1896 N°. 8.
Zaterdag 18 Januari.
83ste jaargang.
tijdelijk gehouden
De uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prg's per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmib te Rotterdam eu verder
bjj alle Boekverkooper» en Brievengaaidcra.
Insendinff van
advertentlên vóór 2 uren op den dan
Do prijs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankDetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
der uftfAve.
Het bureau van de Goesche Courant
wordt van lieden af
ten huize van den tapijthandelaar M. D.
RAM0NDT, schuin tegenover het tegen
woordig bureau, waar dus desver-
kiezende brieven en boodschappen
voor redactie en administratie kunnen
worden bezorgd.
De uitgevers.
Aldaar zal tevens tijdelijk gelegen
heid zijn voor belanghebbenden om, des-
verlangd, zaken betreffende de drukkerij
en den boekhandel der finna F. Klbeuwens
Zoon te hel andelen i n daarvoor bood
schappen te be'.orgen.
GOES, 17 Januari 1896.
Bij de aanbesteding ten behoeve van het de
partement van Koloniën, Woensdag te Amsterdam
gehouden, was voor de levering van 400 zwemves
ten het laagst ingeschreven door de firma wed.
J. C. Mas see en Zn. te Goes voor f 3182.
Wiaeekerke. Benoemd tot gezworen van den
Wissekerke-polder dhr. P. C. M«ulen berg.
Naar wij vernemen zal de bekende wereldfirma
»The Singer Manufacturing Company"
op initiatief van da in het Rijksmuseum gevestigde
Ryksschool voor Kunstnp verheid weldra ook te Am
sterdam eene tentoonstelling houden van op hare
naaimachines geborduurde kunstvoorwerpen en wel
in de groote zaal van Eensgezindheid" (Spui 12)
van 20 tot en met 28 Januari.
Zooals men weet, hebben deze moderne borduur-
Bel8 niet alleen op de wereldtentoonstelling te Chicago,
waarvoor zij oorspronkelijk gemaakt werden, de
grootste belangstelling gewekt, maar ook 'n buiten
gewonen triomf behaald in alle Buropaesche hoofd
steden, waar zjj tot nu toe tentoongesteld werden.
Door het Gerechtshof te Leeuwarden is, ter
vervulling van een vacature van raadsheer in dat
college, opgemaakt eene alphabetische lgst van aan
beveling, waarop voorkomt jhr. mr. J. Schuur-
beque Boefje, rechter in de Arrondissements-
Rechtbank te Middelburg.
In de vergadering van den gemeenteraad van
Zieriksee kon de voorzitter uit goede brom mede-
deelen, dat de groote wensch van zeer velen waar
schijnlijk zal worden vervuld, nl. dat de eilan
den Schoawen en Duiveland door een
stoomtram met den vasten wal zullen
worden verbonden.
Uit Brussel wordt gemeld, dat deze maand
aan de verschillende regeeringen een ontwerp zal
worden aangeboden omtrent de instelling van een
internationaal hof van scheidsrech
ters. Het besluit daartoe is in Augustus van het
vorig jaar te Brussel genomen door de zoogenaamde
interparlementaire conferentie, een vereeniging van
parlementsleden uit de meeste landen.
De conferentie heeft bovendien besloten de re-
peeringen van België, Nederland en Zwitserland uit
te noodigen zich tot de andere Staten te wenden,
voor de verwezenlijking van het denkbeeld.
Het Belgische ministerie zou zich reeds bereid
hebben verklaard met de beide andere regeeringeu
in o vei leg te treden. Onze minister van buitenland-
6che zaken, de heer Röell, zou aan de heeren Bool
en Viruly Verbrugge hebben medegedeeld, dat hij
met het beginsel instemt en het voorstel nauwgezet
zal onderzoeken.
In een niet dikwjjls voorkomend militie-geval
werd dezer dagen door Ged. Staten eener provincie
jtn hooger beroep uitspraak gedaan.
