1896 N". 74.
Donderdag 25 Juni.
83s,c jaargang.
MEISJESSCHOOL (E)
HOOGERE BURGERSCHOOL
BURGER-AVONDSCHOOL
onbeheerd gevonden voorwerpen
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bp de heeren Nijgh Van Ditma.ii te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopen en Brievengaardere,
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjB
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c'
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Iniendlng van Advertentiën vóór 3 op den dag der uitgave.
G0ESCHE
COURANT.
De INSCHRIJVING tan leerlingen aan de
te Goes voor den cursus 1896/97 zal pluata liebben t«r Secre
tarie van de gemeente in de week van Maandag 29 Juni tot
Zaterdag 4 Juli a. s., moetende van haar die eldera wonen,
een bewijs vau vaccine of kinderziekte worden overgelegd.
Goes, den 8 Juni 1896
Burgemeester en Wethoudera van Goes,
J. G. d. W. HAMER
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De INSCHRIJVING van leerlingen voor de
en voor de
te Goea, voor den cursus 1896/97, zal plaeta hebben indien
men voor einde J ini zich bij den Directeur aanmeldt.
Het TOELATINGSEXAMEN voor de Hoogere Burgerschool
zal plaats hebben op DONDERDAG 16, VRIJDAG 17 en
ZATERDAG 18 Juli a. i, terwijl daartoe, des verlangd, ook
nog gelegenheid zal zijn op DINSDAG 1 en WOENSDAG 2
September a. s.
Goes, 8 Juni 1896.
Burgemeester en Wethouders van Goea,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretalis,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Door de politie zijn inbewaring genomen de navolgende
36 stuks planken en latten, 5 kisten»
9 schragen, 1 ladder, 1 vogelkop! en 1
blik.
Genoemde voorwerpen kannen tegen betaliug der gemaakte
onkoaten binnen 24 urea na heden opgevorderd werden en
zal by niet opvordering daarmede gehandeld worden overeen
komstig de wet van 18 April 1174 (St.bl. no. 66).
Goea, 25 Juni 1896.
Burgemeester en Wethoudera van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De fd Secretarie,
VAN DELLEN.
Politiek* eerlijkheid
Di Zeeuw neemt, blijkbaar met instemming, een
stukje over uit De Graafschapper, waarin mr. Rink,
de liberale afgevaardigde voor Arnhem, onder han
den genomen wordt, omdat bij in 1890 tegenover
minister Lohman beweerde, dat splitsing der groote
steden in enkelvoudige kiesdistricten in strjjd was
met de grondwet, terwjjl hij in 1892, sprekende
over het ontwerp-Tak, waarin die splitsing werd
voorgesteld, deze geen onoverkomelijk bezwaar achtte,
en evenmin bjj de behandeling van het jongste kies
wet-ontwerp, waarin eveneens die splitsing is op
genomen. Het stukje eindigt met den uitroep: >0,
politieke eerlijkheid
Daargelaten de mogelijkheid, dat mr. Rink ten
opzichte van het punt in qaaestie van meening kan
zjjn veranderd, wat toch zeker geen bewjjs of ge
volg is van «oneerlijkheid", en waarmede de geheele
redeneering zou vervallen, ii het niet ongewenscht er
•ven op te wijzen, dat aan het stukje uit De Graaf-
schapper in de Zeeuw eene korte opmerking over de
nieuwe kirswet staat van de redactie van laatstge
noemd blad zelve. Daarin constateert zjj, dat ze
blijde is, dat hare vrienden" in de Kamer tot de
tot standkoming niet hebben medegewerkt, omdat
ze zich niet hebben willen losmaken van het advies
der deputaten-vergadering, dat de koppeling van
kiesrecht aan belastingcensus had afgekeurd. Overi
gens is de redactie er big mee, dat deze eerste stap
naar de defiaitieve uitbreiding (het aannemen der
kieswet) is gezet, en verklaart zjj, dat de heer
Staalman, die niet aan de besluiten der deputaten-
vergadering vastzat, volkomen geljjk had met liever
dat half of kwart ei te aanvaarden dan door ver
werping de kans op een ledige(w) dop te ver
meerderen.
