1895 N°. 147.
Donderdag 12 December.
82sle jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh «fe Van Ditmar te Botterdam eu verder
bg alle Boekverkoopera en Brievengaarders.
InxenAfo# van «dvertenfien 3 w*n op «Sen dRff der uï^ave
Da prijs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cta
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prj's
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwel|jkfi- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen wordea van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 cf.
Aanvragen oju en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Kameroverzicht.
De bekwame spoed, die aanvankelijk bij de be
handeling der Staatsbegrooting werd betracht, duurt
voort. Niet alleen, dat ook de Maandagen en Zater
dagen aan Kamerzittingen worden besteed, en dat
er zelfs reeds uitzicht bestaat op avondvergaderingen,
maar bij de debatten wordt er Daar eene beperking
gestreefd, ongekend bij heb Nederlandscbe parlement.
Nadat in ééne week de algomeene beschouwingen
en vier hoofdstukken waren afgedaan, kwam jl.
Maandag hoofdstuk Binnenlaudsche Zaken aan de
orde, dat, zooali men weet, dit jaar het meest be
dreigde punt der begrooting is. Toch dreigt er niet
heel veel gevaar, althans niet voor een ministriöelen
crisis, want de beer Yan Houten verzekerde nog
maals, dat men het budget van zijn departement
heel wat zal kunnen havenen, aleer hij zijne plaats
aan de groene tafel verlaat, om die door een darden
t>kieswet-minister" te laten innemen. Het Hollandsche
spreekwoord »alle goede dingen bestaan in drieën"
zal dus ten opzichte van de kieswet niet in praefcijk
worden gebracht,tenzij de Kamer mocht ver
werpen wat baar op dat punt wordt aangeboden.
Maar niet slechts 's ministers positie, ook zijne
posten op de staatsbegrooting loopen weinig gevaar.
De heer Yeimeulen, die er de vorige week zoo ge
decideerd tegen te velde trok op grond van zijne
politieke bezwaren, heropende jl. Maandag zijne
bat? try, en vuurde nu met financiële argumenten,
wat heel wat minder gevaarlijke projectielen zijn
dan partjj-argumenten. Dit bleek ook eergisteren,
want niettegenstaande dr. Kuyper hij was heusch
alweer present het Katholieke vuur steunde,
bleek de Kamer ODgeneigd om door een principiëel
debat aan de algemeene beschouwingen eenige be
langrijkheid te verleenen.
Heel pakkend was het betoog van den heer
Vermeulen niet, toen hij zijne fiaanciöele bezwaren
tegen het hooge budget van Binnenlaudsche Zaken
ontvouwde. Het is nu eenmaal een feit de voor
zitter van den Raad van Goes wees er onlaDgs nog
op bij de behandeling van de begrooting dat bij
de huishouding van staat en gemeente niet de
gullen regel voor het particuliere leven mag gelden,
dat men de uitgaven regelen moet naar de inkomsten.
Het tegendeel is waar, en daarom ook gaat het niet
aan een post van de begrooting te schrappen, alleen
omdat hg uitgaven eischt. Over het meer of minder
noodzakelijke of gewenschte van hot voorgestelde
kunnen de meeningen uiteenloopen, en naar gelang
daarvan kan men voor of tegen den post gestemd
zijn, maar acht men hem noodig in het algemeen
belang, dan dient hij gehandhaafd, ongeacht zijne
financiöele gevolgen.
Oprechter was de heer Kuyper, die er rond voor
uitkwam, dat de auti-liberalen door de bedreigde
budget-posten »op hunno teenen waren getrapt,"
waarbij hij de opmerking maakte, dat het niet aan
den trappenden minister stond om te beoordeelen
of hun teenen pijn werd aangedaan of niet. Tegen
de logica van die redeneering valt moeilijk iets in
te brengen, maar evenzeer was de minister gerech
tigd tot zijn antwoord, dat hij zichzelf door het wee
geroep der pijnlijk getroffenen niet mocht laten weer-
houdon, datgene voor te stellen, wat hg meende te
zgn in het algemeen belang, of waartoe hij zich
door wetteljjke voorschriften gedwongen achtte. Mocht
de meerderheid der Kamer van de noodzakelijkheid
der voorgestelde posten niet overtuigd zijn, dan kon
zij ze verwerpen, en d8 minister zou zich daarbij
nederleggen in de overtuiging zjjnerzjjds zijn plicht
te hebben gedaan.
