1896 N°. 45.
Donderdag 16 April.
83s,e jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrydagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met by blad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bp de heeren Nijgh Vin Dith*.* te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopera en Brie vengaai dor*.
Inaendlnc van advertentf?n viol iren op den don. ier uitgave
COURANT.
De prps der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cte.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prps
ilechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regelB a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 of.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regeL
GASMOTOR.
Ooder verwjjziog naar d* oproeping ran belanghebbenden
door Ueeren Gedeputeerde Staten ran Zeeland op 20 April
1S96; wordt ter algemeene kenni» gebraoht. dat de xittiug
tot dat doeleinde ran Burgemeester ea Wethouder» ran Goes
op 18 April 1896
niet zal worden gehouden.
Goei, 14 April 1896.
Burgemee*ter en Wethouder» van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretari»,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 15 April 1896.
Het ongewone, het vreemde trekt. Al* bewjjs
voor deze waarheid mag wel geiden dat gisteravond
znlk een talrjjk publiek zich bevond ia de schouw
burgzaal der sociëteit V. O. V. alhier om te genieten
(dit mag het ware woord genoemd worden) van de
Weener zanguitvoering door G o t h o v
Grüneke's acht Weenerinnen met mede
werking van den gunstig bekenden coupletzanger
Chretienni. Zoodra het scherm opging maakte dit
achttal jonge meisjes al dadeljjk een gnnstigen in
druk, door hare nette en frissche costumes, die
variëerden naar de stukken, die zjj ten beste gaven.
Zoo zjjn ze opgetreden als Oostenrpksche militairen,
in oud Weener-, in fantasie- en in Pagliacci-costuum.
De vroolpke zangstukken, die zp ten gehoor# brachten,
gingen ruimschoots vergezeld van daarbij passende
bewegingen, die alle ten zeerste de aandacht trokken
door hare gelijkmatigheid, juistheid en netheid en
waardoor het aardige van het geheel niet weinig
werd verhoogd. Ofschoon er geen enkel nummer
werd gegeven, dat niet het oor en oog in meerdere
of mindere mate bekoorde, toch mogen als de meest
toegejuichte genoemd worden »Duivenlied,»De
molen in 't Schwarzwald" en >Jni-Qaadrille." Vooral
het eerstgenoemde was allerliefst.
Wat deze voorstelling nog meer aantrekkelijk
maakte was de opgewektheid, de vrooljjkheid, de
ambitie, waarmede deze jeugdige zangeressen-danse
ressen hare taak volvoerden. Het wm of zp opge
treden waren om niet alleen het publiek, maar ook
zich selven te amuieeren. In één woord: zjj hebben
•en uitvoering gegeven, die door iedereen kon bjj-
gewoond worden en die in alle opzichten amusant
mag worden genoemd, en waarvoor zp dan ook met
een laid en langdurig applaus door een dankbaar
publiek werden beloond.
Al noemen we hem het laatst, toch heeft dhr.
Chretienni niet bet minst bijgedragen tot het succes
van den avond. Door de uitstekende voordracht van
een aantal comisehe, soms pikante nummers, waar
onder een parodie op de Amsterdamsche tentoon
stelling wel de kroon spande, beeft hg zijn gunstig
bekenden naam alle eer aangedaan. Voegt men bjj
dit alles nog, dat de panzen tusschen de verschillende
nummers, door een goede indeeling van het pro
gramma, zeer kort duurden, waardoor by het vtle
gehoorde de voorstelling toch nog zeer tijdig was
geëindigd, dan mag vermoed worden dat weinig be
zoekers onbevredigd of ook maar slechts tea halve
voldaan zullen zjjn huiswaarts gekeerd.
