1895 N°. 132.
Donderdag 7 November.
82sle jaargang.
Verhuizingen.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderljjke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aan genomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmas te Botterdam en vorder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De pips der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankoetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
InsexK&Sag va» advertentie» voor 3 aren den dag der uitgave.
Burge.me.*»ter ea Wit houders Tan fioes
herinnerei d« injezotenen aan de bepalingen van art. 6 dar
verordening op de verdteling der gemeente iu wijken en de
▼erhnizingeD, luidende als volgt
•ter secretarie vaa da gemeente moet binnen aebt dagen
kennis wurdan gegevan
«a. van verhuizen binnen de gemeente, met opgave van de
•letters en nommers der verlaten en der betrokken woning;
-h. van de veranderingen in het personeel van hat gezin
^(inwonende dienst- en werkboden daaronder begrepen).
•Het hoofd van het gezin of, is dit niet aan te wijzen, het
•oudste lid in jaren van htt gezin is hiervoor aansprakelijk.
•Al eenwonende personen, dienst- en werkboden zijn boven,
•dien voor zichzelven tot de aangifte binnen gelijk tijdsverloop
«verplicht,"
terwijl in art. 9 de overtreding dezer bepalingen wordt straf
baar gesteld met geldboete van ten hoogste TIEN GULDEN.
Zullende tegen de nalatigen proces- verbaal worden opgemaakt.
Goes, 1 November 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 6 November 1895.
De Midd. Ct., in haar verslag van de verga
dering van den Christelijken Volksbond alhier, ook
melding makende van het ontslagnamen der com
missie van Werkverschaffing en van de aanleiding
daartoe (men zie het verslag dier vergadering in
dit nommer van ons blad), teekent daarbij aan
Wij gunnen zeer, zeer gaarne de commissie der
Werkverschaffing" dien triomf, gemakkelijk te
behalen in eene vergadering van vjjf-en-twintig
personen, waar geen oppositie is, maar wij zouden
toch wel eens willen vragen of er reden is om
van de opmerking van den heer Van der Leeuw
op dit punt zooveel ophef te maken en hem daar
over zoo hard te vallen all onze correspondent
doet."
De Midd. Ct. haalt nu het betrokken gedeelte van
onB gemeenteraadsverslag aan en zegt dan verder:
♦Als dit nu alles is wat hij ten opzichte van
de commissie der Werkverschaffing" heeft ge
sproken en wjj gelooven van wel, want het
verslag zal op dit punt wel juist z|jn dan is
er toch geen reden om zich dit zoo bjjzonder aan
te trekken. Integendeel. Die commissie moest dank
baar zjjn voor eiken wenk, dien men haar geeft.
Onder het licht der feiten zou men haast ver
moeden dat die commissie wat overgevoelig is
geweest en zooals het meermalen met dergelijke
corporaties gaat, tengevolge van die overgevoelig
heid de bedoeling van den spreker niet goed heeft
gevat. Zjj mag toch niet vergen dat ieder zwijgt
en niets doet dan prijzen Trouwens in deze was
naar ons gevoelen zelfs van laken in de verste
verte geen quaestie."
Naar wat in ons blad uit de bewuste redevoering
van dhr. V. d. Leeuw werd medegedeeld, kon de
Midd. Ct. natuurlijk tot geene andere conclusie
komen. Naar het schijnt is echter de gevoeligheid
der commissie opgewekt door eene in een ander blad
gereleveerde uitdrukking van dhr. v. d. L. en nu
deze uitdrukking eenige sensatie heeft gemaakt,
meenen wjj het volgende te moeten zeggen
Bjj de eenigszins breedvoerige beschouwingen door
dhr. V. d. Leeuw gehouden, kon door ons niet alles
worden opgenomen of uitgewerkt wat hg zeide.
Wjj herinneren ons echter de uitdrukking dat de
Werkverschaffing niet veel beteekent," bepaald ge
hoord te hebben, maar zjj kwam ons niet voor
bedoeld te zijn in den ongunstigen zin, welken men
er aan schjjnt gehecht te hebben. Het scheen ons,
dat bedoeld werd, dat men bij de Werkverschaffing
(de heer V. d. Leeuw sprak van christelijke" werk
verschaffing) slechts een sober loontje kan verdienen
en dat slechts een gering aantal personen aan het
werk kan worden gezet.
