1896 N°. 29.
Zaterdag 7 Maart.
83sle jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezor Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nonimer3 5 centniet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en AdvertentiSn voor dit blad
aangenomen bjj de hoeren Nijgh Vin Ditmak te Botterdam en vorder
bjj allo Boekverkoopert en Brievengaarders.
van advertentlên 8 «yen op den dag de* uitgave.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën iB van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
ilechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwoljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend»
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen ois en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
OPENBARE VERGADERING
Tiü den
BAAD der Gemeente ROES
op DINSDAG den 10 MAART 1896,
des avonds te 8 uren.
G OE8, den 6 Maart 1896.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling
1. Notulen der vorige vergadering.
2. Mededeelingen.
3. Ingekomen stukken.
4. Verzoek van den heer J. de Visser om eer
vol ontslag als leeraar aan de H. B. S. en
benoeming van een opvolger.
5. Verzoek van C. Karelse om een uitweg te
maken.
6. Rekening 1895 der Gas-commissie.
7. Gezondheids-commissie.
8. Gildefond8en.
9. Verzoek om afschrijving van aanslag in de
plaafselpke belastingen en schoolgeld.
10. Kohier Hondenbelasting 1896.
11. Suppl. Kohier Schoolgeld school E 1895/96.
Hooge politiek
Niet ten onrechte is er meermalen geklaagd over
de trage en omslachtige wijzo, waarop in ons land
wetten tot stand kom8u. De oorzaken daarvan be
hoeven wij thans niet op te sporen of uiteen te
ze'teamaar het is nog zelden voorgekomen, dat
de Tweede Kamer eene wet afhandelt en aan
het einde van den arbeid gekomen zegtzie
zoo, na zullen wjj later wel eeDS over de invoering
beslissen. Dit merkwaardig geval heeft zich Dinsdag
voorgelaan met de nieuwe wet op het personeel.
Nog vóór de eindstemming over de wet plaatshad,
is alvast bepaald, dat zjj vooreerst niet wordt inge
voerd
Hoe sommige bladen het ook verbloemen wil
len, er is hier ongetwijfeld hooge politiek in het
spel en daardoor bljjft voorloopig achterwege de
vermindering van belastingdruk, die de nieuwe wet
op het porsoneel vooral aan de middelklasse en aan
de gezinnen met veel kinderen zoa gebracht hebben,
en welke wet tevens eene tegemoetkoming zou zijn
aan velen, die nu door de bedrijfsbelasting getroffen
worden.
Want alleen op de gronden van het oorspronke
lijk amendement-Vermenlen-Kolkman was het uit-
stel niet te verdedigen. Deze afgevaardigden wensch-
ten te voorkomen, dat de gemeenten schade leden
en wilden daarom eerst weten welk plan de Minister
bad omtrent de regeling der gemeente-financiön.
Geljjk men weet heffen de gemeenten opcenten op
het personeel en als nu de opbrengst van het per
soneel vermindert, vermindert ook voor de gemeen
ten het bedrag der opoenteD.
Dez9 grond om de invoering der nieuwe wet op
te schorten zou alleszins juist zijn, indien de regee
ring dit belang verwaarloosd had. Maar dit is niet het
geval. De regeering had zich bereid verklaard aan
de gemeenten uit 's Rjjks kas voorloopig te ver
goeden wat zjj aan die opcenten zouden verliezen.
Eene meer algemeene regeling van het belastingge
bied der gemeenten wenschte zij ter hand te nemen,
wanneer gebleken was welken invloed de nieuwe
wet op hot personeel op de financiën der gemeenten
zou hebben.
Nu kan men verschillen in gevoelen of het een
of het ander voor moet gaanmaar uit de toezeg
ging der regeering bljjkt, dat bjj haar plan de ge
meenten geen schade zouden ljjdeü, maar voorloopig
zouden genieten wat zij nu hebben.
De zaak is logisch zóó eenvoudig, dat zeker voor
het uitstel dor invoering geene meerderheid in de
Kamer zou verkregen zjjn, als door höt opgeworpen
denkbeeld niet de gelegenheid was ontstaan om der
regeering, in verband met hoogero politiek, een
échec te bezorgen. Een gedeelte van hen, die voor
het uitstel-amendement hunne stem uitbrachten,
wenschte nu reeds te doen blijken, dat de Regeering
niet op de aanneming der met het personeel verband
houdende kieswet behoeft te rekenenanderen, voor
wie die kioswet te ver gaat, vonden bljjkbaar het
oogenblik gunstig eene crisis nit te lokken.
