1896 N°. 31.
Donderdag 12 Maart.
83ste jaargang.
HET EINDEXAMEN
Belasting op de Honden
Gemeenteraad van Goes.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Fan Diïmv» te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkooper» en Brievengaarders.
Iniendinff vae
courant.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct:
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
advertentiêu vöor 9 «ren op den dag der uitgave.
eau de BURGER. AVONDSCHOOL zal dit jaar gehouden
worden, wat het mandeling gedeelte betreft, op Vrijdag 27
Maart, beginnend* de» avonds 6 uren en Zaterdag 28 Maart
beginnende de» morgens 9 nr»a, tot bijiroaing waarvan belang
stellenden worden nitgenoodigd.
Zij die zich aan bedoeld ex-imen wenscban ta onderwerpen,
bbhioren daarvan aangi te te doen voor of uiterlijk op Woensdag
18 Maart a. aan den directeur der school dr Z. Th. D1EHL.
Goes, de* 11 Maart 1896
Burgemeester en Wethouders ran Goes,
J. G. a. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Het voljanrskobier voor 1896 van de
is door den Raad in zjjne vergadering van den 10 dezer vast
gesteld, op heian nan den Ontvanger ter hand gesteld e* zsl
na da uitreiking van het aanslagbiljet gedurende een* maand
ter inzage liggen, gedurende welken tyd de aangrslagenen
hunne bezwaren op ongezegeld papier bij den Raad kunnen
indienen.
Goes, den 11 Maart 1896.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Nogmaals het ontvanger-griffierschap.
Men sebrijft ons:
In verbuud met de opmerking in uw laatste nom-
mer over de benoeming van den t jj d e 1 jj k e n
ontvanger-griffier van de Zwakepolders,
wensch i* de aandacht te vestigen op art. 86 van
het polderreglemeat, waaruit bljjkt, dat de besturen
zelt de boeken en de kas kunnen overnemen en be
waren. Zij kunnen derhalve, ook in verband met
art. 87, eveneens ouder hunne verantwoordelijkheid
een tjjdelijken ontvanger-griffier aanstellen.
De quaestie van den verboden graad van bloed
verwantschap kan hierbij buiten beschouwing blijven.
Als in casu de schoonvader zelf tijdelijk het beheer
mag voeren, mag toch zeker de schoonzoon hem
daarbij wel behulpzaam zijn. Bovendien komt hier
nog bjj, dat de polderdes zoo klein zijn, dat art.
36 van toepassing kan worden, waarbij bepaald is,
dat, de betrekkingen van dijkgraaf en ontvanger-
griffier io één persoon kunnen vereenigd zijn. Wij
len mr. C. P. Lenshoek van Zwake was dijkgraaf
•n ontvanger-griffier tevens van een paar poldertjes.
(Wjj zullen wel niet behoeven te zeggen, dat wij
deze uitwijzing of dezen uitleg der zaak, niet gaarne
voor onze rekening zouden nemen. Volgens het be
richt in ons no. van Zaterdag jl. is een tjjdeljjk
ontvanger-griffier benoemd. Is dit bericht juist
en die juistheid wordt in het schrijven hierboven
niet betwist dan is er geen sprake van het be
paalde bjj art. 86, noch bij dat van art. 39. Immers
wat in art. 86 staat, nameljjk dat bet polderbestuur
bjj overljjden van den ontvanger-griffier de kas, de
boeken enz. overneemt en bewaart, spreekt van zelf
en moet a 11 jj d gebeuren onafhankelijk van de défi-
nitieve benoeming van den opvolger des griffiers!
Maar dit sluit niet als gevolg in zich eene terzijde
stelling van de regelen, die voor de uitoefening van
het tijdeljjk of définitief ontvaDger-griffiers-ambt
gelden. Ook van het bepaalde bjj art. 36 is geen
sprake, omdat de quaestie niet neerkomt op de ver-
eeniging der betrekkingen van djjkgraaf en griffier
in ééne hand. Schoonvader en schoonzoon zijn twee
Maar bovendien is de vereeniging dezer betrekkingen,
waarvan in art. 36 gewag wordt gemaakt, eene af-
wjjking, die onder in het art. genoemde voorwaar
den slechts het gevolg kan zjjn van eene vergun
ning van Gedep. Staten. Red. G. Ct.)
