1896 N». 72.
Zaterdag 20 Juni.
83s"' jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
8) FEUILLETON.
De waterkuur.
UIT DE OUDE DOOS.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentie voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Dithjlk te Botterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaardere.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cL
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechtB tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden ven 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald '20 c'
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
biaendlng van ad verten vóór 8 aren op den da* der uitgave.
GÖESCHE
GOES, 19 Juni 1896.
De collecte ten behoeve van het fonds
tot aanmoediging en ondersteuning van den gewa-
penden dienst, gisteren alhier gehouden, heeft op
gebracht f 38,50 Va-
Met ingang van 1 Juli e. k. is de opzichter-
machinist 2e klasse der Staatsspoorwegen A. I. P. C.
E1 s m a n te Vlissingen, bevorderd tot opzichter
machinist le klasse.
B. Y. vraagt in het Hbld
Door wiens scherpzinnig brein zou nu wel de
nieuwe bepaling zjjn uitgedacht, dat voortaan de
postquitantieB niet langer mogen zijn dan
25 c.M.
Ik heb alle quitanties, die ik aan buitenlandsche
huizen por post betaald heb, eens nagemeten en alle
meten ze 27 a 28 c.M. (ook de meeste binnenlandsche).
Ik kan mij voorstellen dat men te kleine quit an ties
omdat ze kunnen wegraken, zou willen weren, doch
de post is voor 't publiek, niet 't publiek voor de
post, en men diende zich dus te rege'en naar de
praktijk, en waar 't formaat van wissels en quitan
ties doorgaans 27 a, 28 c.M. is, zich ook daarnaar
te regelen.
Indien men zich bovendien aparte quitacties voor
de post zon moeten aanschaffen, zon dit ten slotte ook
wel eens tegen 't belang der schatkist kunnen zijn.
Men wordt er moe van onnoodig belemmerd te
worden.
De correspondent der N. R. Ct. te Batavia
meldt nader, dat de assistent-resident mededeelt, dat
bet in Praja thans rustig is.
Dezelfde correspondent seint onder dagteekening
van gisteren
Odzq troepen zijn te Kota Radja teruggekeerd,
na de Btreek, waar zij geweest zijn, in brand ge
stoken te hebben. Gewond werden de luitenant der
infanterie van der Molen en 6 minderengedood
twee minderen.
Na de ontbinding van de club van liberale
Kamerleden der fractie-Borgesins is het
plan gevormd tot samenstelling van een nieuwe
groep-Borgesins. Tot deze groep behooren volgens
het Vaderl. de heeren Goeman Borgesius, Kerdjjk,
Veegens, Hartogb, Drucker, De Kanter, Lely, Cre-
mer, Rink, Heldt, A. E. Smidt, Lieftinck, Farncombe
Sanders, Smeenge, Pynacker Hordjjk, Schaafsma en
Ary Smit.
Br is een nieuwe spoorwegverbinding tnsschen
Italië en Sicilië tot stand gekomen, die van Napels
langs de westkust tot Reggio loopt. Daar zullen
twee stoomschepen (ferry-boats), 60 M. lang, in de
vaart komen, om de spoorrgtuigen naar Messina
op Sicilië over te brengen.
In verband met deze nieuwe lijn, die het moge-
ljjk maakt in 50 nur de reizigers van Amsterdam
naar Messina te vervoeren, beveelt de heer P. J. W.
in Hét Vaderland het inrichten aan van een maan-
Naar het Duitsch door A. B.
Tilli's bezoek had de directeursvrouw op ruwe
wjjze ontnuchterd en aan al hare verwachtingen
den bodem ingeslagen. Zij dacht er in ernst aan
hare kiaderan, die haar met hongerige magen om
ringden, aan de bescherming des hemels op te dragen
•n zelf een flescbje opium, dat ze voor alle zeker
heid bjj zich hal gestoken, te ledigen.
