VRUCHTGEBRUIK
eene HOFSTEDE,
UIT DE OUDE DOOS.
ADVERTENTIE 1ST
Schouwing
Wegen en Voetpaden
op Zaterdag 25 April 1896.
Gemeente Heinkenszand.
OPNEMING
Wegen en Voetpaden
aanvang 29 April 1896.
P. KOLE Ci., Goes.
Hulpmeststoffen,
Dinsdag 28 April 1896,
verkoopen:
Zaterdag 2
Mei 1896,
Verkoopen:
Openbare Verkooping. 1>C Rangschikking
op Maandag 27 April 1896,
Uit de band te koop
prachtige Boomgaard
Zwaksclie Weel,
KOLONISATIE IN CHIJL
K. L. E. van Heerde,
SWIDSKMS'HT
Abshaubbin's of
Anti-Rlieumatische Watten.
Genezing
van hardnekkigen hoest.
Ko| wat straatnamen.
Behalve de in een vorig opstel genoemde straten
zjjn er te Goes nog wel meer plaatsen, die aan
dieren herinneren, zooals de Beestenmarkt, do Oude
Vischmarkt, de Kreukelinarktdoch de beteekenis
van den naam is tamelijk duidelijk. Immers, de
Beestenmarkt dient nog aitjjd tot het tentoonstellen
van >beestenzoo noemt de boer zijn koeien,
juist of er geen andere beesten in de wereld waren.
De Oude Vischmarkt heeft weleer denzelfden dienst
gedaan als de tegenwoordige, en op de Kreukel-
uiarkt was de stapelplaats van de nog steeds door
velen met graagte gegeten kreukels.
Niet alleen dieren echter hebben hier ter stede
hun naam achtergelaten, ook planten deden dit.
Men denke in de eerste plaats aan de Vlasmarkt
waar eenmaal de boeren uit den omtrek hun vlas
ter markt brachten. Nog in den tegenwoordigen
tjjd is de vlasteelt op ons eiland niet onbeduidend
en dat zjj al vroeg een vrij grooten omvang had,
kan o. a. hieruit blijken, dat het als een groote
gunst beschouwd werd, toen Jacoba van Beieren
aan eenige dorpen in de buurt vrijdom van vlas
tienden schonk. Was die teelt toen miniem en dus
ook de tiende uiterst gering geweest, dan had men
van dit voorrecht geen ophef gemaakt. Waar vlas
veel verbouwd of druk gemarkt werd, of ook waar
winkels waren van linnen, een stof, die, zooals men
weet, uit vlasvezels geweven wordt, vond men ge-
woonljjk deze plant ook als uithangteeken, hetzij
in haar natuurstaat, hetzij gebraakt of gehekeld.
Een andere plant, te Goes welbekend, was de
druif of wyngaard, waaraan de Wijngaardstraat haar
naam ontleende. Ik behoef zeker niet te zegpen,
aan welke huizen men een wjjngaard moest zoek on;
natuurljjk bij tappers en wijnkoopers. Dat bedoelde
straat bij dergelijke lieden in blakende gunst stond
is duideljjk, als men bedenkt, dat daar ook hei halve
en het kwartvat te vinden warea. Het kwartvat ge
naamd >'t vierendeel," is er nog. Men scheen zich
in den goeden ouden tijd niet met een enkel glaasje
tevreden te Btellen. Zou misschien dezelfde reden ook
gegolden hebben voor het stichten der bierbrouwerij
in dezellde straat
Het is een bekend verschynsel, dat sommige din
gen en menschen veel beter bekend zijn bij hun
bijnaam dan bij hun waren naam. Men kan dit ook
zeggen van verscheidene straten in deze stad. Zoo
kent ieder den Molendijk maar niet allen weten,
dat de eigenlijke naam is Rozemarijnstraat. Een
eigenaardige naam, voorzeker. Allicht denkt men
hierbij aan het geurige plantje rozemarjjn, uit de
familie van de thjjm en de pepermunt; en dat is
dan ook de reden, dat ik die straat hier vermeld.
Ik heb naar de beteekenis van dien naam gezocht,
om te weten te komen, of er werkelijk tusschen
deze en het bedoelde plantje verband bestaat. Tot
zekerheid heb ik het niet kunnen brengendoch
het komt mij waarschijnlijk voor, dat wij de roze
marijn maar stilletjes moeten laten groeien en geu
ren, d. w. z. dat zjj met den naam dier straat nie
mendal te maken heeft. Mij komt het voor, dat we
moeten denken aan een verbastering van rosmarijn.
