1896 N°. 30.
Dinsdag 10 Maart.
88sle jaargang.
De Schoonmaakwerken
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 C6nt.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertantiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijqu Van Ditmaü te Botterdam ea verder
bjj alle Boekverkoopers en Brieven gaarders.
Kmendlng van advertentt^n vöoi
De prjjs der gewone advort6ntiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ctf
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
©5? den dAf der nitgir.ve»
rail ie openbare gebouwen (met uitzondering van bet Raadhui»)
eu «cbolen zullen worden aanbesteed up Zaterdag den 14 Maart
1S96, des namiddag» te 1 uur, ten Jlaadhuize.
Bestek en voorwaarden liggen van heden af ter Secretarie
ter inzage voor belaughebbcndau, op eiken werkdag van 's mor
gens 9 tot 's namiddags 2 uren.
Goes, den 7 Maart IS96.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Algemeen Overzicht.
Italië is in rep en roer, ea niet zonder reden,
want de zaken loopen in Afrika geheel en al ver
keerd. De houding van generaal Baratieri, die maar
niet tot den aanval overging, wekte al lang erg«rnis
bij de regeering, die groote behoefte had aan eene
overwinniug op de Abessyaiör» om de veldwinnende
oppositie het zwjjgen to kannen opleggen. Eindelijk
werd toen besloten generaal Baratieri hot opperbe
velhebberschap te ontnemen en hem te doen ver
vangen door generaal Baldighera, die dan ook met
dan meeston sposd naar Afrika is overgestoken. Of
nu generaal Baratieri door eeno koene daad den
smaad van deze terugzetting heeft willen wegwis-
schen, dan wel of hij, ziende hoe de Negu6 van
Abessynië langzaam maar zeker hem en zjjn gebeele
leger insloot, niet langer meende te mogen talmen,
is nog niet bekend; maar zeker is het, dat hij
onverwacht tot don aanval overging en jammerlijk
verslagen is. In drio colonnes, die door bergruggen
van elkander waren gescheiden en elka.ir dus geen
hulp konden bieden, trok g-meraal Baratieri tegen
oen viermaal sterkeren vjjand op, die achtereen
volgens elk dar colonnes met groote overmacht aan
viel «n versloeg, wsarbjj duizenden van het Italiaan-
scbe leger, Afrikanen en Italianen, gedood werden.
Zooals gezegd is, wat generaal Baratieri er toe
bracht in zulk een ongunstig terrein offensief op te
treden, is nog niet b'kend dat bij daardoor zich
aan groote strategische en tactische fouten heeft
schuldig gemaakt, is een feit; en dat hij daardoor
meer dan ooit te voren als opperbevelhebber in
Erythrea onmogelijk is geworden, is duideljjk. Maar
om nu, zooals de Italiaansche regeering gedaan heeft,
aan hem alleen de schuld te geven van de geleden
nederlaag, ea hem zelfs in staat van beschuldiging
te stellen, is hoogst onrechtvaardig. De oorlog tegen
Abessynië is ontegenzeggelijk door da regeering be
gonnen om afleiding te geven aan den gespannen
binnenlandschen poiitieken toestand; en bovendien
is van den aanvang af door deskundigen beweerd,
dat de regeering «door dien oorlog de hand in een
wespennest stak, en dat althans veel te weinig troe
pen tegen den Negus in het veld werden gebracht.
Men heeft in Italië den vijand veel te licht geteld,
nog altijd meenend", dat het voor den Europeaan
eene gemakkelijke taak is in andara weralddeelen
inboorlingen te overwinnen. Met steeds klimmende
verbazing en verontwaardiging heeft men dan ook
generaal Baratieri's talmen afgekeurd en zijne be
sluiteloosheid gewraakt, en het lijdt geen twjjfel of
bjj herhaling is er door de regeering bjj hem op
aangedrongen, dat hij tot den aanval zou overgaan.
Maar juist daarom is het hoogst onbilljjk, nu hjj
den vyand aangetast heeft, hem als de eenige schul
dige te brandmerken.
