1896 N°. 75.
Zaterdag 27 Juni.
83sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nomraers 5 cent met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmju te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkoopors en Brie vengaai dors.
GO HUNT.
De pr|jB der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer lOcti.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjkra- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald '20 (t.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën v'ior fc mren op den dag der uitgave. t
GOES, 26 Juni 1896.
Verschillende Hollandsche bladen ontvingen
gisteren het telegrafisch bericht, dat het vertrek van
generaal Vetter naar Java is uitgesteld, in
verband met eene spoedeiscbende expeditie naar
L^pong, waar d« vjjand bentings opwierp en op
oorlogsschepen vunrdo.
De correspondent der N. R. Ct. te Batavia seint
daaromtrent
»Vele bentings in Lopoug beschieten onze oorlog
schepen. Een tccbt daarheen is urgent.
De aankomst van generanl-majoor De Moulin
wordt verwacht."
Het blad te-kent daarbjj aan
Het laatste gedeelte van het in het Engelsch ge
stelde telegram luideArrival De Moulin waited."
Wjj hebben deze woorden niet durven vertalen met
»De aankomst van generaal-majoor De Moulin wordt
afgewacht," met het oog op het bericht, dat de tocht
naar Lepong urgent was en op het bericht van het
N. v. d. D.y dat generaal Vetter in verband daarmede
zjjn vertrek naar Java hneft uitgesteld.
Dg het departement van koloniën is het vol
gende telegram van den gouverneur-generaal van
Ned.-Indië betriffmde de krijgsverrichtin-
gen in Atjeh ontvangen
Dinsdag colonne van Ladoeng in de Kroeng Raja-
Baai over gebergte naar Kroeng Kali, waarheen
andere colonne van Lamjing. Bentings beoosten
Kroeng Kali genomen, gebergte doorkruist, 's Avonds
in de linie terug. Gesneuveld éen, gewond zeven
militairen beneden den rang van officier."
Aan de Sum. Ct. wordt uit Kota Radja ge
schreven
De vorige maai meldde ik u, dat O e m a r aan
den regeerings-commissaris, generaal Vetter, een brief
had geschreven, doch dat de inhoud van dat schrjj-
ven nog niet bekend wasnu is zoo wat uitgelekt,
d»t Oemar o. m. nogmaals zijn houding tracht te
verontschuldigen en zich met nadrnk beklaagt over
de verwoesting zijner eigendommen door het bom
bardement, en dat niettegenstaande door hem geen
vijandelijkheden tegen het gouvernement gepleed zjjn
en het juist zijn vast voornemen is om zich geheel
onzjjdig te houden, tenzjj het gouvernement nogmaals
over zijn diensten zoude willen beschikken, enz. enz.
Zooals men ziet, is Oemar een geslepen diplomaat,
maar het is de vra3g ot hjj bjj een treffen met onze
troepen een oven bekwaam aanvoerder zal big ken
te zjjn.
Het is evenwel een vaststaand feit, geljjk ik u
ieeds vroeger schreef, dat T. Oemar ook bjj zijn eigen
landslieden niet vertrouwd wordt, en dat een groot
aantal Atjehers, w. o. vele hooggeplaatston, zeer tegen
dan oorlog zjjdoch overstemd en overheerscht door
de oorlogspartij öf gedwongen worden met den groo-
ten hoop mede ten strjjde te trekken, öf machteloos
zjjn om van hun goede gezindheid ten onzent krach
tig te doen blijken. Allééi een krachtige, geweldige
wjjze van optraden onzerzgd-, het geeselen van den
vjjand in het hart van Atjeh, een streng en vastbe
raden militair regime, is m. i. het eenige middel om
ons gezag en prestige alhier te herstellen, de Atjehsche
oorlogspartij te vernietigen en aan de goedgezinden
onder hen een zegenrjjk bestuur te geven.
Hetgeen ik hier voren neerschreef is geen wjjsheid
van mg alleenvele ernstige mannen van ondervin
ding en nadenken zijn h6t er mede eensmaar bui
tendien is het een advies, door mjj nit den mond
van een voornaam Atjehsch hoofd vernomen.