Comptabel beheer der gemeenten.
Men schrjjft ons
De gebeurtenissen op het gebied van het comptabel
beheer in de gemeenten Schiedam en Alkmaar liggen
ons nog versch in het geheugen.
De Gemeentestem heeft in twee degeljjke artikelen
de civiel rechterlijke aansprakelijkheid van leden van
het college van burgemeester en wethouders wegens
een eventueel tekort in de gemeentekas behandeld.
Thans is ook in onze naaste omgeviDg een gemeente
ontvanger ontslagen, nadat «en tekort in zjjne kas
was ontdekt van f 2000. En dergeljjke zaken
zullen zich voordoen zoolang de gemeentewet niet
veranderd is, zoolang er geene commissies benoemd
zijn wier taak het is alle ambtenaren, die comptabel
beheer voeren, te controleeren.
Het beste artikel van de gemeentewet in verband
met de kasopneming ia art. 181, waarin voorgeschreven
wordt dat ten minste ééns in de drie maanden de
kas nagezien moet worden, waarvan het verbaal aan
Oedep. Staten wordt gezonden.
Art. 116 is te weinig krachtig en bindt niet, want
de ontvanger geeft aan B. en W. zoo dikwjjls zij
het vorderen, inzage in boeken en kas, en men weet
wat dat *zoo dikwijls zij het vorderenbeteekent.
En Gedeputeerde Staten kunnen, zulks noodig
achtende, opneming der kas van hunnentwege ge
lasten. Ook dit »zulk8 noodig achtende" laat te veel
ruimte. Den 2en November 1888 schreven Gedep.
Sr,at en dun ook aan de colleges vau B. en W. in
Zeeland: Kasopneming van onzentwege bad tot
dusver slechts bij uitzondering plaats en alleen wan
neer eene bijzondere omstandigheid daartoe aanlei
ding gaf. Wij achten het wenscheljjk, voortaan van
onze bevoegdheid ten deze meer dan tot dusver ge
bruik te maken en hebben daarom besloten dat
jaarljjks ten minste in vjjf gemeenten, door het lot
aan te wjjzen, de kas zal worden opgenomen, hetzij
door eene commissie uit ons midden, hetzjj van
onzent wege door een ambtenaar der provinciale griffie."
Er was zeker hier of daar iets niet in den haak
geweest, daar Gedep. Staten anders zulk een besluit
niet zouden genomen hebben, een bpsluit dat wij
toejuichten en nog toejuichen zoo dikwijls wjj verne
men, dat er de hand aan gehouden wordt.
De grootste fout in de Gemeentewet is ni°t het
gemis aan sterk bindende voorschriften betreffende
de kasopneming, de feut zit in art. 109, dat luidt
»De ontvanger stelt een voldoenden zakelijken borg
tocht, ter waarde van ten minste een tiende van den
ontvang, welk bedrag berekend wordt Daar het ge
middelde der inkomsten van de laatste 5 jaren, na
aftrek van hat *genotene" uit gcidleeningen, terug
gaven van voorschotten en verkoopingen van ge
meente-eigendommen."
Dat »genotene" daargelaten, een tiende der gewone
ontvangsten voor borgtocht is te weinig. Nemen
wjj het geval in onze omgevingde borgtocht is
slechts f 600, het tekort f 2000, rest een deficit voor
de gemeente van f 1400, tenzij dit aangezuiverd wordt
door hen, die den ontslagen ontvanger uit de handen
der justitie willen houden.
