i895 N°. 131.
Dinsdag 5 November.
82sle jaargang.
vrijwilligers bij de Nat. Militie
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Yrydagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke oommers 5 cent; met bgblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen by do heeren Nijgh Van Ditkar te Botterdam ea vorder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarder?..
De prgs der gewone navertsntiBn is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cfct
Bij directe ven driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelyks- en doodberichten on öe daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 et
Aanvragen oa en vermelding van liefdegaven 5 cent per rcgol.
Snzeadlnj van &dvertentiên veer 3 «rea 05» den dag des: uitgave»
««wrstorars
Zij, die genegeu zijn om a!s
voor deze gemeente op te tredeu, kunnen zieh daartoe in don
loop dezer maand op eiken werkdag tusschen des voormiddag»
9 en des namiddags 2 uren ter gemeente-secretarie aangeven,
wordeude door liet gemeentebestuur f 2b als premie voor iedi-r
man uitgeloofd, welke premie dadelijk, na goedkeuring door
den militieraal. keu worden ontvangen
Zij, die lick als vrijwilligers aanmelden, behooren te zij a
ongehuwd of weduwnaar zonder kinderen, ingezetene, lichamelijk
voor deu dienst gescnikt, tea minste 1.56 Meter lang, tusschen
19 en 35 jaren oud, terwjjl alleenlijk vroeger gediend hebbenden
tot het volbrengen van huu 40ste jaar kunnen worden toege
laten. Zij moeten voort» tot op bet tijdstip der optreding aaa
de militie voldaan bebbeu en een goed zedelijk gedrag hebben
geleid, terwijl de ingeschrevenen voor de militie alleen worden
toegelaten voor die gemeente, in welke zij ingeschreven zijn,
ten ware zij geene verplichtingen ten aanzien der militie meer
te vervullen hebban
De door de vrijwilligers over te leggen stukken zijn:
lo. een getaigschriit van den burgemeester der weocplaats,
tot afgifte waarvan ter secretarie alhier zal worden g»
vaceerd op Vrijdag den 15 dezer, 's namiddags te éea uur;
2o. het bewijs van aan de verplichtingen ten aanzien der
militie voldaan te hebben en bovendien
80. voor gediend hebbende personen: het bewijs van ontslag
en het getuigschritt van goed gedrag afgegeven door den
bevelhebber van het korps, bij 't welk zy laatst gediend
hebben, en
4o. voor minderjarigen een bewijs van toestemming van hun
vader of voogd
Goes, den 2 November 1895
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W. HAMEIt.
De Secretaris,
VAN RE1GEKSBERG VERSLUIJS.
Algemeen Overzicht.
Frankrijk vraagt ditmaal bijna uitsluitend onze
aandacht, aangezien daar wed»r op het onverwachtst
een ministriëele cricis is uitgebroken. Dat het mi
nisterie-Ribot een mosieJijken tijd te gemoet ging,
hebben we bij herhaling gezegd, maar na den ge
lukkigen afloop van de expeditie naar Madagascar
bestond er toch goede verwachting, dat dit kabinet
althans in den eersten tijd niet ernstig bedreigd zou
worden. Vooral toen de interpellatie van den heer
Jaurès over do werkstakingen te Carmaux door de
regeering was doorstane, dreigde er niet veel gevaar
meer, en de Kamerzitting van Maandag, waarin het
ministerie-Ribot viel, had dan ook aanvankelijk ten
zeer kalm verloop. Aan de 01de was de inter
pellatie van den hoar Rouanet over knoeieryen bij
de Zuider-Spoorwegmaatschappij, en hoewel de Kamer
na de Panama-schandalen getoond heeft grooten af
koer te hebben van uergelijke knoeier yen, verwachtte
toch niemand zulk een afloop der zitting. De heer
Rouanet, anders gewooulijk zeer heftig, sprak dit
maal met buitengewone kalmte de stemming der
kamer was rustig en de regeering scheen niet ernstig
bedreigd. De minister van justitie Trarieux even
wel was niet handig en ook niet krachtig bij zijne
verdediging en ongetwyfeid is do nederlaag der re
geering voor een deel daaraan toe te schrijven.
Maar bovendien stond zij tegenover eene combinatie
van ontevreden groepende eene over Carmaux,
de andere over het onderwerp in quaestie, een
derde over Madagascar enz. En toen deze bij de
stemming over eene afkeurende motie samenspanden
was het lot van bet Kabinet beslist.