Zooals we in den aanvang zeiden Italië is in
rep en roer. De geleden nederlaag is zoo verplet-
lerend, d» troepen daarginds zjjn zoo verstrooid,
gedemoraliseerd en zelfs van het meest noodige ver-
t token, dat het de vraag zal zjjn of generaal Bal-
«lighera in staat zal zjjn daaruit nog weder eene
georganiseerde legermacht samen te stellen. Het is
te begrjjpen, dat het Italiaansche volk zoo iets niet
roo heel kalm opneemt en zoowel in het noorden
des lands, als in Napels en in Rome zélf dreigt
oproer, zoodat de troepen overal geconsigneerd zjjn.
Het ministerie heeft ontslag genomen en hoewel de
koning aanvankelijk weigerde het aan te nemen,
heeft hjj er eindelijk toch in berust. En toen Don
derdag Kamer en Senaat vergaderden om van dat
ontslag kennis te nemen, moest de heer Crispi langs
t?n omweg het gebouw der Kamers bereiken, om
dat het volk er voor wa9 samengeschoold, en werd
hjj door beide staatslichamen smadeljjk uitgejouwd.
Al» een bewjjs hoe het in die vergaderingen is
toegegaan, laten we hier een schetsje ervan volgen,
dat de Telegraaf uit een buitenlandsch blad heeft
overgenomen
»Om 2 uur 10 minuten trad het kabinet binnen
en onder doodsche stilte nam de heer Crispi het
woord, ter voorlezing der korte verklaring, dat de
koning het ontslag van het ministerie had aange
nomen.
Bjj deze woorden brak een ver3chrikkeljjk, tot
aan waanzin grenzend gejuich los, in de zaal zoowel
als op de tribunes. Zelfs de dames, die zich in de
hofloges bevonden, klapten in de banden als beze
tenen. Men riep »E1 viva re 1" en schreeuwde on
gelooflijke beleedigingen aan het adres van Crispi,
die spottend naar rechts en links zich boog fver
nieuwd bravo II)e uiterste linkerzjjde maakte la
waai, siste en huilde: »Er uit! Er uit! Weg met
de dievenWeg met de roovers en moordenaars I"
Het lawaai duurde verscheiden minuten. Terwjil
de socialist Berenini zjjn partjj genoot en tevergeefs
tot kalmte aanmaande, verhief zich Crispi ten tweeden
male en sprak ironisch den wensch uit, dat het zijn
opvolgers zou mogen gelukken, de openbare orde
te bewaren. (Nieuw gehuil en nieuwe bloedige belee-
digingen).
Eindelijk verschafte zich de president, de heer
Villa, een weinig gehoor en vermaande hjj de ver
gadering in naam des konings tot kalmte.
Dit was echter het sein tot een nieuwen orkaan.
>Neen, wij willen niet zwijgen, wjj willen spre
ken Wjj willen discussieeren! Weg met de diaven
Weg met de spitsboeven De tribunes deden deze
beleedigingen gepaard gaan met wild gehuil, waarop
Crispi met het gansche kabinet de zaal verliet, om
ringd 6n gevolgd door een massa brullende, drei
gende en opgewonden gesticuleerende afgevaardigden.
Tevergeefs vermaande de luidende bel van den
president tot kalmte, zijn vermaningen hadden niet
het geringste resultaat en de militairen drongen
eindelijk de tribunes binnen en noodzaakten het
publiek tot heengaan.
Intusachon had de president de vergadering ge
schorst."
Dat is het einde van het Kabinet, waarvan »de
kleine Bismarck" hoofd en ziel was, de man, die
van geen wjjken wist, die aan alle stormen het
hoofd wist te bieden, die met ijzeren vuist regeerde,
en die, als de zaken in Afrika een gunstiger ver
loop hadden gehad, vermoedelijk met evenveel ge
jubel zou zjjn begroet en met evenveel vuur zou
zijn aangebeden als hjj thans wordt uitgejouwd en
met smaad overladen. Dit lot deelt hij met alle
mannen van beteekenis, en daaiom behoeft hjj het
zich niet zwaar aan te trekker. En Italië is arm
genoeg aan krachtige politieke figuren om te kan
nen voorspellen, dat het wellicht binnen niet te
langen tijd dan heer Crispi nog wel eens opnieuw
de teugels van het bewind in handen zal moeten
geven om het uit nog banger nood in veilige haven
te brengen.