De heer De Savornin Lohman, die nogmaals zjjne
bezwaren ontwikkelde tegen de verplichte vaccinatie,
stelde zich ten opzichte van deze begrooting op het
juiste standpunt. Hij verklaarde in 's ministers hou
ding niets vreemds te vinden. Het spreekt van zelf,
dat na den val van het ministerie-Mackay eene
andere richting aan hot staatsbestuur zou worden ge
geven, en daarom mag dit alleen geen reden zgn om
de begrooting te verwerpen. Hij zal daarom eiken post
afzonderlijk beoordeelen en niet tegen de gebeele
begrooting stemmen om redenen er buiten of er
binnen gelegen. Als elke post in overleg met de
Kamer wordt vastgesteld, mag tegen de begrooting
in zijn geheel geen oppositie worden gevoerd.
We willen nog even releveeren de merkwaardige
bewering van den heer Kuyper, dat de Kamer
meerderheid niet de gevoelens openbaart van de
kiezersmeerderhoid, omdat deze laatste tweemaal eene
andere Kamermeerderheid gaf. De heer Kuyper acht
het kiezerscorps dus onfeilbaar, en niet iu staat zich
te vergissen of van meening te veranderen, en wan
neer dat corps eenmaal uitspraak heeft gedaan dan
is daarmede de richting van het staatsbestuur aan
gegeven voor den geheelen levensduur van de dan
vigeerende kieswet. Men zou dan gevoegelijk de
verkiezingen voor dat geheele tijdperk kunnen af
schaffen en zelfs bij tusschentijdsche verkiezingen
aan de partij, waartoe het vorige lid behoorde, kun
nen verzoeken een opvolger aan te wijzen. Ook zou
alle voorlichting der kiezers voortaan achterwege
kunnen blijven. We betwijfelen echter of de Standaard
dit laatste dankbeeld zal willen toepassen.
Ter andere plaatse in dit blad vermelden we enkele
amendementen, die op de begrooting van Binnen-
landscbe Zaken zijn voorgesteld. Wellicht wordt
reeds heden over een of meer daarvan eene beslis
sing genomen.
GOES, 11 December 1895.
Door de Vereeniging tot onderlinge
verzekering tegen Hagelsehade werd
Dinsdag in >de Prins van Oranje" eene algemeene
vergadering gehouden. Hot ledental bedraagt thans
27, met 1380.68.19 verzekerde H. A. en met een
premie-betaling van f 358,60. Het vorige jaar be
droeg het ledental 30 met 1531.66.02 verzekerde
H. A., wat een premie-bedrag van f 397,88 1/2 op
bracht. Het reservefonds is thans gestegen tot f 1000;
verschillende uitgaven hebben bedragen f 293, te
zamen f 1293, wat, gerekend tegen 1881 H. A., is
90 cent per H. A. Daarom werd besloten den
inleg voor nieuw toe te treden leden op 90 cent per
Hectare vast te »tellen. Vervolgens werden de af
tredende bestuursleden de heeren O. Zuijdweg, A.
Bruggeman en E. v. d. Bosch herkozen. Als schat
ters werden herbenoemd: P. C. van Nieuwenhuijzen,
C. Koert, J. A. Stols, E. de Back, J. G. Labrijn,
M. Kostense, P. v. d. Dries, A. Bruggeman en M. de
Kater, terwijl in plaats van wijlen H. C. Poleij werd
gekozen J. j. van Gorsel. Verder werd, naar aanlei
ding van het besluit der vorige algemeene vergade
ring om rechtspersoonlijkheid aan te vragen, de con-
cept-akta van vennootschap na eenigo wijziging aan
genomen, zoomede het huishoudelijk reglement. Als
oprichters zullen op deze akte teekenen de heeren
O. der Weduwen, voorzitter, E. v. d. B^sch, secre-
taris-penningm. en I. G. J. Kakebeeke.
Borsele. In de Maandag gehouden raads
vergadering berichtte de voorzitter, dat de
begrooting voor 1896 was goedgekeurd en dat Gpd.
