1896 N°. 7.
Donderdag 16 Januari.
83sle jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; naet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeron Nijgh Van Ditma» te Botterdam <us verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaaidcr*.
vian advertentlfn vior 2 wren op (ten der uitgave
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dank oer ingingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragsn ort en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 15 Januari 1896.
De na de restauratie zoo gezellige comediezaal
der soc'ötoit V. O. V. was gisteravond maar zeer
matig bezet, toen het toonaelgezelschap
van den heer A. van Lier uit Amsterdam
optrad met het tooneelspel>Eene zondares", naar
dei Engelschen roman van Wilkie Collins. We zou
den haast durven vermoeden, dat de rondgezonden
critieken van verschillende Hollandsche bladen daar
aan schnld hebben. Hoe gunstig die ook luiden, ze
wekten de overtuiging, dat wat hier genoemd wordt
een tooneelspel, in waarheid een drama is, en drama's
hebben voor velen en niet geheel zonder reden
weinig aantrekkelijks. Maar dat er ook goede, schoon®
drama's zjjn, is gisteravond bewezen. Zeker, »Een
zondares" is ongetwijfeld in hooge mate dramatisch,
maar de inhoud is zoo natuurljjk, de karakters zgn
zoo echt menscheljjk, de toestanden en verwikke
lingen zoo ongezocht en vrjj van al die eigenschap
pen, welke vele drama's tot »draken" stempelen,
dat wij gelooven, dat alleD, die de opvoering van
gisteren bijwoonden, hoogst voldaan zullen zijn huis
waarts gekeerd. Maar wanneer dit zoo is, dan is
dat succes, voor zooveel het stuk betreft, uitsluitend
te danken aan de laatste twee bedrijven. De beide
voorafgaande zyn, hoewel onmisbaar, te lang en
weinig boeiend.
E^enwp', het stuk alleen k^n geene enkele voor
stelling redden, en daarom komt het grootste deel
van het succes t«n gunste van de vertolkers. Dat
mevrouw Julia Van LierCuypers van die a'len
het eerst verdient genoemd te worden zal wel nie
mand ons tegenspreken. Hare opvatting van de rol
van Mercy Merrick, zoowel als haar aangrijpend
spel, ia de beide laatste bedrijven vooral, schijnen
ons bijna onverbeterlijk, en in langen tijd hadden
we in Goes niet het voorrecht zulk eene begaafde
actrice op het tooneel te zien. Hare samenspraak
met Grace Roseberry in het derde bedrijf, hare be
kentenis in bet laatste, muntten uit door kracht
en door eenvoud.
Maar we mogen niet nalaten te verklaren, dat
zg over bet algemeen zeer goed door de overigen
werd ter zijde gestaan. Mejuffrouw Beukers als Grace
Roseberry had zeer goede oogenblikken vooral in
het tweede bedrjjf, toen 2e voor het eerst tegenover
lady Jane stond en hare rechten bepleitte. In bet
derde bedrijf was haar spel voor eene beschaafde
dame te ruween o- ingewijde zou zeker niet ge
dacht hebben, dat zij op dat oogenblik de verwante
van lady Boy was.
En deze zelve Wel, mevrouw EUenberger heeft
een alleraardigst type van eene Engelsche adellijke
dame te zien gegeven, en ze heeft dat type uit
stekend tot het einde volgehouden. Maar dat, het niet
voor iedereen gemakkelijk is de vormen, waardoor
de aristocratie zich kenmerkt, weer te geven, kwam
toch afentoe wel eens aan het licht.
Van de acteurs verdienen alleen de heeren Schwab
en Malherbe vermelding, omdat de anderen slechts
uiterst ondergeschikte rollen vervulden. We geloo
ven, dat de opvatting, die eerstgenoemde van de
rol van den predikant Julian Gray heeft, juist is.