DerhalveDe Zeeuw juicht de aanneming der
kieswet toe, en acht haar dus in het belang van
het land, maar ze verheugt er zich tevens over, dat
hare «vrienden" moer rekening hebben gehouden
met het advies der deputatenvergadering dan met
de belangen van land en volk. Overigens aanvaardt
ze deze kieswet als een eersten stap naar de defini
tieve uitbreiding, waaruit mag afgeleid worden, dat
zulk eene definitieve uitbreiding ook haar ideaal is,
wat haar echter niet belette in 1894 de candidatuur
van dhr. Lohman, die niet voor definitieve uitbreiding
is, te Bteunen tegenover de candidaturen van de
heeren Hnvers en Stigter, die beiden wèl voor defi
nitieve uitbreiding waren.
Had de uitroep>0, politieke eerljjkheidniet
beter gepast onder bet eigen stukje der redactie
van de Zeeuw dan onder het overgenomene uit de
Graaf schapper
Intusschen nemen wy er akte van, dat, naar de
eigen woorden van de Zeeuwmr. Lobman niet meer
tot «de vrienden" behoort. Het kan tegen 1897
te pas komen
GOES, 24 Juni 1896.
Nu generaal Vetter op eervolle wijze van zjjue
taak op Atj eh is ontheven en generaal De Moulin
tot gouveri eur aldaar is aangesteld, blijkt dus, dat
de Indische regeering de bestraffing der Atjeh-be-
volking als voldoende beschouwt, en het oogenblik
gekomen acht daar weder een toestand van betrek
kelijke rust in het leven te roepan. Na, die rust
heeft ons dapper Indisch leger zeker wel verdiend.
Want al is het succes onzer wapenen zeker voor
een groot deel te danken aan het beleid van gene
raal Vetter en de onder zjjne bevelen staande officie
ren, de troepen hebben door hun moed en onver
schrokkenheid de zegepraal verzekerd.
Het is te hopen, dat het Indisch bestuur de over
winning, die met het bloed van zoovelen is gekocht,
zal bevestigen door doortastende maatregelen, die
ons het bezit verzekeren van het veroverde en den
vjjand genoeg onfz ig inboezemen om ons tegen over
vallingen als die van een paar maanden geleden te
vrijwaren. Moge het blijken, dat de keuze van gene
raal De Moulin als gouverneur van Atjeh in dien
zin eene gelukkige is!
Bij het departement van koloniën is het volgende
telegram van den Gouverneur-Generaal van Ned.-
Indië betreffende de krijgsverrichtingen in Atjeh
ontvangen
«Gisteren over Beradio, Glitaroem naar Kroeng
Raba. Bevolking in de IV Moekims rustig. Alleen
beoosten Kroeg Raba vuur van eene kleine bende.
Twee cavaleristen werden licht gewond.
De N. R. Gt. ontving het volgende telegram
«De colonne, die naar Kroeng Raba is geweest
is teruggekeerdtwee cavaleristen werden gewond.
Heden heeft eene actie tegen Kroeng Kali plaats.
Eene colonne gaat er op oorlogsschepen over Lamnga
heen en eene colonne over Laoajong.
Generaal Vetter keert Donderdag naar Java terug."
De N. R. Ct. verneemt uit Atjeh, dat het vjjfde
bataljon met de tweede bergbatterjj naar Java
terugkeert.
De algemeens vergadering van de
werkende en kunstlievende leden der harmonie
«Euphoni a", gisteravond in het «Café Hartman"
alhier gehouden, werd bezocht door slechts 15 leden,
waaronder 4 van het bestuur, benevens het eerelid,
dhr. Z. D. v. d. Bilt La Motthe en de directeur,
dhr. J. Kooiman.
Na lezing en goedkeuring van de notulen der
vorige vergadering deelde de voorzitter, dhr. I. G. J.
Kak-jbeeke, mede, dat dhr. W. Temperman, in die
vergadering tot bestuurslid benoemd, zjjne benoe
ming niet heeft aangenomen, waarom deze hoofd
zakelijk was belegd om in de thans nog bestaande
vacature te voorzien. Met 14 van de 15 stemmen
werd gekozen dhr. L. M. van Campen, terwjjl 1
stem was nitgebracht op dhr. P. van der Meulen.