Het ministerie-Ribot is 28 Januari van dit jaar
opgetreden na den val van het Kabinet-Dupuy, en
het is het 33ste ministerie, dat sedert de vestiging
der republiek, derhalve in 25 jaar, in Frankrijk op
treedt. Het heeft derhalve precies negen maanden
geregeerd, wat daar te lande niet zoo heel kort is.
Toch werd, nu Madagascar geene moeielykheden meer
dreigde op te leveren, vrij algemeen verwacht dat dit
Kabinet zijne flnanciëele hervormingen enzgne begroo
ting zou kunnen ter tafel brengen. Aan die verwachting
heeft de gebeurtenis van jl. Maandag deu bodem
ingeslagen, en daarmede is natuurlyk een toestand
van verwarring ingetreden, waaruit de president
Félix Faure maar moet zien zich te redden.
Hij heeft het gebruik gevolgd om over de oplos
sing van den crisis de voorzitters der beide Kamers
alsmede de voornaamste partijhoofden te raadplegen,
en daarna heeft hjj in de eerste plaats den heer
Brisson, voorzitter der Kamer, verzocht zich met de
samenstelling van een Kabinet te willen belasten.
Deze heeft echter geweigerd, en daarna heeft de
president zich gewend tot den heer Bourgeois, die
de opdracht heeft aanvaard en ook reeds voor een
groot deel is geslaagd met de vorming van een
nieuw ministerie. Hij zelf zal als minister-president,
en tevens als minister van Binnenlandsche Zaken,
optredenLockroy zal Marine, Mesureur Handel,
Ricard Justitie, Guyot Dessaigne Openbare werken,
Godefroy de Cavaignac Oorlog, Berthelot Buiten-
landsche Zaken, Doumer Financiën, Combes Onder
wijs en Leveiilé Koloniën nemen. Het geheele Ka
binet is derhalve gereed en van tamelijk onverdachte
radicale kleur.
Bij de tegenwoordige samenstelling der Kamer is
het voor een zuiver radicaal Kabinet niet wel moge
lijk een der puutea van het radicaal program ten
uitvoer te brengen, want de gematigd republikeinsche
partij is in de Kamers het sterkst vertegenwoordigd.
Vermoedelijk zal het derhalve geen negen maanden
duren, dat men weer eon ministriëelen crisis in
Frankrijk heeft.
j Over den tosstand in Turkaje loopen de be
richten zeer uitsen. Da Porte machtigt hare ver
tegenwoordigers by de Europaescha hoofden overal
te verkondigen, dat de rHst is wedergekeerd. Nu
schijnt dit in Konstaatiuopel zelf ook werkelijk het
geval te zijn, maar uit andere oorden ontvangen
de buitenlandache bladen geheel andere berichten,
i In Armenië hebben nog steeds botsingen plaats
tusschen Ohiistenen en Turken, en de Engelsche
ambassade schat het aantal in de laatste weken
gedood® Armeniërs op 700. Ook te Baihurt, eon
plaatsje tusecheu Trebizoade en Erseroem, is een
bloedbad aangericht. De Turken stakea huizen,
scholen en schuren der Armeniërs in brand, en
schoten op de mensehen, die de vlammen trachtten
te ontvluchten. In het geheel werden daar 150
Armeniërs gedood.
Voorts komen uit tal van andere plaatsen be
richten van onlusten, oproeien, rustverstoringen en
gevechten, en de verbittering is bij de Armeniërs
zoo hoog gestegen, dat zij niet zslden aanvallend
te werk gaan. Zoo hebben eenig® dagen geleden
een aantal gewapende Christenen een aanval ge
daan op de moske© te Bitlis, waar de Muzelmannen
hunne gebeden opzegden. In het daarop ontstane
gevecht bleven 173 Muzelmannen en 178 Armeniërs.
We mogen echter niet verzuimen hierbij op te
morkeo, dat de berichten van aanvallen door Ar
meniërs gepleegd, gewoonlijk uit Turksche, d. w. z.
uit lang niet onverdachte bron komen.
Zooveel is echter zeker, dat de rust daarginder
in het Oosten nog alles te wenschen overlaat.
NABETRACHTING.
