1896 N°. 69.
Zaterdag 13 Juni.
83sle jaargang.
FEUILLETON.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijou Van Ditmaic te Botterdam on verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaar dcrs.
SnsenAtng van advertentiön v6»r 9 uren op den dag der viitgave.
MMam I au nanmBWIimwaaimwin»ctjt-m-rw, «www»—mmmw—b—itmmi w—
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer lOctt
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelide advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Diemtaanbiedingen, niet ineer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen oo. en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 12 Juni 1896.
Men Fchrjjft ons
Zij, die het wel meenen met de gemeenten en haar
beheer, zullen met iriStemmiüg"iiet 49ste Provinciaal
blad van dit jaar ter hand genomen hebben, dat
eene circulaire bevat betreffende opneming der
boeken en kas van den gemeente-ontvanger enz.
En zij, die onze stukken van 12 en 17 Maart in dit
blad over ditzelfde onderwerp gevolgd hebben, zullen
begrepen hebben dat wij met veel belangstelling van
bedoeld Prov. blad kennis namen. Wij zouden willen
beginnen met een woord van hulde en dank aan
heeren Gedeputeerde Staten van Zeeland uit te
brengen, die de gebreken der huidige kasopneming
blootleggen en die burgemeesters en wethouders op
deze gebreken wijzen en hun aanbevelen eene betere
en scherpere controle uit te oefenen. In verhand met
art. 181 der gemeentewet kunnen zij niet gelasten
zjj moeten zich tot aanbevelen bepalen. Zoolang de
gemeentewet niet veranderd is, zoolang de artikels
niet scherper en bindende gesteld zjjn, zoolang voor
de borgtocht slechts een tiende vereischt wordt, zoo
lang onbevoegden benoemd kunnen worden tot ge
meente-ontvangers, wij hebben daarvan weer een
heerlijk staaltje in ODze naaste omgeving, waarbij
bij eene benoeming alleen gelet werd op de richting
en niet op de capaciteit van den benoemde, zoolang
big ven er lacunes in het comptabel beheer en kunnen
de gemeenten de dupes zijn van hen, wien haar
financieel beheer toevertrouwd is.
Gedeputeerde Staten hadden bjj hunne circulaire,
zonder verder te gaan dan de Gemeentewet, o. i.
nog eene poging kunnen doen om aan de kasopneming
meer kracht bjj te zetten. Wjj hebben hier voor
ons een proces-verbaal van kasopneming van een
ontvanger-griffier van een polder. Uit het gedrukte
formulier blijkt dat behalve de djjkgraaf en de
ontvanger-griffier ook de gezworens bjj de kasop
neming tegenwoordig moeten zijn. Heden den
hebben wjj djjkgraaf en gezworens van den
polder ons begeven ten kantore van den heer
ontvanger-griffier" luidt de aanhef, en dit niet
alleen, maar de gezworens hebben met den djjkgraaf
het proces-verbaal geteekond.
Indien de processen-verbaal van kasopneming door
Gedeputeerde Staten voor de gemeenten op dezelfde
wjjze werden ingericht en er voor gezworens wet
houders gelezen werd, dan hadden de Staten een
grooteren waarborg dat de wethouders bjj de kas
opneming tegenwoordig waren. Ontbraken hunne
bandteekeningen, of d.e van con hunner, dan zou
de burgemeester zulks in een aparte missive moeten
toelichten, Men zegge nietde burgemeester teekent
steeds voor hem en zjjne adjointen samen het is
hier eene quaestie van inrichting van een formulier,
dat meerdere waarborg geeft voor eene richtige
contróle.
De dijkgraaf van een polder teekent alle stukken
evengoed namens de gezworens als de burgemeester
namens de wethouders, en toch is men bij het for
muleeren van het verbaal er op bedacht geweest
de gezworens te noodzaken bjj deze halfjaar!jjksche
plechtigheid tegenwoordig te zijn. De Staten zouden
terstond eene verandering ten goede in de gemeente
lijke kasopneming zien, indien niet alleen de burge
meester en de secretaris (veelal gemeente-ontvanger
tevens) het verbaal teekenden. Wjj weten zeer goed,
dat de journalen ook door de wethouders bjj het
5)
fiJe wa lerk u ii r.
Naar het Duitsch door A. B.
