1896 N°. 73.
Diasdag 23 Juni.
83sle jaargang.
De uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditma.& te Botterdam en verder
bjj allo Boekverkoopen en Brievengaaiders.
Inaendljiig; van advertentlên vóo» 8 wan ©jp den day der nltfave.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer lOcce
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Algemeen Overzicht.
Het lijkt wel, of ook in de buitenlandsche ge
schiedenis van den dag de komkommertijd is aan
gebroken, zulke wonderlijke verhalen doen tegen
woordig de rondte.
Eeu dezer is b.v. het bericht, dat Spanje nu
werkeljjk besloten heeft met Cuba een wapenstil
stand te sluiten. Niet dat het zoo onverstandig zou
zjjn als höt moederland op eeuigerlei wjjze den strjjd
met de kolonie trachtte te beöindigen, die vei re
boven zijne fiaanciöele krachten gaatmaar dat het
daartoe juist nu zou overgaan is niet zeer waar-
schjjnlgk. Ten tijde, dat maarschalk Martinez Cam
pos niet tegen de opstandelingen opgewassen bleek,
ware het opgoven van den strijd een gewenschte
en een begrjjpeljjke zaak tevens geweest, maar de
eindelooze berichten van behaalde overwinningen,
die de regeering na dien tjjd deed publiceoren, kan
zij toch moeieljjk zelf logenstraffen door plotseling
zonder bjjzondere aanleiding tot het sluiton van een
wapenstilstand over te gaan.
De Londenache berichtgever van de Leeds Mercury
die het bericht in de wereld bracht, zegt, dat de
Spaansche legeering niet weet op welke wjjze zjj
den opstand moet onderdrukken zjj is metterdaa 1
ten einde raad. De oorlogskosten ruïaeeren het land
en daarom is de Koningin-regentes bezig al haar
invloed te gebruiken om de leiders der verschillende
partgen in SpaDjo tot eene verzoenende politiek
over te halen. Dez9 verzoenende politiek zou dan
bestaan in het toekennen van vele door de Cubanen
gewenschte vrjjheden, mits de kolonie eene kolonie
wil bljjven. Het is maar de vraag of de opstande
lingen op dergelijke voorstellen zullen ingaan. Spanje
heeft te dikwijls hare beloften omtrent te verleenen
vrijheden geschonden, dat de bewoners van Cuba,
na zij zoo goöd op weg zjjn om zich vrij te vechten,
lit ver het zekere voor het onzekere zullen nemen,
en zullen trachten zich geheel van Spanje los te
maken, waarna hun eiland misschien nog wel eens
aansluiting krijgt bjj de Vereenigde Staten.
Maar nog vaol sterker stuk wordt beweerd omtrent
Engeland. Men heiinnert zich, wat we verleden
week mededeelden over de overwinning, die de
Engelschen in Egypte hebben behaald op de Der-
wischen bij Ferkeb, en omtrent de beslissing der
internationale rechtbank over het dragen der oor
logskosten door de Egyptische schuld. Lord Salis
bury heeft naar aanleiding van een en ander in
het Engelsche Lagerhuis esne rede gehouden, waarin
hg allereerst wees op de omstandigheden, die ertoe
hebben geleid in 1882 Egypte te bezetten. Dat
toen die bezetting aan Engeland is ten deel ge
vallen is voornameljjk de schuld van Frankrjjk, dat
toen weigerde die weinig benijdenswaardige taak
met Engeland te deelen. Vervolgens bracht lord
Salisbury warme hulde aan den Sirdar, den aan
voerder der Egyptische en Soedaneesche troepen en
aan de Britsche officieren voor de bewonderens
waardige wijze, waarop zij het Derwischenkamp te
Ferkeh hebben bestormd en voor het onverwachte
voortrukken langs den Njjl, onmiddellijk na het
heldenfeit bjj Ferkeh. Zoolang Dongola niet is ver
overd, zal de politiek den aanvoerder niet in zjjne
militaire plannen storen, want die provincie moet
van vijanden gezuiverd worden. Vermoedelgk echter
zal de regeering trachten de onderneming uit te
strekken tot Khartoem. Uit deze ministriëele ver
klaring bljjkt dus en dit zal ook wel het doel
zijn, waarmede zjj weid uitgesproken dat Enge
land geenszins voornemens is hare taak in Egypte
neder te leggen en dat de beslissing der gemengde
rechtbank omtrent de gelden uit de Caisse geenerlei
wjjziging zal brengen omtrent de te volgen politiek.