Het bogrootingsdebat in onzen
ons aanleiding tot eene korte beschouwing, aange
zien het zich in vele opzichten onderscheidde van
wat we op dat gebied iu de laatste jaren gewoon
waren. Het schynt wel, dat de onlangs nieuwge-
kozen leden hunne taak met jjver en nauwgezetheid
wenschen te vervullen, ea ia zooverre juicheu wij
het toe, dat ze zoo ijverig aan de debatten hebben
deelgenomen, of beter: ze grootendeels hebben in
geleid. Want al worden door ons als verslaggever
zoo omvangrijke discussiëa nu juist niet g6wenscht,
als vooratanders vaa openbare behandeling der pu
blieke zaak kunnen we het niet anders dan goed
keuren, dat verschillende punten Woensdagavond
eens zijn ter sprake gebrachtdaardoor kan veel
opgehelderd, menige misvatting weggenomen worden,
en komen in meer dan één opzicht klaarheid «n ver
trouwen, waar anders zoo licht éénzijdige meening
en wantrouwen wortel schieten on voortwoekeren.
Als zoodanig dus behoeft er geen reden te bestaan
om te betreuren, dat er wat nieuw bloed in den
Raad is gekomenmaar daaruit volgt nog niet, dat
het eerste optreden der nieuwe leden een moieele
zegepraal is geweest. Immers, daartoe bleken ze te
weinig voorbereid, te weinig ingewijd, en ze nemen
ons die uitdrukking niet kwaljjk op een enkel
punt te kleingeestig.
Wat dit laatste betreft, we hebben hierbij het
oog op den aanval tegen de luttele verhoogingen
van salarissen van een paar ambtenaren. Deze aanval
komt ons voor te zijn onbillijk en ongemotiveerd.
Dat men ernaar streeft het budget der gemeente
met zuinigheid op te maken dat men er voor waakt,
dat de gelden der gemeente ten bate der gem«enfce-
naren worden besteed, is natuurlyk alleszins loffelijk.
I Maar daaronder mag toch zeker wel gerekend wor-
j den het, binnen zekere grenzen, behoorlijk salariëeren
I van gemeente-ambtenaren, die berekend blijken voor
j hunne taak en zich naar behooren daarvan kwijten,
i En wanneer het college van B. en W., die de
werkkracht dier ambtenaren honderdvoudig beter
kunnen beoordeelen dan de leden van den Raad,
i het wenschelyk oordeelen tot een© kleine tracte-
mentsverhooging voor een paar dier ambtenaren het
voorstel te doen, dan achten wij het kleingeestig en
ongemotiveerd daartegen zyne stem te verheffen op
zoo zwakke gronden als jl. Woensdag daartegen door
de hh. Tempermam en Van der Pejjl zijn te berde
gebracht.
De heer Temperman boude het ons ten goede,
wanneer wij in zyne op betrekkelijk positieven toon
uitgesproken verklaring, dat hem de verhooging van
het salaris van een actief en voor zyne taak berekend
ambtenaar ter secretarie, van f300 op f400, niet
noodzakeljjk voorkwam, al zeer weinig overtuigends
zien. Zyne stelling, dat Burg. en Weth. ecu vMgead
jaar weder wel met eene verhooging konden komsn
is in verband met de ervaring op dit punt zeer ge
zocht en eigenljjk geen argument, omdat altijd de Liaad
de beslissing iu handen hoeft. Is het bovendien wel
een ©enigszins dragelijk argummt om eon billijk©
belooning te weigeren, op grond, dat er later mis
schien nog meer gevraagd kan worden
De redeneering van den heer Van der Peijl ten
opzichte van de voorgestelde geringe verhooging
van het salaris eens in den dienst der gemeente
vergrijsden ambtenaars, die nog met jeugdigen ijver
en met accuratesse werkzaam is en wien op zijn
hoogen leeftijd een bij baantje" ontvalt, dat toch
ook met de belangen der ingezetenen verband hield,
was niet van hardheid en onbillijkheid vrij te pleiten,
en hadden wij vooral niet uit dien mond verwacht.
Wy juichen het teu zeerste toe, dat men flink
en open voor zyne overtuiging uitkomt, maar met
leedwezen, moeten wy constateeren, dat het blijkbaar
overeengekomen vereenigd optreden der 4 nieuwe
leden teg6n deze inderdaad geringe verhoogingen
niet gelukkig is geweest, en dat deze weinige appre
ciatie van aaa de gemeente bewezen diensten algemeen
een onaangeDamen indruk heeft teweeggebracht.
