1896 N°. 59.
Dinsdag 19 Mei.
83sle jaargang.
De Deelaratiën
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmas te Botterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarder».
C0UR1NT.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 eb
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweiyki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 cL
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regeL
Snsemdixig van advertentlSn vief t ven op den dag der uitgave.
l)eii Schutterpliclitigen,
dia ten vorige jare voorwaardelijk zijn vrijgeateld, of
die meenen redenen van vrijstelling te hebben verkrrgen, wordt
herinnerd, dat de Commissie van onderzoek op "Viijdag den
29 Mei a s. des middags te 12 uren ia de raadzaal eene
zitting zul honden.
Goes, den 16 Mei 1896.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. RAMONDT, 1. b.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSL1JUS.
ten laste van het Rijk, de Provincie of de gemeente over het
afgeloopcn jaar 1895 moeten voor het einde der maand Juni
aanstaande worden ingediend bij het bestuur, hst college, de
autoriteit of den ambtenaar, die tot de uitvoering van het
werk, de levering, als anderszins, last heeft gegeven zullende
diegenen, welke verzuimen mochten hieraan te voldoen, zich
zeiven de onaangenaamheden te wyten hebben, daaruit voort
vloeiende.
Goes, den 16 Mei 1896.
Burgemeester eu Wethouders van Goes,
J. J RAMONDT, 1. b.
De Secretaria,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
GOES, 18 Mei 1896.
Zaterdagochtend zijn de Koninginnen
te Baarn aangekomen. De burgemeester in ambts
gewaad en graaf Bentinck waren op het perron om
HH. MM. te ontvangen. De vo»stinnen zijn beiden
welvarend. In een open landauer reden zij naar
Soestdyk.
Boreele. Ter vervanging van M. Karelse is
tot gemeentebode door don Raad benoemd J. de
H u 11 u veldwachter alhier.
Boreele. Volgens de ter lezing liggende reke
ning van den calamiteuzen polder Bor-
s e 1Q over,1895/96 bedragen de ontvangsten f 31669,12
en do uitgaven f 31631,511/2 zoodat een goedelot aan
wezig is ^an f37,60 Va behalve een verhaalbare post
van f 25,34 i/j- In de ontworpen begrooting voor
1896/97 zijn de inkomsten en uitgaven geraamd op
een geljjk bedrag van f 30699,00 i/t- Voor dijkge-
schot is uitgetrokken f 30138,33 i/j en voor bijdrage
in de kosten van zeewering en oeververdedigiDg
f28913,47.
Wissekerke. Ter aanvulling der vacatures
bjj de polderbesturen in deze gemeente, ontstaan
wegens periodieke aftreding der betrokken titula
rissen zijn in do verloopan week herbenoemd
door de vergadering van ingelanden van den Cam-
perlandpolder tot gezworen Iz. de Regt; van
den Wissenkarkepolder tot dijkgraaf Janus de
L 0 0 f f en tot gezworen P. C. Meulenberg;
van den Geersdjjkpolder tot gezworen J. J. V e r-
h u 1 b t I z z. en van den Viietepolder tot gezwo
ren Jacob van Leeuwen.
Er hebben zich 15 sollicitanten voor de vacante
betrekking van secretaris der gemeente
'gfleer Arendskerke
Bg K. B. zjjn benoemd tot Ambtenaar van
het Openbaar Ministerie bij het Kantongerecht te
Haarlem, mr A. Tak, thans Ambtenaaar in de
Kantons Hulst, Ter-Neuzen en Oostburg, on in diens
plaats benoemd mr. L. K. D e s i e radvocaat te
Utrecht.
Zaterdagmiddag ontving de Tel. het volgende
telegram uit Nederlandsch Indie:
»Een aanval van de marechaussees op de kampong
van Toekoe Tjoet Mach moed is verijdeld door de
waakzaamheid van den vijand."
De opbrengst der Rijksmiddelen
over de maatid April bedroeg totaal f 11,419,486,74 {j2
tegen f10,938,130,86over dezelfde maand van 1895.
De opbrengst over de eerste vier maanden van
1896 bedroeg £40,391,580,78 tegen f36,786,718,00
over de eerste vier maanden van 1895.