En aangezien dit iD den aard der zaak ligt en niemand
die bewering bestrijden zal, zjjn wjj in ons verslag
dit gedeelte der rede, als van minder gewicht, met
atilzwjjgen voorbijgegaan.
Dat de heer Y. d. Leeuw daarmede iets onaan
genaams aan het adres der commissieleden heeft
willen zeggen, gelooven wij niet. Ons althans is het
niet zoo voorgekomen.
DeChristeljjke Volksbond hield ver
leden Maandagavond in de »Prins van Oranje" eene
openbarevergadering,die werd bijgewoond
door het bestuur, de Oommissie tot Werkverschaf
fing, een twaalftal leden en enkele belangstellenden.
De voorzitter, dhr. J. M. Kakebeeke, verklaarde na
opening der vergadering, dat het hem aangenaam
was te kunnen mededeelen, dat de bijdragen voor
den Bond mild big ven vloeien, waaruit mag worden
afgeleid, dat de zaak levensvatbaarheid heeft, nuttig
werkzaam is en zich in de waardeering van de bur-
gerjj mag verheugen. Daarna werden de notulen
der vorige vergadering gelezen en goedgekeurd.
Het jaarverslag der werwzaamheden van de Com
missie tot Werkverschaffing, dat in vorige jaren in
deze vergadering werd uitgebracht, kon thaDS on
vermeld blijven, daar het is opgenomen in desmede-
deelingen aangaande de werkzaamheden van den
Christeljjken Volksbond," welke mededeelingen ver
leden week alhier in grooten getale zijn verspreid.
Naar aanleiding van het vermelde in dit verslag
vroeg een der aanwezigen of de matten gedurende
het afgeloopen dienstjaar goedkooper verkocht zijn
dan vroeger, en zoo ja, om welke reden.
Vanwege de commissie tot Werkverschaffing werd
daarop geantwoord, dat alle moeite was aangewend
om de matten tegen behoorlijken prijs te slijten aan
de winkeliers, daar aan do particulieren tot hiertoe
niet werd verkocht, om de nijverheid geen concur
rentie aan te doen. Die poging mislukte echter en
men was eindelgk genoodzaakt ze voor minderen
prijs te geven, en wel voor dien, welken de matten
te Genemuiden bjj de fabrikanten kosten, waarvan
dan nog de vracht moest worden afgetrokken. Een
tweed© reden, waarom niet zulk een goede prjjs kon
bedongen worden, was, dat de biezen, door ongunstig
weer tijdens den groei, van mindere kwaliteit waren
dan vroeger, wat natuurlgk van invloed moest zjjn
op de waarde der matten. Tegenover die mindere
opbrengst stonden echter ook minder kosten van
vervaardiging. Terwijl vroeger een rol aan grond
stof en maakloon op f 12 kwam, tverd daarvoor
verleden winter slechts f 4 uitgegeven. Een bewijs
dus, dat ook in dit opzicht vooruitgang is te be
speuren.
Nadat de voorzitter zjjn dank had gebracht aan
de leden der Commissie voor Werkverschaffing en
aan die der Commissie van navraag voor de vele
moeiten, die zij zich ook dit jaar weder hebben
getroost ten bate dezer nuttige inrichting, sloot hij
deze openbare vergadering en werd overgegaan
tot het houden der leden-vergadering,
waarin alle bovengenoemde leden aanwezig bleven.
Na lezing en goedkeuring van de notulen der
vorige vergadering deelde de voorzitter mede, dat
dhr. Van Lelyveld zjjne benoeming tot lid van het
bestuur heeft aangenomen en zich met het secre
tariaat heeft willen belasten. Vervolgens werd door
den penningmeester, dhr. A. Dekker Jz. de rekening
over 1894/95 overgelegd, waaruit bleek dat was
ontvangen f 3899,701/2, uitgegeven f 4062,791/2» zoo
dat zij een tekort aanwees van f 663,09. Onder
dankbetuiging aan den penningmeester werd zjj
goedgekeurd. Nog bracht de voorzitter dank aan
dhr. De Kruijter, die ontslag heeft genomen als lid
en penningmeester der Commissie voor Werkver
schaffing, voor het vele goede, dat hij in die be
trekking heeft gedaan en hoopte, dat hjj, wiens heen
gaan als lid dor genoemde Commissie zeker wordt
betreurd, steeds zjjne belangstelling in de vereeniging
zal big ven betoonen.