Dat de jongere raadsleden overigans nog te weinig
voorbereid en te weinig ingewijd bleken, zullea
ze vermoedelijk zelf' wel willen toestemmen. Daar
gelaten, dat het ons ongewenscht blijft toeschijnen
om de nog restende boomen aan den Oostsingel op
te ruimen, maakte het op zichzelf een zonderlingen
indruk, dat de h«er Janssen, toen hij daarvan een
maal de wenschelijkheid had betoogd, bij het desbe
treffend artikel van de begrooting het stilzwijgen
bleef bewaren. Voor de zaak zelve hopen wij, dat
stilzwijgen op dit punt ons nog langen tjjd iu het
genot late van den lommer, dien deze eerwaardige
boomen verschaffen.
Zoo ook maakte het een eigenaardigen indruk,
dat, terwijl tegen den heer Adam van liberale zjjde
is te berde gebracht, dat hij boomen wilde verkoopen
om den Hoofdolyken Om3lag te verminderen wat
in strijd is met de wet en met eene geregelde ge
meente-huishouding de heer V. d. Leeuw eene
zelfde vergissing beging met zjjn voorstel om den
Hoofdölijken Omslag te verhoogen voor buitengewone
werken.
Iemand kan geschiktheid bezitten voor de betrek
king van gemeente-ambtenaar, eerst na eenige erva
ring wordt hij een geschikt ambtenaar. Zoo is het
ook mot een gemeenteraadslid. Men kan daarvoor
geschiktheid bezitten, toch behoeft men eenigen tijd
om een geschikt raadslid te zijn. En hoe minder
men nu ernaar streeft als volkstribuun op te treden
en hoe meer men tracht zich met anderen te ver
staan en van hunne voorlichting te profiteeren, hoe
spoediger men zich in de belangen der gemeente en
de beste wijze om die te behartigen, inwerkt.
Maar indien men als vier nieuwelingen gaat com-
plotteeren en sunenspanuen, zonder samenwerking
te zoeken met de overige leden, kan er nimmer
eenig resultaat verkregen, en zou het goede dat
men zich voorstelt niet bereikt worden.
Het is jammer dat door deze wijze van optreden
in de eerste vergadering van eenige beteekeais meer
de personen dan de door hen behandelde zaken zelf'
de aandacht trokken en dat daardoor wel wat ver
loren ging van de belangrijkheid der aangeroerde
gemeente-belangen.
Wij twijfelen er niet aan of de heeren Janssen,
v. d. Peijl, Temperman en v. d. Leeuw zullen als
voorstanders om de publieke zaak publiek to behan
delen, het ons niet euvel duiden, dat wij hun eerste
optreden in den Raad ook publiek bespreken. We
hebb°n enkele maauden geleden met kracht voor
hunne verkiezing geijverd, en we hebben nog vol
strekt geen reden ona daarover berouw te koesteren,
on dit te minder, omdat van hen, die ze vervingen,
met uitzondering van den heor Lambrechtsen nooit
eenige kracht is uitgegaan. We blijven derhalve
hunne woorden en daden met belangstelling volgen,
in de hoop, dat ze meer en meer zullen beseffen,
dat beleid eene onmisbare deugd is, vooral in een
openbaar ambt. Ea tot dat beleid dient iu de eerste
plaats gerekend te worden, dat ze zich niet als eene
afzonderlijke groep stellen tegenover, maar veeleer
door overleg samenwerking zoeken met hunne mede
leden, om, wanneer ze straks wellicht komen met
voorstellen, die grooto belangen gelden, met te meer
kans op succes te pogen andoren voor hunne in
zichten te winnen.
GOES, 4 November 1895.
Bij kon. besluit is, met ingang van 1 dezer,
benoemd tot commies der telegraphie 4e kl. J. A.
Polderman, thans telegrafist.
De heer S. E. vanNooten, te Schoon
hoven, wien do Oranje-NaiSau-ordo werd verleend,
j herdacht Zaterdag den dag, waarop hij voor 60 jaren
aldaar als boekhandelaar-uitgever zijn loopbaan begon.
De jubilaris is 83 jaar oud.
£&olajnsg>Iaat. Vrijdag 11. hielden de leden der a f-
deeling »Noord-Beveland" van Volks
onderwijs ia het café van deu h«er Coomans
hunne najaarsvergadering. De Voorzitter heette allen
welkom, inzonderheid den heer F. A. Kloppert,
civiel-ingenieur alhier, als geïntroduceerde aanwezig,
en hoopte, dat ook hy zich geanimeerd mocht ge
voelen lid te worden.