Hg was radicaal, zooals hij zelf verklaarde, en dat
radicalisme brengt die levendigheid en bewege
lijkheid mede, die hjj te zien gaf, maar die in
een geesteljjke altjjd wat vreemd voorkomt aan
ons Nederlanders, die geen rondtrekkende predi
kanten kennen, zooals ze in Engeland, en vooral in
de achterbuurten van Londen, optreden. Wij ver
wachten meer waardigheid in een predikant, b. v.
zooals Jan C. de Vos ons die verleden jaar te zien gaf
in >Het oudorlgk huis". Maar we erkennen, dat die
waardigheid bjj Julian Gray misplaatst zou zijn,
waar hjj zich toont als iemand met een edel hart,
maar met een vurig temperament. En daarom kwam
ons de vertolking van den heer Schwab zeer ge
lukkig voor, en gaf hij ons zeer schoone oogenblikken
te genieten.
De heer Malherbe maakte van de rol van Horace
Holmcroffc wat er van te maken was, maar het is
altjjd een ondankbare taak een minnaar te moeten
voorstellen, wien meer dankbaarheid dan liefde wordt
bewezen. Zjjn heengaan na de bekentenis van Mercy
speelde bjj echter uitstekend.
We gelooven, dat het gezelschap van den heer
Van Lier gisteravond een uitnemeDden indruk heeft
achtergelaten, en met eene ongeveer geljjke bezet
ting der rollen in een even degelijk stuk zal het
Goesche publiek ongetwjjfeld dat gezelschap hier
gaarne nog eens weder zien optreden.
Onder het opschrift: >Zeeuwsche oes
ters verdedigd" schrjjft men uit Amsterdam
aan de N. R. Ct.
>In den avond van den len October 1895 werd te
Stirling, dicht bjj Glasgow, in een der »public-halls"
een bal gegevendat door 460 p3rsonen werd bij
gewoond. Tegen den nacht werd door de meesten
der danslustigen de inwpndige mensch gesterkt. Zoo
werden onder meer geliefkoosde spijzen 1800 oesters
verorberd. Enkele dagen daarna vertoonden zich by
een elftal personen verschijnselen eener heftige ty-
pheuse koorts. Drie patiënten overleden aan de ge
volgen. Het ongeval baarde in de omstreken van
Stirling opzien en lokte een onderzoek uit.
Het bleek, dat de op den bewusten avond ver
strekte spjjzen bijna alle geleverd waren door een
vertrouwd restaurateur te Glasgow, die voor al het
geleverde dorst instaanalleen niet voor de oesters,
die hijzelf door bemiddeling van andere kooplieden
uit Zeeland had ontvangen. Te Stirling en Glasgow
werd daarom al spoedig aangenomen, dat noen ver
giftigd was met Zeeuwsche oesters. Intusschen werd
een nauwgezet onderzoek op touw gezet door dr.
Chalmers, M. D., D. P. H., geneeskundig inspecteur
te Glasgow, die zelf van elk der gebruikte spjjzen
de afkomst en de behandeling naging, en enkele uit
den voorraad overgebleven oesters bacteriologisch
deed onderzoeken door prof°ssor Buchanan, M. B.,
F F. P. S. G.
Het bacteriologisch onderzoek viel bij uitstek
gunstig uit voor de Zeeuwsche oesterslangdurige
cultuur vermocht geene verdachte verschijnselen te
voorschijn te roepen. Dr. Chalmers liet het hierbij
evenwel niet, en sehreef over deze zaak aan dr.
Saltet, directeur van den Amsterdamsehen gemeente-
ljjken gezondheidsdienst
Dr. Saltet nu, wetende dat bet algemeen ver
trouwen in de Nederlandscbe oesterteelt met de zaak
gemofii was, heeft niet gerust voor hjj zjjnen
Schotschen ambtgenoot het op feiten steunend over
tuigend bewijs kon leveren, dat onze Zeeuwsche
oesters, gelijk zij geteeld en verzonden waren, vol
slagen onschuldig moesten zijn aan de ziekte der
bezoekers van het bal te Stirling. Hij riep de hulp
in van dr. Van der Looff te Breda, won links en
rechts inlichtingen in, getroostte zich eene reis naar
het Zuiden van ons land en kon eindelijk den Schot
schen collega bewijzendat de te Stirling gegeten
oesters niet uit een »put" maar van een »bank" in de
Oosterscbelde afkomstig war en dat de zee op dat
punt niet verontreinigd kan worden door vuil uit
Rotterdam, Antwerpen of Dordrechtdat juist in
den aangegeven tijd maanden lang geene waterloo-
zing uit de omliggende polders in zee had plaats
gevonden dat van deze zelfde bank duizenden oesters
naar elders waren verzonden zonder dat eenige klacht
inkwamdat da verpakking, bjj het vervoer naar
Grangemouth in aebt genomen, en do plaatsingder
partg aan dek der stoomboot niet gedoogde te denken
aan de inogelgkheid eener infectie gedurende de be
handeling of den overtocht, en dat dus, zoo inder
daad de oesters de oorzaak der typhense koortsen
waren geweest, de infectie der oesters zelve te Glas
gow of Stirling moest hebben plaats gevonden.