Een ros is een paard, en »maryn" ia hetzelfde als
het Fransche woord »marin", doch met een flol-
landschen klank. >Marin" beteekent >alles, wat tot
de zee betrekking heeft." Rosmarijn zou dus zijn
een zeepaard. Wat is een zeepaard V Een broertje
of zusje van een zeemeermin, dat is eea wezen,
hetwelk alleen bestond in de verbeelding onzer licht
en bijgeloovige voorouders. Zij staken hun lichtge-
loovigheid niet onder stoelen en banken, maar hingen
ze te pronken zoo vindt of vond men dan dra
ken te Middelburg, Bergen-op-Zoom, Dordrecht, Am
sterdam, Maastrichteenhoorns te 's-Hortogenbosch,
Amsterdam, Delft, Antwerpeneen salamander te
Amsterdameen zeepaard (of rosmarijn), en nog
wel een verguld zeepaard, te Dokkum, en naar ik
vermoed eenmaal ook te Goes. Zooals een zeemeer
min tot voorljjf had het bovenste deel van een vrou
wenlichaam, zoo had het zeepaard van voren een
paarden gestalte, terwijl het achterlijf uitliep in een
visschestaart. Men vond het aan een zeemanskroeg.
En houdt men nu in het oog, dat Gobb ook e«n
bocht van Guinea" bezit, die, zooals ik reeds zeide,
haar naam aan matrozendorst te danken heeft, be
nevens een meermin op de Groote Kade, dus almede
kort aan den waterkant, is het dan niet alleszins
verklaarbaar, dat er ook een herberg geweest kan
zjjn, waar terwille van Janmaats gevulden buidel
het zeepaard uithing en wel op een plaats in do
onmiddellijke nabijheid van de voormalige aanleg
plaats van schepen
De rosmarijn, nl. het plantje, was ook aan de
dooden gewijd; vooral, wanneer kinderen gestorven
waren, vlochten versiersters rosmarijukransen voor
het graf. Versiersters waren vrouwen of meisjes,
die met het vlechten van kransen en guirlandes
dea koBt verdienden. Met het oog op den garingen
omvang onzer stad komt het me echter twjjfeiaeuug
voor, of deze bezigheid hier wel ooit een bestaaa
heeft opgeleverd, zoodat ik dan ook nauwelijks kan
aannemen, dat de bedoelde straat naar de rosmarijn
takjes der versiersters genoemd zal zjjn.
Men zou het recht hebben, my te beschuldigen,
dat ik half werk lever, als ik bjj mjjn natuurbe
schouwing alleen van dieren en planten melding
maakte en do kroon der natuur, nl den menscb,
vergat. Welaan danOok menschen hebben sporen
van hun bestaan achtergelaten in de namen onzer
straten. Ik bedoel nu niet de historische personen,
zooals Johannes Antonides van der Goes, Jacob
Valcke, Adolf Westerwijk, enz., waarop ik een vorige
maal reeds doelde, maar veel doorluchtiger personen
en wel heiligen. Zoo kom ik dan eerst tot de straat,
wier bjjnaam is »de Armenhoek", doch die werke
lijk Sint Jacobsstraat heet. Sint Jacob of de heilige
Jacobus, een der discipelen van Jezus, trok uit het
Heilige Land westwaarts en verkondigde in Spanje
het evangelie. Hij wordt gewoonlyk voorgesteld als
een pelgrim met een staf ter handen daar hij
groote reizen over zee deed, was zijn mantel, tot
symbool daarvan, versierd met zeeschelpen, wat ook
het geval was met zjjn hoed. Om de laatste reden
kozen de hoedenmakers Sint Jacob tot hun patroon,
hun beschermheilige, zoodat voor gildehuizen der
hoedenmakers en voor hoedenwinkels dikwijls een
beeldje van dien heilige te zien was. Ik durf even
wel niet beslissen, of dit in onze St. Jacobsstraat
ook zoo was.
Een andere schutspatroon was Sint Adriaan, wiens
naam we hooren in de Sint-Adriaansstraat. Deze
heilige beschermde de schutters »v»n den Edelen
Busse", wier gebouw ik deelde dit vroeger reeds
mede stond, niet in de St. Adriaansstraat, doch
vlak er voor, daar, waar nu de bijzondere school
staat. Het kwam meer voor, dat straten genoemd
werden naar een gebouw, waarop ze uit'iepen, zoo
als de Ganzepoortstraatde 's-Heer Hendrikskinderen-
straat, aan wier einde de poorten van dien naam
stonden. De Lange en de Korte Kerkstraat kan ik
nu wel in één adem met deze noemen.