Naar aanleiding van het bedanken van den heer
0. C. Coomans, thans te Goes, herdacht de Voor-
1 zitter diens vele verdiensten voor de jeugdige af-
deeling en werd door de vergadering besloten deu
afgetreden volyverigen secretaris zoowel als mevrouw
Coomans haren dank te betuigen voor al hstgeen
zij in zake 't volksonderwijs alhier verricht hadden.
Aan den heer Coomans zal steeds vrije toegang tot
de vergaderingen aangeboden worden.
Het praeadvies van het bestuur omtrent hot voor-
etel van den heer J. Sturm, in de vorige vergade
ring aangehouden, om n. 1. door geschenken het
trouw bezoeken der herhalingsschool t§ bevorderen,
was om verschillende redenen ongunstig. Door de
vergadering werd besloten de subsidie van het Nuts-
departeinmt Noord-Beveland" uitsluitend t© be
stemmen voor de aanmoediging van trouw school
bezoek der dagschool, vooral ook om het beteekenend
succes, dat blijkens de statistiek van 't schoolver
zuim van gepassoerden winter de uitreiking der
belooningen gehad heeft. Nog werd besloten, evenals
varLdoo jaar, zoo mogelijk een algemeen schoolfeest
aau uie uitreiking te verbinden, waartoe de mede
werking der ingezetenen alhier wederom zal inge
roepen worden. Aan het bestuur werd de regeling
van het gecombineerde schoolfeest opgedragen.
De heer Kloppert besprak de groote wenschelijk
heid eener voorbereidingsklasse tot de lagere school,
één uitmakende met de gewone school, zooals dat
in verscheidene gemeenten in Holland geregeld is,
waardoor het gemis eener bewaarschool alhier ge-
doeltelyk zou opgeheven worden. Daarover ontspon
zich een geanimeerde discussie. Sommigen wenschten
liever eene goed ingerichte bewaarschool. Om 't groote
bölang dezer zaak werd de verdere bespreking tot
de volgende vergadering uitgesteld.
Bifcts. Alhier doet zich een ernstig geval van
febris typhoïdeabij een elfjarig jongetje voor.
De M. Ct. verneemt dat Vrijdag 11. het nieuwe
stoomschip Print Hendrik, van de stoomvaar t-
maatsehapptj »Z e 0 1 a n d" aan de Clyde met
succes heeft proef gestoomd.
Het schip zou gisteren van de Clyde vertrekken
om dan in den loop der week tusschen Vlissingen
en Queenboro de officiëele proeftochten te houden.
De aflevering geschiedt na gehouden proeftochten
tusschen Vlissingen en Queenboro.
Onder hst opschrift »Landbouw op anti
revolutionairen grondslag", schrijft het
Vaderland
»Een interessante, zelfs aangename, doch aan den
anderen kant bedroevende lectuur levert het verslag
over Nederlands handel met Engeland op van onzen
consul-generaal te Londen, voor eenigen tijd ver
schenen in de consulaire verslagen en berichten.
Een duidelijk beeld wordt daarin ontrold van den
reusachtigen Eogelschen handel en van den onder
nemingsgeest, den practischen zin, maar ook den
eigenaardigen vaderlandslievenden trots der Britten.
De droevige zijde van dit tafereel is de voortdurende
achteruitgang van Nederlands aandeel aan dien han-
delsomzet, ten gevolge van onze achterlijkheid, onze
langzaamheid, ja zelfs vau eigenzinuig© en nog min
der oorbare praktijken. In boterinvoer, gelijk in
invoer van vleescb, heeft Denemarken ons over
vleugeld, de kaas hebben de Veresnigde Staten en
Canada ons afgesnoept, in aardappelen doen de
Kanaaleilanden, Bslgië en Duitschland ons een enorme
concurrentie aan, in groenten en vruchten gaat de
invoer van de Kanaal-eilanden en Frankrijk sneller
dan de onze vooruit.
Het treurige verschijnsel heeft ook onze collega
De Hollander mot droefheid geslagen en aan het
mijmeren gezet over de oorzaken, gelijk over de
middelen vau redres. En zij heeft gevonden, dat het
beter ging, toen onze boeren nog Calvinisten waren
en nog niet van die Wageningsche en andere theo
retische wijsheid hadden geproefd. Het geneesmiddel
ligt voor de handde boeren moeten weer practisch
en Calvinistisch worden.
Deze vernuftige vinding wordt toegelicht met
het voorbeeld van Denemarken, dat, ons de baas is
geworden. Niet zeer schlagend. Want zoo iets den
Deenschen boerenstand en de Deensche zuivelindus
trie en veefokkerij onderscheidt, dan is hst juist