Amandus huilde van woede. Zou ik mij dat moe
ten laten welgevallen, van zoo'n kerel ik zou
hem wel willen verscheurenHjj sloeg met de
gebalde vuist op de waschtafel, wat de waterkaraf
aanleiding gaf eraf te wippen en in duizend stukken
zich over den vloer te verspreiden. Na deze kracht
oefening, die een twaegbvecht met den directsur
moest voorstellen, trad oene reactie in. Hjj wierp
zich op zjjn bed, liet de armen slap afhangen, ver
borg het gelaat diep in de kussens en hield de vol
gende alleenspraak
»Ik ben erg ziek. Ik gevoel weer eene drukking
op het hoofd. Ik heb weer last van oorsuizingen. Al
de goede gevolgen van de kuur zjjn verdwenen.
Ik ben daar in eene moeieljjkheid geraakt, als ik
er mjjn verstan i maar niet bjj verlies. Duivels, neen.
Ik moet goed bjj mjjn verstand bljjven. Is er dan
één woord over mijae lippen gekomen, dat die vrouw
ten haren gunste kan uitleggen? Was het niet uit
zuiver medeljjden, dat ik met engelengeduld al
haar jeremiades heb willen aauhooren Heeft ze
niet reeds weken lang met haar ketenen gerammeld,
naz:en der kas dienen geteekend te worden, doch
deze krjjg«n de Staten nooit in handen, tenzjj de
kas nagezien wordt door eene commissie uit bui
college of de Commissaris der Koningin op zjjn j/l-
jaarljjksch bezoek de gemeenteslukk n naziet of laat
naziim. Zeker zou een maatregel als de door ons
aangegevene zeer binden en buiten quaestie goed
werken.
Het doet ons zeer veel genoegeü, dat dezelfde
bemerkingen, die wij in Maart ten beste gaven, ook
in Prov. blad no. 49 gevonden wordende Staten
scbrjjven zelf»in eene gemeente was een der wet
houders nog nimmer uitgenoodigd om de kas te
helpen opnemen"; zeker sprekend genoegOok ons
idee over de gelijktijdige opremiDg van diveise kassen
vinden wjj onder letter d terug. Voorts geven de
Staten een grondig overzicht van de wjjze, waarop
de opname dient te geschieden, in den vorm van
een wezenljjk lesje voor hen, die het niet weten of
het niet goed kunnen doen. Overbodig komt ons
voor paragraaf 3 van Prov. blad do. 49, waarin ge
sproken wordt van een apart verbod in de Instructie
van den ontvanger om in de gemeentekas ook gelden
van andere kassen of eigen gelden te bewaren; de
gemeente-ontvanger weet toch dat zjjne gemeeDte
met andere instellingen hoegenaamd niets te inaken
heeft, hij is voor ieder beheer apart aansprakelijk.
Blijkt het bij eene onverwachte kasopneming dat er
gelden van andere kassen bjj de gemeentekas liggen,
dan kunnen B. en W. consfcateeren, dat er te veel
geld in kas is. Zjj hebben met andere administraties
op dit oogenblik, namelijk dat der kasopneming, zich
niet, in te laten.
Een ander geval zou dit kunnen zijn. De gemeente
ontvanger krjjgt in zjjne instructie toestemming geld
van andere administraties in de gemeentekas te be
waren, doch onder zekere voorwaarden bijv. wordt
de gemeentekas nagezien dan ook worden tegelijk
de andere kassen gecontroleerd. Beter is bet evenwel
dat er van eene vermenging van gelden hoegenaamd
geen sprake zjjn kan.
De laatste, de vijfde paragiaof, is ons mede niet
recht duideljjk »om bjj optreding van een titularis
een proces-verbaal op te maken zooals onder litt.
is vermeld"in f wordt gezegd »dat bij het op
treden van een nieuwen titularis niet altjjd door een
proces-verbaal of ander bewijsstuk geconstateerd
wordt, welk kassaldo door hem is overgenomen,
waardoor bij een later tekort niet is uit te maken
wie de schuldige is." Wjj dachten dat bjj optreding
van een nieuwen titularis, in verband met art.