Maar daar verscheen een kellner, die een tafel
laken uitspreidde, gevolgd door een tweede gerokt
jongmensch, dat een aantal schotels met warme en
aangenaam riekende spjjzen op zjjne banden liet
balanceeren. Het kinderquartet viel met de begee-
righeid van hongerige wolven op het middagmaal
aan. De directeurs vrouw, wie de geur der heerlyke
gerechten uitlokkend den neus prikkelden, schortte
haar vergiftigingsplannen op en deed dapper mede
aan den aanval op de schotels. Eene flesch Forster
Traminer, die de kellner opentrok, waarbjj hjj niet
nalaten kon zelf begeerig met de tong te klappen,
bracht er het hare toe bij om het verstijfde bloed der
levensmoede vrouw opnieuw in beweging te brengen.
Het eerste glas werd gevolgd door een tweede,
en dit tweede door een derde. Maar zjj kon dr.
Kittelmann maar niet uit hare gedachten verbannen.
Die mensch was niet waard, dat hem de zon bescheen.
En als zjj nu eene wanhopige daad deed, dan zou
hjj zich nog wel verbeelden, dat zjj om zijnen twille
deljjkschen sneldienst der stoomvaart
maatschappijen »Nederland" en»Rott. Lloyd" tus*
schen Messina en Neder 1. Indië. Die
zeereis zou dan slechts 18 dagen heen, en tot Padang
16 1/2 dag behoeven te duren. Men zou van Ams er-
dam binnen 3 weken Batavia kunnen bereiken.
»Het aantal touristeD, die ons Insulinde bezoeken,
mannen van zaken, die even overwippen, ambte
naren, die korte verloven in Europa gaan door
brengen enz. neemt jaarljjks sterk toe; maar jnist
die personen gebruiken nog bij voorkeur vreemde
mail booten. Dat nu kan anders worden indien een
Nederlandscheaanvankelijk maandeljjksche snel
dienst wordt georganiseerd, waarbjj passagiers en
mail hoofdzaak en goederen bjjzaak zjjn, waarbij
het mogelijke gedaan wordt om de reis Messina
Batavia te bekorten en waarbjj op comfort bjjzonder
gelet wordt.
Ook voor den gewonen dienst zou deze snelheid
een voordeel zjjnmen zou de voeding, verpleging
enz. op de gewone booten van nu af kunnen houden
zooals die is, nl. eenvoudig en goed. Men zou voor
die booten niet behoeven toe te geven aan den voort-
durenden drang tot meer luxe, comfort en snelheid
en men zon passagiers, die hooge eischen stellen
kunnen verwijzen naar den sneldienst. Ook zou de
Bnelheid der gewone booten tusschen Messina en
Batavia kunnen bljjven zooals zij is en tusschen
Amsterdam en Messina zelfs beperkt kunnen worden
tot de meest voordeelige snelheid in verband met
het kolenverbruik.
Het zou billijk zijn, dat de Slaat voor de reizen
der snelbooten een hoogere brievenpost-opbrengst
waarborgt dan thans ingevolge de postcontracten
van 1892 voor de gewone booten en ook, dat voor
don sneldienst hooger passage betaald wordt, zoowel
voor Regeeringsambtenaren als voor particulieren.
Van de ambtenaren, die tham recht hebben op pas
sage le klasse, zouden de hoogere rangen den voor
rang moeten hebben voor den sneldienst en de lagere
rangen zouden alleen op de snelbooten toegelaten
moeten worden voor zoover er plaats is. Het laat
zich aanzien, dat bjj een dusdanige regeling de snel
booten steeds vol bezet zouden zjjn."
Men schrjjft uit Amsterdam aan de N. RCt.
Er zijn Woensdag in de raadszitting twee hoog
leeraren benoemd ter vervulling van de vacatures
Pitrson en Oort van der Linden. Eene verrassing
voor al diegenen, die niet toevallig wisten, dat er
iets gaande was, zal het geweest zijn in de eene
vacature te zien kiezen mr. T r e u b onzen wet
houder voor de publieke werken, in de plaats des
heeren Gort van der Linden, als hoogleeraar in de
staathuishoudkunde en de statistiek. Deze keuze
van den Raad, met 18 van de 29 stemmen, krijgt
te meer beteekenis, als men weet, dat de heer Treub,
hoewel door de faculteit voorgedragen, niet door
curatoren was overgenomen. Op de voordracht vond
men alleen den naam van dr. C. A. Verrijn Stuart,
secretaris der centrale commissie voor de statistiek.