JBen loteling had vrijstelling van den
militiedienst aangevraagd ter zake van broe-
derdienstzjjn broeder was op den dag van het
volbrengen van zgn 16e levensjaar vrijwillig in
«dienst en werd 5 jaren, 3 maanden en 25 dagen
later uit den dienst ontslagen de loteling meende
daarom recht op vrijstelling te hebben naar art. 50
2o der wet, dat voor broederdiensfc vordert, dat de
broeder gedurende 5 jaren gediend heeft.
Door den militieraad werd evenwel beslist, dat,
vermits in het militaire strafwetboek is bepaald,
dat, wanneer een militair o. a. tot militaire detentie
is veroordeeld g«w»est, d« tijd zijner opsluiting niet
als diensttjjd wordt inedegerekend, de 5 maanden
militaire detentio door den broeder ondergaan van
den diensttijd moesten worden afgetrokken, zoodat
deze slechts voor 4 jaren, 10 maand en en 25 dagen
mocht worden gerekend, en wees den loteling voor
den dienst aan.
Ged. Staten hebben deze beslissing gehandhaafd.
Uit een te Amsterdam gehouden voordracht
van dr. Lobry de Bruyn over petroleum blijkt,
dat de olie van de >Standard Oil Company", die de
wereldmarkt met ongeveer 85 proc. beheerscht, de
gevaarlijkste is, wijl ze 5 proc. naphta bevat; zeis
dus zeer ontvlambaar.
Opmerkelijk is het, zeide spr., dat men de blaadjes
omkeert en veiligheidslampen invoert om de gevaar
lijke olie te branden, in plaats van de olie zelf zoo
min mogeljjk gevaarlijk te maken. Internationaal
moest deze zaak geregeld worden.
Omtrent de economische beteekenis van bet we
reld-artikel merkte spr. op, dat per dag in Europa
10 millioen liter verbruikt wordt. De bekende ver
hooging in April en Mei heeft aan ons land f900.000
gekost.
Op plaatsen, waar geen concurrentie is met de
Standard Oil Company", zijn de prijzen lager dan
waar die concurrentie wel bestaat, wat met cijfers
aangetoond werd. Over het wereldmonopolie spre
kende, achtte spr. het wenscheljjk, dat onze Staat
de petroleumbronnen in Indië niet in handen gaf
van maatschappijen, daar de aandeelen dan toch
langzamerhand in handen van de Standard Oil
Company" zouden komen.
Hoe do Tran8Ta a 1 sche Boeren
vechten, vertelt de heer D. S. van Warmelo,
Transvaler van geboorte en tjjdeljjk hier te lande
vertoevende, in het Hbl.t ter verklaring vaa het
feit, dat er maar drie of vier Boeren in een slag
kunnen sneuvelen, terwgl er van den vgand meer
dan honderd vallen. Daaromtrent schrijft hjj
In Holland zal men al licht denken dat de on
gedisciplineerde burgers van Transvaal door com
mandant Joubert op dezelfde wijze gecommandeerd
worden als iu Europa, door de gewone commando's:
leg aan, vuur enz. Maar dat is volstrekt h-<t geval
nietdaar de Boeren geheel verspreid aanrukken is
zoo iets onmogelijk, en buitendien zou het onnoodig
zgn, daar door de avontuurlijk* levenswjjze van
voor eenige jaren, elk als het ware een generaal op
zichzelf is, hyperbolisch gesproken. Daar iedere Boer
een goed schutter is, wordt dikwijls vooraf bepaald,
op wien van den vgand zij moeten schieten, zóó
dat aan enkelen opgedragen wordt alleen op de of
ficieren, aan anderen alleen op de kanonniers te
schieten enz.
Op deze wijze voorkomt men het gevaar van te
veel lood op één man te verspillen, behalve andere
voordeelen daaraan verbonden. En zoo komt het,
dat de kanonnen dikwijls haast niet gebruikt zgn
geworden, doordat de plaatsvervangende kanonniers
weer weggepikt" werden. Zulk een plan is natuur
lijk dan alleen uitvoerbaar, wanneer men altijd even
kalm blijft, en wanneer bijna elke kogel raak is.