Gisteravond werd door de werklieden-vereeni-
ging »Eigen hulp" alhier de gewone driemaan-
deipkiche vergadering gehouden. Uit het verslag,
op die vergadering uitgebracht, bleek o. a. dat ge
durende het eerste kwartaal van dit jaar was ont
vangen f 387,96, terwgl was uitgegeven f 186,29 ifa,
waaronder aan uitkeering wegenB ziekte f 141, ver
deeld over elf personen. Het kas-saldo bedroeg op
31 Maart f 1669, dat der reserve-kas f 178,03.
Drie leden hadden wegens vertrek naar elders
voor hnn lidmaatschap bedankt, doch 18 personen
waren als zoodanig toegetreden, waardoor het leden
tal was gestegen tot 216. Ook mooht de vereeniging
zich weder verheugen in de toetreding van ééa
buitengewoon lid en drie begunstiger». Met recht
kan dus gezegd worden, dat deze vereeniging, vooral
in de laatste jaren, steeds in bloei ii toegenomen.
Onder leiding van den voorzitter des bestuuri,
den heer T. A. O. de Ridder, burgemeester van
Katwjjk, werd Maandag te Amsterdam de jaarlyk-
Bche algemeene vergadering gehouden van de Ver
eeniging ter bevordering van de Nederland-
iche Vincherjj."
De aftredende hoofdbestuurders, o. a. de heer
G. H. Kakebeeke te Goes, werden bg acclamatie her
kozen.
In de Maandag gehouden algemeene vergade
ring van aandeelhouders der Utrechtsche Hy
potheekbank, te Utrecht, is het verslag met
de winst- en verliesrekening over 1895 goedgekeurd,
en het dividend vastgesteld op 15 pet., terwgl o. m.
als commissaris herkozen is de heer J. M. Kakebeeke.
De onbezoldigde rijksveldwachter J. van
Willigen te Kapelle heeft met 2 dezer eervol
ontslag als zoodanig gevraagd en verkregen.
Door de arrondiisements-rechtbank te Utrecht
is, ter vervulling van de vaeatnre van kanton
rechter te Amersfoort, opgemaakt de na
volgende alphaberischa ljjst van aanbevelingmr.
P. J. F. van Voorst Vader, rechter in de arrondis-
«ements-rechtbaak te Middelburg; mr. J. K. van Weel,
kantonrechter te Schoonhoven en mr. H. Wesseling,
kantonrechter te Hoorn.
Naar de Tijd meldt zal op 17 Mei gedenk
dag van de verschoning der encycliek Rerum novarum
een buitengewone Bondsvergadering
plaats hebben in h?t Paleis voor Volksvlpt te Am
sterdam, waarin als spreker zal optreden dr. Sch aep-
Zaterdag 11 April werd in »Krasnapolsky" te
Amsterdam, onder voorzitterschap van dr. R. A.
Kollewijn, de jaarlyksche vergadering gehouden van
de »Vereniging tot vereenvoudiging
van de schrijftaal". Uit de mededeeïingen
van het bestuur bleek o. a., dat in het afgeloopen
vereenigingsjaar het aantal leden met meer dan 225
is toegenomen, dat de vereenvoudigde spelling niet
alleen in tal van krant- en tydschrift-artikelen, maar
ook reeds in een paar boeken is toegepast, en dat
een begin is gemaakt met het oprichten van plaatse
lijke afdeeliogen.
Het Hbl. is, door de lezing van het antwoord
van den Min. van Financiën op het Voorloopige
Verslag der Eerste Kamer over het Perso
neel, versterkt in de overtuiging dat het besluit
der Tweede Kamer om de invoering van de nieuwe
regeling te verdagen, een betreurenswaardige be
slissing is geweest, waardoor een groot aantal in
gezetenen, althans gedurende nog 8 maanden, meer
belasting zal moeten betalen dan billjjk is, terwgl
ook de gemeentelijke finacciëa nog wat langer op
verbetering moeten wachten. Het Hbl. toont ver
volgens aan dat de Min. op deugdeljjke gronden
aangetoond heeft, dat het behoud der personeel#
belasting als rijksbelasting gerechtvaardigd, en dat
ook op goede gronden weerlegd is, de vreeB van
meer oninbare posten. Het noemt bet belangrijkst
deel der memorie 19, waarin de invloed van de
herziening voor de middenklassen en de minver
mogenden wordt nagegaan. Da Minister heeft zich
beyverd om, nu het ontwerp een vasten vorm heeft
geinregen, in verschillende gemeenten na te gaan
hoe de werking zal zjjn. Het Hbl., de door den Min.