118 der Gemeentewet, wel degeljjk altijd een proces
verbaal van kasopceming opgemaakt werd en een
staat werd gemaakt van de bescheiden, die de nieuw
benoemde overneemt; hoe ter wereld zou anders
de nieuwe titularis weten waar hij aan toe is. Hoe
zou hij zijn beheer kunnen beginnen zonder eene
voorafgaande kasopneming
En al staat het niet in art. 118 dat daarvan aan
de staten een afschrift moet. overgelegd worden,
iedereen begrijpt toch de bedoeling en ieder gemeente
bestuur is verplicht van iedere kasopneming dus
ook van deze bjj de overgave een afschrift aan
de Staten te zenden. Trouwens ieder nieuw benoemd
ontvanger zal wel zoo slim zjjn zich goed t9 verge
wissen wat en hoeveel hjj overneemt en hij zal geen
bewijs van ontvang teekenen, dat niet sluit met de
aanwezige gelden en stukken. De Staten weten on
geveer den datum, waarop een nieuw benoemde in
dat iemand hooren en zien zou vergaan Heb ik
haar soms beloofd haar uit haren kerker te bevrjj-
den Het komt mij voor, dat die vrouw een z^er
gevaarlijk spel speelt. Zij wil zich aan de slippen
van mjjn jas vastklampen. En liefst met die vier
lieve spruiten Het loopt mjj als koud water over
den rug. Neen, bij Godzoo slecht kan zo niet zijn.
Of zou mjjne menschenkennis mij op zoo treurige
wjjze in den steek laten? Kuiperjjen en schandalen
loeren hier overal rond. Ha, nu ben ik er 1 Was ik
dan met blindheid geslagen? De weduwe van den
majoor en de referendaris 1 Van dat treurige stel
menschen kan men alles verwachten. Zij hebban
voor verklikker gespeeld en het komt mjjnheer den
direct mr in zjjn kraam te pas voor beleedigd echt
genoot te spjlen. Waarom? Omdat hjj zich zjjne
vrouw van den hals wil schuiven. Hij grjjpt de ge
legenheid met beide handen aan en doet tor wille
van mij edelmoedig afstand van zjjne gemalin, on
geveer op dezelfd wjjze, als men een versleten klee-
dingstuk op de kar vaa den voddenraper werpt.
Maar ik pas er voor, mijnheer de directeurIk ben
wel een sukkel, maar de rol van een ezel wensch
ik mg toch niet te zien tojbadeeld
Amandus stond op en schned met waardige hou
ding in het vertrek op en neer. Zjjne gestalte had
iets krjjgsbaftigs en in zyn9 oogen gloeide een on
heilspellend vuur. Eeasklaps gevoelde hg een steek
in den rag ea kromp hjj ineen.
fanctie treedt, zjj weten dan cok dat zjj een proces
verbaal van buitengewone kasopneming kunnen ver
wachten blijft dit uit dan is een rappel voldoende
om het bestuur te herinneren aan een gepleegd
verzuim.
In ieder geval is de aanschrijving van Gedep.
Staten aan de colleges van B. en W. een groote
stap in de goede richting ten opzichte van het comp
tabel beheer der gemeente.
Hoedekenskerke. Alhier is gisteren plotse
ling overleden de heer J. W e 11 e m a n burge
meester dezer gemeente. Behalve die betrekking be
kleedde de overledene nog die van secretaris van
Hoedekenskerke, secretaris en ontvanger der ge
meente Baarland, voorzitter van het Burgerljjk Arm
bestuur alhier en secretaris-ontvanger van het water
schap Hoedekeüske.ke.
De besturen der velschillende hierboven genoemde
lichamen besloten hedenmorgen samen te komen om
de boeken en kassen na te zien. Het bestuur van
het waterschap Hoedekenskerke benoemde reeds da
delijk tot waarnemend ontvaDger-griffier den heer
J. Risseeuw, burgemeester van 's-Gravenpolder.
Hedenmiddag te 2 uren zou de gemeenteraad verga
deren om een waarnemenden secretaris te benoemen.
Behalve den reeds vermelden prjjs van f 5 en
eene eervolle vermelding, verwierf de heer I. C a p-
p o n te Heinkenszand, op de landbouwtentoonstel
ling te Hulst, nog een prjjs van f 10 voor door hem
vervaardigde Wale-ploegen.
