1896 N°. 17.
Zaterdag 8 Februari.
88sle jaargang.
Bij (lit no. behoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnon als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommors 5 cent; reet bjjhlad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
ïtugeoomen bp de heeren Nijgh TAn Ditmas, te Botterdam en vorder
bjj aLle Boekvorkoopers en Brievengaarders.
Be prijB dar gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct=
Bp directe opgaaf vsn driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk*- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankoetmgingen worde» van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 cfc
Aanvragen ota en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
InsendSniK van advertentlan vóe* S «tr«n den dax der ultgAve.
NT.
COll
GOES, 7 Februari 1896.
Men schrjjft ons
In het begin van het jaar 1882 werden da ge
meentebesturen in Zeeland verrast door een besluit
van den toenmaligen Commissaris des Konings jhr.
mr. Van Karnebeak, betreff-uide de uitoefening van
beroepen door gemeen te-veldwachters.
De Commissaris des Konings zag zich verplicht
te bepalen, dat de veldwachters geene bijbetrek
kingen mochten waarnemen, dan die van onbezoldigd-
rijks veldwachter, gemeente-bode en enkele andere.
Door deze bepaling werd den veldwachters een
niet klein gedeelto van bun inkomen ontnomen en
werden de gemeentebesturen genoodzaakt de trak
tementen der veldwachters te veihoogen. Vele be
sturen verlangden destijds een staat van bijverdienste
van hunne veldwachters over de laatste tien jaren
en het gemiddelde daarvan werd als maatstaf aan
genomen voor de verhooging der traktementen. Dit
gebeurde in 1882 de begrootingan werden gewjj-
zigd en de nu bestaande traktementen staan er, als
hadden zij altjjd zulk eene plaats ingenomen. Men
is in den loop der tjjden aan de verhooging gewoon
geraakt.
Kort geleden, in December van het vorig jaar,
ontvingen de burgemeesters in Zealand eene nieuwe
instructie voor de bezoldigde gemeente-veldwachters
(die van 1852 scheen vergrijsd), waarbij eene cir
culaire van 80 November gevoegd was.
Over de instructie zelve zwjig ik voorloopig, thacs
even een enkel woord over eene zinsnede in bedoelde
circulaire.
De Commissaris der Koningin schrjjft daarin
vOok acht ik het wenscbelijk dat aan do veldwach
ters voortaan aanspraak op pensioen gegeven worde.
Voor zooveel hieromtrent in uwe gemeente nog geen®
regeling bestaat, verzoek ik u dit punt bjj den Raad
ter sprake te brengen en mij den uitslag mede te
deelen."
Na de vorhooging van traktementen in 82, thans,
veertien jaren later, eene pensioens-regeling. Eene
zeer lastige quaestie in kleine gemeenten, waar d®
begrooting nauw sluit en waar het traktement van
den veldwachter in verband met het bovenstaande
loo hoog mogelijk gebracht is.
Men mocht verwachten dat de levensverzekering
maatschappijen, door de bladen op de circulair®
attent gemaakt, op de burgemeesters zouden los
stormen. In de beide maanden, die verliepen na
het verschijnen der circulaire, hebben zich bij de
meeste besturen slechts twee agenten of inspecteurs
aangemeld, die hunne maatschappijen aan de besturen
aanbevalen.
Ondertusschen wacht de Commissaris der Koningin
pp den uitslag van zijne circulaire ®n vergissen wij
ons niet dan hebben slechts enkele gemeentebesturen
zich nog met de quaestie ingelaten. Van Borsele
alleen lazen wij een bericht in verband met de pen
sioenregeling ander© gemeenten zullen nu volgen.
Als ei één schaap over pardoD, ik bedoel als
eenmaal door één het goede voorbeeld gegeven is,
volgen anderen weldra.
Over de wonechelijkheid van eene regeling spreken
w® niet; de billijkheid en d® geest dis tjjdB brengen
dl® mede; veldwachters, die de gemeenten trouw
gediend hebben, hebben op 65- of 70jarigen leeftyd
recht of aanspraak op pensioen.
Hunne traktementen echter, hoe ook verhoogd,
laten geene bijdrage voor een pensiosn toe, de ge
meente moet er geheel in voorzien. De regeling van
eene dergelijke zaak is zeer lastig, daar de gemeente
kas bjj eene goede regeling te zwaar gedrukt wordt.