De Cubaansche aangelegenheden baren moeilijk
heden tusschen Spanje en de Vereenigde Sta
ten. De Senaat der Unie he^ft den wensch uitge
sproken, dat president Cleveland de Cubanen als
oorlogvoerende partjj zou erkennen. De Kamer heeft
dit besluit overgenomen en er bij gevoegd, dat de
marine moet worden uitgebreid. Dit laatste besluit
is daarna door Kamer en Senaat samen vastgesteld
en het is nu de vraag of de president daaraan ge
volg zal geven. Vrjj algemeen verwacht men van
niet, daar de regeering wel inziet, dat dit moeie-
lijkheden met Spanje zou opleveren. De houding der
vertegenwoordiging alleen reeds heeft in Barcelona
en andere Spaansche steden tot vjjandige betoogmgen
tegen de Vereenigde Staten aanleiding gegeven.
In de hoofdstad van Oostenrijk zjjn in de af-
geloopen week de verkiezingen gehouden voor don
gemeenteraad, die, zooals men zich zal herinneren,
door den Keizer ten tweeden male is ontbonden.
De anti-semieten zijn nog esnigszins versterkt uit
den strijd teruggekeerd, en zelfs de tweede categorie
van kiezers, waartoe bijna alle ambtenaren behooreu,
gaf aan Lueger's aanhangers de overwinning. Men
is nu zeer benieuwd wat er verder volgen zal.
Natuurljjk zal Lueger weder tot burgemeester wor
den gekozen, of althans een zjjner aanhangershet
is dus maar de vraag of de Keizer zich alsdan bjj
de herhaalde uitspraak der kiezers zal neerleggen,
dan wel of hjj weder tot ontbinding van den ge
meenteraad zal overgaan, en voorts hoe lang in
het laatste geval dat spelletje nog zal worden voort
gezet.
GOES, 9 Maart 1896.
In ons vorig no. komt een bericht voor uit
VGravenpolder, meldende, det de heer D. P. P ru
in e r s aldaar tot tjjdeljjk ontvanger-grif-
fier van eenige in het bericht genoemd) polders
is aangesteld.
In verband daarmede wordt ons de opmerking
gemaakt, dat de aangestelde is schoonzoon van den
djjkgraaf of gezworene in die polders en de vraag
gedaan of deze aanstelling dus wegans verboden
zwagerschap wel wettig is. Inderdaad verbieden
artt. 47 en 74 van het vigeerend polderreglement
zwagerschap tot in den tweeden graad tusschen den
dijkgraaf, eb gezworenen ea d9n ontvanger-grifflsr.
Hoewel in de artt. 86 en 87, regelendo de gevallen
van schorsing, overlijden, afwezigheid enz., daarom
trent niets naders wordt gezegd, komt ook ons de
opdracht in quaestie niet buiten bedenking voor,
roet het oog op den algemeenen regel, dat
plaatsvervangers of tijdelijke waarnemers eener be
trekking aan dezelfde voorwaarden onderworpen zijn,
die voor de definitieve fanctionnarissen gelden. Ot
voor het bepaalde geval uitzonderingen bestaan is
ons niet bekend.
Wij vestigen de aandacht op achterstaande
annonce, waarbij wordt bekend gemaakt, dat prof.
dr. J. J. P. V a 1 e t o n Woensdag a. s. in het kerk
gebouw der Ned. Herv. Gem. alhier zal optreden
om te Bpreken over: geheel-onthouding.
In de jl. Vrjjdagavond gehouden algemeene
vergadering van de coöperatieve voorschot-
vereeniging en spaarbank alhier, die door
25 leden werd bijgewoond, werden de aftredende
bestuursleden, de hoeren A. E. Janssen als voor-
z'trer, mr. C. De Witt Hamer als kassier en Z. D.
v. d. Bilt La Motthe als controleur met op één na
algemeene stemmen herkozen. De aftredende com
missarissen, de heeren J. Korstanje Lz. en A. Neter,
werden als zoodanig horbenoemd, respectievelijk met
22 en 14 stemmen. Het uit te keeren dividend
werd bepaald op 6 pet., terwjjl van de zuivere
winst f 1500 werd toegekend aan het bestuur en
f 380,04 1/2 aan het reserve-kapitaal wsrd toegevoegd.
Het aantal leden klom in het afgebogen jaar van
235 tot 243.