Wolfertadijk. Woensdag jl. had do verkiezing
plaats voor een lid van den gemeenteraad in de
vacature J. Goetheer. Na opening dor stembriefjes
bleek, dat de heer J. M. Parhan met 60 stemmen
van de 103 geldige was verkozen. De heer O. Phi-
lipse verkreeg 84 stemmen. Van de 196 kiezers
kwamen 106 ter stembus.
Bjj koninkljjk besluit is benoemd tot onder
opziener der domeinen in bet rentambt Zwaluwen,
J. Goedbloed te Lage-Zwalnwe. (M. Ct.
Benoemd tot surnumerair bjj de Maatschappij
tot exploitatie van staatsspoorwegen de heeren H. T.
Koppen te Njjmegen ter standplaats Kruiningen,
en W. G. van D a a 1 e n te Zutphen ter standplaats
Middelburg.
In de Woensdag gehouden openbare vergadering
van den Baad van State, afdeeling voor de geschillen
van bestuur, werd rapport uitgebracht door Staats
raad, mr. Hubrecht, in zake het geschil tusschen
de gemeentebesturen 's-Heerenhoek en 's-Heer Arends-
kerke over de woonplaats van den armen krank
zinnige Mariuus Moerdyk.
De navolgende studentfn der Polytechnische
school zijn o. a. tot hunne practische vorming ge
durende de zomermaanden door den minister van
waterstaat als buitengewoon opzichter aangesteld,
te weten de heer H. V e t h bij de werken vac het
kanaal door Walcheren, en de heer A. K. Zweede
bij de werken van het kanaal door Zuid-Beveland.
Reuter seint uit Padua, dat de ki8t met het
stoffelijk overschot van prins Willem George
Frederik van Oranje gevonden is.
Iu de Javabode wjjst Z. op het groote belang
eener betrouwbare, volledige bevolkings-sta-
tistiek, en tracht de geheele onwaarde aan te
toonen van de bevolking-statistieken in onze kolonie.
Een staaltje van rekbaarheid van cjjfers ontleent Z.
aan twee bronnen. Volgens Veth's Java, le druk,
is Java's bevolking van 1815 tot 1872 gestegen van
4.600.000 zielen tot 17 millioen zielen de bevolking
zou dus verdubbelen in 40 a 50 jaar. Uit het Kol.
Versl. van 1882, Bijl. XII, was echter de bevolkings
vermeerdering in 1880 slechts 81.000 zielen op een
totaal van 19.540.000, hetgeen zou wjjzen op een
verdubbeling in 250 jaar. In de Maart-aflevering 1896
van de Indische Gidsstaat een lezenswaardig artikel,
ook al onderteekend Z., onder den titel >Opmerkingen
over do statistiek der bevolking van N.-I.", waarin
schrjjvor helder doet uitkomen, dat de laatste cijfers,
verkregen volgens de regeling van 1880, geen ver
trouwen verdienen.
Zelfs van de Indische hoofdplaatsen als Batavia
en Soerabaya bestaat geen deugdeljjke, betrouwbare
bevolking8-stafci8tiek.
Op het oogenblik, nu geleerden en specialiteiten
zich jjverig bezighouden met het zoeken naar een
middel tegen de longtering, is de vermelding van
het volgende feit niet onbelangrjjk
Er bestaat in Rusland een uitgestrekt plateau van
ruim 540.000 vierkante mjjlen oppervlakte, waar
minerale wateren van alle soorten in overvloed ont
springen en waar de tering absolnnt onbekend
is. Niet alleen merkwaardig is het, dat nog nimmer
een geval van longtering onder de bewoners dezer
hoogvlakte geconstateerd werd, doch opmerking ver
dient bet, dat de weinige borstlijders, die naar deze
landstreek gezonden werden, zonder eenige uitzonde
ring van hun kwaal met buitengewone snelheid
herstelden. In deze streek van den Transbaïkal is
de lucht droog en zuiver. De koude is er somtijds
hevig, de thermometer wijst er zoo nu en dan 50
graden beneden het vriespunt aan. Altijd echter
kan men er heerlijk vrij ademen, omdat hot er
nimmer waait of guur is. In een niet zoo vergelegen
streek, aan deze zjjde van den Baikal, waar het
klimaat bjjna geljjk is aan dat van het Transbaïkal-
sche plateau, vindt men enkele borstljjders, die bjjna
uitsluitend uit andere streken afkomstig zjjn. Ook
daar geneest de tering veel gemakkelijker en spoediger
dan elders.