Wolken weg mon ook bewandelt, iedere weg is zwaar.
Men oordeele slechts. Stel de gemeente sluit ten
behoeve van zijn veldwachter eene verzekering van
f 4000, betaalbaar na 30 jaren (stel de man is than6
35 jaren oud); bedoelde som krijgt de gemeente en van
de rente wordt het pensioen uitgekeerdin dit ge
val betaalt de gemeente jaarlijks gedurende 30 jaren
f 75 en dan heeft de veldwachter, als de gemeente
de f 4000 tegen 4 pet. uitzetten kan en mag, slechts
i 160 pensioengroote uitgaven dus tegen luttele
inkomsten. Sterft de veldwachter vóór den tjjd van
uitbetaling dan ontvangt de gemeente allejaarpre-
miën terug met aen klein percent voor het reeds
gestorte. Maar wordt d® veldwachter ontslagen of
krggt hij eene andere betrekking dan is alles voor
de gemeente verloren.
Wil de gemeente den veldwachter een pensioen
verzekeren van f 800zeker geen te hoog bedrag,
dan neemt zjj eene uitgestelde levensverzekering
met teruggaaf van premiën, indien de man vóór
zgn 65st® sterft. Stellen wij weer dat hij 85 jaar
oud is en dus, de verzekering voor 30 jaren aange
gaan wordt, dan betaalt de gemeente jaarljjks pl.m.
f 50, ook al te veel voor eene gemeente, di® iederen
galden moet omkeer en, zooals er helaas vele zgn.
Ook in dit geval verliest de gomet-nte alles, indien
de veldwachter ontslagen of verplaatst wordt.
Verzekert de gemeente zjjn veldwachter een pen
sioen zonder teruggaaf van premies dan is dat de
goedkoopste wjjze, maar de gemeente krijgt in gor.»
geval iets t6rug. Nemen wij weer een pensioen van
f 300 en de verzekering wordt aangegaan op 35
jarigen leeftijd voor 30 jaren. Dan betaalt de ge
meente jaarlijks f 33, ook weer te veel in verband
met don uitslagmsn vergete ook niet, dat de
post, eenmaal op de begrooting gebracht een® eeuwige
post blijft, evenals de verhooging van traktementen
en dergelijke möevallers in de gemeente-huishouding.
Het minst wenscheljjke en het bezwaarljjkst voor
eene gemeente is het geval dat er geene verzekering
gesloten wordt en men »op zien komen" speelt.
Wordt de veldwachter stok-oud en dood-versleten,
dan geeft men hom een pensioentje, dat met het
oog op de draagkracht der gemeente klein zal zjjn
en dat in verband met 's mans leeftjjd en krachten
slechts zeer kort verstrekt behoeft te worden.
Met het oog op de mogeljjke verandering of ver
betering van positie zou het m. i. bet beste zjjn
voor de gemeentebesturen, in geen geval ®ene pen
sioenverzekering te sluiten, vóórdat de veldwachter
zgn 45ste jaar bereikt heeftde gemeente heeft dan
veel kans den man te houden en d® kas wordt niet
zoovele jaren op kosten gejaagd. Na hun 45ste kunnen
de veldwachters niet veel op verplaatsing rekenen.
Het onderwerp is van zeer groot en van actueel
belaüg, derhalve bracht ik het hier ter sprakeik
twijfel niet of het bestuur van de vereeniging van
burgemeesters en secretarissen zal deze zaak ter
harte nemen en in eene openbare vergadering den
leden de meest mogeljjke inlichtingen verschaffen.
Dit ligt geheel op dea weg der vereeniging.
Voor mjjne berekeningen heb ik de tarieven van
verschillende maatschappijen geraadpleegd.
Wij herinneren de zoogenaamde »1 o d g e r s",
(dat 2jjn de manneljjke meerderjarig® ingezetenen,
die »op kamers" wonen of een afzonderlek gedeelte
van een huis in huur hebben), dat zjj zich vóór 15
Februari op het stadhuis hebben aan te geven om
op de kiezersljjst geplaatst te wor
den. Ook zij, die minstens f 10 in da grondbe
lasting betalen, zgn kiezer, mils zjj deze belas
ting over het dienstjaar 1895 geheel hebben betaald.