Bij den te Hulst gehouden wedstrijd van leer
lingen, die den ambulanten cursus in hoef
beslag in deze provincie hebben gevolgd, zjjn
o. a. bekroond met een prijs van f 15 D. Adriaanse
te Goes met een van f 10 A. Nijssen te Krabben-
dijkemet een van f5 D. de Vos Mz. te Hein
kenszand en met een van f2,50 J. van Boven te
Rilland, H. A. Markusse te Kortgene on L. C.
Dauw Cz. te Wissekerke. MiddCt.)
Bjj K. B. zijn benoemd tot gezworen voor
den Heer Janszpolder, A. van Leeuwen; tot
gezworen voor den polder Oude te St. Philipsland,
W. C. van Nieuwenhuyzen; tot gezworen
voor den polder Deurlo, M. Christiaanse;
tot gezworen voor den polder Jacot a, P. van der
Moere; tot gezworen voor den polder Moggersbil,
J. van Putte; tot gezworen voor den polder
Nieuw-Noordbevelund, A. D. Snoep; tot gezwo
ren voor den polder Thoorn, A. A. van der
Maas; tot gezworen voor den polder Zonnemaire,
J. de Vlieger.
Bjj Kon. Besl. is, met ingang van 15 dezer,
aan C. J. de Vulder van Noorden, op
zjjn verzoek, eervol ontslag verleend als burgemees
ter van Oud-Vosmeer.
Indertjjd kwam de heer Van Eek op tegen
het woord amendement. Hjj achtte dit niet
juist, omdat het verbetering" beteekent en amen
dementen niet altijd verbeteringen waren.
De Kamer, van oordeel dat het gebruik eene betee-
kenis wettigde, was niet geneigd den gejjkten term
prjjs te geven en het woord bleef behouden.
Als de heer Van Eek nog leefde, merkt de Arnh.
Ct. op, zou hg bjj de behandeling der kieswet dage
lijks de ervaring opdoen, dat in het wezen der zaak
Mijn ruggemergkermde hjj. Ik ben doodziek.
Ik vermoord mjjzelf. Ik word hier tot oen slacht
offer. Er is maar ém redmiddel: Vluchten, heime-
Ijjk vluchten
In zenuwachtige haast kreeg hij een kaartje uit
zjjne schrijfportefeuille en schreef er een paar re
gels op voor dr. Weaderoth. Eene treurige tijding,
schreef hjj, die hg zoo juist had ontvangen, nood
zaakte hem, onverwjjld naar huis te gaan. Hg schelde
het kamermeisje en verzoekt haar het briefje eerst
na het souper bij dr. Wenderoth tebezargen. Toen
pakte hij zjjne zaakjes bjjeen en liet ze naar de
postkoets brengen, die op het dichtst bjj zjj ad station
reed. Terwjjl de badgasten het zich aan het souper
goed lieten smaken, gelakte het den goeden Amandus,
met stille trom af te trekken. Hjj drukte den pos
tillon een blanken thaler iu de hand, en deze zet13
de paarden aan, dat de vonken uit de keieu vlogen
en de ouderwetsche postkoets vloog over don hob-
beligen landweg. Ia veertig minuten werd de 8 K.M.
lange weg naar het station afgelegd en de vluchte
ling had nog ruimschoots tjjd vóór het vertrek
van den trein zich in een nabjjzjjnd restaurant voor
de nachtelijks reis te versterken. Toen hg een uur
later in zjjn coupé steeg, hoorde hjj een rjjtuig vó)r
het station stilhouden en koffirs werden vlug af
geladen, maar aangezien bjjaa op hetzelfde oogen
blik de trein zich in beweging stalde, scheen het
hoogst twijfelachtig of de menschen uit dat rjjtuig
de Kamer hem gel jjk gaf, want behoudens enkele uit
zonderingen, zou men kunnen zeggen: zooveel amen
dementen, zooveel afstemmingen en men mag tcch
niet aannemen, dat eene volksvertegenwoordiging
willens en wetens bjjna alle verbeteringen afwijst,
die voorgesteld wordeD. Verwerping is nagenoeg
regel en het is schier niet te begrjjpen, boe er nog
telkens leden amendementen voorstellen, daar deze
tot niets leiden dan tot een gedachten wisseling,
eindigende met het sterven van de gedachte, die er
aanleiding toegaf.
