SCHOUWING UIT DE OUDE DOOS. Slooten, Heulen en Dammen ?r was geheel in overeenstemming met mgn vermoeden". Ten hoogste verbaasd vroeg de rechter »Maar mijnheer, waarom hebt ge haar dan ge huwd »Ik heb haar gehuwd", antwoordde het ongeluk kige offer zijner betere helft met trillende stem, omdat zij mij bedreigd had met een proces wegens het verbreken der huwelijksbelofte, waarbij ik zonder twijfel zou zijn veroordeeld tot eene schadeloosstel ling van minstens f 12000. U zult het mij niet ten kwade duiden, Edelachtbare heer, dat ik met het oog op dit enorme bedrag er de voorkeur aan gaf, de gevaarlijke vrouw te trouwen, om mij daarna onmiddellgk wettig van haar te laten scheiden Dat kost mij natuurlijk lang zooveel niet". De rechter dacht niet lang nahij begreep on middellijk den toestand en bevrijdde den man van zijn huisgodin. Voor de rechtbank te Philadelphia is nu het proces begonnen tegen zekeren Holmes, den man in wiens huis tijdens de tentoonstelling te Chicago zoo vele menschen verdwenen en wien 15 moorden wor den te laste gelegd. De schurk had van het moorden een studie gemaakt en zjjn huis er speciaal op in gericht. Zjjn eigenlijke naam is Mudgett, want Holmes is slechts een van zjjne vele aliassen. Hij is de zoon van een boer uit New-Hampshireals jongen on derscheidde bij zich door zijn buitengewonen aanleg; na een tijd lang bjj het onderwijs geweest te zijn, ging hjj in de medicijnen studeeren. Toen maakte hjj kennis met den man, die zijn medeplichtige werd bjj zjjn eerste misdaadhet op lichten van een levensverzekeringmaatschappij. Een paar jaar later werd een dergelijk bedrog met even eens gunstigen uitslag gepleegd, maar den derden keer werd hij in hechtenis genomen en bij de in structie kwamen de moorden aan het licht. Holmes is verscheiden malen getrouwd geweest, en eenige zjjner vrouwen zijn spoorloos verdwenen. Hij staat nu terecht, beschuldigd van moord op zekeren Benjamin F. Pitzel en hg beweert dat, toen die man gedood werd, hjj niet te Philadelphia ver toefde. Zjjn tegenwoordige vrouw heeft echter ver klaard dat hij er wel was. Omtrent de aardbeving te Rome meldt de par ticuliere correspondent der N. R. Ct. o. a. nog het volgende »Lang na middernacht, het mag 2 3 uur ge weest zjjn, sliep ik in, totdat ik later bleek te half vjjf door een geweldig heen en weer schud den verschrikt ontwaakte. Het was mij in den droom alsof iemand mjj bjj de keel vatte en het bed wilde uitsleuren. Wakker geworden was ik als verstjjfd van schrik, want de geheele kamer dreunde en schom melde, eenige boeken vielen op den grond en het glaswerk rinkelde. Toen alles voorbij was, besefte ik eerst dat er een geweldige aardschok geweest was. Onmiddellijk stond ik op, schoot in haast eenige kleeren aan en opende het venster. Terwijl ik dat deed, trilde het geheele huis van vjjf verdiepingen opnieuw. Bjjna achter alle vensters zag men licht aangestoken, en van alle zijden vlogen de ontzette menschen in de meest primitieve kleeding de straat op, hier een met een pak beladen, ginds een gillende vrouw met een kind op den arm of aan de hand, allen niet wetende wat te doen, het gezelschap van anderen zoekende om minder beangst te zjjn. De hemel is inktzwart, de volle maan en de sterren verbergen zich achter de donkere wolken, waaruit nu en dan dikke regendruppels loom en zwaar neer vallen. Daar klinkt in de verte van verschillende torens het sombere gebeier der stormklokken, die met haar geklep eveneens om hulp schijnen te smee- ken. En straks gaat over dit zonderlinge