Dat de meerderheid van onzen Raad gemeend heeft
niet tegen het belang der gemeente te handelen,
door mr. Treub op deze, voor het overige zeker
het leven had vaarwel gezegd. Maar dien triomf
wilde zij hem niet gunnenhjj was een monster
zooals alle mannen. Vjjf weken lang had hij haar
als een verliefden lummel lastig gevallen, vjjf weken
lang had hjj de innigste gevoelens voor haar gehui
cheld, en nu was hjj zoo laag zich te ontmaskeren
als de verloofde van een neuswjjs juffertje. Smaad
en schande waren thans haar deelWat moest zij
nu beginnen Hare geldmiddelen waren schaarsch,
en in de universiteitsstad brandde haar de grond
onder de voeten. In den ganschen omtrek kende zjj
niemand, wien zjj met haar vier kinderen op het
dak kon vallen. Zij overwoog de zaak van alle
kanten, maar zjj kwam steeds tot het besluit, dat
het eene dwaasheid was op een sukkel van een
leeraar te vertrouwen en zoo maar op goed geluk
huis en haard in den steek te laten.
Nadat de kinderen de borden hadden afgelikt,
begonnen ze om het dessert te zaniken. Er werd
tameljjk hard op de deur geklopt. >Het dessert,
het dessert 1" riep het quartetmaar in plaats van
den kellner met bet nagerecht, trad de directeur de
kamer binnen. De kinderen sprongen op alsof zjj
geëlectriseerd waren en vlogen hun papa om den
hals. De moeder bleef onbeweeglijk zitten.
Kinderen," zeide de directeur, »gaat een oogen-
blikje naar buiten. Ik beb wat met uwe moeder te
bepraten." De kinderen gehoorzaamden. De direc
teur trad op zjjne vrouw toe.
>Ik bied u de hand der verzoening wilt gjj de
oude veeten vergeten en weder mede naar huis
gaan
»In dezelfde slavernij Nooitantwoordde de
vrouw op vljjmenden toon. Er ontspon zich een
eervolle, wjjze te ontheffen van zjjn ambt als wet
houder, op een tijdstip, dat hij de gomeenteljjke
politiek in eene gaüsch nieuwe richting stuwde, en
o. a. bezig was do naasting der tram voor te be
reiden, geeft te denken.
Naar wij met stelligheid me3nen to kunnen tuee-
deelen, heeft mr. Treub verklaard de benoeming als
hoogleeraar te zullen aanvaarden, onder de voor
waarde zelfs van zich eenige jaren aan zijn profes
soraat te zullen wijden. Het wethouderschap zou
hij tot November a. s. bljjven waarnemen.
Drie.
Onze voorouders dit deed ik reeds meer dan
eens opmerken hielden veel van bovennatuurlijk
heden, hetzij ze zich bezighielden met heilige per
sonen en diogen, hetzjj met onheilige, zooals duivels,
spoken, gedrochten. Behalve de reeds vermelde spo
ren van deze neiging, ook in onze stad, trof men
bij sommigen ook de voorliefde aan voor het bei-
lige getal drie. Reeds 6prak ik over »de drie Pa
pegaaien maar ook de drie Koningende drie
Worsten en de drie Morianen waren een b9wjjs voor
het gezegde.
Eer ik over de drie huizen, onder de hier ge
noemde namen bekend, iets ga zeggen, dien ik wel
te bewjjzen, dat men het gptal drie koos uit oor
zaak van zijn heiligheid. De maatschappij bestond
oulings uit drie standennl. de edelen, de gewone
vrijen en de onvrijen. Wel waren er in dieBtanden
wear rangen en graden, maar de afscheiding in
drieën bleef toch scherp afgebakend. Zoo mocht
men wel huwen met iemand uit een anderen graad,
maar niet uit een anderen stand, als men zich ten
minste niet van sommige rechten beroofd wilde zien.
Als kleinste maat voor grondbezit gold de ruimte,
waarop een driepootige stoel kou staan wat minder
was, telde niet mee. Was iemand eigenaar geworden
van een stuk land, dan moest hg op zulk een driepooti-
gen stoel gaan zitten, van den weg af naar het land toe
en erop schuiven met stoel en al. Eerst als hjj dat
driemaal had gedaan, was het land zijn eigendom.