Maar en nu komt het bjjna ongelooflijke in
deze quaestie daar bevatte de Indépendance Beige
dezer dagen een schrjjven uit Caïro, waarin niet
meer of minder beweerd wordt, dan dat het schit
terend" gevecht bjj Ferkeh in het geheel niet is
geleverd, of zoo al, dat het dan zoo goed als niets
te beteekenen heelt gehad. Het heet, dat de over
winning was bevolen," en dat zjj moest samenval
len met de uitspraak der gemengde rechtbank, welker
beslissing men vooraf wel kon gissen. Aanvankeljjk
had de overwinning acht dagen vroeger moeten
plaats hebben, maar toen de uitspraak der recht
bank werd verdaagd tot 8 Juni, werd ook de over
winning verschoven tot den dag te voren, opdat
Lord Cromer, de Engelsche zaakgelastigde te Caïro,
op hetzelfde oogenblik, dat de rechtbank haar von
nis velde, het telegram van den roemrijken slag bjj
Ferkeh zou kunnen openbaar maken.
De correspondent van de Indépendance voegt aan
dit verhaal tal van feiten tie om aan te toonen,
dat de slag bjj Ferkeh grootendeels fantasie is. Het
officiëele bericht aan Lord Cromer werd daags daarna
bevestigd door eeu officiense dépêche van een oor
logscorrespondent, maar zulk een correspondent be
vond zich te Ferkeh niet. Dit plaatsje is overigens
een zeer onbeduidend dorpje, dat weinig aanleiding
geeft tot het leveren van een belangrjjk gevecht,
vooral niet, omdat de Mahdisten uitstekende defen
sieve stellingen hebben tusschen Dongola en Berber,
waar zij den vjjand vrij wat veiliger kunDeu afwachten.
In één woord, de geheele veldslag bjj Ferkeh is
verzonnen.
Wanneer dit juist is, dan heeft inderdaad de En
gelsche regeering hoog spel gespeeld, en heeft zij,
door dit laakbare hulpmiddel van een gefingeerde
overwinning te baat te nemen, onwederlegbaar be
wezen, dat zij meer dan iemand andeis overtuigd
is van hare zwakke positie in de Egyptische quaestie.
En dat Lord Salisbury, wetende dat de belichten
omtrent het gebeulde bjj Ferkeh onwaar of althans
grooteljjks overdreven waren, eene zoo stoute rede
voering durfde houden als waarvan we hierboven
sprakeD, is wel het toppunt van politieke stout
moedigheid. Wij weigeren daarom voorloopig te ge-
looven, dat d© Engelsche premier de bekende uit
drukking >perfide Albion" op eene wijze tot waarheid
zou hebben gemaakt als de Indépendance beweert,
maar we zien met belangstelling nadere berichten
tegemoet
Een Reuter-telegram uit Buluwayo meldt, dat de
toestand in IHanhoiialaiid zeer ernstig is.
Er heer8cht een algemeene opstand onder de in
boorlingen, die de families op de verschillende afge
legen posten uitmoorden, zonder vrouwen of kinderen
te sparen.
Alle Europeanen der kolonie vluchten naar het
versterkte kamp Salisbury, waar aan allo valiede
mannen wapenen worden uitgedeeld. De beschikbare
macht ter verdediging van het fort is voldoende.
Ook de nederzettingen te Mutali hebben behoefte
aan bescherming. Generaal Carrington zal in het
fort Salisbury de troepen vereenigen, die naar Bu
luwayo waren gezonden, om bet garnizoen aidaar te
versterken. Hg zal er 50 manschappen van zich
zelf bjj voegen.
De Kieswet
iE, zooals wjj in ons vorig nommer mededeelden,
aangenomen met 56 tegen 43 stemmen. Hoe weinig
belangstelling de debatten over de voorgestelde kies
rechtregeling ook bjj het Nederlandsche volk hebben
gewekt, de nieuwsgierigheid naar het resultaat der
eindstemming was groot, niet slechts in de onmid
dellijke omgeving onzer volksvertegenwoordiging,
maar ook verre daarbuiten. Wel was men vrij al
gemeen van oordeel, dat het ontwerp zou worden
aangenomen, maar tocher was te veel scheiding
en scheuring gekomen in de verschillende politieke
partijen in de Kamer, or hadden zich zulke gewjj-
zigde groapeeringen govormd, er waren zelfs enkele
éénlingen wilden noemt men die in de parlemen
taire terminologie tijdens het debat geboren, dat
eene eenigszins betrouwbare berekening niet wel was
te maken.