tooneel van schrik en verbijstering een aschgrauwe dageraad op, met een gele zon en pjjlsnel voortjagende wolken. Welken indruk krijgt men van eene aardbeving? zal menigeen vragen. Ik voor mij had het gevoel in een schommel te zitten, zóó dat mjjn kamer den schommel vormde. De beweging is echter zoo snel en hevig, dat men naderhand elk stukje van de ondervonden gewaarwordingen moet opdiepen en den totaal-indruk reconstrueeren, gelijk een half-vergeten droom. Juist het bewustzjjn datgene, wat men als vast kent en nooit anders gekend heeft, te zien dansen en te voelen trillen, maakt iemand bjjna waanzinnig van schrik. Het is een van de ontzettendste uitingen der natuurkrachten. Voor de vastheid der Romeinsche huizen pleit het, dat nagenoeg nergens ongelukken gebeurd zjjn. Hier en daar is een scheur in de muren gespleten, ja aan den Tiberoever in de buurt van den Monte Testaccio zijn er huizen, die dreigen in te storten. Maar daar bepaalt het zich bg. In de gevangenissen, hospitalen en kloosters moet de angst onbeschrjjfeljjk zjjn geweest. Op twee plaatsen wilden de gevangenen uit de cellen vluchten, onder bedreigingen of smee kingen de bewakers toeroepende de deuren te openen, en niets hielp om hen gerust te stellen. In de hos pitalen sprong wie het kon uit bed om het schom melende gebouw aan zjjn ondergang over te laten. De nacht was als op een tooversignaal in dag herschapen. Nauw was het onderaardsche gerommel en de vreeselijke stoot voorbij, of ieder vluchtte voort. De cafó's werden geopend en vulden zich (vreemd, alsof het gevaar daar geringer was; maar men heeft behoefte met elkaar te spreken); de apo theken werden verlicht om zoo noodig bijstand te verleenen, politie van allerlei soort git links en rechts om te kunnen helpenop de piazza Colonna, het moderne forum, is het vol als op een zomer avond bg de muziek, de troepen komen onder de wapens, maar 't is welhaast ondoenljjk een tafereel te ontwerpen van de bevolking eener groote stad, die als éen man radeloos voortrent om het dreigend gevaar te ontvluchten. Leo XIII werd door den schok gewekt. Zijn trouwe kamerdienaar die altijd in een aangrenzend vertrek slaapt, jjlt op den ver schrikten grjjsaard toe, en weldra komen ook de in het Vaticaan wonende kardinalen om Z. H. gerust te stellen. Aan de paleizen van het Vaticaan is niet de minste schade toegebracht." Ingezonden Stukken. (Ruiten verantwoordelijkheid deiRedactie.) i»]üeii prijsvraag; zonder uitslag". Door een geacht Photograaf hier ter stede werd eenige maanden geleden, in de verschillende alhier verschijnende couranten, een prijsvraag" uitge schreven. Alhoewel het niet erg duideljjk was aangegeven wat de prijsvraag-uitschrjjver" bedoelde, gevoelde ik toch prijslust" om, onder het motto Salon", een inzending te doen. Jammer vond ik het toen dat er geen datum van sluiting en bekend making der inzendingen bij vermeld stond, wat toch gebruikelijk is. Nu het echter een half jaar is geleden dat de ♦prijsvraag" is uitgeschreven, gevoel ik mij, als ♦inzender", genoopt hier openlijk de vraag te doen of de geachte ♦prgsvraag-uitschrgver" spjjt gevoeld heeft voor zoo'n luttele prijsvraag een zoo'n dege- lijken prijs, waarde f25, disponibel gesteld te hebben, of dat er thans geen goede oplossingen zijn in gekomen Het eerste neem ik aan, het tweede niet o. r. meergenoemde uitschrgver zich tegenover mij en anderen heeft uitgelaten, zonder dat hjj wist wie de inzender was, dat de inzending ♦salon" d e beste was der ingekomene oplossingen. Niettegenstaande