Het rapport der Kolonisatie-Commissie in Su
riname iö aan den Gouverneur ingediend.
Of kolonisatie van Europeanen spe
ciaal van Nederlandsche landbouwers in Suriname
uitvoerbaar is, zal, naar de meening der Commissie,
nog lang een of en vraag zijn, waarop noch de we
tenschap, noch de geschiedenis van reeds genomen
proeven een beslissend antwoord zal vermogen te
geveneen vraag dus waarop alleen een nieuwe
proefneming kan antwoorden.
Waar evenwel menschenlevens op het spel kunnen
staan, en waar vast staat dat tot dusverre nagenoeg
alle genomen proeven in meerdere of mindere mate
mislukt zijn en tal van menschenlevens gekost heb
ben, daar past de uiterste omzichtigheid. Geen mas
sale overbrenging dus van Nederlandsche landbou
wers naar dit gewest, maar een zeer bescheiden en
met alle voorzorgen voorbereide en geleide proef
met een klein getal gezonde, krachtige en arbeid
zame boerengezinneneen proef niet door eon par
ticuliere maatschappij, maar van staatswege genomen.
Men kwam tot do conclusie, dat de proef most
genomen worden met een twintigtal gezinnen. Heb
ben doza eenigen tijd, b. v. een jaar, bier het land-
bouwbedrjjl uitgeoefend en bljjft hun gezondheids
toestand g08d, dan kan een tweede groep, weer van
een twintigtal gezinnen, volgen, en zoo vervolgens.
Gaat het dien kolonisten goed, dan zullen zij
familieleden en vriendon in het moederland aanmoo-
digen, om hun voorbeeld te volgen en zich in Su
riname te komen vestigen. Zoodoende zou na verloop
van tijd een, zij het ook bescheiden, stroom van
landverhuizers zjjn weg naar deze kolonie vinden,
waar bjj leiding en toezicht van staatswege steeds
wenscheiyk zouden blijven.
Be werkstaking «Ier bootwerkers.
De werkstaking te Rotterdam scheen Vrijdag
morgen een gunstige wending te nemen. Van de
firma W. H. Muller en Co. was door tusschenkomst
van den burgemeester een schrijven ingekomen,
waarin zjj ©en loon garandeerde van 5 ct. per last
ijzererts.
Hiervan zou door do firma aan de werklieden
wekeljjks worden uitgekeerd f 15, terwijl de geheele
afrekening aan bet einde des jaars zou geschieden.
De thans bestaande 2 pet. aftrek van het loon
voor verzekering tegen ongelukken en invaliditeit
zou gehandhaafd blijven, terwfil de vrije geneeskun
dige behandeling vanwege de firma en de bijdragen
aan het pensioenfonds zouden vervallen.
Het bestuur van den Boot werkersbondoudersteundo
dit voorstel, doch da vergadering, des middags ge
houden en door 3000 bootwerkers bijgewoond, be
sliste met bijna algemeene stemmen, dit nieuwe voor
stel der firma Müfler niet aan te nemen en de werk
staking te handhaven.
Het bestuur van den Bootwerkersbond gaf hierover
zijn diep leedwezen te kennen, daar thans ten tweeden
male een voorstel, waarin de burgemeester gemengd
was, verworpen is.
Er zal een afdeoling van do schippers worden
opgericht, die 0. m. beloofd hebben voor de firma
W. H. Muller niet te laden.
»Het terrorisme neemt toe", aldus meldt men aan
het U. D. Het is Vrijdag bij herhaling voorgekomen,
dat werklieden, die aan het bevel om zich bjj de
stakers aan te sluiten niet gehoorzaamden, werden
mishandeld. Tal van menschen, die den arbeid hadden
voortgezet, hebben zich laten intimideeren en den
arbeid neergelegd. Zelfs het geheele personeel van
de Harwich-booten, op een 20 man na, durft het
werken niet langer voortzetten. De cargadoors dezer
booten hebben thans 60 werklieden uit Engeland
ontboden, die zij in veiligheid onder dak zullen
brengen. Ook aan de Goole-boot, waar tot heden
gewerkt werd met vast personeel, is nu gestopt".
