1895 N°. 127.
Zaterdag 26 October.
82slc jaargang.
HAAR FEESTDAG.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; niet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Adverteniiën voor dit blad
amgenomen bjj de heoren Nijqh Va.n Ditiiau te Botterdam o» vorder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaartlom-s.
De prijs der gewone advertentiön ia van 1-5 regels 50 cent, eiken regel mser 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- on doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dank retr: gingen worden van 110 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen o~j. eu vormeldmg van liefdegaven 5 cent per regel.
Iiusesatiüag' v«s» «dvesréffitttïtf?» 2 wtvem op «flag: der ultffW*»
GOES 25 October, 1895.
Aan de loting voor de Nationale
Militie zullen voor de gemeente Goes a. s. Maan
dag 65 personen deelnemen. Hiervan hebben er 86
reclames opgegeven, en welgebroken 8, broeder-
dienst 19, eenigo zoon 4, in dienst 2, te klein en
gebreken 1, te klein en broederdienst 1, in dienst
en broederdienst 1.
Aan het jongste examen te 's-Gravenhage voor
klerk bij de post,- en telegraphie is deelgenomen
door 59 eandidaten. Geslaagd al» no. 5 der ranglijst
mej. C. F. van Schelven van Goes.
Men meldt ons uit ?4oord-ISevelaMii
Van goederhand vernemen wij, dat met den cur
sus in hoefbeslag in Zeeland, door bet Kijk,
de Provincie en de Zeouwsche landbouwmaatschappij
gesubsidieerd, voor de afdeeling Noord-Beveland,"
wat de theoretische lessen betreft, op Zaterdag 9
November a. s. in een der schoollokalen te Kort-
gene, daartoe welwillend afgestaan, een aanvang zal
gemaakt worden. In 't geheel hebben zich tien leer
lingen aangemeld, die het theoretisch onderwijs van
den heer J. A. de Graaff, prov. veearts te Kortgenn,
zullen ontvangen.
Weldra zal er een onderwijzer, die in al de af-
deelingen practisch onderricht zal geven, door de
Maatschappjj van Landbouw in Zeeland benoemd
worden.
Eene vergelijking van de Standaard.
Omtrent de invoering van kiesplicht schrijft dat
blad
Tot schieten kan men dwingen, tot raken niet.
Niet over het goede scbot, alleen over het schot
heeft de pelotonskommandant macht.
En zoo ook hier.
Niet tot goed kiezen, maar wel tot kiezen moet
de Overheid in uw stelsel dwingen kunnen.
Stemmen zonder kiezen is toch het geweer aan
leggen, zonder dat het afgaat.
Stemmen èn kiezen is aanleggen en vuren.
Stemmen en goed kiezen, is aanleggen, vuren en
raken.
Men schrijft aan het Z. Dgbl. nit Oostkapelle:
De heer jhr. W. M. de Jonge van Ellemeet, burge
meester alhier, en eigenaar van de bij zijne buiten
plaats liggende Oranjebossohen, ter grootte van 45
Hectaren, wenscht van de regeering af te koopen
het aan het Domein bestuur behoor end
j a c h t r e c h t in die bosschen.
Een paar Eugelschen, die ten vorigen jare door
bemiddeling van den Engelschen vice-consul, den
heer P. de Brugne te Middelburg, eönige jachten
op Walcheren aan hot domeinbestuur en anderen
behoorende, voor veel te veel geld hebben gepacht,
hebben de lucht gukrogon van hetgeen de heer De
Jonge van Ellemeet wilde, en, vermoedelijk omdat
deze bosschen tusschen hunne jachtvelden liggen, is
namens hen aangeboden aan het bestuur der domeinen
bedoeld jachtrecht voor 10 jaar te pachten tegen
f300 'sjaars, eene som ver boven do waarde.
Het jachtrecht in die bosschen is sedert jaren ge
pacht door de familie De Jonge van Ellemeet en de
faisanton in die bosschen, zijn er door die familie
ingebracht, zoodat het begrijpelijk is, dat de tegen
woordige eigenaar er prijs op stelt om het jachtrecht
af te koopen tegen de werkelijke waarde en dat niet
3)
FEÏÏILLETOM.
Naar het Duitsch.
Mijnheer Möbius snorkte nog altijd, toen zijne
vrouw den volgenden morgen ontwaakte en als altijd
zachtjes, bijna onhoorbaar, opstond. Ze was altijd
het eerst uit bed, en terwijl mijnheer Möbius zorg
vuldig zijn toilet maakte, ging zij de meid na bij
het in orde brengen der woonkamer, want mijnheer
Möfius kon geen wanorde en geen stof verdragen.