Zou het zoolang gezochte middel niet daar te
vinden zjjn?
Hoe het zjj, te wenschen is het, dat specialiteiten
al hun attentie op dit land vestigen, en dat zjj met
nauwgezetheid het klimaat en de daar ontspringende
mineraalwateren bestudeeren, daar deze streek spoedig
het Russische herstellingsoord zou kunnen worden
voor ljjders aan deze verschrikkelijke ziekte.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk. Godsdienstoefening op Zon
dag 28 Juni des voormiddags te 10 uren door ds.
L. Hesta, van Haarlem.
In de Woensdag alhier gehouden classicale
vergadering werd herbenoemd tot lid van het Pro
vinciaal Kerkbestuur ds. M. W. Snoep lid-predi
kant en benoemd ds. C. R. Van Lelyveld tot se
cundus.
Voor het Classicaal Bestnur zjjn herbenoemd: ds.
R. Bokma, assessor, ds. C. van Koetsveld, secundus,
ds. A. F. Ch. Pont, lid-predikant, ds. J. Ph. F. van
de Plassche, secundus, de heer A. van Damme, lid
ouderling, secundus de heer J. Rottier, oud-ouderling
te Borsele, ds. G. E. Meloen, quaestor, ds. A. F. Cb.
Pont, secundus. (De Z.)
Aangenomen het beroep bjj de Ned. Herv. ge
meente te Breedevoort door den beer A. Wartena Az.,
cand. te Gonda, die derhalve voor alle andere op
hem uitgebrachte beroepen heeft bedankt.
Onderwijs.
De heer C. Hollestelle, onderwjjzer aan de
Chr. school te Maassluis, is benoemd tot tweeden
onder wjjzer aan de school voor Geref. lager onder-
wjjs te Middelburg.
Bjj kon. besluit is beuoemi tot leeraar aan
de R. H. B. school te Leeuwarden L. Bogtstra,
thans leeraar aan de H. B. school te Zieriksee.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Zitting 26 Juni 1896.
Heden zijn veroordeeldP. B., 61 j., Ja. de J.,
35 j. en C. de J., 62 j., allen te Nisse, wegens
huisvredebreuk, ieder tot f 3 of 3 dagen. J. T.,
14 jte Wemeldinge, wegens mishandeling tot f 5
of 5 dagen.
Eene les voor wielrijders. A. F. W., 18 j.,
volcntair-kellner te Blankenberghe (tjjdens het feit
wonende te Middelburg), is wegens het veroorzaken
van lichamelijk letsel door schuld door de Arron-
dissements-rechtbank te Middelburg veroordeeld tot
14 dagen hechtenis. Hjj was beklaagd ter zake:
dat hij op 18 April jl. des middags ten ruim 12
ure te Middelburg op de openbare straat, in de
Abdjj, op eene velocipede heeft gereden in de on
middellijke nabjjheid van eenige daar loopende kin
deren, zonder tot waarschuwing van de op zjjne
velocipède zich bevindende schel gebruik te maken
of bjj de nadering van die kinderen van de velo
cipède af te springen of te trachten op eene andere
wijze eene aanrijding met die kinderen te voorko
men, tengevolge van welk onvoorzichtig en roekeloos
rijden een dier kinderen, met name Geertruida Maria
Stemps, door zjjne velocipèle is aangereden en zoo
ernstig is verwond, dat zjj verscheidene weken ziek
is geweest.
Gemengde Berichten.
Kolijnnplaat. Eenige huismoeders, bjj den zee-
djjk wonende, waren in den laatsten tjjd tot de
onaangename ontdekking gekomen, dat van haar
aan den djjk te bleeken gelegd goed enkele stukken
weg waren. De gemeente-veldwachter, dit verne
mende deed onderzoek en vond de schuldige in eea
meisje van slechts 12 jaar, die den diefstal bskende,
waarop de gestolen goederen in beslag genomen
werden en proces-verbaal is opgemaakt.