De voorzitter der Engeleche Union, Wilson, is
naar Rotterdam gekomen, op uitnoodigiDg van de
leiders der beweging, om zijne landgenooten, die op
sommige schepen werkzaam zyn, mede tot staken
over te halen. Met dat doel is een bootje van den
Bootwerkersbond, met de Engelscho vlag in top,
tot zijne beschikking gesteld. In eene vergadering
van een 300 matrozen, machinisten en stokers op
Engolsche stoomschepen, heeft hjj het woord gevoerd,
om hen te vermanen zich niet te laten gebruiken
voor het lossen der lading. Desverlangd zouden zij
voor rekening van de Union naar hun vaderland
kunnen terugkeeren. Die lieden besloten daarop mede
te staken.
Ook het werken op de lichters wordt belet. De
stakers laten niet toe, dat er eene enkele lading
wordt gelost of overgeladen op de binnenschepen.
Het is hun wil, dat de geheele handel zal stilstaan,
dat niet alleen de zeevaart, maar alle scheepvaart
zal ophouden.
Commissies uit de stakers zjjn aan de spoorweg
stations, om werklieden, die van elders komen, te
dwingen terug te gaan.
Ook de vrouwen der werklieden, die aan den
arbeid zjjn gebleven, worden door de stakers door
persoonlijk bezoek »overreed" om hunne mannen
tot staking over te halen. Dat dit succes heeft
bleek heden. Aan de Grinsbyboot verschenen een
aantal vrouwen, om hara mannen, die daar werkteD,
te smeekon het werk neer te leggen. Zij vreesden,
dat hare mannen doodgeslagen zouden worden 1 De
mannen lieten zich overhalen.
Het bestuur van den R. K. Volksbond heeft een
onderhoud met de firma Muller verzocht, op uit-
noodiging van de bootwerkersafdeeling van dien
bond, wier leden zich noemen »stakers uit nood".
Zaterdagmorgen begaf zich een deputatie van een
groot aantal bootwerkorivrouwen naar het huis van
den hoer A. G. Kröller, chef der firma W. H.
Muller Co., nadat dezelfde deputatie zich vervoegd
had ten huize van den burgemeester, die haar naar
den heer Kröller verwee*», onder mededeeling dat
hjj als burgemeester zou optreden en desnoods de
orde met den sterken arm zou weten te bewaren.
Bij den heer Kröller zetten de vrouwen hare
grieven uiteeD, waarbij zij haar verlangen kenbaar
maakten, dat het verdiende geld in zjjn geheel uit
betaald zou worden, doch niet in den vorm van een
weekgeld van f 15 met latere afrekening.
Do heer Kröller, ofschoon zyn stelsel handhavende,
beloofde de wenschen in overweging te zullen nemen
en was bereid de vrouwen nogmaals te ontvangen
en het resultaat zijner overwegingen mede te deelen.
Gisteren werden weder twee vergaderingen dor
bootwerkers gehouden, waarvan de N. R. Ct. heden
in een extrablad een uitgebreid verslag geeft, waar
aan wij bet volgende ontleenen
De Heer, de voorzitter, berichtte dat er van ver
schillende patroons brieven van toenadering zijn in-
gokomen.
De firma Drughorn verklaarde, dat zjj hare uit
Lulea komende booten zal doen lossen tegen het
oude loon, gewogen, met bemande ploegen van 13
man, en ongewogen, van 12 man, en dat bjj bereid
is met de ploegen, als boven bedoeld, te werken in
do Katendrecht?cho haven, alles onder voorwaarde dat
zyn booten onmiddellyk worden gelost. De eerste
dier booten komt pas Maandag over 8 dagen.
De Heer is ervan overtuigd, dat de staking dan
geëindigd zal zjjn. Vanmorgen nog is er een dame
komen zeggen, dat de Bond over haar reusachtig
kapitaal kan beschikken. Enkele gegoede Rotter
dammers zonden f27,70 en zjj boden aan par adver
tentie om giften te vragen. De Heer zegt echter,
dat de bootwerkers nog al trotsch zijn, en dat zjj
niet houden van bedelen. Bovendien, gisteren hebben
de vrouwen gezegd »pof" (crediet) genoeg te hebben.