medegedeelde gegevens nagaande, stemt in met zjjne
conclusie, dat op groote schaal vermindering zal
worden gegeven aan hen, die er het meest behoefte
aan hebben, hetzjj omdat zjj thans te zwaar belast
zjjn by vergelijking met ar deren, hetzjj omdat zjj
in de verzorging van jeugdige kinderen hebben te
voorzien, hetzg ora beide redenen te zamen. Waar
men het onderzoek ook instelle, overal zal blgken,
dat dit zoo is, en dat, waar aanslagen bjj tegen
stelling met andere verhoogd worden of slechts
weinig verlaagd, dit uitsluitend het gevolg is van
de ongelijkmatige toepassing der bestaande wet,
waardoor de betrokken personen steeds te weinig
hebben by gedragen, vergeleken met anderen, die
in geljjke omstandigheden verkeeren. Door do ge
gevens, welke de Minister nu heeft verstrekt, worden,
volgens het Hbl. volkomen degenen gerechtvaardigd,
die het uitstel-besluit der Tweede Kamer hebben
afgekeurd. Duizenden burgers, die *t meest verlich
ting van druk noodig hebben, zullen, zooals nu
overtuigend bljjkt, dit jaar ten gevolge van dat
besluit, van de vaak zeer aanzienlijke vei laging zjjn
verstoken.
Een groot getal mindere militairen uit het
garnizoen te Utrecht heeft, met het oog op de
laatste gebeurtenissen in Atjeh, overgang bg
het leger in Oosfc-IndiÖ aangevraagd; vooral
bg de veld-artillerie hebben zich velen daartoe opge
geven.
Het aan het Hbld ontleend bericht, dat de
op Atjeh gesneuvelde kapitein F. P. A. Geluk
twee zoons achterlaat, berust op een misverstand.
Kapt. Geluk laat geen kinderen na en had gehoopt
over twee jaren met pensioen naar Nederland terug
te koeren.
Door wijlen baron v. Lynden van San-
denburg is bp testamentaire beschikking ver
maakt aan de weesinrichting »Neerbosch", on
der bezwaar van vruchtgebruik, een kapitaal van
een half millioen gulden.
De Kölnische Ztg. verneemt uit Bonn, dat ge
heimraad prof. dr. Von la Val et te St. George zich
naar Nederland begeven heeft om met vertegen
woordigers onzer regeering een onderhoud te hebben
betreffende de regeling der vischteelt en
vischvangst op Nederlandsch en Duitsoh gebied.
Te Batavia loopen naar giiteren aan het
Hbl. wordt geseind geruchten, dat Toekoe Djohan
zich andermaal aan ons wil onderwerpen.
Uit het vorig vermelde telegram dat de posten
Biloel en Lankoenjit geslecht zpn, leidt het Nieuws
af, dat men weer binnen de geconcentreerde linie
gaat retireeren en de vooruitgeschoven posten opgeeft.
Een maatregel dus van zeer ver strekkende gevolgen
en het begin van een nienwe gedragslijn.
Ook de Amt. Ct. nit het vermoeden dat generaal
Vetter de postenketen buiten de geconcentreerde
linie wil opgeven.
Te verwonderen is dit niet.
Die keten behoorde thuis in het stelsel van gene
raal Dejjkerhoff, en moet met dat stelsel vervallen,
ook omdat het verband tusschen de door ons be
zette posten is verbroken, door den afval der bond-
genooten, die da tunchenposten bezatten.
De buitenposten hielden een tamelijke sterke macht
gebonden, en zouden voortdurend groote offers eischen.