Ook zette ze altjjd zelf de koffie voor het ontbijt
Maar dezen morgen besteedde mevrouw Möbius
toch bjjzondere zorg aan haar toilet. Zij deed een
uog tamelijk nieuwe peignoir aau, waar ze zeer
zuinig op was geweest, zette een mutsje met paarsche
linten op en strikte een doekje van witte kant om
den hals. Toen bekeek ze zichzelf eens in den spiegel
en waarlijk, ze moest lachende ijver, dien
ze bij die voorbereidingen had ton toon gespreid,
hadden een blosje op hare wangen getooverd. Als
ze maar een klein beetje geluk had gekend, zou ze
or stellig niet zoo dor en verschrompeld uitzien
De meid sloeg vol verbazing de handen in elkander'
»Wat ziet u er netj°s uit, mevrouw I"
kan tegen een waarde, gebaseerd op bet bedrag, dat
I een of meer rijke Engelschen voor zijn of bun genot
j willen weggooien.
De heer G. Boogaart, te Middelburg, is door de
I regeering aangesteld om de waarde van dat jacht
recht te taxeeren.
Aan de suikerfabrieken te Bergen-
o p - Z o o m zijn de werkzaamheden op nieuw ge
staakt moeten worden. Door het doorsteken van
een dam aan de Stappen, een groote waterplas bij
Eescheu, was er toevoer gekomen van water, doch
dat. is thans geheel opgebruikt.
Twee fabrieken liggen nu geheel werkloos, en
wanneer er niet veel en overvloedige regen komt,
zal men do campagne moeten eindigen, omdat alle
hulpbronnen thans zijn uitgeput.
De schade is moeielijk te berekenen, want millioe-
nen kilo's bieten liggen opgestapeld en kunnen niet
verwerkt worden. Men zal die later moeten vervoe
ren, om ze elders fijn te malen. Honderden werk
lieden missen thans hnn verdiensten, waarop zjj
gerekend hadden.
Het Centrum sluit zich van heelerhart aan bjj
hetgeen het weekblad de Amst. schreef naar aan
leiding der collecte voor de oud-strijders
Het blad zegt
Hij, dia deze quaestie in de Kamer aan de orde
stelt en tot 6en bevredigende oplossing weet te
brengen, zal, meent het blad, daarmede een goed
werk verrichten. Het is tijd, méér dan tjjd, dat
eindeljjk het lot onzer behoeftige oud-strijders eens
worde verzekerd. Financiëele bezwaren kunnen noch
mogen hier gelden.
Onze dankbaarheid jegens en onze verplichting
aan de oud-strjjders vorderen het gebiedend, terwijl
tevens de menschelijkheid hare rechten doet spreken.
Maar er is meer. Er 6taat hier een beginsel op
het spelDo zin van hot patriotisme zal er niet
bij winnen, wanneer daar gewezen wordt op het,
door kommer en ellende, jammerlijk uiteinde van
zoovele grijsaards, die als jonge mannen hun leven
voor de eer des vaderlands veil hadden.
De minister van marine brengt ter kennis van
belanghebbenden dat voor artsen, Nederlander
zijnde, die den leeftjjd van dertig jaren niet hebben
overschreden, de gelegenheid bestaat om als officier
van gezondheid 2e klasse bij de zeemacht te worden
aangenomen, onder verplichting het Rijk minstens
gedurende acht achtereenvolgende jaren in die be
trekking te dienen en onder genot eener premie van
f 5600, uit te betalen bij de in dienst treding.
Zie verder de Stct. (no. 250)
De N. R. Ct. opmerkende dat wij niet ver
meer vorwjjderd zijn van het tjjdstip, 1 Januari
1896, waarop de Staat tot een nieuwe con
versie zijner voormalige 4 pets. schuld bevoegd is,
onderzoekt de vraag, hoe dia conversie moet worden
geregeld. Volgens haar oordeel, zal het nieuwe fonds
steeds aflosbaar moöten zijn en 3 pet. rente moeten
dragen. Zoo dit type gekozen wordt, zal de geheide
zaak glad kunnen afloopen, zonder tusschenkomst
van bankiers. Daarin is een groot voordeel gelegen.
De Staat mag zich niet onttrekken aan het nemen
van den maatregel dor conversie, al is dat voor velen
een harde maatregel, maar hij zorge hiervoor, dat
al de baten, die de conversie oplevert, aan de schat
kist ten goede komen. Makelaars-provisiën zjjn nooit
Mevrouw Möbius glimlachte, legde een schoon
servet op de tafel, kreeg twee kopjes van het mooie
servies, dat ze vijf-en-twintig jaar geleden van hare
bloedverwante als huwelijksgeschenk had ontvangen,
en het zilveren melkkannetje en een dito suikerpot.
Toeu stond ze een oogenblik te peinzen, en dan
haalde ze uit de bloemenmand een pot met reseda's,
die ze midden op de tafel zette. Ze neuriede daarbij
een liedje uit den ouden tijd, heel zacht en bescheiden,
alsof ze bang was voor hare eigen stem.
Heerel mevrouw, er verjaart toch niemand van
daag vroeg de meid.