dat, is de geheele ♦prijsvraag" met >inzenders" en al in den doofpot gedaan. Dit juist vind ik niet nobel. Is er geen >volmaakte" oplossing ingekomen, dit had den inzenders bekend gemaakt moeten worden, evenals dit gewoonlijk ge schiedt. Die plichten tegenover de inzenders werden hier niet inachtgenomen, ook niet op de twee door mjj daarna gezonden brieven, waarvan de laatste met mijn naam was geteekend, met beleefd verzoek om pnbliekmaking van den uitslag". Het is daarom dat ik mijnen mede-inzenders, evenals den belangstellenden kan mededeelen, dat de oplossing der prijsvraag is Een storm in een glas water". Wie dus nog ♦in zenden" wil kan er nog gebruik van maken, de gelegenheid is nog niet gesloten MOTTO ♦SALON". &og wat „voorrechten." AlleB is maar een kwestie van tijd, wordt wel eens gezegd. Zoo beweren velen, dat het vrijhan- delsStelsel ons, Nederlanders, in merg en bloed zit, en dat wij de heele geschiedenis door free-traders zijn geweest. Die laatste meening steunt echter op ongenoegzame historische kennis. Wel waren wij voorstanders van den vrjjhandel, zoodra wij »ons eigen potje kookten", d. w. z. zoodra wij ons van onder het knellende, middeleeuwsche juk der graven hadden uitgewerkt. Doch vóór dien tijd was er van dit stelsel nog niet veel te bespeuren. Toen dachten de kleine geesten nog te middeleeuwseh bekrompen om ruimte te laten voor een zoo groot idee. Hoe zou ook vrije handel in zjjn ganschen om vang onder grafeljjk bewind mogelijk zjjn geweest De landsheer, en hij alleen, had het reeht van privilegie en het recht van de munt, de twee zaken, die den handel dier tijden geheel beheerschten. Hjj kon bv. aan een willekeurige plaats een monopolie verleenen, waardoor aan andere plaatsen de handel in het betrokken artikel ten eenenmale onmogelijk was gemaakt. Hjj kon de munt apprecieeren of deprecieeren, verhoogen of verlagen, naar welge vallen hierdoor waren munt- of wisselkoers steeds wisselvallig, waardoor schommelingen in de handels beweging werden te voorschjjn geroepen, die in den vrijen handel niet kunnen worden gedoogd. De graven handhaafden das ten eigen bate een stelsel van bescherming, een uitdeeling van voor rechten links en voorrechten rechts, waarbjj hij telkens een goede bjjdrage in zijn meestal gapende kas zag vloeien. Hierdoor werden wei de bevoor rechten gebaat, maar ten koste van alle anderen. Goes ondervond ook de grafelijke welwillendheid in dit opzicht. Willem van Beieren scheen dit dorp een goed hart toe te dragen want hij was de eerste, die bij een schrijven in het jaar 1405 Goes een stad noemde in plaats van een dorp. Hij zal dat ook weer wel voor een groot deel uit zelfzucht hebben gedaan, omdat hjj daardoor te zekerder was, dat de Goesenaren bij aanvraag ♦over de brug zouden komen." Want ik zeide reeds, dat er te dier tjjde te Goes al wat te halen was. Deze zelfde graaf dan bepaalde in 1407, dat nie mand een enkelen penning aan vleesch of bier buiten de stad mocht besteden. Dat was een vreugde bij alle boeren, slagers, bierbrouwers en wie verder aan deze artikelen iets te verdienen had, voor zoover zij binnen Goes woonden. Boeren binnen de stad Goes vraagt gjj. Welzeker, iedere stad, zelfs al was ze bewald wat Goes toen nog niet was telde binnen haar kom een grooter of kleiner getal boerde- rjjen met schuren, stallen, enz. Door de genoemde bepaling bleef natuurljjk een massa geld in Goes, dat er anders misschien uit ging. De handel onzer stad werd dus in 't oog- loopend bevoordeeld. Maar daar stond tegenover, dat