Wanneer zjj die belasting batalen in eene andere
gemeente dan hunne woonplaats, moeten zg daarvan
eveneens op het stadhuis aaDgifte doen.
Eergisteravond gaf da tooneelvereaniging
Oefening en uitspanning" op het Slot
Oostende" alhier hare tweede soirée gedurende
dezen winter. Behalve een groot aantal leden met
huisgenooten en logé's waren ook aanwezig de Zeer
Eerw. heer Deken en de Eerw. heer Kapelaan alhier
en de Eerw. heer Pastoor van Heinkenszand. De
uitvoering van een gevariëerd, maar wel wat over
laden, programma verschafte allen aanwezigen een
genotvollen avond. Nadat was gegeven Carillonnour
d® Bruges" voor piano, ®n Alleen", een solo, aller
liefst gezongen door mej. M. v. O., werd opgevoerd
Baboe Rita" of >'tWas maar een loods", tooneel-
spel in vier bedrijven met zang, door A. Ruisch.
Ofschoon dit voor een liefhebberijtooneelgezelschap
zware stuk vrjj goed werd vertolkt, was er wel wat
weinig gaüg en actie in, waarvan de oorzaak onge
twijfeld daaraan moet worden toegeschreven, dat
sommige spelers niet al te rolvast waren, Het zang
stuk Jeane d'Arc Rouen", dat gegeven werd dooi
de dames M, v. O. en C. K., mocht zeker wol als
een dor best geslaagde nummers van het programma
beschouwd worden. Zang en voordracht waren zeer
goed.
Een tombola, met zooveel aardige prijzen als er
hoofden van gezinnen aanwezig waren, gat als al
tijd veel stof tot vroolgkheid, wanneer de grillen
van het lot iemand iets toebedeelden, dat hem of
haar na juist niet zoo zeer te pas kwam, Het
laatste nummer der soirée, de comische voordrachten
De Bedelaar,iHet Weesje," ♦Deftige Lui" en
De Recruut," vielen zoozeer in den smaak, dat na
herhaald applaus van elk dezer een bis-couplet mosst
worden gegeven.
Aan het eind# der soirée, die eerst lang na mid
dernacht was afgeloopen, dankte de Eerw. he®r
kapelaan de werkende leden voor den genoegeljjken
avond en gaf hun in ernstige overweging zoodanige
maatregelen te willen nemen, dat volgend® soirées
meer op tjjd eindigen, een raad, waarmede zeker
vele aanwezigen instemden.
Wolfrrtsdijk. De gemeenteraad stelde
Donderdag jl. de jaarwedde van den te benoemen
s«oretari»-outvanger van het Burgerljjk Armbestuur
op nieuw vait op f 150 met eene zakelijke borg
stelling van f 500 ®n bepaalde het salaris van den
aan te stellen schatter van dranklokalen wederom
op f 10.
Ifènpelle. In de gisteravond gehouden verga
dering van de liberale Kiesvereeniging
Vrijheid en Orde" alhier werd in de plaats
van wijlen den heer A. Gallis Merens tot lid van
uet bestuur gekozen do heer J. Fopma. Herkozen
werden als voorzitter de heer J. de Jonge, als pen
ningmeester de heer D. Schipper Az. en als gewoon
bestuurslid de hoer D. J. v. d. Have.
De zeemilieienB-verlofgangers
d6r lichting 1894 zullen worden opgeroepen
voor opkomst in werkelijken dienst voor zes weken
voor hen die wonen in Zeeland zal die opkomst
plaa's hebben den 21 April.
Aan het programma voor de Tentoon
stel van Zaaigranen enz., te houden op
Donderdag 20 Februari 1896 te Zierikzee, door de
Centrale Tentoonstellings-vereeniging ♦Landbouw
belang" aldaar, is het volgende ontleend.
Bij deze tentoonstelling wordt uitgeloofd voor
Kortloof Erwten, Chevaliergerst, Probstei Haver en
Paardeboonenle prijzen van f 7,50 en 2e prijzen
van f 2,50.
Van deze granen moet minstens 10 H.L. voorra
dig zjjn.
De tentoonstelling zal gehouden worden op d®
wjjze en volgoDB de bepalingen, die voor de vorige
hebben gegolden.