Het is niet gemakkelijk voor eene vereeniging,
die meermalen ia het publiek optreedt, steeds voor
zooveel afwisseling te zorgen, dat hare uitvoeringen
aantrekkelijk blijven. Dit geldt in niet geringe mate
voor gymnastiekvereenigiogen. Met het oog hierop
mag gezegd worden, dat da gymnastiek -vsr-
eoniging »Volhardin g", daarin weder vrjj
wel geslaagd is met hare tweede uitvoering
gedurende dezen winter, verleden Vrijdagavond ge
geven in de Schouwburgzaal der sociëteit V. O. V.
alhier, nadat zjj den vorigen avond een vrij druk
bezochte volksoifcvoering bad gegeven.
Een programma, dat »elk wat wils" aanbood,
werd op voortrvffdjjke wijze ea blijkbaar tot tevre
denheid van het talrjjk opgekomen publiek uitgevoerd.
Het eerste nummer, een openingsgroep, gevormd
door ongeveer 40 personen, maakte al dadelijk een
goeden indruk door de aardige samenstelling en de
flinke, soms lastige standen, die de gymnasten daarin
hadden aangenomen. Daarna werd door de leerlingen
der voorb reidingsklasse een serie vrjje- en orde-
oefeniDgen gegeven, die netjes en correct werden
uitgevoerd, waardoor deze jeugdige gymnasten be
wezen, op weg te zjjn later ferme leden der ver
eeniging te worden.
De opvoering van een tweetal blijspelen, »Het
Invjtatie-kaartje" en »Een half uurtj9 bij den kap
per", voldeed goed eu gaf meermalen aanleiding tot
een hartelijken lach. De hoofdrollen vonden goede
vertolkersinzonderheid dhr. H. verdient een ruim
deel van den lof, dien de aanwezigen den spelers
toebrachten. De stukjes waren goed ingestudeerd en
ieder had een juiste opvatting van zijn rol.
Het gymnastisch gedeelte, raamspringen met ringen
en oefeningen aan het vaste rek, deed zien hoe door
gymnastiek juistheid van beweging, vlugheid en
kracht worden aangekweokt. De groepen aan een
dubbele ladder of aan twee losse, loodrecht staande
ladders (op dit gebied iets nieuws) maakten eveneens
een goed effect. De laatste groep vooral trok de
aandacht en gaf als het ware een aanschouwelijke
voorstelling, een beeld, van wat door een vast ver
trouwen op elkander, wederzjjdschen steuu en onder
linge samenwerking van velen kan worden tot stand
gebracht, nl. een hecht en schoon geheel, dat door
de krachtigste samenwerking van slechts enkelen
niet kan worden verkregen.
>Volharding" heeft weder een soirée gegeven, die
zeker allen, die haar bjj woonden, heeft voldaan, ook
om het gepaste uur, waarop de uitvoering was
geëindigd.
Zaterdag j.l. werd in »de Prins v<m Oranje"
alhier eene vergadering gehouden van de Ver
eeniging van landbouwers, die suiker
bieten verbouwen." Behalve door het be
stuur, door den heer S. Lako van Wageningeu,
eere-voorzitter eu den Rjjkflandbouvrleeraar in Zee-
laud, werd de vergadering bjjgewooni door afge
vaardigden van de afdeelingen Wolfertsdijk, Wemel-
dinge, Rilland-Bat.h, Nieuw- en St. Joosland, Ter-
neuzen, Dreischor en Zonnemaire. Na onderzoek en
goedkeuring dar rekening van het vorige dienstjaar
werd dhr. C. J. Hocke Hoogenboom van Zonnemaire
als secretaris mot algem stemmen herkozen. Vervol
gens kwam aan de orde de bespreking van de inge
diende suikerwet. De voorzitter, dhr. K. J. A. G. baron
Collot d'Escury, zette op heldere wijze de strekking
van het wetsvoorstel uiteen, na vooraf eeu overzicht
van de verschillende suikerwetten gegeven te hebben.
Hij bracht verder de vergadering op de hoogte van
wat door hem met afgevaardigden van het land-
bouw-comité en van den bond van suikerfabrikanten
en andere deskundigen was besproken om gezamen
lijk de wet zoodanig gewjjzigd te krjjgen, dat
ze meer voordeelen voor de landbouwers afwerpt.
Een ontworpen adres aan de Tweede Kamer werd
met algemeene stemmen goedgekeurd en voorzitter
en secretaris werden gemachtigd alle zoodanige
stappen te doen, die bevordeljjk kunnen zjjn aan
het welslagen van het plan.