De vacature-De Kruijter zal voorloopig onvervuld
worden gelaten, terwijl het financiëel beheer der
Werkverschaffing zal worden gevoerd door dhr. A.
Dekker Jz.
Een zeer onaangename mededeeling meende de
voorzitter thans aan de leden te moeten doen. Van
eene publieke plaats zijn nl. kort geleden woorden
gesproken, zoo grievend voor de Commissie voor
Werkverschaffing, dat zij op grond daarvan gemeend
heeft te moeten aftreden en haar mandaat te stellen
ter beschikking van het bestuur, dat evenwel ge
lukkig genoeg is geweest de Commissie te overreden
op haar besluit terug te komen. Deze laatste mede
deeling werd door de vergadering met luid applaus
begroet. De commissie verklaarde daarna, zich weder
als zoodanig beschikbaar te stellen, gesteund door
het blijk van vertrouwen, dat haar op nieuw werd
geschonken.
In plaats van dhr. Lambrechtsen, naar elders ver
trokken, werd met bijna algemeene stemmen tot lid
van het bestuur benoemd dhr. J. A. van Heel; ter
wijl de voorzitter, die aan de beurt van aftreding
was, met algemeene stemmen op éene na werd her
benoemd. Deze verklaarde zich bereid dezelfde functie
te blijven vervullen en wenschte in zijne herbenoe
ming het bewijs te zien, dat de richting, waarin de
Bond gestuurd wordt, de algemeene goedkeuring
geniet. Hij nam deze gelegenheid te baat den gelde-
lijken steun der burgerjj in te roepen en de plaatse
lijke bladen een hartelijk woord van dank te brengen
voor de krachtige medewerking, die de Bond van
die zjjde steeds heeft ondervonden. Nog wees hij op
het belangrjjk nadeelig saldo, waarmede de rekening
sloot, en bracht onder de aandacht der leden dat
dit slechts schijnbaar groot is, want een niet geringe
waarde aan hout, russen, biezen enz. is daarvoor in
de werkplaats aanwezigook mag niet uit het oog
worden verloren dat reeds f 200 is afgelost op de
aangegane leening. Toch blijft het tekort niet gering
en spreker hoopte daarom, dat ruime bijdragen der
burgerjj het niet alleen zullen mogelijk maken, dit
tekort te dokken, maar dat zij het bestuur in staa
zullen stellen nog uitbreiding te geven aan do werk
zaamheden van den Bond, opdat meer en meer werk
kan verschaft worden aan ieder, die er om vraagt,
terwijl helaas nu nog zoo velen moeten worden
teleurgesteld.
Eindelijk deelde de voorzitter mede, dat pogingen
zijn in het werk gesteld om ook dezen winter een
spreker te doen optreden, doch dat die pogingen
nog niet zijn geslaagd. Het bestuur zet intusschen
zijne bemoeiingen ten opzichte van dit punt voort,
waarmede de aanwezigen hunne instemming be
toonden.
Hierna werd de vergadering gesloten.
Een paar Rotterdamsche onderwijzeressen plaat
sen in de N. R. Ct. een ingezonden stuk van den
volgenden inhoud
M. de R.
Sta ons toe een' woordje in het midden te bren
gen aangaande het verlangen van enkele
onderwijzeressen om vroeger dan de
onderwijzers gepensionneerd te worden.
Enkele onderwijzeressen zegg9n wij, want het waren
er slechts 308 geen 800, die de vraag van mejuf
frouw Kolff van Oosterwijk met ja beantwoordden,
en wat wil dat nog zeggen op 4064 onderwijzeressen
bij het openbaar onderwijs in Nederland werkzaam.
Aan al die 4064 is hare meening waarschijnlijk
niet gevraagd, maar er zijn hier ter stede zoowel
als in andere plaatsen, verscheidene onderwijzeressen,
die even als wij geweigerd hebben te teekenen
le Omdat ze zichzelf geen brevet van minder ge
schikt, van vroeger versleten zijn, willen geven.