En wat bleek toen Ten eerste, dat een der koorts-
lyders geene oesters gegeten haden ten tweede,
dat in de public hall" te Stirling de oesters waren
geopend in de onmiddellgke nabjjheid van een pri
vaat, terwyl de loozingsbuizen in het gebouw bui
tendien niet van verstopping vrij waren.
Dr. Chalmers heeft niet geaarzeld in het openbaar
mede te deelen, dat de besmetting waarscbijnlgk aan
deze laatstgenoemde omstandigheden was te wijten,
maar geenszins aan zorgelooze cultuur of laakbare
behandeling der oesters uit onze Zeeuwsche stroomen.
Indien te Stirling en Glasgow het vertrouwen in
den Nederlandschen oesterhandel ten volle is hersteld,
is dit zeker voor een deel te danken aan den ijver
van dr. Saltet te Amsterdam en dr. Van der Loeff
te Breda."
De Minister van Justitie heeft benoemd tot
rgksveldwachter (jachtopziener), ter standplaats Re-
tranchement, F. B o o n e te Ierseke.
Naar men ons mededeelt, zal het a. s. Zondag
50 jaar geleden zjjn, dat de heer W. A p p e 1 te
Middelburg in functie trad als collecteur der Ned.
Staatsloterij, f°en n°g Koninklgke Nederl. Staats-
loterg genaamd.
Bjj kon. besluit zga benoemd tot voorzitter
van het bestuur der waterkeering van het calami-
teuzo waterschap Oud en Jong Breskens J. G.
Gerritsen; tot voorzitter van het bestuur der
waterkeering van het calamiteuze waterschap Elle-
woudsdgk en den calamiteuzen polder Borsele G.
Minderhoud Pz.tot voorzitter van het be
stuur der waterkeering van den calamiteuzen Stad
Philippinepolder V. N. Voerman; tot djjkgraaf
van den polder Ooster- en Sir-Jansland J. C. van
der Have.
In een te Terneuzen gehouden vergadering
van de afdeeling Termazen van de schippers vereen i-
ging Schuttevaör is o. a. beslotenaan de
betrokken ministers en andere autoriteiten te ver
zoeken eene gasboei te plaatsen op de punt van de
Spgkerplaat bij Borsrie, waar zulks, mede ten ge
rieve van den belangrgken provincialen stoomboot-
dienst, volstrekt niet minder noodig is dan op andere
punten waar gasboeien zijn.
De opbrengst der Rgksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand Dec. 1895
bedroeg f 9.859.752,20 tegen f 9.866.706,76 over
hetzelfde tijdvak van 1894.
Da opbrengst over de twaalf maanden van 1895
bedroeg f 120.497.009,16 tegen f 117.380.819,33
over de twaalf maanden van 1894.
Dat generaal Karei van der Heijden
bg de vele eerbewjjzingen, die hem in den loop der
jaren zgn ten deel gevallen, een eenvoudig gemoe-
delgk soldaat is gebl ven, kan blgken uit het vol
gende trekje, dat de Amst. Ct. mededeelt
De ontmoeting (Zondag) met zgn oude soldaten
was hem te machtig geweest. De zenuwen, waardoor
hg de laatste dagen geplaagd werd, soms hevig ge
plaagd, waren hem de baas. De dokter moest hem
een huismiddeltje toedienen om hem staande te
houden.
Toen wg den jubilaris bezochten, was hij wat tot
kalmte gekomen en vonden wg hem aan de telefoon,
sprekende met het telegraafkantoor te Velp. Dit
kantoor is slechts op enkele uren geopend, vooral
des Zondags, en de telegrammen hoopten zich op.