Men oppert ook wel de vraag, zoo scbrgft
men aan het Hbl., of wjj Atjeh maar Biet zonden
verlaten. Dat zou de kroon zpn op de stelselloosheid
der laatste 23 jaren. Neen, wanneer wij prps stellen
op het behoud van ons gezag in Indie, dan moet
het blpken dat wij voor geen tegenstander uit den
weg gaan. Het besef van dit laatste moet onze
moreel# kracht in Inditf verboogendaarom was
juist de concentratie van 1884 het verlaten voor
de helft zoo verderfelijk. Laat men toch niet
die groots fout herbalen en verdubbelen
Wjj hebben in Indië voor heater vuren gestaan
dan thans in Atjeb. Denkt aan de Padangsche Boven
landen in 1833Toen zjjn wij door moed en vol
harding alle bezwaren te boven gekomenwaarom
zou dit thans niet geschieden 1
Aan een interview van generaal Van der Hep-
den, voorkomende in de Amst. Ct., is het volgende
ontleend
Over den toestand op Atjeh liet de gene
raal zich aldus uit:
Toekoe Oemar heeft ons in de kaart gekeken,
gelijk te verwachten was en zal nu met onze eigen
geweren en onze eigen patronen, wie weet hoeveel
van dat kostbare mooie bloed van onze brave ke
rels doen vloeien.
Nu is er maar één manierden Atjehers toontn
dat wjj sterker zpn dan zp meenen en ze over de
kling te jagen. Als de Regeering nu maar voor troe
pen zorgt. Aan den kranigen Gouverneur Van der
Wjjck zal het niet liggen. Zjjn snel handelen op
Lombok *n ook na weder, waarborgt dat. Evenmin
aan generaal Vetter, dien ik ken als een dapper
soldaat, die nooit met het laatstgevolgde stelsel in
genomen kon zjjn.
Men beweert, dat hp Toekoe Oemar bjj zpn be
zoek leeljjk aangekeken heeft. Het kan best zpn en
dan pleit het voor den eerljjkea soldaat, die geen
verrader vertrouwt.
Wat een geluk, dat Vetter nu ten minste alleen
baas is door zjjn functie van legerkommanda t en
regeeriDgscommissaris.
Het civiel bestuur, dat zoo dikwpls bjj expedities
ons in den weg liep, heeft thans tenminste niets
ta zeggen.
De eerste honderd jaar behoort, als men Atjeh
tot onderwerping krjjgt, het militair bestuur ge
handhaafd te worden.
De Atjehcr is een goed soldaat en heeft een diep
respect voor kranige officieren.
Was Vetter buiten gevecht gesteld, de Atjeher
had er natuurlek de hand der Voorzienigheid in
gezien en dit in zpn voordeel uitgelegd.
De generaal juicht zeer toe dat het korps mari
niers beschikbaar is gesteld en roemt dit korps bij
zonder. Hjj wenecht er uitbreiding van, liefst zoo
spoedig mogelpk. Wjj hebben in Indiö te weinig
troepen, zoodafc telkens dezelfde weer in het vuur
moeten. Dat mat de soldaten te veel af.
Op de vraag: hoe het mogelpk is geweest dat
Toekoe Oemar verschillende poeten heeft kunnen
omsingelen, antwoordde de generaal
Dat i* een gevolg van bet systeem om tusschen
de posten kleine posten te doen bezetten met door
ons gewapende vrienden.
Wat de getalsterkte van den vjjand betreft, ver
klaarde generaal Van der Heyden, dat bp destjjds
uit verschillende expedities heeft kunnen opmaken,
dat elke Moekim over 1000 weerbare mannen be
schikt, zoodat de vjjand minst genomen op 80,000
man moet geschat worden.
Ten slotte verklaarde de generaal, dat hjj na de
expeditie er de voorkeur aan zou geven een bezet
tingslinie te trekken van Kroeng naar Koerong Raba
met groote tnsscbenposten en een voorpost Lamba-
ros met kleine posten omringd.
Omtrent de serum-quaestie te Btr-
1 ij n meldt de N. R. Ct.
Het overschot van het serum, dat door prof. Lan-
gerhanB gebruikt werd bjj de inspuiting van zpn
zoontje, zal, op verzoek der justitie, nog nader door
den scheikundige dr. Bischoff onderzocht worden.
Hst is zeer de vraag of het eerste, weinig in bij
zonderheden tredende onderzoek dat reeds heeft
plaats gehad, afwpkingen in de samenstelling der
vloeistof of verontreiniging daarvan, mits in niet te
sterke mate, aan het licht had kunnen brengen.