Hier komt weer de strenge regel te pas, dien vele
Boeren vroeger gewoon waren te volgen, namelijk
dat een jongen van 16 jaar dikwijls maar twee ko
gels meekreeg om een bok te schieten, misschien
om den duren prijs der ammunitie.
En dan komt dit er nog bjj, dat door langdurige
oefening op groot wild de Transvaler» het zoo ver
gebracht hebben, dat zij, tot op eenige meters na,
den afstand juist weten te schatten. Op dit belang
rijke feit is meermalen gewezen, maar het wordt
niet altjjd begrepen. Want men moet het zich niet
zóó denken, dat de Boeren altijd de beste »kopjes"
(heuvellj^s) uitkiezen, waarachter zg zich verschuilen,
om dan eerst te schieten wanneer de vgand binnen
een te voren gemeten afstand komt, maar dat zij
in staat zgn op alle afstanden direct te schutten.
Zooals men weet, heeft ieder kogelgeweer een
vizier, een gzeren plaatje, dat op en neer geschoven
wordt, en waarlangs men x>korrel houdt" (mikt).
Dit dient natuurljjk om den loop hooger te brengen
met het oog op de draagkracht, die verloren gaat
door het gewicht van den kogel. Elk vizier heeft
streepjes met getallen (200, 250 tot 1000 en meer),
die aangeven hoe hoog ze moeten geschoven worden.
Men begrjjpt dus dat men zijn hoofd koel moet
houden in den strgd om dit niet te verzuimen.
Ik heb van neven van mjj en andere Boeren ge
hoord, dat ze in den Vrijheidsoorlog, gedurende een
gevecht, geweren van Eagolsche soldaten afgenomen
hadden, waarvan de vizieren nog op 1000 meter
stonden Zij verzuimden de vizieren lager te schuiven
bjj het dichterbij komen, en schoten dientengevolge
steeds over het hoofd der Boeren. Alweer een reden
waarom er zoo weinig Boeren sneuvelden. Bij den
eersten slag in den Vrijheidsoorlog hadden de Boeren
nog hunne oude vooJvieis, v»jj deu tweede beschoten
ze de Engelschen met hun eigen geweren, de Martini
Henri's of Henri Martini's zooals ze ook genoemd
worden (patroongeweren).
Door de opmerkingen van sommigen zou men tot
de conclusie komen dat de Boeren altijd van achter
»kopjes" en mierhoopen schoten. Maar wat dan van
Amajuba, waar een klein aantal Boeren een leger
Engelschen van den berg haalden, of beter gezegd,
ze elkaar van den berg deden «tooten? Want uit
vrees drongen de achtersten de voorsten van de
steile hoogten, zoodat vele lichamen aan de boomen
en rotsen bleven hangen, waar niemand ooit heeft
kunnen komen.
Bjj dezen roemrgken slag zgn de Boeren veilig
boven op den berg gekomeD, doordat sommigen
bleven schieten, terwgl anderen opklauterden. Wan
neer de voorsten moe waren, klommen de achtersten
weer al ladende naar boven, terwijl den Engelschen
de gelegenheid tot schieten ontnomen werd, doordat
elke witte helm, die boven de klippen zich vertoonde,
direct getroffen word. Ik heb van Boeren gehoord
dat bij die gelegenheid een Boer een kleinen Engelsch-
man, misschien een taraboertje, boven op den berg
ving en hem een pak slaag gaf, terwgl hg hem
toevoegde»Só zeg) aan jou Koningin dat zij
groote kerels moet stuur om teun ons te vech".
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
In de zitting van gisteren werd behandeld het
voorstel van den heer Hartogh tot wijziging der
burgerlijke rechtsvordering. De heeren FaureKist
en Van Lijnden bestreden het, de heeren Van Lier
en Fokker verdedigden het. De heer Hartogh betoogde
dat het ernstig voorbereid was. De Minister van
Justitie verklaarde dat er niets bepaald onaanneme
lijks in het voorstel voorkwam. Het algemeen debat
is afgeloopen. Het debat over de onderdeelen is
aangevangen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep bij de Ned. Herv.
gem. te Langer- en Korter-Aar door ds. P. Bokma
fce Bruinisse; voor dat bjj de Geref. gem. te
Goes door ds. R. J. van der Veen te Bols ward.