In al zgn eenvoudigheid en weinig begrip van
de waarde, die de telegrammen voor anderen, voor
heel de natie konden hebben, antwoordde hij Be
waart ze maar tot van middag en laat ze dan maar
te geljjk brengen." Trouwens, hoe weinig de ver
wachtingen van den generaal voor dezen dag ge
spannen waren, bleek wel uit het volgende
De verschillende bezoekers, vooral de commissie
van Indische officieren hadden, toen zg te 12 uur
hun huldeblgk aanboden, en ook de pers had reeds
in den voormiddag een regen van telegrammen ver
wacht, waaronder die van de Koninginnen en de
Regeering. Maar deze bleven uit en angstig werd
er gefluisterdzouden de Koninginnen den generaal
vergeten
Een d«r gasten op Bronbepk en met den generaal
goed bekend, ging op onderzoek uit en vroeg aan
de dienstbode, of er geen telegrammen meer geko
men waren. Jawel meneer. Waar zgn ze dan. Wel,
in de keuken, de generaal heeft gezegd, ik moest
ze maar bewaren tot van avond, dan kon de gene
raal ze op zgn gemak lezen. Maar u mag ze wel
lezen. En de bezoeker vond in de keuken in een
vaas niets meer of minder dan tusschen een bun
deltje telegrammen, die van den Duitschen Keizer
en den hertog van Baden.
Men kan zich de verrassing voorstellen van den
kleinen grooten man, toen daarvan lezing werd
gedaan.
Een en al verbazing, dat de Duitsche keizer en
de hertog van Baden aan hem, den eenvoudigen
man op Bronbeek, dachten.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rilland-Rath. Gekozen tot diaken bg de
Ned. Herv. gem. alhier dhr. C. T'aae.
Rilland-Batti. Nadat het vorige jaar het ge
meentebestuur besloot, dat leerlingen uit Rilland
ook de school te Batb mochten bezoeken, is het
aantal leerlingen te Bath aanmerkelijk toegenomen
en bedroeg op I Jan. jl. 87, waaronder 44 tusschen
de 6 en 12 jaar. Ook het aantal dat het herha-
lingsonderwgs bezocht klom tot 44, waarvan ruim
een 20tal uit Rilland zich iederen avond na afloop
eene wandeling van een halfuur getroosten.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes.
Strafzitting 13 Januari 1896.
Veroordeeld wegens overtreding der wapenwet
K. V. te Kapelle, tot 7 dagen hechtenis, met ver
beurd verklaring in beslag genomen revolver en
patronen.
In 1895 hadden bjj het kantongerecht te Goes
14 strafzittingen plaats. Door zes personen werd
hooger beroep aangeteekend, een persoon kwam in
verzet tegen een bg verstek gewezen vonnis. Cassatie
werd niet aangeteekend.
Door de arrondis89ments-rechtbank te Mid
delburg is gisteren veroordeeld M. G., 13 j., te
Wissekerke, wegens stroop9rg tot f3 b. 8. 3 dagen
hechtenis.
Gemengde Berichten.
Door de handboogschutterg »de Kroonprins"
te Kats zal op 13 Juni e. k. een eoncours naar den
lossen vogel worden gehouden.
De persoon van K. Velders, geboren te Toulon,
die onlangs te Kapelle zich tegen de politie verzette
en deswege 13 Dec. door de arr.-rechtbank te Mid
delburg tot 11/2 jaar gevangenisstraf veroordeeld
werd, moest jl. Maandag nog voor het kantongerecht
alhier verschgnen, beklaagd van te hebben gehan
deld in strgd met de wapenwet. Hjj werd daartoe
getransporteerd van 's Gravenhage, waar bg in de
gevangenis vertoeft, maar bg het verlaten van den
gevangenwagen weigerde hij, zoowel daar als hier,
te loopen, en moest hg alzoo geboeid van en naar
den gevangenwagen worden gesleept, wat niet ge-
makkelgk ging, want, ofschoon de man reeds 65
jaren is, is hg nog zeer krachtig.