Staten berusten in het subsidie aan het Burgerlijk
Armbestuur. Tot lid van dit armbestuur werd met
6 van de 7 stemmen herkozen dhr. J. Bruinooge Az.
Naar aanleiding eener mededeeling van Ged. Staten
besloot de Raad de jaarwedde van de onderwijzeres
in handwerken te bepalen op f 100. Evenals vorige
jaren werd ook thans weer besloten eene commissie
voor kerstmis- en nieuwjaarsbedeeling in het leven
te roepen. Het viagen van kerstkoorn en het niouw-
jaarwenschen aan do huizen zal derhalve bij ver
nieuwing verboden zijn. Onder deiDgekomen stukken
behoorde 0. a. ook eene circulaire van den Commis
saris der Koningin, waarin de wenschelijkheid werd
uitgesproken om den gemeente-veldwachters aan
spraak op pensioen te geven. Om bijzondere reden
werd besloten de behandeling dezer zaak aan te
houden tot eene volgende vergadering.
Krabbend ijk De gemeenteraad benoemde
weder tot lid van het Burgerlijk armbestuur van
Krabbendijke en Nieuwlande de heeren Adr. W a-
beke en J. Alle wijn.
Dr. Kuyper maakt onder het opschrift Er
gerlijk" de volgende zeer behartigingswaardige op
merking
»Dr. Van Hamel Roos zond ons een opgave van
drie firma's, die onder veel ophef echte, zuivere
natuurboter aanboden, en zich niet ontzagen in hun
aankondigingen zelfd af te geven op anderen, die
het publiek bedrogen.
Toch bleek bjj het scheikundig onderzoek, dat
deze dusgenaamde natuurboter voor 50 pet. en 60
pet. margarinevet bevatte.
Dit nu is een kwaad, dat onzen handel bederft.
De eerlijkheid gaat er uit.
Op vuige winst belust, durft men alles aan, en
deinst voor niets terug, zonder zijn zonde voor God
te gevoelen, to beseffen hoe men zich aan zijn
naaste vergrijpt, en schade toebrengt aan heel het
land.
In oude dagen was het Hollands roem heel de
wereld door, dat men ons vertrouwen kon.
Op dat vertrouwen rustte onze goede naam, en
niet het minst door dien roep van soliditeit kon
onze handel zich steeds uitbreiden.
Thans daarentegen steken Denemarken en andere
Staten ons de loef af.
We komen als Hollanders in kwaden reuk te
staan, en Blag na slag worden we van de wereld
markt weer een eind weegs teruggedrongen.
En nu kan de Overheid hiertegen zeker wel iets
doen; maar de Overheid kan nooit anders dan een
wet. van buiten zijn.
De wet van binnen is de couscienti".
En als het geweten wordt toegeschroeid, is de
straf rechtvaardig, die ons ook onzen handel ver- j
liezen doet."
Hoewel er omtrent de winterfeesten
ten hove nog niets is bepaald, heb ik toch ver
nomen, zegt de schr. der Haagsche Kroniek in de
N. Gr. Ct., dat er uitzicht bestaat op een danspartij
voor jonge daines en jonge heeren, waarbij dan wel
licht een menuet in Louis XIV-costumes zou wor
den uitgevoerd. Het zou de laatste zoogenaamde
kinderpartij" ten hove zgn.
Dat Koningin Wilhelmina den kinder
schoenen ontwassen is blijkt uit alles. Sedert lang
heeft zy niet enkel haar eigen studeer- en zit vertrek,
maar ook haar slaapkamer, en 't wordt ook meer
en meer gewoonte dat do joDge Koningin naar eigen
lust uitgaat, waarheen zij wil en zonder ander ge
zelschap dan dat van freule van de Poll. Zoo was
zij Donderdag, bij feilen wind, om niet te zeggen
storm, die do kust beukte en de zee tot aan den
duinrand opzweepte, te Scheveningen, om 't woeste
schouwspel gade te slaan en den invloed van het
gure weder op de werken aan het strand waar te
nemen. Do jonge Koningin wandelde met haar hof
dame langs de duinen van de ICerkwerf tot aan het
Ververschingskanaal, waar haar een hofrij tuig wachtte.