En wat is daarvan na voor de belastingbetalenden
het gevolg Eenvoudig dit, dat de verwachte ver
lichting van lasten, die de nieuwe wet op het per
soneel zou brengen voor onbepaalden tijd is uit-
gesteld dat de burgerjj weder een jaar langer de
onbilljjkheid van het tegenwoordig personeel heeft
te dragen.
Inderdaad wjj zeggen het Het Handelsblad na
»eeu fraai ding, die hooge politiek."
GOES, 6 Maart 1896.
Men schrjjft ons uit '«-Gravenpolder
Klontering en slechte afspraken.
Door do veroeniging Onderlinge Hulp" voor de
levering van gewaarborgde kunstmeststoffen werd
in Januari aanbesteed de levering vau 64500 kilo
suptrphosphaat, 46900 kilo ammoniek-superphos-
phaat, 19400 kilo chili-salpeter 6n 600 kilo peru-
guano tegen half Februari. De superphosphaat werd
gegund aan P. de Koster te 's-Gravenpolder voor
f 2,50 de 100 kilo vrjj aan den wal te Hoedekens-
kerke. Het bestuur der vereeuiging had nogal met
moeieljjkheden te kampenbg aankomst van de
superphosphaat ontdekte men al spoedig dat het
schip lek was gevaren, zocdat er 129 balen door
zeewater beschadigd waren, die niet konden worden
geaccepteerd, wat voor den aannemer eene lastige
zaak was, daar hg verzuimd had de lading te assu-
reerengelukkig voor hem had de fabrikant er
voor gezorgd. Zoodra de schade door de assurantie-
maatschappjj opgemaakt was, verkocht de aannemer
de beschadigde balen, die hg op f 1,25 per b.*al
stelde, waarvoor hg gretige koopers vond, terwijl hij
binnen zeer korten tijd 129 nieuwe balen leverde.
De amoniak-superphosphaat werd bg aanbesteding
gegund aan de maatschappij tot aankoop van hulp
meststoffen te Dordrecht, voor f 5.77 de 100 kilo.
Ook hiermede ondervond het b-stuur moeielijkheid
bij aankomst toch bleek dat het phosphaat, dat fijn
poedervormig moet zijn, in bjjna alle balen geklonterd
was. Na luidt art. 5 der aanbestedingsvoorwaarden,
dat meststoffen in drogen toestand in sterke balen
moeten geleverd worden, doch van poedervorm was
geen sprake in dit artikel; dit was destgdsover het
hoofd gezien. Wat moest het bestuur doen Tot
bet uitladen kon het niet overgaan nit vrees dat
de leden den kunstmest zouden weigeren en van
terugzenden was geen sprake, daar de mest toch
voldeed aan artikel 5.
Er word eene spoedeischende vergadering uitge
schreven en al de leden der vereeniging kwamen te
Hoedekenskerke (het centrum) bijeen, ten einde de
zaak te bespreken. Met algemeene stommen werd
besloten den amoniak te accepteeren, doch aan de
directie vau genoemde fabriek korting te vragen
voor vergoeding van het fiju maken der klonters.
Eon lid stelde voor 10 pot. korting te vragen, welk
voorstel verworpen werd; bet bestuurs-voorstel 10
cent per 100 Kilo korting werd aangenomen. Staande
de vergadering werd dit aan de directie te Dordt
per draad medegedeeldhet antwoord echter luidde
hoogstens 5 cent per 100 KiloDe leden namen er,
zjj bet met tegenzin, genoegen mede en nadat het
kalf verdronken was, dempte men den put, met andere
woorden artikel 5 werd aangevnld met de woorden
>in poedervorm."
Het bestuur te Hoedekenskerke en omstreken
heeft door een en ander eenige onaangename dagen
achter den rug.
'«-Gravenpolder* De besturen der water
schappen Ooster- en Middel-Zwake en van den
Boonenpolder hebben tot tijdelijk ontvanger-griffier
aangesteld den heer D. P. Prumers, zoon van
den vorigen titularis. Deze is met de waarneming
belast tot de algemeene vergadering van ingelanden
in Mei eerstkomende, waarin de definitieve benoe
ming zal plaats hebben.