De firma Jos. de Poorter heeft toegezegd wear 5
ct. per last te zullen betalen en de quaestie van de
Katendreohtsche haven later te behandelen.
De firma Friedrich Krupp zal ook het oude loon
blijven houden zy denkt niet aan de Katendreohtsche
haven.
De firma Roys wil ook 5 ct. bljjven betalen.
De firma Hudig en Pieters wil echter niet toe
geven.
In de namiddagvergadering deelde De Jonge mede,
dat hij dien morgen met eenige bestuurders de Rot-
terdamscke autoriteiten heeft bezocht om te zien den
heftigen strjjd, die zich uitbreidt over alle vakken
van industrie in Rotterdam, tot een einde te brengen.
Nu gaat spr. na wat de oorzaak is van de sta
king, de loonregeling van de firma Mtillor. De loo-
nen voor het ertswerk moesten weer gebracht wor
den op 5 ct. per last, en verder moest er eene storke
organisatie worden gevormd. Meer doel had de sta
king niet. En dit is nu bereikt.
Daarna wordt voorgelezen den hierboven bedoel
den brief van den burgemeester, houdende de voor
waarden van do firma Mtillor en Co., waaraan nog
deze nieuwe zijn toegevoegd.
lo. Van het over werkgeld wat op de loonboekjes
blijft staan, wordt door de firma rente 5 bjj-
geschrevan ten bate van den werkman.
2o. By eventueel ontslag van een werkman nit
bet vaste korps, wordt hem zijn tegoed boven en
behalve bet betaalde voorschot van f 15 per week
uitbetaald, zoodat ieder werkman onder alle omstan
digheden, bij ontslag of niet, zjjn 5 ct. p«r last uit
betaald krygt.
De Jonge vervolgtHebt ge dan ooit iets anders
geëischt (Stemmen Neen
Ik weet ook, dat we zelf ons geld wel kunnen
sparen, en ik heb dit gezegd, maar toen vroeg de
heer Kröller my Waarvoor maakt ge het u toch
zoo druk; als de 144 vaste werklieden, die ik in
elk geval weer in dienst neem, dat nu goedvinden,
hebt gy het hun toch niet zoo lastig te maken
En nu zegt ge wel, dat ik het volk na elke boot
zyn lastgeld moet geven, maar ge vergeet, dat we
vurige vijanden zjjn op het oogenblik, de bootwer
kers en ik, en gy hebt nu uw zin, ik betaal 5 ct.
En ik heb dat besluit van die uitkeering eens per
jaar van alle kanton bekeken. Ik ben bereid om ieder
man na 2, 3 weken, na een maand twee, drie, als
hij het noodig heeft voor winterprovisie, voor klee-
ren, voor ziekte, of als de vrouw in het kinderbed
ligt, hem oen flink voorschot te geven. En iedere
1 bootwerker krjjgt oen boekje, waarin by iedere boot
behoorlyk wordt afgeschreven wat hjj verdient. En
j bovendien, wanneer 's winters het werk stil staat
door ysgang, dan verdienen zjj toch hun f 15. Zoo
hebt gy nw zin 5 ct. per last, en ik heb mijn zin
door iets goeds in Rotterdam to stichten. (Gefluit).
De Jonge verklaart verder de firma Müller nooit
erg goed gezind te zyn geweest, maar vanmorgen
heeft hij gemerkt, dat de heer Kröller nog zoo kwaad
niet is. De heer K. had er op gewezen, dat er een
massa verkeerde toestanden zyn in de bootwerkers
wereld. En spr. moest dat toegeven. De heer K.
wil die opheffinspreker ook. Doch de heer K.
wil dat doen door zijn volk tot sparen te dwingen,
en spr. zou hen liever langs moreelen weg van het
nut daarvan overtuigen. De heer K. had nu dui
delijk laten doorschemeren dat hij niet tegen den
arbeider gekant is. Hjj heeft thans dus een veel
gunstiger indruk op spr. gemaakt. Het bestuur
kon dat getuigen.
Ook andere cargadoors hebben dat gezegd, die
vroeger vaak quaestie hadden met de firma Müller,
over andere stelsels, die nu bljjken niet zoo kwaad
te zyn.