Om op dez® tentoonstelling to kunnen mededingen,
moeten de inzenders vóór of op 16 Februari 1896
bjj den secretaris, den heer M. C. Mulock Houwer
te Zierikz^e, eene schriftelijke opgaaf inzenden van
a. Het product, dat zij wenschen in te zenden
b. de hoeveelheid, die zg van het in te zenden
graan ten verkoop beschikbaar hebben
c. den prijs, franco Zierikzee, mat inbegrip van
emballage
d. het netto gewicht per H.L., do streek waar
en de soort grond, waarop het verbouwd is.
D® inzending'-n moeten vrachtvrij by den secre
taris zgn aangekomen vóór 18 Februari 1896. De
monsters moeten verpakt zgn in linnen of katoenen
zakken en moeten 2 Liter groot zgn.
Omtrent den heer I. D. Fransen van de
Putte meldde d® N. R. Ct. gisteren dat bij den
afgeloopsn nacht rustig had doorgebracht, tenge
volge waarvan voor het oogenblik een toestand van
kalmte voor don zieke was ingetreden.
Gisteren luidde het berichtDa nacht was min
der rustig. De patient is pijnlijk en vermoeid.
Ten einde tegemoet te komen aan de schade,
die afzenders van gegoten ijzerwaren som-
tjjds ondervinden, door het breken daarvan tijdens
het varvoer, waardoor sommige dselen dan waarde
loos zijn, is, omdat de vervoerders ingevolge art.
66, iB. alg. ïegl. voor het vervoer op de spoorwegen
voor de schade niet verantwoordelijk zjjn, door de
Exploitatie-maatschappij bepaald, dat deelen van
zendingen gegoten ijzerwaren, die tijdens het ver
voer op hare lijnen beschadigd worden of breken,
desverlangd gratis naar h t station van afzending,
adres den afzender, mogen worden teruggevoerd.
Ook deelen, welke door den afzender ter vervan
ging van die beschadigde of gebroken jjzerwaren
ten vervoer worden aangeboden, zullen gratis ver
voerd worden naar het station, waarvoor de be
schadigde of gebroken zending bestemd was. Het
gratis vervoer kan echter alléén geschieden bij zen
dingen in binnen verkeer. (N. R. Ct.j
Uit Transvaal kwamen met de jongste mail
o. a. nog de volgende berichten
Toen de inval van dr. Jameson met goed gevolg
afgeslagen was, ontving president Kruger van ver
schillende kanten bewijzen, hoe h»t dapper gedrag
der Boeren op prijs weid gesteld. Daaronder be
hoort ook een gelukwensch der Ned. Re-
ge e r i n g.
De consul-generaal der Nederlanlen ontving pei
telegram van den minister van Buitenlandsche Zaken
het verzoek, om namens de Nederlandsche Regee-
ïing Z H.Ed. President Kruger geluk te wenschen
met het herstel der orde en den bevredigenden af
loop der recente gebeurtenissen.
Den volgenden morgen bracht de heer Domela
Nieuwenhuis in den Uitvoerenden Raad de wenschen
zijuer regeering aan de Transvaalsche regoering over
en ontving deswege de dankbetuigingen van presi
dent Kruger.
Met het commando, dat den 2n Jan. onder bevel
ran commandant Erasmus naar 't oorlogstoon*al
vertrok, ging o. a. als vrjjwilliger mede de heer
J. M o e r d ij k.
De Transvaalsche Volksstem bevat het volgende
bericht
Wij hebben in ons bezit een patroon gevonden
op het slagveld nabjj Krugersdorp. De patroon is
van fcrt nieuws4© rmdol, voorz^a van een stalen
punt en in het vernikkelde gedeelte gespleten ten
einde hat ontploffen gemakkelijker te maken.
Deze patroon past precies op de gewereD, welke
de Jameson-troepen gebruikten."
En niet alleen op het slagveld zgn ontplof
bare kogels gevonden kogels, die dus in
het bezit zjjn geweest van dr. Jameson's mannen
maar ook in Johannesburg, waar ongeveer een
millioen patronen in beslag genomen zgn. Onder
deze patronen bevonden zich twee soorten ontplof
bare patronen.