Den benoemde, niet ter vergadering aanwezig, zal
van zjjne benoeming worden kennis gegeven.
Vervolgens bracht de voorzitter den dank van het
bestuur aan den directeur en de werkende leden der
harmonie, voor het belangrjjk aandeel in de festivi
teiten, dat zjj op zich hebben willen nemen bjj ge
legenheid van het onlangs alhier gegeven en zoo
goed geslaagde turnfeest en festival en voor de alles
zins bevredigende wijze, waarop zjj zich van die
vermoeiende taak hebben gekweten.
Nog werd een oogenblik van gedachten gewisseld
over het plan om het volgende jaar het lOjarig
jubileum der harmonie feesteljjk te vieren, doch een
bepaald besluit omtient den aard van het feest werd
nog niet genomen.
Daarna werd de vergadering na rondvraag gesloten.
Hoedeltenekerlte* Door den gemeenteraad is
in zjjne vergadering van Maandag jl. benoemd tot
telephoonhoudster de brievengaardster mejuffr. D.
Walraven, en zulks ter vervanging van den
telephoonhouder A. Welleman, wien wegens woon
plaatsverandering eervol ontslag werd verleend.
Tot voorzitter van het Burg. Armbestuur alhier
werd benoemd dhr. M. J. Bakker en tot lid dhr.
C. Boogaard.
Nog had in diezelfde vergadering de overdracht
plaats van het ontvangerschap der gemeente, en
werd dhr. L. Schouten als gemeente-ontvanger be-
eedigd en geïastalleerd.
Te Utrecht is door den heer A. S c h i 1 h a m
met gunstig gevolg hat doet. geneesk. examen af
gelegd.
Sinds den len Juni zjjn, geljjk men weet, aan
de postkantoren spaarbankzegels te verkrij
gen ter waarde van één en van vijf cents. Die van één
cent zjja uitsluitend of althans in hoofdzaak voor
de leerlingen der scholen voor lager onderwijs. Zij
worden op een daartoe iagosteld formulier gehecht
tot een bedrag van f 1 is bereikt en het formulier
tegen een spaarbankboekje met een inleg van f 1
kan worden ingewisseld. De directeur der rijkspost
spaarbank heeft aan die formulieren den vorm van
een boekje doen geven, zoodat de kindereD, terwjjl
zij hunne eerste centen sparer, reeds met de ge
dachte lever, dat zij een spaarbankboekje bezitten.
Vioeger werden, gelijk bekend, postzegels van
één en van vijf c«nts gebezigd.
Als overgangsmaatregel is nu bepaald, dat for
mulieren, die nog geheel met postzegels of ten deele
met postzegels en ten deele met spaarbankzegels
zjjn beplakt, tot 31 Juli a. s. bij de postkantoren
als inleg zullen worden aangenomen, en dat na dien
termjjn tot den 31en October a. s. aan de kantoren,
na machtiging, de waarde van de formulieren met
postzegels kan worden teruggegeven, ook al is niet
het volle bedrag van één gulden aan postzegels
aanwezig.
Het is bekend dat de Bordeausche pap
(bonillie bordelaise), eene oplossing van kalk en
kopervitriool in water, het eerst in Frankrjjk werd
aangewend ter bestrjjding eener ziekte van het loof
van den wijnstok, en dat dit middel, later ook eens
op het aardappelloof beproefd, met even goed gevolg
dienen kan tegen de alom bekende gewone aard
appelziekte. Door sommigen wordt de boullie ook
in ons land gebruikt en over het algemeen hoort
men er slechts goeds van. Zeker is dat die scherpe
vloeistof de microscopische zwam kan dooden, die
wanneer zij ongestoord voortwoekert, het gansche
gewas, loof en knollen, kan verwoesten. Liefst wordt
deze maatregel preventief genomen, tegen den tjjd
dat de ziekte gewoonlijk het eerst wordt waarge
nomen. Mocht kort daarna het vocht door slagregens
worden afgespoeld, dan moet de besproeiing herhaald
worden, en dan wordt de behandeling nog al kost
baar, reden waarom de meeste landbouwers de voor
keur geven aan variëteiten van aardappelen die meer
dan andere tegen de besmetting bleken gehard te
zjjn.