zjj, die buiten de stad woonden, hun handel in de getroffen artikelen vernietigd zagen. Van algemeen nut was dus de grafeljjke beschikking in geenen deele. Maar daar trokken zoomin de graaf als de Goesenaren zich veel van aan; beiden voeren er wel bjj, dus mondhouden was het parool voor wie zich verongelijkt achtte en van wie voor den hoogen heer niet veel te verwachten was. Doch die bescherming van den een boven den ander liep niet altjjd zoo eenvoudig bedaard af. Zoo lag er op Zuid-Beveland nog een Btad, die zich in nog grooteren bloei mocht verheugen dan Goes, nl. Reimerswale. Zooals het altjjd ging, ging het ook nubij het verkrjjgen van een voorrecht door den een werd de ander najjverig. DeReimers- walers morden, als de Goesenaars begunstigd werden. Was dat morren geschied door onbeduidende dorpers, te arm om aan de grafelijke kas eenige stevigheid te geven, dan liet men ze morren. Maar Reimers wale was geen stad, waarvan de inwoners zich met hun klachten geheel lieten veronachtzamen. Zij waren j daarvoor te rijk, rijker dan de Goesenaars dier da- gen. Toen zij dan nu bij zekere gelegenheid bewezen j hadden, dat aan de laatsten voorrechten waren ver leend, waarop zij te Reimerswale meer aanspraak konden doen gelden, trok graaf Willem in 1413 de eens gegeven Goesche voorrechten weer in. Na- tuurlijk meende de genadige heer, dat bij voor een zoo willekeurige handeling grond en recht had maar men begrijpt, dat zijn praatjes in dezen niets meer waren dan komediespel, en men ziet tegelijk in, dat niet de liefde voor Goes hem van tijd tot tijd gunstig voor onze stad seheen te stemmen, doch dat wel degelijk grove zelfzucht hem dreef waar het meeste te krjjgen viel, schonk hjj ook de meeste voorrechten, al was het dan met schending van wat hijzelf eenmaal als wet en recht had in gesteld. Het lijdt geen twijfel, of de inwoners van Goes zullen om deze gewelddadige aanranding van hun rechtmatig bezit gemokt en gemord hebben. Doch om hun te doen zien, dat hem dit niemendal sche len kon, voegde de graaf in hetzelfde jaar nog de scherpe bepaling erbij, dat geen poorter van Goes heeren-kleederen mocht dragen. Het was, alsof hg zeggen wilde♦Mor, zooveel gij wilt, ik trek mg daar niets van aan. Ik ben de meester en gij de slaven. En ten teeken uwer ljjfeigenschap verbied ik n, dat gjj u zelfs maar uiterlijk voordoet, als zweelde er een schaduw van vrijheid en gezag over nw lilliputterstad. Neer, zeg ik u, in het slijk uwer modderstraten 1" Bij oppervlakkige beschouwing scheen het, dat de graaf een korte poos daarna de meedoogenlooze hard heid der voornoemde bepalingen inzag en weer iets toeschieteljjker voor Goes begon te worden. De geestelijken in die stad meenden, dat de keur op de vechterijen, waarvan ik een vorige maal sprak, niet op hen toepasselijk was. De provisor van Zuid- Beveland, die in dit eiland de hooge geestelijke rechts macht uitoefende, beweerde, dat zijn geestelijken, indien zij ♦vechtelijk werden bevonden," niet ver plicht waren tot het betalen van boete. Doch graaf Willem besliste, dat zij evengoed in zulk een geval tot het geven van boete gehouden zonden wezen als ieder ander, en dat bg weigering niemand den be trokken geesteljjke binnen Goes zou mogen huisves ten, noch hem spjjs of drank zou mogen verkoopen op eene boete van tien pond swarte tournoisen. Een bekend geschiedschrijver heeft in deze be schikking een uiting van 's graven rechtvaardigheids gevoel gezien. Ik kan er met den besten wil niets in vinden dan het bewjjs, dat die graaf ook door