Spr. vraagt nu aan de 144 vaste werklui hjj
verlangt nog geen antwoord wat ze denken van
het voorstel-Müller.
Enkele andere grieven tegen de loonlijst zyn nog
niet kunnen worden opgelost, omdat het bestnur
het te druk had met de organisatie. Maar de heeren
zyn zelf overtuigd, dat door die organisatie de kleine
grieven zullen worden opgeruimd. Het is ook ge
bleken, dat zij wel degelyk achting hebben voor den
N. N. B. B. en de Ncd. Vlag. De bootwerkers zjjn
dus waar ze wezen willen, want die kleine grieven
komen terecht. Spreker heeft de zaak 100 fijn mo-
geljjk onderzocht, de bootwerkers moeten das niet
langer dwarsdryven en dwarsboomen. »Wjj hebben,
waarvoor wjj hebben gestreden."
(Een heftig rumoer breekt los. Van alle kanten
tegelijk wordt geschreeuwd»neen, neen, nooit 1"
Gesis en gefluit.)
De Jonge zegt nog, dat? hjj wel wil strijden voor
zjjn makkers, maar thans is het niet meer noodig,
want het lastengeld is ingewilligd, de stakers zullen
weer worden aangenomen, en er is een flinke Bcnd
ontstaan, die alle andere kleine grieven langs den
geleidelijken weg zal opheffen.
De Heer vraagt aan de bootwerkersStelt ge ver
trouwen in het bestuur of niet Maar neen, ik
vraag u, met my >neen" te stemmen. Dagen en
nachten hebben wjj er voor gewerkt. Wie zijn hand
opsteekt is tegen staken.
(De groote meerderheid der vergadering steekt
nu de handen op).
Snelleman zegt: De organisatie was nu krachtig,
maar we hebben niets meer, om ons staande te
houden. Al het geld is op.
Ik waag het! gilt hij. Wie vóór staken is heft
zjjn hand op. (Tisu handen gaan in de hoogte).
Dat is een bewijs, dat ge uw verstand liet gaan,
mannen, vervolgt Snelleman. Het bestuur zal alle
volk naar zyn bazen terugbrengen. (Bravo-geroep).
Uit het gebouw van den N. N. B. B. werd niet
de vlag gestoken -- het afgesproken teeken, dat de
werkstaking geëindigd is. Er was op een der ramen
een biljet geplakt, vermeldende dat de staking voort
duurt, en dat hedenochtend te 8 uur een vergadering
van bootwerkers is in het Verkooplokaal.
Kerknieuws.
Ierseke. Bij de Geref. g9mee <ta alhier is beroe
pen ds. J. A. Goedbloed te Nieuwendyk bjj Almkerk.
Bedankt voor het beroep bjj de Ned. Herv.
Gem. te Nieuwerkerk (Zeeland) door dr. G. J.
Wejjland te Driebergen.
Tot pastoor te Nieuw-Namen is benoemd de
ZeerEerw. heer J. Willems, thans kapelaan te Halst,
on tot kapelaan te Halst de WelEerw. heer Van
Acker, thans kapelaan te Aardenburg.
Den 13 Mei herdacht de heer P. N. Pikaar,
predikant bij de Ned. Herv. Gemeente te Dieren
den dag, waarop hjj vóór 80 jaar tot de evangelie
bediening werd toegelaten.
Onderwijs.
Op de voordracht ter benoeming eener onder
wijzeres aan school A te Biervliet staat no. 2 mej.
J. M. Scheels te Goes.
Mej. F. J. Bourdrez, onderwijzeres aan de 0.!.
school te Wilholminadorp, is in gelyke betrekking
benoemd te Veere.
De heer A. Picuot te Middelburg heeft be
dankt als lid der commissie voor het eind-ex imen
der H. B. S. in Zeelandia zyae plaats is benoemd
de heer A. Dolk te Zutfen.
Rechtszaken.
Op de terechtzitting van het kantongerecht'
alhier werd heden in hechtenis gen>moa on ter beschik
king van den officier van justitie te Middelburg
gesteld J. M., 32 j., te Kolynsplaat, verdacht van
meineed ia de zaak van T. V., landbjuwirskieuhli
aldaar.