Nu beweert echter zekere heer Pearson, deskun
dige vau het Landbonwdepartement der Vereenigde
Staten, iets anders te hebben waargenomen, waarvan
men aan deze zijde van den Oceaan nog niet had
gehoord. Hij deelt nl. in Garden and Forest mee
dat aardappelen, na aardappelen verbouwd, aanmer
kelijk minder opleveren wanneer de voorvrncht be
sproeid werd dan wanneer dit niet geschiedde. Aard
appelen, gepoot in een proefveld dat dadelijk na het
poten met Bordeausche pap werd besproeid, kwamen
niet opzelfs het volgende jaar kiemden daar de
meeste poters niet. Zjj die dit middel hier te lande
toepassen dienen daarop eens te letten. Een andere
vraag is of, indien genoemde Amerikaansche des
kundige juist hoeft gezien, het koperzout ook na-
deelig zou reageeren op een ander navolgend ge
was, b. v. op tarwe, rogge, aardappelen of gerst.
Pearson voegt er o. a bjj, dat in da wijnbergen
niets resp. geen onkraid of boschgras groeit
onder de wijngaardstokken die besproeid worden,
daarentegen wel daar waar geen bouillie wordt ge
bezigd, omdat de planten goed gezond bljjven. Daar
entegen stemt hij gaarne toe dat zij een krachtig
middel is om de gevreesde ziekte te beteugelen en
dat waar bedoelde nawerking buiten spel bljjft
de kosten rjjkeljjk door de hoogere opbrengst
gedekt worden. De netto-winst is echter afhankelijk
èn van de verbouwde soort èn van de heerschende
weersgesteldheid. Jammer is dat Pearson niet op
geeft hoe zjjn bouillie bereid werd, maar Aimé
Girand, de groote Fransche specialist op dit gebied,
neemt 3 kilo vitriool en 3 kilo kalk per 100 kilo
water, dus een zeer krachtige bouillie, en bjj schijnt
toch nooit ervaringen als die van Pearson te heb
ben opgedaan. (N. R. Ct.)
Naar het Hbl. verneimt, heeft de Minister
van Waterstaat aan een aantal ambtenaren
der telegraphie, die ongeveer 40 of meer
dienstjaren tellen en dus daarvoor in de termen
vallen, bericht dat zjj in den loop van dit jaar den
dienst met pensioen zullen verlaten, teneinde pro
motie voor de jongeren gemakkeljjker te maken.
In het TJtr. Dagblad schrjjft prof. De Louter,
naar aanleiding van het ontslag van prof.
Winkler, dat de Regeering niet bjjdraagt tot de
Utrechtsche feestvreugde, waar zjj op het oogenblik,
waarop de kweekelingen der universiteit zich op
maken haar luisterrjjk te huldigen, een harer meest
gevierde hoogleer&ren ontslaat, omdat deze geen kans
ziet zonder de vereischte hulpmiddelen zjjn onderwjjs
voort te zetten.
Een ieder, schrjjft hg, die de zaak met belang
stelling heeft gadegeslagen en wien de bloei der
universiteit diep ter harte gaat, ziet met smart en
ergernis een man haar ontvallen, die bestemd scheen
een sieraad der hoogeschool te worden een sieraad
om zjjn wetenschappelijke verdiensten, een sieraad
ook om zjjn karakter, dat getoond heeft geld en
aanzien te willen opofferen voor een krachtige over
tuiging en een fier besef van eigenwaarde.
Zinspelend op een mogelijk beroep naar hft bui
tenland eindigt hijHet is diep te betreureD, dat
een Regeering, die vreemdelingen lokt en vleit en
meermalen boven verdienstelijke landgenooten voor
trok, de voortreffelijkste Nederlanders naar het bui
tenland drjjft, omdat zjj hen niet weet te waardeeren
en te behouden door de bezwaren uit den weg te
ruimen, die hun werkzaamheid belemmeren en hun
vleugels verlammen. Het is een feit, dat ren donkere
schaduw werpt over de luisterrjjke feesten, die ons
wachtendat een krachtig protest verdient van de
zjjde van allen, die eenig besef hebben van het ge
wicht der belangen, waarmede hier lichtvaardig wordt
gespeeld.