Menige Haagsche jonker zou zich aan zulk een
promenade niet wagen. Gelukkig kan de Koningin
er tegen zij is flink, gezond en doet haar jaren
alle eer aan.
De ondervinding, opgedaan sedert 1 Augustus
jl. (dag van het in werking komen der wet op de
heffing van invoerrechten) heeft in het
licht gesteld op hoe groote schaal vroeger het in
voerrecht voor naar de waarde belaste goederen
werd ontdoken. Reeds nu na vier maanden
had de nieuwe wet tengevolge, dat de hooge op
brengst van 1894 zeer aanmerkelijk werd overtrof
fen. Niettegenstaande in Juli jl., dus vóór het in
werking komen der strengere bepalingen, buiten
gewoon veel invoeren plaats hadden, overtrof de
opbrengst in Augustus 1895 die van 1894 met
f 64,154. En in September, October en November
werd respectievelijk f 148,517, f 151,570 en f 183,783
meer ontvangen dan in dezelfde maanden van 1894.
Niet zonder veel moeite en groote inspanning is
dat aanvankelijk resultaat verkregen.
Met voldoening mag worden geconstateerd
zegt de Minister dat niet weinigen, ook op plaat
sen waar op groote schaal goederen worden aange
voerd, zich geschikt hebben in het onvermijdelijke
en door hunne aangiften zeer aanzienlijk hooger te
doen dan vroeger, de taak der ambtenaren hebben
verlichtmaar niet algemeen was dit het geval.
Er waren er cok, en er zijn er nog die op
allerlei wijzen de uitvoering der wet trachtten te
bemoeilijken, zeker in de hoop een winstgevend
bedrijf op onwettige wijze te kunnen voortzotten
ten nadeele van de schatkist niet alleen, maar ook
ten nadeele van concurrenten, die niet vau zoo grove
en onbetamelijke middelen willen gebruik maken. En
dikwijls leveren zg zeiven het bewijs boe zij nog
altijd trachten te ontduiken. Nauwelijks is de aan
gegeven waarde door de ambtenaren te laag ge
oordeeld of de expediteur verhoogt de aangift8 dik
wijls met een aanzienlijk getal percenten, en dat
wel in zoo korten tijd, dat het niet mogelijk is
geweest om inlichtingen of orders te vragen aan de
afzencleis of de ontbieders der goederen. Maar al te
duidelijk blijkt dan dat de tusschenpersoon ten eigen
bate en op eigen risico een lager cijfer aangaf dan
door den afzender of ontbieder werd opgegeven.
Naar aanleiding der opmerking, dat de ge
heim houding der aanslagen in de b e -
drijfsbelasting gevaar zou loopen, doordat
de kohieren dier belasting door het hoofd van het
plaatselijk bestuur moeten worden afgekondigd, heeft
de minister een onderzoek doen instellen. Dat onder
zoek heeft plaats gehad en ofschoon wel is gebleken,
dat niet overal bij de afkondiging en verzending
der kohieren die zorg werd in acht genomen, die
noodig is om de geheimhouding van den inhoud
voldoende te verzekeren, zoo is opzettelijke schending
der geheimhouding niet geconstateerd.
Ter betere bereiking van het doel zal last worden
gegeven, dat de omslag, waarin de kohieren worden
verzonden, worde voorzien van een duidelijk opschrift,
waaruit blijkt dat zij alleen door het hoofd van het
plaatselijk bestuur of die hem vervangt, mogen
geopend worden.
Op de begrooting van Binnenlandsche Zaken
zijn de volgende amendementen voorgesteld
De heer Schaepman stelt voorart. 153 te ver
minderen met f 5000.
Dit amendement strekt om het subsidie aan de
kweekschool voor bewaarschoolhouderessen te Leiden
i te deen vervallen.
De heeren Ferf, Beelaerts van Blokland, Haffmans,
De Kanter en Levy hebben voorgesteld voor sub-
sidiön en andere uitgaven ter bevordering van de
veefokkerij uit te trekken f 10,000.
De heeren Bool, C. van Bylandt, Beelaerts van
Blokland, Travaglino en Drucker hebben voorge
steld een memoriepost uit te trekksn luidende
»Bouw van lokalen voor 's Rijks Ethnographisch
Museum bg 's Bijks universiteit te Leiden." Memorie.