NIt. Ct.)
Te Gasselte heerschfc in zake de kerkelijke toe
standen eene schromelijke verwarring. Tengevolge
van eenige financieels ongelegenheden hebben de
beide kerkvoogden bedankt. Eene kerkelijke ver
kiezing kon niet doorgaan omdat geen enkel kiezer
opkwam, terwijl eveneens eene godsdienstoefening
op een der laatste Zondagen, waarbij een der ring
broeders zou optreden, niet kon doorgaan, omdat
slechts twee toehoorders, leden van den kerkeraad,
opgekomen waren. Daar de gemeente sedert eenigen
tijd vacant is, wordt er om de 14 dagen eene gods
dienstoefening gehouden. Eene tusschenkomst van
hoogere kerkbesturen zal in dezen toestand onver
mijdelijk zijn.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Zitting 17 Januari 1896.
Heden zijn veroordeeld: L. L., 25 j., te Rilland-
Bath, wegens mishandeling lot f5 of 5 dagen
O. v. H., 10 j., G. R. lij, beiden te Biezelinge
en M. G., 13 j., te Schore, wegens diefstal ieder
tot f 3 of 3 dagen G. D., 23 j te Kloetinge, wegens
mishandeling tot f5 of 5 dagen; L. M., 13 j., te
Heinkenszand, wegens strooperg tot f3 of 3 dagen;
A. M 24 j., te Kwadandatnme, wegpns mishandeling
tot f 5 of 5 dagenF. J T., 22 j A. W. d. G.,
23 j., te Goes, wogens strooperij ieder tot 7 dagen.
Ontslagen van rechtsvervolging wordH. U., 14 j.,
te Heinkenszand, beklaagd van heling.
De Haagsche rechtbank veroordeelde gisteren
den gewezen adsistent-bode bij het departement van
koloniëa L. A. Z. ter zake van het voortgezet mis
drijf van diefstal waarbjj de schuldige de voorwerpen
binnen zgn bereik heeft gebracht door middel van
braak, tot 9 maanden met aftrek van de 2 maanden
preventief. De rechtbank overwoog o. a. dat uit niets
gebleken is, dat een ambtenaar de postzegels aan be
klaagde ten verkoop zou hebben ter hand gesteld
dat evenmin kon worden aangenomen dat beklaagde,
wanneer hg werkelijk onschuldig ware en inderdaad
de postzegels van een ander ontvangen had, den mi
nister van koloniëQ om vergiffenis om der wille van
zgn vrouw en kinderen zou hebben gesmeekt, daar
dit dan geen zin zou hebben; verder werd overwo
gen dat daarentegen uit de geheele houding van den
beklaagde, voor en tijdens de terechtzitting aange
nomen, daidelijk zijn schuld is gebleken.
Boekaankondiging.
Het Tijdschrift ter beoefening van het Admini
stratief Rechthoofdredacteur H. J. G. Hartman,
dertiende jaargang, eerste aflevering, uitgave van
F. Kleeuwens Zoon te Goes, bevatGemeente
lijke bouwpolitie, door H. J. G. Hartman. Schet
sen van burgerlijk recht, door H. M. J. Wattel.
Beantwoording der door de Redactie gestelde vra
gen. Verordeningen op het venten. Vragen ter
beantwoording. Correspondentie.
Gemengde Berichten.
Wg vestigen de aandacht vau belanghebben
den op de kennisgeving aan het hoofd van dit blad,
waarbij wordt medegedeeld, dat ons bureau tijdelijk
elders is gevestigd.