Dat onder die omstandigheden de meerderheid,
die het ontwtrp verwierf, klein moet genoemd wor
den, kunnen wjj niet toegeven. Immers, onder hen,
die tegenstemden, bevonden er zich te veel, voor
wie de wet om enkele onderdeelen onaannemeljjk
scheen, dan dat daaruit mag geconcludeerd worden,
dat de hoofdgedachte van het ontwerp aan al do
tegenstemmers in den weg stond. Voor de groep-
Harte was het gemis van opkomst plicht", voor de
groep-Kuyper vooral het gemeentelgk kiesrecht, eene
onoverkomeljjke hinderpaal om vóór de wet te stem
men, maar daaruit mag niet worden afgeleid, dat
zij in alle opzichten tegen het ontwerp waren ge
kant. Wanneer men dan ook onder eene >nationale"
wet verstaat éóne, die is tot stand gekomen onder
samenwerking van alle partgen, dan gelooven we,
dat de nieuwe kieswet aan die bepaling voldoet.
Liberalen en anti-revolutionairen, katholieken en
radicalen hebbQn aan hare aanneming medegewerkt,
en het doet ons genoegen, dat van de Zeeuwsche
afgevaardigden slechts één, de heer Lucasse, zich bij
de eindstemming tegen het ontwerp heeft verklaard.
Het resultaat is in de eerste plaats te danken aan
de juiste opvatting vaa vele Kamerleden, dat men
eenmaal eene flinke uitbreiding van het kiesrecht
willende over het bezwaar van wat meer of minder
moet heenstappen, en dat, waar niet juist geboden
werd wat werd verlangd, men zich met het voor-
gedragene moest vereenigen. O. i. wordt deze kies
wet dan ook ten onrechte eenigszins smadeljjk »peu-
terwerk" genoemd. Na den val van het ontwerp-Tak
was geene andere wet mogeljjk en de omstandigheid,
dat, buiten het betalen van belasting, zoovele andere
oorzaken bij deze wet tot het verkrjjgen van het
kiesrecht aanleiding geven, ontneemt allen grond aan
de bestrjjding van hen, die beweren, dat het kies
recht ook nu weer op belastingplichtigheid rust.
Deze laatste toch boheerscht het nu niet uitsluitend
als vroeger. Het komt ons voor, dat de positieve
kenteekenen van geschiktheid en welstand, door de
Grondwet geeischt, in de nieuwe wet tot hun recht
komen, en dat nochtans de uitbreiding zeer omvang-
ïijk zal blijken.
Maar in de tweede plaats is de aanneming van
het ontwerp voor een groot deel het gevolg van
de houding des ministers, did wel niet altjjd even
hoffelijk en minzaam waE, maar die niet anders
mocht zijn dan zij was, wilde hij zjjn scheepke in
veilige haven brengen. Van alle kanten kwamen de
amendementer, die natuurlijk even zoovele verbete
ringen heetten, opdagen, en wanneer de minister
zich zwak had getoond of de neiging had doen door
schemeren om »door gemeen overleg" aan allerlei
wenschen tegemoet te komen, dan had hjj zjjn ont
werp langzamerhand zien afbrokkelen en verbrokkelen,
zoolang tot het eerst recht niemand meer, en hem
zelf wel het allerminst, zou hebben kunnen bekoren.
Juist de zeer uiteenloopende meeniogen en opvat
tingen, die zich in de Kamer openbaarden, stelden
hot den minister ten plicht zjjne eigene gevestigde
overtuiging te handhaven, En al heeft hij misschien
wat te vroeg, en zeker wat te kras, zijn voornemen
daartoe te kennen gegeven, er lag in elk geval in
die besliste houding een bewijs van eene gevestigde
overtuiging, die altijd eerbied en vertrouwen wekt.
De hoofdorganen der liberale pirtjj zjjn dan ook
over het algemeen zeer ingenomen mot het succes
der regeering en zelfs het Vaderlanddat nu juist
niet aan 's ministers zijde staat, erkent, dat deze
zijDe taak over het geheel talentvol heeft volbracht.