Be Magdalenastraat ontving haar naam naar Maria
Magdalena, de dienende zuster van Maria, nit den
by'oei welbekend; de Koningsstraat naar di di ie
Koningen, wier beeldjes in den gevel van het hoek
huis waren aangebrachtvan die bec-ldjps zijn er
nog twee over. De Zusterstraatmeer bekend onder
den naam van Manhuis^traat, heet zoo, omdat er
vroeger het klooster der Zwarte Zusteia gevonden
word, nu het Manhuis".
Aan een hoekhuis van het Goudenmuilstraatje hing
eenmaal bij een schoenmaker oen gouden muiltje
uit; aan een hoekhuis van de Klokstraat een klok;
ik weet niet, welk bedrijf daar werd uitgeoefend,
hoogstwaarsckjjnljjk woonde er een klokken- of hor
logemaker, althans in latere dagen was dat zoo.
BAVO.
Posterijen.
Lijst van brieven, verzonden door het postkantoor
Goes, waarvan de geadresseerden op de plaats van
bestemming onbekend zijn, gedurende de 2e helft
der maand Maart 1896.
Jager, Amsterdam. D. C. Vermaire, Bergen-op-
Zoom. a. Alias, Zutfen.
Van Hansweerd: G. v. d. Eist, Dordrecht.
tferküOjiuïQen en Verpachtingen.
Datum.
22 Apr.
24 -
24
24
27
2 Mei,
Plaats. Voorwerpen. Informatiën.
Kapelie, boereuinspaD, LE. A.Liebert
en De Ronde Breaser.
Wolfertsdijlc, huizen en land, Pilaar.
Ierseke, oesters, Mnlock Houwer.
Ieraeke, zaaioesters, Hollmann.
'a Heer Ilendriksk beestiaal,
paardentuig enz Hollmann.
Goes, haruaasement, stalgereedschap enz Pilaar.
Goes, vendutie, Hollmann.
Goes, vruchtgebruik huieen en land, Pilaar.
'a Heer Areudsk., bouw- en weiland. Pilaar.
Watergetijsn voor ierseke.
DAGSN.
HOOGWATER.
LAAG W AT KR
Vooras.
Nar».
Vooïm
Nam.
18
April
5.31
5.49
0.1
19
6.11
6.37
0.19
0.41
•20
7.4
7.36
1.7
1.34
21
8.11
8.52
2.6
2.41
22
9.36
10.21
3.22
4.6
'23
11.—
11 35
4.51
5.30
24
0.7
6.5
6.37
^arktbenehtei.
MIDDELBURG, 16 April 1896
Even als voorgaande week was de aanvoer uit Walcheren
niet groot. Uitgenomen Tarwe en Witte Boouen die nog al
getoond werden was van andere artikelen bjjea vietB tar merit.
Prijzen bleven onveranderd, de noteeriug ia als volgtPuike
Walch. Tarwe f5,90 a naar kwaliteit. Rogge, Winter en
Zomergtrst niet ter markt. In Gioene, Lvook eu Krooncrwten
ging niets om Naar VValch Witte Bonnen was eenige vraag
eu zijn tot f9,75 gekocht, vele hielden op flO, dito Brnine
Boouen f 10,75 a 11, dito Paardenbooncn 15, Zomerzaad tct
f 8 te bekomen.
Koter 0,85 4 0,95 K.O Eieren f 2.60 por 100 ituka
Ondertrouwd
JOSEPH WITKAM
ea
ELISE MARTEIN.
Goes, 15 April 1896.
Heden overleed, in den ouderdom
van ruim 67 jaren, mijn geliefde zuster
DINGENIA ZWEEDIJK,
wed. J. M. van der Linde.
Goes, 17 April 1896.
DING3. ZWEEDIJK.
Voor de zeer vele blijken van
deelneming, zoo van hier als elders, ge
durende de ziekte en by het overlijden
van injjnen geliefden echtgenoot onder
vonden, betuig ik mijnen bartelijken dank.
Wed. e. a. augustijn-
Van Dort.
's-Heer Arendskerke, 18 April 1896.
OP DE
IN DE GEMEENTE
's-HEER-ABTSKERKE,
Het Gemeentebestuur.
Handelaar in alle mogelyke
l o o r t e n
alsChili-salpeter, Am. Sup.