geen geesteljjke inbreuk op zijn macht wilde toe laten en tevens, dat hij zich niets wilde laten ont gaan van de geldelijke voordeelen, die in eenige plaats van zjjn gebied te verkrjjgen waren. Het rechtvaardigheidsgevoel was in die dagen zelfs bjj de hoogste standen nog een zuigeling in de lange kleeren. BAVO. Laatste en telegraphische berichten. IVolfertsdijk. Tot leden van het kiescollege der Ned. Herv. kerk werden Maandag jl. herkozen de heeren J. M. Parhan met 16, M. Houtekamer met 16, J. van der Baan met 15 en P. Phernambucq met 14 van de 17 geldige uitgebrachte stemmen. Wolfertsdijk. Dinsdagnamiddag werd M. O. v. d. E. door M. H. van Nieuwedorp op den straat weg van Goes naar 's-Heer Hendrikskinderen in de nabjjheid der hofstede van D. Rouw overreden, toen hij over de aarden baan langs den weg liep. Hij bekwam zeer ernstige kwetsuren aan verschillende lichaamsdeelen en werd in ♦De Oranjeboom" ver bonden. Van een en ander is proces-verbaal opge maakt. Verkoopingen en Verpachtingen. Datum. Plaats. 7 Nov., Schore, Biezelinge, 8 9 9 - 11 11 12 - 18 13 14 14 14 - 15 16 15 - 16 16 16 - 18 19 20 20 20/21 21 21 21 22 22 22 22 23 23 25 25 27 27 28 29 29 30 Voorwerpen. Informatiëu verpachting bouwland, Prins, inboedel en woonhuis, Prins. Heinkenszand, boomen, P. Overman. Goes, hofstede, Pilaar. 's-Heer Arendskerke, boomen, De Ronde Bresser. Kapelle, wisscben, Pelle. Kapelle, afbraak eu boomen, De Ronde Bresier. Goes, psard, tilbury en kerf bak, Hollmann. Heinkenszand, boomen, De Ronde Bresser. Ovezand, galanterieën, bit, kar, Hollmann. Kruiningen, boomen, Prins. Sinoutskerke, boomen, De Ronde Bresser. 's-Gravenpolder, huishoudelijke inboedel, P. Overman. 's-Heer Arendsk. boomen, P. Overman. Heinkenszand, hui9, meubels en arbeidersgereedachappen, De Ronde Bresser. Kapelle, wisschen en hakhout, Pilaar en mr. Liebert. Nisse, boomen, Pilaar. Goes, woonhuis en erf, Mr. Liebert. Ovezand, boomen, De Ronde Bresser. Goes, hofstede en landerijen, Pelle en Lansen Croin. Goes, woonhuis, Pelle en Lansen Croin. 's Heer Arendsk., boomen, Pilaar. Ier9eke, rerp. land en regenbak, Ontvanger Ned. Herv. Gemeente Goes, menbels, Goes, boomen, Kapelle, boomen, Oudelande, boomen, Waarde, boomen, Krabbendijke, boomen, lerseke, buizen, Niase, boomen, Kruiningen, boomen. 's-Heer Arendskerke, boomen, Ovezand, lerseke, Nieuwdorp, Heinkenszand, 's-Heeren boek, boomen, inboedel, boomen, hofstede, boomen, lerseke, huizan en erven, Wilhelminapolder, boomen, Wolfertsdijk, boomen, Pelle on Lansen Croin, Pilaar. Prins. Van der Kloes. De Ronde Bresser. De Ronde Bresser. Prins. P. Overman. De Ronde Bresser. Mul. Houwer. De Ronde Bresser. Prins. Van der Kloes. De Ronde Bresser. P. Overman. Pelle en Lansen Croin, Mr. Liebert. P. Overman. Burgerlijke Stand van Goes van 4 tot 6 Nov. 1895. Geboren: 5, Roelfina Martina, d. y. Pieter Lip- ljjn en Maria van der Kempe. Overleden: 4, Joseph Nicolaas Werri, 69 j., gehuwd met Apolonia van 't Westeinde. Marktberichten. GOES, 5 November 1895. Te houden Aanbestedingen. Datnm. Plaats. Voorwerpen. Information. 