Behalve dat de gemeenten in zulke gevallen meestal
het kind van de rekening zullen zjjn, heeft bat één
tiende van art. 109 een ander on wel een hoofd
bezwaar. Door de geringe borgstellingen valt iedereen
zoo wat in de termen om met het comptabel beheer
belast te wordenpersonen zonder eenig kapitaal
krijgen heel aardige betrekkingen van zuiver fiuan-
ciëeien aard. Do zakelyke borgtocht kan zoo geinak-
keljjk en op allerlei manieren gevonden en verkregen
woiden. Het vertrouwen is en blijft onbeperkt, al
betalen er jaarlijks honderden leergeld. Indien de
borgtocht hooger was, zou er minder wanbeheer en
daardoor ook minder teleurstelling zijn. Er kunnen
nu zoo licht personen aan betrekkingen worden ge
holpen, die de waarde van het geld niet kennen;
het eerste jaar zijn ze overbluft door al het geld
dat ze beheeren moetenhet volgend jaar raken
zjj er gemeenzaam meelangzamerhand vormen de
gemeentekas en hun eigen gering huishoudgeld"
één geheelhebben zij nog meer administraties,
dan is het nog gekker, alles komt in één doosje
De reBt laat zich raden, de weelde in hun huis
is toegenomen, de levensbehoeften worden grooter;
de gemeentekas, de polderkas, de kas der overige
administraties bezorgen aan de lui een genoegeljjk
bestaan op een goeden dag lezen wjj in de krant
>niet eervol ontslagen die en die". De fout ligt
in den geringen borgtochtals deze op de helft
der inkomsten gesteld werd zou men niat telkens
personen zonder eenig fortuin, die men vooral op
de dorpen aan een postje wil helpen, tot ontvangers,
ontvangers-griffier, rentmeesters, penningmeesters
benoemd zien.
Bovendien laat de kasopneming in bijna allo kléine
gemeenten veel te wenschen over. Zjjn de burge
meester en de ontvanger zeer geliëerd, dan gebeurt
het heelemaal nietis de laatste de ondergeschikte
van den eersten, dan acht men het onnoodig; wordt
de ontvanger voor gefortuneerd aangezien (op een
dorp is men heel gauw o, zoo rijkdan durft men
van geen kasopneming te gewagen.
Wjj herinneren ons hier een grap van een jong
benoemden Bchout, die de k&s van zjjn rijken ont
vanger opnam, met de wethouders er bjj tegenwoor
dig, zooala het hoort. Er was een kassaldo groot
f 450, de ontvanger lei een paar bankjes van dui
zend, eenige van drie- en tweehonderd neer en
vroeg of er genoeg was. Zjjn kas namelyk was nog
nooit opgenomen. De burgemeester telde al de
bankjes na en zeide doodkalm Mjjne heeren er is
zooveel honderd te veel in kas, wjj zullen zien hoe
dit komt en er den Staten mededeeling van doen.
De grap werd door den ontvanger niet meer herhaald
De meeste besturen houden op een vasten dag
kasopneming, de ontvanger weet het dus lang te
vorende bescheiden worden nagezien, de posten
van ontvang en uitgaaf opgeteld en het saldo be
rekend, dat daarna vertoond wordt. Dit laatste is
hooge uitzondering. Het journaal wordt door B. en W.,
bet verbaal door den burgemeester en den secretaris
geteekeüd. Waarom dit laatste ook niet door B. en W.
dm wisten de Staten ten minste wie bjj de opne-
jfiifg tegenwoordig geweest waren, temeer daar secre
taris en ontvanger bjjna altjjd één persoon zjjn pn
dus do handteekening van den secretaris geen zia
beeft. Zoolang de kasopneming niet geschiedt zooals
deze bjj do rijksontvangers plaats heeft, is en blijft
zjj een wassen nsus.
Het wordt hoog tjjl dat er commissies benoemd
worden, die de kassen van de gemeenteontvangers
naziendie commissies zouden volgens ons oordeel
moeten bestaan uit een burgemeester, een gemeente
ontvanger en een ambtenaar der provinciale griffie,
die de gemeenten hunner provincies op onbepaalde
tijden bezochten on de boeken en kassen inspecteerden.
Van iedere kasopneming moesten zjj een verbaal
geven met eene nota van aan- of opmerkingen aan
B. en W. en aan Gedep. Staten. Het rjjk, de pro
vincies en de gemeenten gezamenlijk zouden de reis-
en verblijfkosten der commissies hebben te betalen,
welker regeling makkelijk te maken is. Weten de
Staten van een ontvanger, dat hjj zwak staat, dan
kunnen zjj de commissie op onderzoek uitzenden.
Heeft de ontvanger nog meer financiëele betrekkingen,
dan moeten door de commissie van onderzoek ook
d-^ze kassen in 't bijzijn van een lid van ieder bestuur
worden nagezien. Te ontkennen is het niet dat de
ontvangers-griffier der polders heel zelden of nooit
lastig gevallen worden met kasopnemingen en toch
dient het tweemaal psr jaar te geschieden. Kassen
van ontvangers van armeninstellingen en -middeleD,
en die van kerkelijke ontvangers worden nooit ge
controleerd en van welk groot belang is het richtig
beheer in dezenEn juist tal van deze postjes
zijn vaak in ééne handHoe noodig is het ook, dat
ieder deel van de provincie een vertegenwoordiger
hebbe in het college van Gedep. Staten, opdat dit
wete wat er in de verschillende deelen der pro
vincie voorvalt.