7X9 Superphosphaat 14
enz. enz.
Uiterst lage prijzenm*t g r a fc i 6
onderzoek Proefstation *>lh er.
JftUVSJUAG „Zoutkeet".
De Notaris PILAAR zal
d^s namiddags te 2 ure, te Goesop het
»Slot Oostende" voor den heer A. Fon
tein I>z.,
1 Brikje met losse Kap, 1 Arre-
slede (Prikje), 1 Rijzadel, 1 Rij-
hoofdstel, 1 fraai Arretuig met
Pluimen en Klokjes, 2 Arretuigen,
waaronder 1 antiek, 1 weinig
gebruikt Rijtuigharnas en ver
dere Harnassement en Stalge
reedschap, 1 achterlaad Jacht
geweer (tweeloops), 1 Buks en
1 paar Rijlaarzen.
Te bezichtigen op den dag van verkoop
van 101 uur.
De Notaris PILAAR zal
des middags 12 uren, te Goesin het
koffiehuis »de Prins van Oranje" ten ver
zoeke van den heer Curator in bet faillis
sement van Krlna Rottier, wettig
gescheiden echtgenoote van Murk Lever-
land,
Het aan haar levenslang toebehoorende
Ie* van het Woonhuis en Erf, te
Goesaan de Jacob Valckestraat, wyk
E no. 138, groot 370 Centiaren.
Verhuurd aan den boer M. J. Gorc-
mans tot den 1 Mei 1897, togen f 225
per jaar.
Grondlasten f 14,43.
Drjkgeschot f ,37.
8e. van het Woonhuis, Schuur en
]£rf, genaamd »ket Huis ten Halve",
aan den 's-Gravenpolderschen straatweg,
met bouwlanden in de gemeenten Kloetinge
en s-Heer Abtslcerke, groot 35884 Cen
tiaren.
Verhuurd aan Adr. van 't Westeinde
tot 15 April 1900 tegen f 450 per jaar.
Grondlasten f 26,86.
Dijkgeschot t 35,88.
N.B. De vruchtgebiuiksier isA3 jarenoud.
"T~\ T"\nAT T n,r \T\T i. 71
De Deurwaarder HOLLMANN te Goes
zal
des voormiddags om 10 uur, aan de schuur
en ten verzoeke van dsn heer J. A.
van Boven te s-Heer Hendrikskinderen
's-Heer Arendskerke, verkoopen
12 gekalfde- en Kalf-
koeien, 4 Varekoeien,
2 vette Vaarzen, een tweejarigen
vetten Os, 4 tweejarige Vaarzen
en Ossen, 8 eenjarige Vaarzen
en Ossen, 18 Noord-Hollandsche
Kalvers, 2 Noord-Hollandsche
Springstieren, 14 groote Mest-
putloopers, 10 Biggen, 9 Kippen
en Haan
voorts:
4 Paarden, als 1 bruine Merrie
oud 3 jaar, 1 Vosblesmerrie oud
4 jaar, 1 bruine Merrie oud 6
jaar, 1 zwarte Merrie oud 13 jaar
verder:
Dogkar met Kap, Snijmolen,
Wagenliehter, Slijpsteen, 2 slee-
nen Varkensbakken, Ladders,
Koolteer, Keukenkachel, Engelsch
Tuig voor een span paarden,
Tuig met pleet beslag voor een
paard, en dito voor een hit, zoo
goed als ni uw, 2 Borsttuigeu,
Planken, Latten, grenen Balken,
Ribben, enz. enz
gelegen in den polder Middel Zwake
onder de gemeents 's-Gravenpolder, waar
onder een
en de zoogenaamde, zeer viech-
rijke
alles ter grootte van RUIM 24 1IKC-
TAKKÏV.
Nadere informatica zijn te b°komen ten
kantore van Notaris L. A. PAARDE-
KOOPER OVERMAN te s-Gravenpolder
in het faillissement van Jan Molhoek,
Landbouwer en Koopman, wonende te i
Yerseke, iB mot de bewijzen ter Griffie
der Arrondisspments-Rfchtbnnk te Mid
delburg ntdergelegd, om aldaar gedurende 1
veertien dagen te verblijven ter J
inzage van een ieder. I
De Curator in voornoemd faillissement, i
Mr. A. C. A. JACOBSE BOUDEWIJNSE,
Advocaat en Procureur
te Middelburg.
(Zuid-Amerika).