Maar wel is 't van eenig belang te weten dat een
zoo teer diertje als een muis, met een dubbele doBil
van hetzelfde sernin ingespoten, van die bewerking
geen nadeelige gevolgen ondervond. Zoover nage
gaan kon worden, was ook het oarbol-gehalte van
het gebruikte serum normaal.
Esn geneesheer, die overigens in beginsel tegen
stander is van het inspuiten met serum, wanneer
dit alleen ten doel heeft het organisme te bescher
men tegen de uitwerking van latere besmetting,
ichrjjft aan de Frankfurter Ztg. dat men bjj het
zoontje van prof. Langerhans waarschjjnlijk te doen
heeft mtt een van die uitzonderingsgevallen, voor
komend bjj inspuitingen, enz. waarbp de inspuiting
als zoodanig niets met de doodsoorzaak te maken
heeft, en waaruit vooral geen algemeene gevolgtrek
kingen gemaakt mogen worden.
Dit betreurenswaardige geval, zegt de Vossischs
Ztg., zal menigeen er toe brengen, te roepen Weg
met de serumbehandelingDat zou echter verkeerd
zjjn, ook al ware het uitgemaakt dat de dood van
Langerhans* zoontje het onmiddelljjke gevolg is ge
weest van de inspuiting. Men zou er alleen de ern
stige waarschuwing uit kunnen trekken, voorzichtig
te zpn. Maar aan de zoo goed gevestigde meening
over de uitnemende werking der sernmtherapie kan
dit ongelnk niets veranderen. De resultaten, met
deze behandeling verkregen, zpn zoo schitterend, dat
ze door sichzelf spreken. (Te Frankfort bjjv. kwa
men tutschen 1887 en '93 jaarlijks 2 a 300 sterf
gevallen aan diphtheritis voor, in 1895 slechts 58).
Men denke aan de koepokinenting en aan de cholo-
roform-narcoB©. Ook hierbjj komen van tjjd tot tjjd
sterfgevallen voor tengevolge van de behandeling,
maar zou iemand inderdaad meenen dat het mensch-
dom er mede gebaat zou zjjn, als men duArom deze
genees wp zen afschafte
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
In da Maandagavond gehouden vergadering heeft
het nienvr benoemde lid, mr. M. C. van Hall, zitting
genomen.
Dinsdag is aangenomen met 25 tegen 17 stem
men het facultatief stellen van den eed voor laden
van Provinciale Staten en van gemeenteraden, regaling
der garechtskosten in strafzaken, wijziging der wet
op het veeartsenjjkundig toezicht, regeling der schade-
looastelling bij militaire innadatiën, en regeling van
het gabrnik van stoomtoestellen.
Het debat over da personeels belasting is aange
vangen. Heden voortzetting.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bg de Geref. Gem. te Kamperland
ds. S. Bnitenhuis te Sleenwgk.
Bedankt voor het beroep bij de Vrije Ev. Gem.
te Kapelle door ds. A. Timmerman te Winschoten.
(De Z.)
Thana wordt met zekerheid medegedeeld,
dat het Zeenwsch-Vlaamsch zendingsfaeet zal gehou
den worden 18 Juni, op de hofsteda van dan heer
M. da Fejjter, gemeanta Hoek, even bnitan da Ter-
Neuzensche grens.
Akte-examens lager onderwijs in Zeeland.
14 April. Geëxamineerd 4 vr. en 1 mannel. eend.
Geslaagd de dames T. S. Schilleman en F. B. v. d.
Velde, beiden van de R. N. L. te TolenA. C.
Vroljjk en A. M. Wemelsfelder, beiden van de R.
i N. L. te Oostbnrg, en de manneljjke candidaat J.
Mol te Borsele.
Gisteren, 14 April, slaagden voor:
Aanteekening vale j: alle vier vronweljjke candi-
daten, nl.G. W. van Dellen, L. J. Korsten, J. C.
da Mnnck en M. P. A. Poulejjn.
Aanteekening vale lc: dezelfde vier candidate*.
