundige, een zie
kenverpleegster wordt opgeroepen en den nacht
moet waken, dan doen ze dat in opgewekte be-
wnstheid dat ze een plicht in het belang der mensch-
heid volbrengen en dat ze een weldaad aan een of
anderen medemensch bewjjzen. Ja, ze hebben het
dankbaar gevoel iets goeds te hebben verricht.
Dat gevoel mist een bakkersgezel. Als hjj den
geheelen nacht voor den oven of aan de kneedtafel
heeft gestaan en moegewerkt is, mist hij zelfs het
dankbare gevoel, dat hjj een noodzakeljjken plicht
in den dienst der menschheid heeft vervuld. Inte
gendeel, hjj moet wel de onaangename gedachte met
zich omdragen dat hjj slechts middel is geweest ter
bevrediging en voldoening van de zelfzuchtige wen-
sehen van anderen. Want waarom is dat nachtwerk
noodigOmdat in onze beschaafde eeuw aan de
ontbjjttafel versch brood moet zijn. Heeft de weten
schap aangetoond en aan het licht gebraoht, dat dit
gewenscht is in het belang der gezondheid Sommige
mannen, die de wetenschap dienen, mogen verklaren,
dat het gebruik van versch brood niet schaadt, de
meesteu erkennen, dat brood versch gebruikt, min
der goed verteerbaar is. Ik geloof dan ook niet, dat
er een geneesheer wordt gevonden, die aan een pa
tiënt met een zwakke maag zal voorschrijven eet
bij voorkeur altijd warm brood.
Waarom moeten dus die mannen den ganschen
nacht werken Omdat de veeleischende groote en
kleine kinderen van ouzo beschaafde eeuw zoozeer
de slaven zyn geworden van hun verwend gehemelte."
Zondag zyn in België, de eerste maal na
de invoering der nieuwe kieswet de verkiezin
gen gehouden voor de Kamer, die nit 152 leden
bestaat en waarvan 77 moesten aftreden, nl. 66 cle-
ricalen, 10 liberalen en 1 socialist.
Yooral over de 18 zetels te Brussel werd een
hardnekkige strjjd gevoerd met het gevolg, dat de
aftredende clericalen 88000, de radicalen en socia
listen 71000 en de gematigd liberalen 40500 stemmen
verwierven, zoodat de beide eerstgenoemde groepen
met elkaar in herstemming komen en de gematigd
liberalen aan een van beide partyen den doorslag
kunnen geven.
Ook te Antwerpen, van waar men eerst berichtte,
dat de katholieken by eerste stemming gekozen
waren, wjjzen de officiëel geverifiëerde cjjfers uit,
dat er herstemd moet worden tusschen de katho
lieke en de liberale ljjst.
De cjjfers zynkatholieken 57.725, liberalen
42.820, socialisten 9.444, christeljjke democraten
5.884. Er ontbraken dus den katholieken 212 stem
men aan dè volstrekte meerderheid.
In de overige districten is de verandering gering;
alleen verloren de reeds niet talrjjke liberalen ia de
Kamer nog een paar zetels, doch er is wel eenige
kans, dat bjj de herstemmingen de gematigde libe
ralen zullen samenwerken met de radicalen en met
de socialisten, om te trachten in Antwerpen de libe
rale lijst, in Brussel de radico-socialistiscbe ljjst te
doen verkiezen. Of dat in Antwerpen gelukken zal,
is te betwjjfelen, want als de leus isclericaal ot
anti-clericaal, dan zullen de christelijk© democraten
daar wel met de katholieken gaan en de verkiezing
van dezen verzekeren. Maar in Brussel zou in dat
geval de verkiezing van de 18 radicalen en socia
listen verzekerd zjjn.
Dan zal de clericale meerderheid in de Kamer