Het conservatieve Dagblad hoopt nog, dat de Eerste
Kamer het ontwerp zal afstemmen maar dat
het Haagsche orgaan zelf aan de vervulling van dien
wensch gelooft, kan moeieljjk worden aangenomen.
Zoo bestaat er dan alle kans, dat de nieuwe kies
wet met 1 Januari 1897 zal in werking treden en
dat we daarmede voor langen tijd van de kiesreeht-
quaeBtie zullen zjjn verlost.
GOES, 22 Juni 1896.
Na bekomen antwoord van de Expl. Mg. is
het schoolfeest voor de kinderen der openb.
lagere scholen in deze gemeente thans definitief be
paald op Donderdag 9 Juli a. s. De trein zal te
1.20 (Amsterd. tijd) vau hier en te 7.20 van Vlis-
singen vertrekken.
Do correspondent der N. R. Ct. te Batavia
seint onder dagteeksning van Zaterdag:
Toekoe Oemar nam hat hoofJ van Lampagar
gevangen. Vier bataljons gaan er heen."
Hf t oorspronkelijk telegram luidde
Oemar seized chief Lampagar. Four battalions
thither."
Het blad merkt daarbjj op
»Als het telegram goed is overgeseind, moet er
uit verstaan worden, dat Toekoe Oemar het hoofd
van Lampagar gevangen nam en dat vier bataljons
naar di© kampong trekken. Daarin zou dan de be-
teekonis liggen opgesloten, dat Oemar zijn gezag in
de VI Moekims, het gebied zjjner vrouw Nja Din,
weder aanvaard heeften vijandig is opgetreden tegen
hot hoofd van de kampoüg, ten westen onzer linie
dicht aan zee gelegen. Ooi welke redenen hg dat
zou hebben gedaan, valt zonder uitvoerig bericht
over de laatste krijgsbedrijven niet te beoordeelen.
Wellicht heeft dat hoofd zich naar den zin van Oemar
te vredelievend getoond, toen onze troepen eenige
dagen geleden zijn gebied betraden. Mccht uit het
telegram echter het Engelsche woordje »by" zjjn
weggelaten, dan wordt de beteekenis geheel omge
keerd. Toekoe Oemar zou dan door dat hoofd ge
vangen zijn genomen en de vier bataljons, die naar
Lampagar rukken, zjjn afgezonden om hem te halen."
De laatste onderstelling der N. R. Ct. ljjkt ons
niet heel waarschijnlijk. Dan toch had het telegram
wel gemeld: Chief Lampagar seized Oemar
Bg kon. besluit is, op zijn vei ziek, eervol
ontslag verleend aan J. W o u t e r s e n als djjk-
graaf van het waterschap Ooster-Zwake.
Bij K. B. zijn benoemd iu het bestuur van
den polder Oost (Krabbendijke), tot djjkgraaf A. d e
Kok, en tot gezworen C. C. Wsbeke; tot ge
zworen voor den Molenpolder A. van derBurght;
voor den polder Oud-Noordbeveland M. de Re g t
C z.voor den polder Reigersbergschen J. J. van
G o r s e 1 Hz.; voor den Mariapolder D. de R e g t
M z.voor den polder Koude J. O. de Jonge; voor
den polder Willem III J. de Putter; voor den
Elisabetbpolder, onder Biervliet, C. B. Thomaes;
voor den polder den Oosteren Ban van Schouwen
P. Jakobsz. Hoogonboom; voor den polder
Mujje G. C. de Wilde; voor het waterschap St.
Maartensdjjk A. Geluk.
Dj St.-Cc. (ao. 143) büvafc do statuten dor
Vereeniging ter bevordering van de
belangen dar Zeeuwsche oesterindu
strie, te Ierseke.
Tegen het uur van de stemming over
de kieswet in de Tweede Kamer had zich Vrjj-
dag op straat voor den toegang naar de publieke
tribune een lange rij belangstellenden gevormd
velen konden echter niet toegelaten worden.