Kwam een bode van het geheimzinnige veemge
richt iemand voor die rechtbank dagen, dan stak hg
's nachts de schriftelijke aanmaning met een scherp
muntstukje aan de deur vast en sneed uit die deur
drie stukjesdie hjj meenam.
Wanneer een grondbezitter zoozeer verarmde, dat
hij zelfs het dijkgeschot Diet meer kon betalen, ging
hy met een spade naar den dyk, stak daaruit drie
zodenwierp die en eindelijk ook de spade weg, ten
teeken, dat hjj niets meer aan den dgk kon doen en
ook geen spade meer behoefde om zjjn land te be
werken.
Werd een vrouw overtuigd van overspel, dan had
haar man de keus uit drie dingenhjj kon haar
geesrien, baar onthoofden met het zwaard van hem,
met wien zjj overspel beging, of haar weer tot zich
nemen. Eén van die drie, maar ook niets anders was
hem geoorloofd.
Gastvrijheid was een heilige plicht; maar buiten
heete woordenstrijd. De vrouw zette hare gewone
taktiek voort en bleef onwrikbaar hard tegenover
alle bedreigingen en smeekbeden van haar man.
Deze had eindelgk al zijn kruit verscholen. Toen
kreeg hij opeens een schitterend denkbeeld en hg
trok eene courant uit den zak van zjjn jas.
»Ik heb uwe novelle voor u meegebracht."
Zg keek hem aan alsof zjj hem niet begreep en
hg reikte haar het blad over. Wat was dat Hem°l,
haar wanhoopskreet! En haar naam gedrukt boven
bet feuilleton dier groote courant Zjj las snel de
eerste zinsneden en zg bemerkte, dat er bgna geen
woord van haar zelf bij wss Eene diepe blos over-
toog haar gelaat, maar zjj dwong zich tot kalmte,
want het kwam er nu op aan zich niet te verraden.
De directeur beschouwde zjjne vrouw aandachtig.
>Zij wordt week", mompelde hjj, »nu ga ik mjjne
laatsto troef uitspelen."
»Uwe novelle heeft in Wilhelmsbad een goeden
indruk gemaakt. Ik moet bekennen, dat zg ook mg
uitstekend bevallen is. Gg moet uw talent trachten
te ontwikkelen. Wanneer gjj een huishoudster naamt,
zoudt gjj iederen dag eenige uren aan uw schrjjf-
tafel kunnen doorbrengen."
De directeurs vrouw was buiteu zich zelve van
verrukking. Deze ongewone wyze van spreken van
haar man, zjjne volmondige erkenning barer talenteü,
de bevrediging voor hot eerst in haar huwelijk dezen
barbaar voor zich te zien buigen, en eindelgk het
gevoel van trots, dat nu reeds hare polsen sneller
deed kloppen, om voor de tjjdelyke bewoners van
Wilhelmsbad te mogen verschynen met eene lauwer
krans om de slapen ja bet leven was wel waard
geleefd te worden.
hooge noodzaak mocht de gast niet langer dan drie
nachten onder eenzelfde, vreemd dak vertoeven. Een
reiziger, die op zgn weg geen menschelgke wonin
gen ontmoette, mocht 0. a. drie .appels van eens
anders boom en drie rapen uit een akker nemen.
In velerlei gerechtelijke zaken werd het vonnis ge
wezen door drie schepenen. De smet van bastaardij
bleef op de nakomelingen van een onecht geborene
rusten tot in het derde geslachtverder ook niet.
Was een onvijje vrjjgelaten, dan genoot eerst zijn
derde ajstammeling erfrecht en het recht om als ge
tuige op te treden. Op de grenzen tusschen lande
rijen plaatste men meestal drie grenssteenen. Al wa
ren iemand bg een vechtpartjj of op andere wgze
tal van wonden toegebracht, bg de rechterljjke bo-
oordeeling telden alleen de drie ergste. De boeten,
die men schuldig was, wanneer men iemand letsel
had berokkend, werden verhoogd naar den stand van
den getroffenedoch die verhooging was uiterst
zelden het dubbele van de gewone boete, doch door
gaans het drievoud of het negenvoud (drie maal drie).