Indien Noord- en Zuid-Beveland nog op een lid
van Ged. Staten mochten bogen vroeger hadden
zjj er drie dan zon vermoedeljjk aan dat college
veel eerder dan nu bekend zijn geweest, dat er aan
het comptabel beheer in de bedoelde gemeente in
r>nze omgeving iets haperde, en zouden Ged. Staten
dus tjjdig eene commissie uit hun midien daarheen
hebben kunnen afvaardigen om den stand der zaken
aldaar te onderzoeken. Dat B. en W. zoo lang ge
wacht hebben den ontvanger te schorsen is begrijpe
lijk; zjj hebben getracht de zaken in het reine te
brengen, doch hun pogen was vruchteloos en daar
door is de zaak op de lange baan gekomen. Vroeger
waren de heeren v. d. Bilt en Fransen v. d. Putte
uitstekend op de hoogte van alle wetenswaardigheden
in de gemeenten van Zuid-Beveland, terwjji de heer
Bybau over Noord-Beveland waakte. Thans wonen
al de leden van Ged. Staten in Middelburg en in
het land van Hulst en missen Noord- en Zuid-Beve
land de behartigers hunner belangen. Dit mag wel
veranderen, evenals de wijze van controleering der
diverse ontvangers.
GOES, 11 Maart 1896.
Naar wjj met zekerheid vernemen, zal het
90jarig bestaan der Sociëteit »V a n O n g e-
nuchten Vrjj" alhier op Zaterdag 21 dezer
feestelijk worden herdacht door het geven van een
concert door het geheele sympboDie-orkest van het
6e regiment infanterie te Breda, kapelmeester de
heer P. Stenz, en na afloop een bal voor de leden
der sociëteit, hunne huisgenooten en geïotroduceerden.
Tot gemeente-ontvanger te Hoedekonskerke is
thans d°fiaitief benoemd de heer G. J. C. v a n
Noothoven van Goor, die de vorige week
tjjdeljjk werd aangesteld ter vervanging van den
ontvanger Van Poppelen. (Tel.)
Uorsele. Op verzoek is door den Minister van
Justitie eervol ontslag verleend aan M. Karei se
alhier, als onbezoldigd rijksveldwachter, welke functie
door genoemden beambte sedert 1859 werd waar
genomen.
Rilland-Bath. Maandagavond werd in de
ichool te Rilland een openbare les gehouden met
leerlingen van den Landbouwcursus. Hierbjj
waren tegenwoordig de heer I. G. J. Kakebeeke,
rjjkslandbou wieeraar te Goes, de Commissie van toe
zicht op het landbouwonderwijs en eenige belang
stellenden. Diploma's werden uitgereikt aan P. van
Koeveringen, P. Baas, Ch. Kalle, J. H. Hense, J.
Ruster en J. Blok Az., die met gunstig gevolg de
lessen van den cursus gedurende twee jaren hadden
bygewoond.
Wat de regeering zal doen naar aanleiding van
het uitstel der invoering van het personeel is nog
niet bekend, zegt de Haag^che correspondent der
Zutf. Ct. Zeker is het alleen, dat de regeering er
niet aan denkt, baar kiesrechtarbeid in den
steek te laten, maar baar voordracht zal thans naar
aanleiding van de genomen beslissing eenige wjjzi-
ging bshooren te ondergaan. Is de schr. goed inge
licht, dan blyft het plaa bestaan om de openbare
behandeling van de kieswet in de Tweede Kamer
ongeveer midden Mei to beginnen.
Na bet overljjden van den generaal Van der
Schrieck is nu de heer J. H. D o n n e r, afgevaar
digde voor het district Katwjjk, het oudste lid in
jaren der Tweede Kamer.
De verkiezing van een lid van de
Tweede Kamer (vacature V. d. Schrieck) in
het hoofdkiesdistrict 's-Hertogenbosch zal plaats heb
ben op Dinsdag 31 Maart; de herstemming zoo
noodig, op Dinsdag 14 April.