2e Omdat, terwijl nog lang niet overal gelijke
salarissen aan onderwijzers en onderwijzeressen wor
den gegeven, en daarvoor nog gestreden wordt, we
toch eigenlijk onze eigen ruiten ingooien, door nu
voorrechten boven onze mannelijke collega's te vragen.
Als die 308 onderwijzeressen dat goed bedacht
hadden, zou menige van haar er haar naain misschien
niet onder gezet hebben."
Bjj Kon. besl. is J. C. van der Have be
noemd tot burgemeester der gemeente Oosterland.
Als vervolg op het bericht in ons jongste
nommer betreffende het proefstooruen der nieuwe
stoomschepen van de stoomvaart
maatschappij Zeeland, kunnen wij nu mede
deelen dat jl. Zaterdag ook de Koningin-Regentes met
succes heeft proef gestoomd.
De Koningin-Regentes zal spoedig de Prins Hendrik
naar Vlissinven volgen, om eveneens tusschen Vlis-
singen en Queenboro de officiëele proeftochten te
houden.
Voldoen de schepen op deze proeftochten, waar
voor gegronde verwachting bestaat, dan zal de
nieuwe, zeer versnelde dienst binnen zeer korten tijd
kunnen aanvangen.
Bij een evwi laat vertrek uit Vlissingen als tegen
woordig zal de aankomst te Londen te 7 uur 46
minuten verzekerd zijn. (M. Ct.)
De heer F. W. Drjjver, predikant te Grost-
huizen, dringt er thans op aan, dat in elke stad
van ons Vaderland één man zich belasten zal met
de zorg voor een adres van adhaesie aan H. M. de
Koningin-Regentes, dat spoedig door hem en ande
ren geteekend en opgezonden wordt.
Opdat die adressen eensluidend zouden zijn, stelt
hg voor, dat men er deze redactie aan geve
Mevrouw
Begaan met den kommervollen toestand, waarin
velen onzer oud-strij ders, dragers van het
Metalen Kruis en de Citadel-Medaille, mannen van
tachtig jaren en daarboven, hunne laatste levens
dagen slijten moeten
meenende voorts dat het op den weg der regee
ring ligt, in dezen toestand verandering te brengen
wenden ondergeteekenden zich met den meesten
eerbied tot Uwe Majesteit om hun volle sympathie
te betuigen met het reeds bij Uwe Majesteit inge
komen adres, waarin de wensch wordt uitgesproken,
dat aan de Oud-Strijders, voor zoover zij 't noodig
hebben en verlangen, van Rijkswege worde toege
kend een pensioen.
Tot het afdoen zij het ter elfder ure van
deze nationale eereschuld door de Regeering, roepen
wjj Uwe Majesteit8 goedwilligen steun iu.
Sedert de menscb in sommige kwaardaardige
miscroscopische wezentjes zijn grootste vijanden leerde
kennen de dragers van de vreeselijke besmette
lijke ziekten heeft zijn verstand hem gezegd dat
die verdelgende micro-organismen, mits goed geleid,
ook tot machtige bondgenooten zouden te maken
zijn. En de toepassingen van dat vernuftige denk
beeld zjjn niet uitgebleven. Om nu niet te spreken
vau de wetenschappelijke proefnemingen met bacillen,
waardoor reeds meer dan één plaag van het mensch-
dom met sueces bestreden werdof van de nieuwste
methode, hierin bestaande, dat men microben, die
het organisme hebben aangetast, bestrijdt door er
andere vijandige microben bij te brengen ook
onmiddelljjk tracht de mensch nu zjjn vijanden te
verdelgen door legioenen microben als hulptroepen
aan te werven.
Men weet, welk een plaag voor den
landbouwer in sommige streken de
muizen zijn. Nog dit jaar is op 40,000 H.A. in
het Fransche departement Pas-de-Calais de oogst
geheel vernield door veldmuizenvele landbouwers
wilden zelfs hun haver Diet maaien, uit vrees dat
de opbrengst de kosten daarvan niet zou goedmaken.