Gisteren of eergisteren de schrijvers stem
men niet geheel overeen was het 800 jaren ge
leden, dat de eerste vier door de Amsterdamsche
Maatschappij van Verre uitgeruste schepen
door straat Soenda stevenden, om het anker vóór
Bantam te werpen en daarmede den allereersten
grondslag te leggen tot Nederland's heerschappij over
het rjjke en heerlijke Insulinde.
Een onbegrjjpeljjk voorval heeft,
naar het Dagblad meldt, onlangs in Constantinopel
plaats gehad.
Twee matrozen, te Smirna achtergebleven van
Hr. Ms. Alkmaar, waren daarna tot Constantinopel
afgezakt en kwamen zich daar bjj de bevoegde auto
riteit, den consul, melden en in arrest stellen. Geen
gevangenis bezittende, verwees de consul ze naar de
Nederlandsche havenkajuiten, betaalde dageljjks 5
piaster (55 cent, niet fameus veelper persoon
voor hun onderhoud en stelde zich in verbinding
door middel van gezantschap en Buitenlandsche
Zaken met Marine te 's-Gravenhage.
Na 33 (zegge drie en dertig) dagen wachten, kwam
het antwoord, dat Marine zich die luidjes niet kan
aantrekken, dat zjj de kosten van hnn transport naar
Holland niet wilde of kon betalen en dat de kerels
maar op een ander oorlogsschip moesten wachten
De consul, ten einde raad, heeft hen toen door
middel van den havenkapitein doen aanmonsteren op
een Engelsche boot als stokers.
Ziehier dus het vreemde geval, dat twee gedeser
teerde matrozen zich uit vrjje beweging bjj de Ne
derlandsche (volgens Marine niet bevoegde) autori
teit komen in arrest begeven, en dat die autoriteit
dan genoodzaakt is om hen in hun vergrjjp (desertie)
te 8tjjven, ja het zelfs nog te verergeren door aan
monstering op een vreemd koopvaardijschipDe
zaak is interessant uit een rechtskundig oogpunt en
dus aanbevolen in de aandacht der rechtsgeleerden.
Provinciale Staten van Zeeland.
In de aaustaande zomerzitting zal aau de orde
gesteld worden de verkiezing van een lid der Eerste
Kamer der Staten-Generaal, ten gevolge van de
periodieke aftreding van den heer mr. E. Fokker
en de benoeming van een lid der Staten, bedoeld
bjj art. 89 der provinciale wet.
Verder komt, naar de M. Ct. meldt, ter tafel het
aangehouden voorstel van Gedeputeerde Staten om
trent het verleenen van renteiooze voorschotten voor
wegen van secundair belang, met een nader rapport
te dezer zake.
In dat rapport bespreken Gedeputeerde Staten de
verschillende, op hun in de vorige vergadering ge
daan voorstel ingediende amendementen
lo. dat van den heer Hammacher, strekkende om
«het onderdeel lo. te wgzigen als volgt:
«dat met uitbreiding van den tot das ver gevolg
den regel om alleen ren'elooza voorschotten te ver
leenen voor hoofdverbindingen, in beginsel aange
nomen wordt dat voortaan dergeljjke voorschotten
zullen kannen worden verleend, voor de verbetering
van openbare wegen;"
«het onderdeel 3o. te wjjzigen als volgt
«dat het niet wenscheljjk is voor het verleenen
van renteiooze voorschotten enz."
Met het oog op dea toestand der provinciale
financiën achten Ged. staten zelfbeperking geraden
en meennn zij daarom da aanneming van het amen
dement van den her.r Hammacher te moeten ont
raden.
2o. dat van den heer Van der Havo luidende
«om in punt 3 der resumtie van heeren Gedepu
teerde staten de woorden na advies van den provin
cial n hóofdingeaieur en ia verband met d"ü toe-