De heer D. van Haren Noman, buiten
gewoon hoogleeraar in de geneeskunde aan de stede
lijke universiteit te Amsterdam, is Zondagmiddag
plotseling op 42-jarigen leeftyd overledpn. Na het
nemen van een bad werd by door een beroerte ge
troffen de inderhaast ingeroepen hulp kon niet
baten.
By de tweede voorjaars-k offievei-
1 i n g door de Nederl. Handels-Mij. werd gemiddeld
1 cent boven taxatie besteed, zynde 51 i/g voor
goede ordinaire Java-koffia. De betere soorten giggen
hooger. Alles werd verkocht.
Aan een schrijven van een der Transvaalsche
h an dels vrienden des heeren J. C. van Marken, dat
opgenomen is in de Fabrieksbodeis het volgende
ontleend omtrent de manier van vechten
van den Transvaalschen Boer.
Het paard, waarop de Boer zit, is een zoogenaamd
»schietpaard." Het loopt niet weg, terwjjl zijn mees
ter achter oen »koppie" (rotspunt) op den buik go-
legen aan het schieten is. Vandaar dat de Boer zich,
al vechtende, zoo bliksemsnel kan verplaatsen wan
neer het noodig ishjj hfeft altjjd zjjn paard bjj
de hand en verliest geen t.yd met het de pooten te
binden en later weder de riemen los te maken.
Ia het open veld vechten de Boeren alduszjj
naderen onverwachts en bliksemsnel den vijand,
schieten hun geweren op hem af, rennen terug en
komen kort daarop op een ander punt weder te
voorschjjn om dezelfde beweging te herbalen. Zoo
doen zjj den vjjand met hun nooit falende geweren
afbreuk en lokken hem tegelijkertjjd naar eene
plaats, waar zij hem meer op hun gemak kunnen
neerleg." »Ons is nie zoo dom nie om vat op
ons te geef."
Ik geloof dat Transvaal onneembaar is, zoolang
er Boeren zjjn. In de eerste plaats kan niemand
zoozeer tegen vermoeienissen als zij. In de tweede
plaats vergissen Europeesche soldaten zich hier bjj
het schieten dikwjjls in den afstand. De Boer meet
den afstand in een ommezientje met het bloote oog
en verspilt nooit onnoodig ammunitie. Elke kogel
moet. zijn man vinden. In de derde plaats is de
hoofd- on residentieplaats, Pretoria, een natuurljjke
vesting, gelegen als de plaats is tusschen vrjj hooge
bergen.
Met verdedigers op de »koppies" als de Boeren
is Pietoria onneembaar. In de vjjfde plaats heeft
de Boer geen behoeften, zoodat hjj zeer lang zelfs de
hardste ontberingen kan uithouden. Terwijl de En-
gelscho soldaat maar een half menseh is, wanneer
bij zijn blikje van dit en zijn flescbje van dat niet
heeft, blyft de Boer, dikwijls een paar weken achter
een, in zijn volle kracht bij een stuk biltong"
(soort van gezouten vleesch, zeer hard, zoodat het
aan een eindje touw aan den zadel kan hangen).
Telkens wanneer hjj bonger heeft, Bnjjdt hij daarvan
plakjes af en verorbert die op zjjn dooie gemak.
Ik heb een stnkje gegeten, maar dat was kauwen
Water schept de Boer met zyu hand uit de een of
andere spruit of hjj drinkt in het geheel niet.
Overigens ziet hjj er in oorlogstijd geen bezwaar
in, overal te nemen wat hjj van zyu gading vindt
Gisteravond hield de gemeenteraad van
Goes, onder voorzitterschap van mr. J. G. de
Witt Hamer, eene openbare vergadering, die bijge
woond werd door 12 leden; afwezig was met ken
nisgeving de heer G. H. Kakebeeke.
Na d* vaststelling der notulen van de vorige
vergadering, deed de voorzitter de volgende m e d e-
d e e 1 i n g e n
dat de koopakte van den grond tot uitbreiling
van de begraafplaats is gepasseerd n hst totaal der
kosten bedraagt f 2489,05dat de pacht van het
Raveljjn onder dezelfde voorwaarden is overgegaan
op K. H. Fait alhier; dat tofc waarnemend voor-