De lieseerircg van Chili heeft de
gelegenheid opengesteld tot kolonisatie
in Chili, op hare uitgestrekte Staats
eigendommen, aan een beperkt getal Ne-
derlaiulsche Landbouwersgezinnen, onder
de volgende voorwaarden
De kolonisten moeten zijn bekwame
Landbouwers, gehuwd, en vrouw en kin
deren meénemen. Genoomde Regeering is
bereid den kolonist en zijn gezin de reis
kosten voor te schieten, en verder
te verstrekken
1°. kosteloos aan 't. hoofd des gezins
70 H.A. en aan iederen zoon boven
12 jaren 30 H.A. vruchtbaren grond.
2°. Het eerste jaar geldelijke ondersteu
ning.
3°. JE&ostelooze geneeskundige hulp
gedurende 2 jaren.
4°. Materialen voor 't bouwen van wo
ningen en schuren, tegen den kos-
tenden prijs voor te schieten.
5°. Alle voor d«n landbouw benoodigde
machines, ploegen, ossen enz.
Chili, gelegen ten Westen aan den Stillen
Oceaan, strekt zich uit van 19 graden
tot 56 graden Zuiderbreedte en is het
klimaat ongeveer gelijk met hot Zuiden
van Europa.
Voor het a. s. seizoen zullen versche
pingen plaats hebben van Augustus tot
December.
Algeineene voorwaarden, beschrjjving
en brochures worden belanghebbenden op
aanvraag kosteloos verstrekt door
Haringvliet 85, Rotterdam.
Algemeen Vertegenwoordiger van het
Generaal Agentschap van het («ouver-
iieuient van CHILI in löUHOPA.
gevraagd, goed bekend met boerenwerk
en hoefbeslag, met kost en inwoning, bij
1 C. VERSTEEGE, 'b- Heerenhoe k.
Zeker en onfeilbaar middel tegen alle
Rheumatische aandoeningen,' door koude
ontstaan, kramp, aangezichtspijn, kiespijn,
verstyviog in de leden enz. als ook huid
ziekte van e ken aard. Zy nemen dadelijk
alle scherpe deelen uit vleesch en bloed
weg, zonder eenig orgaan Btoornis toa te
brengen. Prijs 30 cent per pakje. Ver
krijgbaar bjj den Hoofddepothouder A.
BREETVELT Az. te Delft en verder bij
C. Konnekea, Papegaaistraat C 76
en Ij. A. Jkxiltel, Opril Groote Markt.
Kloetinge. P. Prins.
Kruiningen. W. Visser Jr.
Heinkenszand. J. Dominicus.
Kolijnsplaat. J. Haringman.
Tolen. M. P. Van Dalen.
St.-Maartensdijk. L. Westerweel.
Middelburg. W. Fagginger Au«r.
Vlissingen. J. C. Delvoye.
Hulst. Adolf Witte Janssens.
Biervliet. P. Luteijn.
St.-Jansteen. A. v. d. Pluym.
Sluis. W. A. Noest.
Aksel. Wed. H. Harinck.
Oostburg. B. Do Die.
Hontenisse. C. Fassaert.
Aardenburg. P. Do Freine.
Groede. Mej. S. W. Cornelis.
Zaamslag. Wed. A. v. Fraaijenhoven.
Yzendijke. F. J. M. Bevin Jr.
Breskens. W. Wemelsfelaer.
Zieriksee. J. Smits.
Bruinisse. C. Bouterse.
Brouwershaven. J. W. v. Braband.
Men zij gewaarschuwd tegen namaak
sels en lette vooral op de onderteekening
van elk pakje.
A. BREETVELT Az.
Door een hardnekkigen hoest aange
tast kocht ik in het dépót van den heer
HEINR. SCHLICHTINGER alhier eenige
flesschen druiven-borst-honig, waarvan
het gebruik mjj en ook mjjne beide kin
deren, eveneens daarmede behept, in
korten tijd volkomen genas. Dit verklaart
overeenkomstig de waarheid
Aibling (Beiieren.)
Sebastiaan Knobl, landbouwer.
Rijnlaudsche Druiven Borst-Honig
Alleen echt
verkrijgbaar in flesschen
a 65 cents, fl. 1,en
fl. 2,te Goes bjj firma wed.
J. P. v. d. Does Lz., Ver
koophuis Kruiningen by C.
De Munck; St.-Maartensdijk
by Joh. Pot; Vlissingen bij Jac. Dommisse
Cz.Zaamslag bij wed. A. Van Fraayen-
hove.