15 Nov. Middelburg, herstellen, vernieuwen en onderbonden van prov. waterstaats werken en wegen, Prov. ingenieurs en opzichters. De aanvoer was van alle artikelen zeer gering. Tarwe werd ager verhandeld. Overigens onveranderd. Oude TARWE per Hectoliter 1 a f Nienwe TARWE 6,50 a 0 6,75 Nieuwe ROGGE 0 0 4,— a a 4,40 Nieuwe WINTERGERST - 8,75 a 0 4,— ZOMERGERST 0 u 3,25 a 0 3.60 HAVER 2,— a 0 2,75 Nienwe KOOK-ERWTEN - 6,50 a 0 8, BRUINE BOONEN 9, a 0 10,— PAARDENBOONEN 4,60 a 0 6,— KARWEI-ZAAD 14,25 a 0 14,50 BOTER per K.G. 0,85 a 0 1,— EIEREN per 100 stuks 0 5, a 6,60 ROTTERDAM, 4 November 1895. Tarwe vond in de beste soorten als voren plaatsing, goede en mindere moest echter 25 a 50 ets lager worden afgegeven. Naar qual. verkocht van fG tot 7,50. Rogge onveranderd, f4,25 a 4,75. Gerst in alle soorten onveranderd. "Winter f3,40 a 4,30. Zomer f3,50 a 4. Chevalier f4,25 a 4,90. Haver vond prijshoudend plaatsing. Per heet. f2 a 3,20 en per 100 kilo f 5,75 a 6. Paardenboonen 10 ets. lager, f6 a 5,30. Witte Boonen 25 a 50 ets. lager. Naar deugd ver kocht van f 11.50 tot 12,50. Bruine Boonen vonden prijshoudend plaatsing. De niet groote aanvoer ruimde op van 19,50 tot 10,50 Blauwe Erwten als voren. Verkocht naar deugd van f 5,50 tot 8,25, ongeacht de mooie qualwaarvan voor dengd wordt ingestaan en daardoor boven de hoogste noteering op brengt. Kanariezaad flauw als voren Naar deugd f 6,25 a f7,76. Meelbericht Gedurende de vorige week werden de verhoogde metlprijzen meer algemeen ingewilligd en noteerden de inlandsche molens over het algemeen J/4 gulden hooger. Heden verliep de beurs onveranderd. V 1 a 8. In de vorige week bestond er op het land goede vraag en is er tot vaste prijzen vrij wat omgegaan. Heden bedroeg de aanvoer ruim 14,000 steen Hollandsch en 9300 steen Groningscb. Van het Hollandsche vies ronden de beste soorten voor het grootste gedeelte koopers, doch de geringere trokken minder de aandacht. Prijzen blijven nog onregelmatig. Van het Groningscb» werd gedeelte verkocht van 29 tot 35 stuivers L ij n z a a d matig aangevoerd en met beperkte vraag. Prijzen zijn geheel onveranderd. Zeeuwsche ajuin. Aanvoer heden circa 15,000 balen. Prijs f 0,80 per 50 kilo. Aardappelen. Zeeawsche jammen f 1,70 t 2,dito blauwe f 1,70 a 2, Tamelijke aanvoer en vraag. Zeeuwsche eieren f 5,40 a 5,60 de 100 atuke. ROTTERDAM, 5 November 1891. Op de veemarkt waren heden aangevoerd700 vette runderen, 1717 magere dito, 771 vette en graskalveren, 67 nuch tere kalveren, schapen of lammeren, varkens, 394 biggen. Prijzen waren als volgtkoeien le qual. 64 c. 2e qual. 56 c., 3e qual. 52 c., ossen le qnal. 64 e., 2e qual. 56 c., Se qual. 52 e., stieren le qual. 58 c., 2e qual. 54 8e qnal. e, kalveren le qual. 88 c, 2e qual. 78 c., 8e qual. 70 eschapen le qual. c2e qnal. cvarkens le qual. c., 2e qual. c., le qual. c. De prijzen der boter waren heden als volgt r le qual. f 58, 2e qual. f 54, 8e qual. f 50, per kilo 60 a 70 c JLci-v©rt©ntieri Morgen (8 November) hopen onze geliefde ouders HENDRIK NOUSE en JANNETJE BOOT hunne 30jarlg;e Kclitvcreeniging te herdenken. Hunne dankbare kinderen behuwd- en kleinkinderen. lerseke, 7 November 1895. Erkentelijk voor de vele bewijzen van belangstelling op mijn 80sten ge boortedag ontvangen, mede namens mijne kinderen mijn oprechten dank. A. BLOK Cz. Rilland-Bath, November 1895. Voor de zeer vele blijken van belangstelling, zoowel uit deze gemeente als daar buiten op 30 dezer hem betoond, betuigt ondergeteekende zijnen welgemeen- den dank. Heinkenszand, 31 October 1895. B. VERMANDE, Burgemeester. Allen die nog koopdagschuld moeten betalen aan wijlen den Notaris A. Gallis Merens, overleden te Kapelleworden verzocht dit te doen ten kantore van den ondergeteekende te Kruiningen of DINSDAGS te Goes, alwaar hij zitting houdt ten huize van de dames R131IIBG13S op de Groote Markt. C. Prins, Notaris. IN DEN WILLEM ANNAPO LDER OP ég 9

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1895 | | pagina 3