Hapelle. De bevolking dezer gemeente ver
meerderde in 1895 door geboorte met 25 m. en 32
vr., samen 57 personen, en door vestiging met 55
m. en 50 vr., satnen 105 personen. Zij verminderde
door overigden met 28 personen, nl. 15 m. en 13
vr., en door vertrek met 103 personen, nl. 45 m.
en 58 vr. Op 31 Dec. bestond de bevolking uit
976 m. en 937 vr., totaal 1913 personen.
Er werden in het afgeloopen jaar 14 huweljjken
gesloten.
Door den hevigen wind sloeg Woensdagavond
jl. een wagen, volgeladen met hooi, in den Wester-
landpolder om. De paarden kwamen in de sloot
terecht. De wagen was veel beschadigd.
Woensdagavond gaf de gymn.-vereeniging
Willen is Kunnen" te Wemeldinge voor een
tamelgk bezette zaal eene soirée. Het afwisselend
programma werd vlug afgespeeld. De gymnastiek,
reien en knotsoefeningen, gaven bewijs van flinke
beoefening, terwjjl het werken aan de ringen deed
uitkomen over welke degeljjke krachten de vereeni
ging beschikt. Het tooneelstuk »Daar is Mgnheer,"
dat goed gespeeld werd, bracht niet weinig de lach
spieren in beweging, hetgeen ook zeker wel kan
gezegd worden van de voordracht »De drie Recruten."
Het Blottableau Winter" maakte een goeden indruk,
getuige het applaudissement, dat er aan ten deel
viel. Het geheel werd door een gezellig bal besloten.
Het Hbl. deelt de volgende staaltjes van ver
makelijke aardrijkskunde mede
Spamer's opgave van de Nederlandsche gemeente
>Aarl an der Veen" doet ons een nieuwe rivier
ontdekken, maar Larousse's Encyclopedie noemt ons
een andere rivier, gewagende van »Franeker sur le
Trekschuit
Aangaande Amsterdam wordt medegedeeld, dat
het bestuurd wordt door zes burgemeesters on vier-
en-twintig raden 1
De N. W. Buitensingel in den Haag werd
Woensdagmiddag in rep en roer gebracht door drie
kerels, broeders, die zooveel kabaal maakten, dat de
politie een hunner wilde medenemen naar het com
missariaat. Maar toen had men de poppen aan het
dansen. Nauwelijks hadden vier agenten een van
het drietal gevat, of eea der agenten kreeg een slag
met een stuk hout, dat hij een bloedende wonde
bekwam. Toen do agent den dader wilde grjjpen,
sprong deze te water en zwom naar den overkant
der gracht. De gearresteerde gaf inmiddels den po-
litie-beambten handen vol werk. Hg wilde wel mee
gaan, mits men hem los liet. Doch nauwelgks los
gelaten, sprong hg ook in de gracht en zwom eveneens
naar de overzijde.
De politie werd zeer bemoeilijkt door de burgerij,
en moest zonder arrestant heengaan.
Onlangs is in verschillende Nederlandsche dag
bladen oen advertentie verschenen van zekeren H. da
Sylva Morten, zich noemende generaal-agent der
American Manufacturing Company" te New-York,
en als zgn adres opgevende 179 Strand en 1 Nor-
folkstreet, London W. C.
In die advertentie worden op voordeelige voor
waarden agenten voor den verkoop van Amerikaan-
sche remontoir-horloges gevraagd.
Op grond van aan het departement van buiten-
landsche zaken ontvangen inlichtingen wordt het
publiek gewaarschuwd geene gelden aan genoemden
Mortin te zenden, zonder voorat van hem referen
tiën, of bekende huizen in Nederland te hebben
gevraagd en bekomen. (Stct
Door de ma -echaussees van Almeloo is proces
verbaal opgemaakt tegen J. J. G., predikant bg de
Chr. Ger. gem. (Vrije gemeente) aldaar, wegens het
onbevoegd uitoefenen der geneeskunde.
De man had reels uren in den omtrek zulk eene
vermaardheid verkregen, dat bjjua iederen dag, doch
vooral op marktdagen, tal van patiënten van heinde
en ver kwamen opdagen om zich onder zjjne bohau-
d-iling t» stclleu.