Door de Commissie van Rapporteurs is een amen
dement voorgesteld om art. 164 te verminderen met
f 1000.
Dit amendement strekt om het artikel te vermin
deren met f 1000, uitgetrokken om met rang
schikking van de grafelijke zalen onder do monu
menten van geschiedenis en kunst, onder het beheer
van het departement van binnenlandsche zaken
een plan van eventueele restiuratie te ontwerpen.
O.-Indie. Overgeplaatst naar Samarang de off.
van gez. Ie kl. H. K. J. van den B u s s c h e.
Eeetwortelsuikerfabrieit op coöpera
tieven grondslag:.
Op 7 Dec. jl. vond te Roosendaal eene vprgade-
ring der commissie plaats, werkzaam tot het nemen
van voorbereidende maatregelen tot de oprichting
eener beetwortelsuikerfabriek op coöperatieven grond
slag in Zeeland of in Nooid-Braband.
Met ingenomenheid werd in de commissie het
feit begroet, dat in de afgeloopen campagne op
eecigszins ruime schaal door enkele fabrikanten
gehalte-contracten waren afgesloten, ja door één
zelfs de weg der coöperatie was betreden.
Overeenstemming werd verkregen omtrent de
concept-statuten voor de op te richten fabriek, welke
te voren aan het oordeel van een kundig rechts
geleerde onderworpen waren geweestbesloten werd
deze statuten te laten drukken en aan elk dergenen
te zendeD, die zich voorloopig hebben verbonden.
Omtrent de geldelijke zijde van het belangrijke
vraagstuk konden geruststellende gegevens worden
verstrekt, terwijl omtrent de vraag naar het beschik
baar terrein gunstig advies kon worden uitgebracht.
De commissie blijft werkzaam; haar werkplan
werd ter vergadering nader geregeld.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Bij de behandeling der begrooting van Binnen
landsche Zaken werd gisteren verworpen met 50
tegen 36 stemmen de post tot inrichting van het
voor het voormalig groot arsenaal te Grave tot een
gesticht van rustige krankzinnigen.
Mede werd verworpen een amendement van den
heer Tydens tot verhooging der subsidiëu voor ver
betering der paardenrassen.
Op de voordracht voor de vacature in den Hoogen
Raad, ontstaan door het overlijden van mr. Telting,
zgn gebracht: 1. Mr. A. TelderB, advocaat-generaal
bij het gerechtshof te 's-Gravenhage met 49 van
de 94 stemmen 2. Jhr. mr. S. Larnan Trip, presi-
der arrondissements-rechtbank te Zutfen3. mr.
L. H. de Sitter, raadsheer in het gerechtshof te
Arnhem.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Tweetal bij de Gereformeerde gem. te Goes
ds. L. Knijper te Genemuiden en ds. R. J. van der
Veen te Bolsward A.
Bedankt voor het beroap naar Boisele door
den heer C. van der Hoeven, candidaat te Rot
terdam.
Gisternacht is te Middelburg overleden dr.
F. P. J. Sibmacher Zjjnen, predikant bij de Neder-
landsch Hervormde gemeente aldaar. Hij was ge
boren in 1826, werd proponent in 1852, predikant
te Delden in datzelfde jaar en in 1856 te Middel
burg.
In dr. Sibmacher Zjjnen is de laatste predikant
van de moderne richting bij de Nederl. Herv. Kerk
op Walcheren heengegaan. In hem verliest de ge
meente een gewetensvol en trouw voorganger, en
de maatschappij buiten de kerk een wakker voor
stander der belangen van het volk.
In de laatste jaren scheen de sterke man van
zijne krachten toch te veel te vergen. Niet zelden,
als hg Zondagochtends te Middelburg gepreekt hal,
wandelde hjj naar een dorp in zjjn ring, preekte
er 's middags en wandelde terug. Nog voor een pair
weken was hij vol werklust. Toen werd hij plotse
ling ziek en het .einde is nog snel gekomen.
Het prov. kerkbestuur van Friesland heeft,
na nauwkeurig onderzoek te hebban ingesteld naar
de waarheid van de verklaring, dat de heer A. H. H.
Becbger werkelijk predika.it is geweest 'oij de Her f.