Sedert eenige jaren zocht nu een jong onderzoeker,
aan het Instituut Pasteur verbonden, de heer Danysz,
naar een aspecifieke microbe" die de veldmuizen
aantast en spoedig verdelgt, maar overigens onscha
delijk is voor het gewas, den mensch en de huis
dieren. Reeds deden een paar jaar geleden proeven,
door hem bjj Bar-sur-SeiDe genomen, het beste ver
wachten, en naar het schijnt hebben onlangs nieuwe
proefnemingen de doeltreffendheid van het middel
boven eiken twjjfel verheven.
Den 27en September begaf Danysz zich naar Saint-
Vaast-Binche, in Henegouwen, op uitnoodiging van
den burgemeester dezer plaats, om onder diens toe
zicht ongeveer 400 buisjes met bouillon-cultuur"
van de bedoelde microbe, over een oppervlakte van
150 H.A. te verspreiden, waar men hier en daar
80 k 40 muizengaten vond per vierkanten meter.
Twee dagen later vond men reeds dozijnen doode
muizen en den dag daarop zag men dat een groot
deel daarvan door hun soortgenooten waren ver
slonden, die dus op die wijze de besmettelijke ziekte
hielpen verspreiden. En dit bleek ook toen Danysz
met eenige genoodigden een dag ot tien later een
bezoek braeht aan de besproeide velden. Levende
muizen zag men niet meer, maar wel vond men de
microbe in de lichamen der doode; en dat terwjjl
op andere terreinen in den omtrek de muizen nog
even talrijk waren als vroeger.
Het middel is daarenboven goedkoop, het kost
niet meer dan 3 francs per H. A. En het Instituut-
Pasteur heeft zelfs aangeboden om, waar samen
werking van belanghebbenden te verkrjjgen is, een
voldoende hoeveelheid van bet virus te verschaffen
aan elke gemeente, tot den prijs van 2 frs. per H.A.
te zuiveren terrein.
Het Petit Journalden uitslag der proefneming
mededeelende, wijst er op dat deze ontdekking na
tuurlgk minder belangrijk is dan de serum-thera-
pische geneeswijze van besmettelijke ziekten bij den
mensch, maar dat zij toch voor den landbouw iu
sommige streken een onschatbaar nut kan opleveren
De heer O r e 1 i 0 heeft naar het Hbl. meldt
een engagement, hem door den directeur der opera
te Hamburg aangeboden, aanvaard. Na afloop van
het winterseizoen vertrekt hg derwaarts en later
naar Amerika, waar een groot gedeelte van het
Hamburgsche gezelschap zich reeds heeft doen hooren.
De correspondent der N. R. Ct. te Batavia
seint onder dagteekening van Maandag
Generaal Vetter en de majoor van den staf Brejjer
hebben eene officieele zending om den toestand
in Atjeh te inspecteeren en over de door den
generaal Deykerhoff voorgestelde maatregelen te
beraadslagen."
Wij teekenen hierbij aan, zegt het blad, dat het
voornemen der regeering ten aanzien van generaal
Vetter reeds hier te lande bekend is. In de Memorie
van Antwoord op het Voorloopg Verslag over de
Indische begrooting voor 1896 toch leest menHet
ligt nu in de bedoeling om, ter bevordering van
overeenstemming van inzichten, den nieuw benoem
den legercommandant, nadat hij het commando zal
hebben aanvaard, op te dragen Atjeh te bezoeken
en zich aldaar persoonlijk door den gouverneur te
doen voorlichten omtrent de laatstelijk door hem
gedane voorstellen betreffende de verder te volgen
politieke en militaire gedragslijn, die op de consoli
datie van het sedert 1893 verkregene zijn gericht."
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Door het provinciaal kerkbestuur van Zeeland
ziin tot het predikambt toegelaten de heeren B.
Moorrees, theol. student te Aalst (Bimmelerwaard),
H. A. Stegenga, theol. candidaat te Garsthuizen
(Groningen), J. L. de Mol Moncourt, candidaat te
Jutrjjp, en N. P. E. G. van Uehelen, cand. te Har
derwijk.
Bedankt voor het beroep bjj de Ned. Herv.
gem. te Lunteren (toez.) door d3. P. Boktna ta
Bruinissa.