In de Woensdagavond gehoudeD clubvergade
ring van Kamerleden der fractie-Borgesius
is besloten die club te ontbinden.
Naar de Tijd weet mede te deelen, is dit besluit
genomen, omdat men niet tot eenstemmigheid kon
komen betreffende de houding der club bjj de eind
stemming over de kieswet.
De rijwielen-belasting, sedert eeni-
gen tjjd reads in de maak, is thaos volgens de Amst.
Ct. belichaamd in een ontwerp, dat het departement
van financiën beeft verlaten, maar nog niet bij de
Staten-Generaal is ingekomen. Is hot blad wel in
gelicht, dan zal de nieuwe wet niet zoozeer eene
rjjwiel-belasting als wel een wielrgdeis-belasting zjjn.
Het voornemen toch schjjnt te bestaan, bij de wet
vast te stellen, dat iedereen, die op den publieken
weg bevonden wordt een ♦fiets" te berijden, eene
kaart bij zich moet hebben, die hij voor zeker be
drag (waarschjjnljjk f 3) van den ontvanger gekocht
heeft.
Volgens sommige bladen zal de Tweede
Kamer 20, volgens andere 26 Juni uiteengaan.
Onnoodig haast te zeggen, merkt het Vad op, dat
dergelijke berichten voorbarig zjjn. Men kan met
eenigen grond vermoeden, dat de behandeling der
kieswet in 14 dagen zal afloopen, maar er zijn nog
kleinigheden af te doen, en de minister van finan
ciën moet er niet ten onrechte op gesteld
zijn, de suiker wet te behandelen. Ueljjk mon weet,
moet met 1 Januari a. b. eene nieuwe regeling van
den suiker-accijns tot stand zijn gekomen.
Vit Atjeh.
De correspondent der NR. Ct. te Batavia seint
onder dagteekening van gisteren
Onze troepen zjjn teruggekeerd. Lamkrab werd
verbrand de bevolking vluchtte naar de bergen. Ons
geheele verlies bedraagt 20 minderen.
Bij het departement van koloniëa is van den
Gouverneur-Generaal van Nederl. Indië ontvangen
het volgende van gisteren gedagteekende telegram
betreffende de krijgsverrichtingen in Atjeh
Ernstige tuchtiging Lamkrah gisteren volbracht,
zonder belangrjjk verzet. Eergisteren twee fuseliers
gesneuveld en elf mindere militairen gewond."
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren is met verwerping van
alle amendementen op de kieswet de stemtijd voor
de kiezers bepaald op 8 uur 's ochtends tot 5 uur
's middags en afgestemd het toelaten van door can-
didaten bekostigde agenten bij de stembasopening.
nog in den trein waren gekomen.
Amandus haalde verlicht adem en strekte zich
behagelgk op de bank uit. Hjj had nu alle gele
genheid erover na te denken, hoe hjj voor zijne
moeder en zjjue nicht zijne vlucht uit Wilhelmsbad
eenigszins waarschijnlijk zou maken. Volgens zijne
gewoonte had hjj slechts af en toe eene briefkaart
naar huis gezonden en er telkens op gezinspeeld,'
dat hij veel lust had zjjn verblijf te Wilhelmsbad
tot het begin van den nieuwen cursus te rekken.
Het kostte natuurlgk niet veel moaite den daines
iets voor te li)gen, maar het stond hen tegen mat
eene onwaarheid op da lippm den drempel van het
onderljjk huis te overschrijden Zonder dat hij tot
een vast plan was gekomen, ging de nacht voorbjj.
Ia het oosten brak de dag aau en om zes nar in
den morgeo reed de sneltrein hst station dsr aca
demiestad binnen.
Amandus nep een besteller en droeg dezen op
zjjn koffar en reisdeken naar de woning zijner moeder
te b;engen. Daarna ging hij door de wachtkamer
tweede klasse na-ar den uitgang. Eensklaps trof de
klank eener welbekende stem zjjn oor: Dierbare
vriend!" Hjj keerde zich snel om envoor hem
stond de vrouw van den directeur, en daarachter,
met slaperige gezichtjes, liiar viertal spruiten.
Dierbare vriend! hier zijn wg. Hjs heerljk 1"
Hat werd Amandus grom en geel vo>r deoogen
en hg nam met bevende haad zjja bril vaa den mui.