De Transvaalsche regeering heeft gemeend, zulks
ter kennis te moeten brengen van de verschillende
consuls. Daarom heeft zjj aan deze in Pretoria aan
wezige functionarissen een pakje ontplofbare pa
tronen gezonden, afkomstig van de troepen der
Chartered Company. Deze monsters zullen met ®en
begeleidend schrijven aan de respectieve rogeeringon
worden opgestuurd.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Gisteren zjjn aangenomen de begrooting van
financiëa en de vestingbegrooting.
De Minister van Financiën beloofde zeer ernstig
te zullen overwegen hoe tegen te gaan, dat eerljjke
lieden in de vermogensbelasting worden verhoogd
zonder gehoord te worden. De oorlogsbegrooting is
na uitvoerig debat mede aangenomen.
Kerkelijks Zaken en Onderwijs.
Doopsgezinde kerk. Godsdienstoefening op Zon
dag 9 F*»br. des voormiddags te 10 uren door dhr.
F. C. Fleischer van Amsterdam.
Beroepen bjj de Ned. Herv. gem. te Wemel-
dinge ds. Chr. IJsonidos te Renkum; te 's-Heer
Hendrikskinderea ds. A, Xnottnerus te Zaamslag.
Tot leeraar in de Fransche taal en letterkunde
aan de Rijks Hoogere Burgerschool te Helmond is
benoemd de hoer J. de Visser, thans in geljjke be
trekking aan de H. B. S. te Goes.
D© heer J. do Rejj, hoofd der school te Hoede-
kenskerke, komt voor op de voordracht ter benoe
ming van een hoofd dor school te Hekendorp in
Zuid-Holland.
Gemengde Berichten.
Van andere zjj de meldt men ons omtrent het
opsporen van den dader van den konynendiefstal te
Kwadendamme, waarvan wjj in ons vorig nommer
melding maakten, dat de zoon van den klompen
maker De J. den dader en de konjjaen reeds ha 1
opgespoord vóór de politie met den gepleegden dief
stal was in kennis gesteld.
ISllewoudsdijk. Op 4 Juni a. 8. zal de hand-
boogsoeiëteit ♦Zorgvliet" alhier concours houden.
Wemeldfn^e. Bjj de door de gymnastiekver-
eeniging >W. I. K." alhier gegeven uitvoering te
Kapelle it een valsch kwartje ontvangen met de
beeltenis van koning Willem II en het jaartal 1849.
Het is den burgemeester dezer gemeente ter op
zending ter hand gesteld.
De heer J. J. Coster te Utrecht it in het
bezit van een zeldzaam horloge. Het zou nl. het
eenig overgebleven exemplaar zgn van de horloges,
met welker vervaardiging de stadhouder Willem V
zich indertijd onledig hield.
Men schrijft uit Haarlem aan het N. v. d. D.
Dezsr dagen is hier overleden een zeer welbe
kende typische persoonlijkheid, die de nederige be
trekking vervulde van assistent bjj de natuurkunde
aan de H. B. school met 5-jarigen cursus. Hjj heette
Metselaar, zag er altijd even onooglijk en afgeleefd
uit en had in den laatsten tijd één arm. Men vond
hem op zekeren dag dood, niet in bed, maar
bg zgn natuuikundig® toestellen waaraau hg het
verlies vau zijn lichaamsdeel te danken had.
Dag eu nacht schier besteedde hg den tij 1 aan
het doen van ouder zoekingen, en menig, o zoo menig
oud-leerling dier school, die zich thans een positie
hesdfc verschaft, zal zich zjjner dankbaar heriDnorea
als *den redder in den nood," bg het maken van
natuurkunstige vraagstukken
Metselaar was een genie, helaas een arm genie.
Hjj was de ontdekker van verscheidene zaken op
natuurkundig gebied, welke thans bekend staan als
de uitvindingen van buitenlandsche geleerden 1 Maar
nu is hg dood, is hjj begraven ergens op het groote
kerkhof en zal hjj spoedig vergeten zgn, behalve door
hèn, die hem kenden en hoogschatten als de man,
wiens leven één groote liefde was voor zgn vak,
waarin hg den dood heeft gevonden.
Het vorige jaar werd aan de zoogenaamde
reisbelasting" ontvangen de som van f 4985.75,
waarvoor 129 personen aan een lucht- eu rustkuur
worden geholpen.