Dinsdag is te Ierseke van den heer J. L.
Moerdjjk, onderwjjzer aan een staatsschool te Pre
toria (Transvaal), een brief ontvangen, waaruit ons
vergund wordt, het volgende over te nemen
Pretoria, 8 Febr. 1896.
Waarde ouders, broeders en zusters.
Ge zult niet van mij vergen dat ik u een uit
voerig verslag geef van al 't geen in de laatste da
gen door de Republiek is doorleefd, liever wil ik
eenigBzins uitvoerig stilstaan bjj 't wapenleit, waar
aan ik zelf heb deelgenomen de gevangenemiug
van Jameson en »th© men of the Chartered Com
pany" bjj Doornkop (1/3 uur te paard van Kru-
geradorp) en de overbrenging der troepen naar
Pretoria. Als Gouvernementsambtenaar waren mjjn
vriend De Jonge, inspecteur van scholen, en ik ver
plicht om bg het uitbreken der onlusten met an
deren waoht te houden bjj het Gouvernementsge
bouw. Nadat wjj een nacht die doode steenen hadden
opgepast en gehoord hadden, hoe den volgenden
dag de burgers en de mannen van Jameson elkan
der zouden ontmoeten, werd ons hart brandende in
ons, om ook nn, in de ure deB gevaars, op 't slag
veld schouder aan schouder te staan met hen, waar
onder we zoolang hebben verkeerd, tot wie we 't
om een eere rekenen te mogen behooren. Eerst
tegen den avond van den volgenden dag zaten wjj
met geweer en bandelier gewapend in 't zadel, en
met de burgers van kommandant Erasmus trokken
we ten getale van 150 man naar 't oorlogsveld.
't Was een heldere nacht-, toeu wij Pretoria uit
trokken. Nadat we verschillende voorposten gepas
seerd waren, bereikten wij tegen 's avonds 10 unr
de opene vlakten. Een oogenblik wordt halt ge
houden en luid en krachtig wordt te midden van
de nachtelijke stilte de stem van den aanvoerder j
geboord: Burgers, 't is mogelijk, dat we elk oogen
blik met den vijand in botsing komen. Niemand
mag zonder order terug keeren. Voorwaarts 1" Dat
waB taal kort maar krachtig. En zoo krachtig als
die taal, zoo vast was ook 't besluit dier mannen,
zoo zeker was ook ons voornemen om geen duim
breed te wjj ken, zoolang de aanvoerder stand zon
houden. We reden dien nacht door tot circa half
3, toen we, bjj een rivier gekomen, onze paarden
afzadelden en in de open vlakte een unr rust nameD.
Met het zadel onder 't hoofd, 't geweer langs u,
tracht ge, zoo goed als dat gaat, een beetje te
rusten, doch voor ge goed en wel in slaap zijt,
klinkt het andermaalOp zaalDe frissohe morgen
lucht, die u van die eindelooze vlakte tegenwaait,
verfrischt en sterkt, en met nieuwen moed bezield
gaat het voorwaarts steeds nader naar het doel van
den tocht.
Toen de zon opkwam ontmoetten we reeds hier
en daar iemand laags den weg, die tijding van 't
slagveld aanbracht. De burgers onder de komman
danten Malan en Cronjé waren reeds slaags geweest
met den vjjand, die reeds geduchte verliezen had
geleden, doch zich nog niet had overgegeven. Toen
dit bericht ons bereikte, waren we nog circa 2 nur
van 't slagveld verwijderd. Met meer spoed trokken
we nu voort, in de hoop om nog tg dig aan te komen
om de laatste baud aan Jameson's volkomen neder
laag te leggen Bij onze aankomst groote bljjd-
schap, veruieDgd met teleurstellingJameson heeft
zich juist overgegeven met alles wat bij had en
wjj waren een half nur te laat gekomen om als zjjn
overwinnaars terug te kunnen keeren. Nimmer zal
ik den intocht der overwinnaars binnen Krugersdorp
vergeten. Een macht van 2000 boeren, die van alle
zijden waren samengestroomd, wachtte overwinnaars
en overwonnenen op.