Op verzoek is dd. 3 Maart jl. ontslagen als onbe
zoldigd rijksveldwachter J. Zuid weg te Biezelinge.
Onder het opschrift »Non tali" scbrjjft de
Vaderlander
>De Standaard heeft erg haar best gedaan om
naar aanleiding van de stoutigheden door den heer
Staalman onlangs in hst Noorden uitgehaald eens
goed aan vriend en vijand te laten weten, dat hg
geen echt lid van de calvinistisch-anti-revolutionaire
club is, deze voorstander van eigenaardig democra
tische beginselen.
Non talizoo klonk het fier van haar redactie
bureau. Niet met zulke hulp
Vroeger reeds merkte zjj op dat de heer Staalman
een vreemde eend is in de bjjt. Maar, zoo protes
teerde zjj, als de kiesrechtuitbreiding naar behoorea
haar beslag heeft, dan zullen er meer zoo zjjn.
Wie heeft nu naar z. g. finale kiesrechtuitbreidiag
met waren Heisshunger begeerd alB weinigen
Immers de Standaard, die dan nieuw friscb bloed
in de volksvertegenwoordiging zag stroomen, juicht,
dat we dan zullen uit >het moeras" komen, en die
weet, dat de heer Staalman dan niet meer een eenling
zal zjjn.
Hoe rijmt zich daarmede het non tali?
Vooral wanneer daarbjj komt, dat de Standaard
evengoed alg den Held«rschen vertegenwoordiger ook
den president van Patrimonium" Kater op het
schild hief als uitverkorene, om een kamerzetel te
bekleeden. Wanneer men er acht op geeft, hoe deze
laatste de kolommen van zjjn weekblad vult, dan
rijst het vermoeden, dat hier een tweede exemplaar
van de vreemde eenden van de Standaard zich op
doet, altijd indien de president van Patrimonium"
't nog eens verder brengt dan maar candidaat te zijn.
't Is merkwaardig tegenstrijdig naar den tjjd der
vermeerdering van de vreemde eenden" te begeeren,
de >vreemde eenden," aan te bevelen, en dan toch
te zeggennon tali
Het Handelebl. ontving gisteren het volgende
telegram uit Batavia
Eene patrouille uit Anagaloeng,
sterk 74 bajonnetten, is bjj Glieng onverhoeds over
vallen. Licht gewond werden kapitein Blokland en
de laitenauts Stakman, Van Hasselt en Van d«r
Meer en 28 minderen. Ernstig gewond werd luite
nant Westendorp. Zeven minderen zjjn gesneuveld.
Vermist worden de wapenen van een sergeant en
3 minderen.
(Auaga'oeng is de naam van een Atjeh'sche Kam
pong, gelegen aan den linkeroever van de Atjeh-
rivier, 9 K. M. van af de monding.
Men scbrjjft uit Noord-Brabant aan de N. R. Ct.
Nog steeds houden da agenten der verschillende
suikerfabrieken zich bezig met het contracteeren
van suikerbieten voor de campagne 1896 —97
tegen f 10 per 1000 komet een voorschot van
f 70 per hectare. In enkele streken, als in de om
streken van Zevenbergen en Klundert, betaalt men
hoogere prjjzen en wel f 11 per 1000 ko., doch dan
vrij geleverd aan de fabriek. Het contracteeren zal
echter spoedig geheel geëindigd zjjn, aangezien de
fabrikanten binnenkort het benoodigde quantum
znlien hebben gekocht. Er zal dit jaar meer
dan verleden jaar worden uitgezaaid; deze grootere
uitzaai wordt van verschillende kanten geschat op
10 tot 15 pet.
De leden van de Eerste Kamer zjjn ter
vergadering bijeengeroepen tegen Maandag 16 dezer,
des avonds te half negen nur.
Binnenkort zal bjj de Staten-Generaal een
wetsontwerp inkomen tot wijziging der ge
meentewet in verband met de nieuwe kieswet.
De strekking van dit ontwerp is, dat de gemeenten
van meer dan 15.000 zielen voor de verkiezing van
de Raadsleden in afdeelingen zullen worden gesplitst.
Een correspondent van de Telegraaf schrjjft
>Meörmalen is er op gewezen hoe bij de regeling
der gemeente-financiën de plattelandsgemeenten ge
baat zouden zijn, indien de uitwonende land-