Naar de Echo vvn het land van Cuylc mededeelt,
had een drietal pachters te Haps bet ongeluk ge-
passeerden zomer hun veelbelovende velden te zien
verhagelen, waardoor zg een groote schade leden.
De Minister verleende aan de getroffen bezittingen
een jaar vrydom van grondlasten. Toen de pachters
de vorige week hunne pachtpenningen aan den ge
volmachtigde van de eigenaars kwamen afdragen,
verzochten zg, om in 't bezit gesteld te worden van
de geschonken belastingpenningen, daar zij, en niet
de eigenaars, de lijdende party geweest waren, doch
dit werd hun geweigerd. De heeren behielden de
benefice en de pachters leden de schade.
Wat katten soms kunnen teweeg brengen,
bleek Vrydagavond in een der vele kruidenierswin
kels in een der zijstraten van den Haarlemmerdijk.
Terwjjl de familie achter zat, kwamen in den wiukel
twee katten binnen, op bezoek bg een der in het
huis vertoevende beesten van dit soort.
Zooals gewoonlijk bjj zulk kattenbezoek werden
eerst wat blaas-soli gegeven, toen een ontzettend
geschreeuw, dat de achter den winkel zittenden van
schrik op deed springen en naar den winkel jjlen.
Toen men begreep dat er katten bezig waren
hunne gedachten uit te drukken, begon men ze te
jagen, en 0 schrikdaar sprong een van de lang
staarten in de openstaande petroleumbak.
Door den schrik sprong hg er weer uit en, nu
doorweekt van petroleum, vloog hij over bakjes met
grutterswaren, vermecelli, suiker, natuurlyk overal
alles doorweekende met het zoo smerige vocht.
Toen het beest eindelgk door de straatdeur naar
buiten ontsnapte, was er heel wat schade aangericht.
Naar aanleiding van een bal, dezer dagen door
den Engelschen gezant in den Haag gegeven, dat
door de tegenwoordigheid onzer Regentes werd ver
eerd, herinnert de Haag8che correspondent van de
N. Gr. Ct. aan eene gebeurtenis, die eenige jaren
geleden hg na het terugroepen van dien diplomaat
tengevolge had gehad.
De gezant kwam van een buitenlandsche reis
terugaan 't station vroeg de met de contróle be
laste beambte zgn kaartje; sir Horace liep door;
de beambte hield hem terug en herhaalde zgn ver
zoek om 't kaartjede gezant antwoordde met de
vlakke hand pats I in het aangezicht van den
verbluften man van den dienst.
Daar volgde een standjeiedereen kwam er bij
te pas. Men wilde 't zaakje met een opheldering
uitmaken de beambte bad het met den gezant zoo
nauw niet moeten nemen, en een klap van een ver
tegenwoordiger van Hare Britsche Majesteit was
toch op zichzelf iets wat niet eiken proletariër ten
deel valtAlles mooi, maar de man verkoos
den opstopper niet voor zoet9 koek te slikken en
wilde zien of er rechters in den Haag waren.
Het werd een leelgk geval. De justitie kon den
gezant niet ter verantwoording roepen, maar daar
door dreigde 't geval een onderwerp van diploma
tieke correspondentie te worden, te meer, omdat er
al gepraat werd van een interpellatie in de Tweede
Kamer over hetgeen de Regeering voornemens was
te doenHet geheele corps diplomatique zat
er over in zak en assehe en de Italiaansche gezant,
de markies de Spinola, vooral gaf zich veel moeite,
om sir Horace uit de moeilykheid te brengen. Een
lid van de Tweede Kamer gaf den raad om er den
toenmaligen Minister van Buitenlandsche Zaken voor
te 6pannen, en jhr. Hartsen verklaarde zich bereid
als »arbiter" op te treden. Met veel moeite en klin
kende argumenten wist hg den spoorwegbeambte to
overreden de oorvgg te vergeten enzoo liep
't zaakje af. Maar als de heer Spinola, het Tweede
Kamerlid, de Minister Hartsen en de man van de
klap 't niet zoo hadden geschipperd, dan zou sir
Horace Rumbold in het hotel in 't Westeinde to
's-Gravenhage Maandagavond zeker geen schitterend
bal hebben gegeven, vereerd met de hooge tegen
woordigheid van H. M. de Koningin-Regentes.