De correspondent van het Handelsbl. te Nieuwe-
diep deelt mede, dat Hr. Ms. Johan Willem Friso,
welke Maandagmiddag uit Atjeh via de Kaap de
Goede Hoop te Nieuwediep aankwam, vele zieken
aan boord had. Een soort berri-berri is, terwjjl het
schip op zee was, uitgebarsten. Honderd schepelingen
gingen naar het hospitaal. De meesten konden zich
te voet er heen begeven. Drie zieken zga overleden.
Woensdag had aan het station Schermerhorn
der Noordhollandsche stoomtram een voorval plaats,
dat nog al vrooljjkheid verwekte. Een meisje uit
Rjjp van misschien twintig jaar had een weddenschap
aangegaan, dat zjj zich als vrachtgoed per tram in
een mand naar Schermerhorn zon laten vervoeren.
>Ze zullen me niets doen 1" had ze gezegd en was
in de mand gekropen, die natuurlijk in een goede
renwagen geplaatst werd. De mand en haar inhoud
werd geadresseerd aan een inwoner van Schermerhorn
en behoorlijk toegedekt Te Schermerhorn werd zjj
gelost en op het perron van het station voorloopig
neergezet, ongelukkigerwijze echter in do onmiddellijke
nabijheid van de pomp, waaruit de locomotief zoo
noodig water ontvangt. Een paar trambeambten,
die iets van het zaakje moeten geweten hebben,
schoven de mand nu jnist onder de waterpjjp der
pomp en gingen toen pompen. Toen kon de ver
metele reizigster zich niet meer stilhoudenonder
veel pret der omstanders werd zjj uit de mand
gehaald, waarna zjj half doornat te voet naar Rjjp
terugkeerde. Doch ze had er vjjf rjjksdaalders mee
verdiend, zeide ze.
In de Choiseulstraat te Parjjs woont eene dame
van 83 jaar eene mevr. B., die een inkomen heeft
van 50,000 frs. 's jaars. Moeiljjk kunnende gaan,
leeft zjj sedort geruimen tjjd afgezonderd van de
wereld, in weinig anders belangstellende dan in de
aanstaande kioning van Prins Victor tot Keizer van
Frankrjjk. Deze bejaarde, maar hartstochtelijke Bo-
napartische had een jongen, De6champs, gewezen
straatventer, in haren dien6t, die door zjjne aange
name manieren en voorgewend vurig Bonapartisme
een overwegenden invloed op haar verkreeg. Voor
de gezelligheid bracht hjj onlangs een vriend, zekeren
Lavru, in huis, dien hg door haar als tweeden knecht j
wist te doen aannemen en met wien hg een fraai
plannetje bedacht. Op een goeden dag nameljjk
maakten zjj der oude dame wjjs dat de Prins in het
land gevallen maar overweldigd en in de gevangenis
geworpen was. Zjj verkocht een effect om geld te
hebben voor zjjne bevrijding. Daarop stelde de Prins
in de verbeelding der twee jonge oplichters zich
candidaat voor den Gemeenteraad. »Dat was het
begin van hut einde", zeid n zjj. Mevr. B. offerde
eenige bonderden fres. vcor aanplakbiljetten. Zooveel
trouw zou niet onbeloond big ven. Eenige Prinsessen
van den bloede zouden mevrouw B. bezoeken. Buiten
zichzelve van opgewondenheid stopte deze de twee
deugnieten de banden vol geld om een luisterrijk
dejeuner voor Hare Doorluchtigheden te bereiden.
En zjj kwamen vier prinsessen van 't geslacht der
Provencaalsche Rose Pompon, trouwe bezoeksters
van den Rooden Molen" en andere plaatsen van on
schuldig vermaak. De champagne stroomde en 't feest
liep uitmuntend af.
Helaas, Deschamps en Latru namen 't er van
lieverlede zoo goed van, dat zjj onlangs wegens open
bare dronkenschap werden opgebracht en in hun
roes alles nitbraebten. Zjj verdedigden zich nu, met
te betuigen, dat zjj nooit iets gevraagd hadden.
Mevronw gaf hun geld om aan den Prins te zenden
zjj wisten zijn adres niet en dus nu ja, dus had
den zij geen betere bestemming er voor weten te
bedenken dan te drinken op de gezondheid van Zijne
Keizerlijke Hoogheid.