Nauweljjks hadden ze Krugeradorp bereikt of nit
2000 geweren knalden vreugdeschoten de overwin
naars tegen dit hield een half nnr lang aan, alleB
daverde en dreunde en 't gejuich werd overstemd
door 't knallen der geweren. Te midden van die
vaste >body" van Boeren komen de overwonnenen
naderJameson en zijne officieren. Wat een tegen
stelling! Ontwapend zitten ze op hnn paarden, die
hun ruiters voor de laatste maal dragen. Nauweljjks
2ijn ze voor het Landdrostkantoor gekomen of op
eens verstomt het gejuich geen vreugdeschoten
voor die vrjjbniters, die nn aan de nienwsgierige
blikken van die duizenden, die hen aangrijnzen,
worden tentoongesteld. De burgerB waren woedend,
toen ze Jameson en zjjn officieren, de bewerkers
van al dit onheil, daar voor zich zagen. De kom
mandanten en veldkornetten hadden werk om de
bnrgers van Jameson af te houden en honderden
waren geresolveerd om hem op 't eerste teekon de
hersens in te schieten. Een uur lang is hg tentoon
gesteld. Te voet moest hij met zjjn officieren door
de rjjen zjjner overwinnaars den afstand van het
Landdrostkantcor naar den gevangeniswagen afleggen.
Nadat ook de manschappen van Jameson, de ver
overde paarden (600) en 11 maxims etc., in Krugers-
dorp waren gearriveerd, werden de overwonnenen,
die door honger en vermoeienis uitgeput waren, van
't noodige voorzien. Jameson en zjjn officieren kregen
van die »wreede" boeren: bier, sigaren, vleesch enz.
Nog dienzelfden avond werd order ontvangen de
gevangenen onmiddellijk naar Pretoria over te bren
gen. Een sterke macht van 500 boeren, waaronder
ook wij, moe6t die troepen begeleiden, want elk
oogenblik konden de oproerlingen van Johannesburg
komen om Jameson te ontzetten, en daarop moest
men zich voorbereiden, 't Was een indrukwekkend
gezicht die dichte drommen in 't holst van den
nacht die bergengten te zien doortrekken. Mijn
vriend De Jonge en ik waren onder hen, die de wacht
vormden om den wagen van Jameson en zjjn offi
cieren. Wat zagen die »edele Britten" er bedrukt uit.
Jameson en zjjn mannen zjjn over 't algemeen
kranige figuren, mannen die weten wat oorlogvoeren
beteekent, meest oudgedienden nit den ten vorigen
jare gevoerden Matabelen-oorlog; maar een Boer
schiet goed, en 't duurde niet lang of de bedienaars
der maxims waren weggeveegd en Jameson genood-
zaakt zich onvoorwaardelijk over te geven. Jameson
bood aan onmiddelljjk terug te keeren naar de
grenzenkommandant Malan gaf hem 5 minuten
tijd zich te bedenken, en voegde er bjj, dat, zoo hij
zich niet overgaf, de kanonnen onmiddelljjk hnn
werk zouden doen. Van alle kanten omringd, moest
hg maar berasten in zjjn bitter lot. Van de Boeren
zjjn 4 gevallen en 6 gewond, van Jameson 68 ge
dood en 76 gewond.
De Chartered-troep was volledig uitgerustalles
was gloednieuw, de maxims (kanonnen die 600
echoten in de minnnt afvaren) van het nieuwste
maaksel, paarden spak-vet en alle gezouten, ieder
vertegenwoordigende een waard3 van 30 tot 60 pond.
De reis naar Pretoria liep in goede orde af. De
laffe Johannesburgers zijn niet opgedaagd om hnn
redder te ontzetten. Dienzelfden avond om 10 nnr
waren wjj weer bg vrouw en kinderen.
Ziedaar een korte beschrijving van mjjn eersten
veldtocht. In die 2 dagen hebben we vaa de 48
aren minstens 35 in 't zaal doorgebrachtge knnt
dus begrjjpen, dat we moe waren. De geestdrift
onder de burgers gaat alle beschrjjving te boven.
Als één man zjjn ze gereed hnn duurgekochte on
afhankelijkheid te verdedigen. Ge ziet daaronder
jongens van 16 jaar, die met doodeljjke gewisheid
hun vijanden bestoken, kinderen, die nu weer rustig
op de schoolbanken zittea. 't Is een heldenvolk.