Zoodra de schel van den voorzitter de hervatting
der werkzaamheden aankondigde, waren de tribunes
aan weerszjjden der zaal in een oogwenk gevuld
op de gereserveerde plaatsen zag men verscheidene
dames, ook in de zijloges, overigens bezet door
hooge staatsdienaren en diplomaten. Alle ministers
waren tegenwoordig. Onder diepe stilte las de voor
zitter zelf de namen der leden van do presentielijst
af. Toen het vijftigste lid zijn voor had uitgeroepen,
ontstond er beweging in de zaalhet lot der kieswet
was beslist.
Nadat de president den uitslag der stemming
had geproclameerd, snelden de meeste leden naar
den minister van binnenl. zaken toe, om hem ge
luk te wenschen met de aanneming van zijn wets
ontwerp. Ook met den premier, minister Roëll, en
den voorzitter der comm. van rapporteuis, baron
Michels van Verduynen, werden handdi ukken ge
wisseld.
Ook in esne correspondentie uit 's-Gravtnhage
vau het Volksdagblad wordt gewezen op de belang
stelling van velen uit het publiek in de beslissing
over het kieswet-ontwerp. Aan het slot daarvan
leest men
»Maar wie mocht meenen dat die volksklasse, die
zoogenaamd door deze kieswet zal worden gebaat,
teekenen van belangstelling heeft gegeven, vergist
zich ten zeerste. Er waren niet anders dan personen
uit den meer gegoeden stand, zelfs op de publieke
tribune.
Geen enkel werkman was aanwezig. Nu zegge
men niet dat op dat uur de werkman verhinderd
is. Als er iets to doen is dat het volk belang in
boezemt dan weet men wel uit te breken, getuigen
o. a. de laatste voorvallen bjj de schutterg. Neen,
het volk, de werkman, heeft eeu overtuigend bewijs
gegeven dat het zich van de zaak niets aantrekt".
De Eerste Kamer zal in de eerste week
van Juli vermoedelgk tegen den 7en bijeen
geroepen worden. Tot de werkzaamheden van de
afdeelingen zal ook het onderzoek behooren van de
kieswet, tot welker openbar© behandeling echter
eerst in September, kort vóór de sluiting van het
zittingjaar, zou worden overgegaan.
In de Donderdagavond gehouden bijeenkomst,
is ook de Plattelandsclub der Kamerleden
ontbonden.
Waar sommige gemeentebesturen verbieden
op Zondag wielerwedstrjjden te houden, is
het van belang het oordeel van De Gemeente-Stem
te weten, naar aanleiding van de volgende tot de
redactie gerichte vragen
»l. Zouden onder >harddraverjjen", waarvan de
Zondagswet spreekt, ook zjjn te verstaanwed-
strjjden van wielrjjdeis
»2. Zou de Raad bg verordening zoodanigen wed
strijd, uitgaande van een naburige gemeente, kun
nen verbieden op het deel van den weg, zijnde
Rijksweg, dat door de gemeente loopt
»Is het Rijksbestuur, eigenaar van dien weg,
daarin niet betrokken
Hierop wordt hot volgend antwoord gegeven
Wielerwedstrjjden behooren zeker niet tot de in
de Zondagswet genoomde harddraverijen on waar
mor, zooals in de vraag schijnt bedoeld te zijn, te
doen heeft met een zoogenaamden wegwedstrijd,"
uitgaande van een andere gemeente, kan o. i. ook
niet gesproken worden van een open bare verma
kelijkheid," als art. 4 dier wet verbiedt. Dit neemt
echter niet weg, dat de Raad in het algemeen het
houden van wielerwedstrjjden door de gemeente kan
verbieden of wel door een bepaling omtrent de
geoorloofde snelheid zoodanige wedstrjjden onmogeljjk
kan maken. Dergeljjke v rbodsbepalingen, in het
belang der openbare veiligheid uitgevaardigd, gelden
ook voor in de gemeente gelegen Rijkswegen, zon
der dat daarbij de medewerking van het Rjjk be
hoeft gevraagd te woiden.
Naar men verneemt is het bezoek van L i
Hoeng Tsjang aan ons land in de eerste week
van Juli te verwachten. De Chinersche staatsman
is voornemens met de 33 leden van zjjn gevolg en
een dienstpersoneel van 15 personen een viertal
dagen in Den Haag door te brengen. Een van die
dagen zal hij zich naar Soestdjjk begever, ten einde
in eene plechtige audiëntie door H. M. de Koningin-
Regentes te worden ontvangen.
De minister van huiteilandsche zaken gf"ft een.