De republikeinschgezinde commissaris van politie
heeft hen onbarmhartig doen opsluiten.
De werkstaking te Petersburg is grootendeels
geëindigd De prefect van politie heeft, toen monde
linge verzekeringen niet hielpen, Maandag in de
volkswjjken duizenden kennisgevingen laten aanplak
ken, behelzende dat de grieven van de werklui niet
zouden worden onderzocht, zoolang ze staakten, maar
dat die grieven onmiddelljjk na het hervatten van
het werk zouden worden nagegaan door ambtenaren,
die bun eischen zonden inwilligen als die billjjk
waren, rekening houdende met de bestaande wetten.
Aan de oevers van de Spree schjjaen huwe
lijken niet van langen duur te zjjn althans dezer
dagen heeft men te Berlijn een club opgericht,
waarvan uitsluitend wettig gescheiden heeren lid
kunnen zjjD. Hoewel de club slechts eenige dagen
bestaat, telt zjj reeds over de honderd leden. Men
zal zich gemakkeljjk kannen begrjjpen, dat het hu-
weljjk in de samenkomsten dezer club ongemakkelijk
over den hekel wordt gehaald. Eea der artikelen
van het reglement lnidt, dat elk lid aan het be
stuur der club een copie van het vonnis moet ter
baad stellen, krachtens hetwelk hg van zjjn we
derhelft gescheiden werd. Deze extract-vonnissen
worden in ljjsten in de vergaderzaal der club op
gehangen. (Echo.)
Men schrjjft aan de Java-Bode uit Ambarawa
dd. 23 Mei
Gisteravond onstond in de kazerne van het recru-
tenbataljon te Willem I om eene tot nu toe niet
opgehelderde reden twist tusschen eenige Timo^eesche
en Madureesche militairen. Van woorden kwam het
tot daden, waarbij zich geleideljjk meer militairen
van denzelfden landaard bij elkander aansloten. Ten
laatste ontstond er een formeel gevecht tusscben
twee geheele compagnieën. De Madureezen retireer
den in de cbambróe en haalden de gewe en. De
Timore:zen daarentegen, met dat wapen nog niet
zoo goed vertrouwd, trokken de kapmessen, en aan
weerszjjden vielen er gewonden. Een Madureesch
reernnt, die gemoedelijk thuis kwam en van den prins
geen kwaad wist, werd zoodanig toegetakeld, dat
hg denzelfden nacht in het hospitaal overleed. Door
het energiek optreden van den bataljonscommandant,
majoor Bakkers, gesteund door patrouilles Europea
nen, werd verder bloedvergieten voorkomen.
De geheele troep is nu geconsigneerd, daar men
herhaling van het gebeurde vreest.
Het is altijd gevaarljjk menschen van geheel ver
schillenden landaard en temperament in eene kazerne
te hnisvesten. Na wonen Javanen, Madureezen, Ti-
moreezen en Soendaneezen bjj elkander. Kan men
dat niet zoodanig regelen dat iedere landaard afzon
derlijk gehuisvest is
In het Russisch gouvernement Orel bedraagt
het jaarljjksch inkomen van era onder wjjzer 120
150 Roebels (l Roebel f 1,20). Uitzonderingen
zjjn zeldzaam. Honorarium wordt per maand uit
betaald. De onderwjjzers moeten, om dit aan bet
einde der maand te ontvangen, een reis doen van
vele wersten, wat hnn eenige roebels kost. Zij moe
ten dan maar zien, dat zjj van de 7 of 8 Roebels,
die overbljjven, zich de mamd doorhelpen. Een ge
woon wegwerker, een polderjongen zouden we zog
gen, verdient in hetzelfde gouvernement, behalve
vrjjen kost, nog 6 a 8 Roebels.
Bjj langen diensttijd krijgen deze onderwjjzers
dan eene toelage van 25 Roebels jaarljjks. Doch
telkens slechts na 10 jaar. En tien jaar is de helft
van den tjjd, dat in het gonvernement Orel de
loopbaan van een ouderwijzer duurt, want uit de
statistiek blijkt, dat 70 pet. der dorpsschoolmeesters
vóór hun veertigste jaar aau de tering sterven. Wat
in het gouvernement Orel van het onderwijs terecht
komt, b grijp" men.