'tZjjn mannen, die met Gods hulp opgewassen zjjn
tegen de duizend m, die Engeland kan sturen. Pre
sident Kruger is als een rotskalm en bedaard te
midden der gevaren. Eén voorval wensch ik U nog
mede te deelen, dat een diepen indruk op mg heeft
gemaakt. Aan den avond van dien heeten dag ver
zamelden de overwinnaars zich in 't legerkamp om
een korte godsdienstoefening te honden. Bij 't flauwe
schjjnsel eener kaars werd een hoofdstak nit den
Bjjbel gelezen en daarop gemeenschappelijk het >Go-
loofd zij God met diepst ontzag" aangeheven. Zie,
dat erkennen vam »niet ons, 0 Heer, Uw naam
alleen zjj eor" bjj zooveel kracht en heldenmoed
dwingt in nog hoogere mate eerbied af voor die
dappere strjjders.
't Verdere verloop der gebeurtenissen is u bekend*
Of de politieke hemel nu zuiver is Verre van daar.
Algemeen bereidt men zich voor op eene kamp met
Engeland. De Engelschen moeten nog een gedneh-
ter les ontvangeD, en ze zullen die krjjgyn. Zoo
sis de geest onder de bevolking nu is, kan Enge
land 25 duizend sturen en ze zullen den weg opgaan
van hun voorgangers. Onnoodig te zeggen, dat ook
ik in die ure dei gevaars mjjn plicht zal doen in
de volle verzekering, dat gjj, zjj 't met een angstig
kloppend hart, hieraan uwe goedkeuring niet zult
onthouden, 't Is roeping en plicht dit volk bjj te
staan in hun heldhattigen strjjd voor vrjjheid en
onaf hankeljjkheid. Alle uitlandersHollanders, Fran
sehen, Duitscherv, vele Engelschen zelfs, staan bjj
de regeering.
Bjj beschikking van den minister van finan
ciën is den kommies der 2e klasse bjj '1 Rjjks be
lastingen P. P r a a g te Kortgene, met ingang van
den len Mei a., eervol ontslag verleend uit rijks
dienst behoudens aanspraak op pensioen.
Voorts is 0. a. met ingang van 1 Maart 11., be
noemd tot de le klasse de kommies der 2e klasse
A. W. R jj n b e r g te Hansweerd. (M. Ct.)
De luitenant-generaal P. G. J. van der
Schrieck is gisteren in den onderdom van 84
jaren ontslapen. Hg waB de oudste officier der in
fanterie van het leger en telde 60 dienstjaren. Als
gewoon Boldaat in militairen dienst getreden, nam
hjj in een graad beneden den rang van officier deel
aan den tiendaagschen veldtocht, waarvoor hem het
Metalen Krnis werd geschonken.
In 1876 werd bjj in het district 's-Hertogenbosoh
gekozen tot lid van de Tweede Kamer.
Naar men verneemt, hoeft de Pans Woensdag
aan generaal Van der Schrieck, toen hg stervende
waB, per telegraaf zjjn zegen doen zenden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren is aangenomen de
wjjziging in de veeartsengwet, toelatende geheele
schadevergoeding bg afmaking wegens mond- en
klauwzeer. Evenzoo werden aangenomen een wets
ontwerp tot het verleenen van rentelooze voor
schotten ten behoeve van de stoomtrams tnischen
Rotterdam Hoeksche Waard en Oldenzaal—Denne-
kamp en de Pruisische grenzenhet nieuwe contract
met den West-Indischen maildienst met 57 tegen
8 stemmen eene nieuwe wet, regelende het toezicht
over stoomtoeitellen, waaronder nu ook gedeelteljjk
die van vreemde etoomvaartnigen en vervoerbare,
aan vreemdelingen toebehoorende, begrepen zijn.
Onder de behandelde adressen behoorden die uit
Vlissingen ter verbotering van de Marinesluis en de
haven aldaar. De heer Conrad bestreed de conclusiön
der commissie, strekkende om te verklaren dat van
rjjkswoge de haven op behoorljjke diepte moet ge
bracht en in het belang der scheepvaart sluis en
haven door het Rjjk in bruikbaren toestand moeten
mtm
mmmm