Rechtspraak werd vaak uitgeoefend onder drie boo-
ment meestal linden. Aanvankelijk werden jaarljjks
drie ongeboden gerichten gehouden, d. w. z. driemaal
per jaar moest een terechtzitting plaats hebbeD, waar
men kon verschjjnen, zonder geboden" te zgn, zon
der aanmaning of boodschap te hebben ontvangen.
Het waren het wintergericht, meest in Januari; het
zomergericht, meest in Meien het herfstgericht, in
September of October. Dit stemde overeen met de
oude verdeeling van het jaar in drie jaargetijden
nl. winter, zomer en herfst. Het vierde is later in
gevoerd.
Wie voor het gerecht gedaagd werd, maar niet
verscheen, mocht niet met geweld worden gedwon
gen, tenminste als hjj een vrije was en de daging
een eerste was geweest. Prie dagvaardingen waren
noodig, eer men ertoe overgiüg het vonnis te wjjzen.
Bg al deze voorbeelden, dat inderdaad drie een
heilig, een onaantastbaar getal was (ook zeven en
negen waren datzou ik nog heel wat andere
kunnen voegenmaar ik geloof, dat mjjn lezers wel
overtuigd zullen zgn.
Toen ik over het huis de drie Papegaaien" sprak,
deelde ik mede, dat daar de schutters »van den
Edele Busse" zich vaak kwamen verpoozen en een
roemer wjjn kwamen nuttigen. Houdt men nu in
het oog, dat die schutters, als echte kinderen van
hun tjjd, door hun confrérie te stellen onder de
hoede van den heiligen Adriaan, toonden voor hoogere
zaken het meest mogelyke respect te hebben, dan
acht men het zeker dubbel verklaarbaar, dat de waaid
uit bedoelde herberg niet genoeg had aan bloot één
papegaai, hoezeer hg daarmee ook zijn begunstigers
aangenaam was maar dat hjj het heilige getal >drie"
koos.
Dergrigke overwegingen zullen ook de eigenaars
of stichters van »de drie Koningen", »de drie Wor
sten" en >de drie Morianen", geleid hebben bij het
bepalen van een naam voor hun etablissement. Wat
voor soort inrichtingen dat waarsohjjnlyk waren en
waar zij stonden of liever >staan", deel ik een vol
gende maal meeik zou anders te veel ruimte be
hoeven. BAVO.
Wees verstandig", smeekte de directeur, »en ga
mee naar huis."
De nieuwbakken schrijfster gevoelde 2ich nn mee
steres van den toestand. »Wilt gg mjj beloven mg
van dit oogenblik of naar waarde te schatten en te
eerbiedigen vroeg zg met een verheven oogop-
slag.
>Dat wil ik beloofde de directeur od bij streelde
in een vlaag van tielerheid de wang zjjner vrouw.
Met de voorzichtigheid eener diplomate, sloot zij
»ter wille van de kinderen", een wapenstilstand en
stemde zg er in toe te Wilhelmsbad weder de plich
ten eener huisvrouw en de honneurs jegens de bad
gasten op zich te nemen.
Hoera! zjj is weg!" Mtt deze woorden stormde
Tilli het studeervertrek vaa haren neef binnen.
»Wie?" vroeg Amandus verstrooid van zgn werk
opziende.
>0, jou schijnheilige, houd jo maar niet zoo dom
de directeursvronw
>Ha, Goddank!"
Daareven was de jongen uit het hotel hier. Om
twee uur is de directeur met den sneltrein ge
komen. Het zielsverlangen naar zjjne vrouw werd
hem te machtig. Vermoedelijk zyn zg elkander in
de armen gesneld. Zooeven zgn zjj met pak en
zak teruggereisd. En hier is een brief voor u van
mevrouw."
Ainaudus rukte het couvert open en lasToe
vallig komt mg zooeven mjjne novelle onder de
oogen, die gij mg ontfutseld hebt en zonder mjjne
toestemming hebt laten drukk°n. Mjjn denkvermo
gen heeft in de laatste weken veel g 1-dee, maar