Neen, neen, kom maar gauw mede naar de
keuken om de koffie gereed te maken en het
brood zal ik zelf wel roosteren, dan is het lekker
knappend
Mevrouw Möbius trippelde voor de meid uit naar
de keuken, en de heldere winterzon scheen in vollen
glans op de feestelijk versierde tafel, spiegelde zich
in het zilveren kannetje, schitterde bijna door de
fijne porseleinen kopjes heen, vergulde de takjes der
reseda, die ze anders vlak voor het raam zag staan,
en zond zelfs een breede lichtstreep naar de oude
photographie aan den muur. Dat leek ook wel een
soort van felicitatie.
Mevrouw Möbius kwam met een mooi geschilderd
bord vol heerlijk bruingeroosterde snoetjes brood
en de meid droeg het zilveren blad met de porseleinen
l te ontgaan, doch zij böhoeven niet overmatig te
wezen. Bankierswiusten echter zijn wel degelijk te
I ontgaan, wanneer de zaak met beleid wordt uitge-
voerd en eene rente wordt toegezegd, die onder de
tijdsomstandigheden bevredigend wordt geacht. Volgt
de Regeering dezen weg, dan zal datgene, wat voor
velen zoo pijnlijk is, niet tot verrijking strekken
van enkelen, van buiteulanders misschien. Engeland
heeft voor eenige jaren eene veel grooter© conversie
zonder bankiers tot stand gebrachtook die welke
thans iu Nederland aanstaande is, kan op deze wijze
gelukken, bij de keuze van een 3 pcts.-fonds.
Wat de aflossing betreft zou de N. R. Ct. allo
bepalingen betreffende schulddelging willen vervan
gen door é*n enkel wetsartikel van ongeveer dezen
inhoud: ♦Jaarlijks wordt eene som van f3,000,000
(vermeerderd mot de gelden, die jaarlijks uit de
geldmiddelen van Nederlandsch-Indië tot amortisatie
der schuld van 1887 in de schatkist worden gestort)
tot schulddelging aangewend. Van deze bepaling
kan bjj de wet worden afgeweken."
Men voege daar dan bij, dat de bepaling eerst
in werking treedt op 1 Januari 1900, het tijdstip
waarop de geweren gereed en vermoedelijk de uit
gaven voor spoorwegen, Rotterdamseken Waterweg
en Maasmond wel beëindigd zullen zijn. De begroo
ting wordt dan heel wat vereenvoudigd. Hot tekort
is nu geraamd op f7,500,000, welke som, daar de
begrooting gewoonlijk f 3,000,000 medevalt, op
f4,500,000 is te stellen. Wordt de rente der schuld
van f373,312,800 met een half percent verlaagd,
zoo wint menf 1,866,590
Voor aflossing is uitgetrokken (ou-
gerekend wat Indië daartoe bijdraagt) 3,092,900
Tezamen f 4,959,490
zoodat het tekort van 4 i/s millioen voor een over
schot van f 450,000 plaats maakt, nadat alle gewone
of buitengewone uitgaven, inclusief' de geweren, uil
de gewone middelen zijn gedekt.
Wat kan daar tegen zijn vraagt de N. R. Ct.
Amortiseeren is uitmuntend, maar ainortiseeren en
leenen, of amortiseeren, terwijl men tegelijk eenige
millioenen aan uitgaven onder de buitengewone
rangschikt, is kwalijk te verdedigen. Het geeft slechts
omslag, verwarring, en in slechte tijden geldelijk
verlies. Laat de verplichte aflossing als regel bestaan
maar laat zij geen contractueele verplichting blijven
en de wetgever tegenover derden bevoegd zijn om,
zoodra het eene tastbar» ongerijmdheid is de aflossing
voort te zetten, haar tijdelijk te schorsen.
Nu er allerlei plannen worden gemaakt in
verband met het aanvaarden der regeering door
koningin Wilhelmina, geeft in het U. D. iemand
in korte trekken de volgende beschrijving van de
feestelijke inhuldiging van koning
Wji 11 e m 111 in 1849:
Natuurlijk was do stad Amsterdam, waar de
grondwet voorschrijft dat de inhuldiging der ko
ningen plaats heeft, feestelijk getooid en was de
geheele bevolking op de been. Het hoofdmoment
der plechtigheid was de eedsaflegging iu de Nieuwe
kerk, voor zoo'n gelegenheid echter alleen toeganke
lijk voor de bevoorrechten. Maar de msnigte ver
genoegde zich met eene standplaats op den Dam,
in de hoop deu koning te zien bij zijn tocht van
het paleis naar de kerk of bij zjjne terugkomst. Op
het ruime plein geen plekje onbezet, en een onop
houdelijk gedrang om naar voren te komen. De
koffiekan.
Nog een spiegeldacht de zon en ze keek fluks
in het blad.
Hoe klopte het. hart van die arme, kleine mevrouw
Möbius 1 Nu was alles even mooi eu feestelijk, nu
zou hij toch wel dadelijk begrijpen, wat voor dag
het heden was Ze had het hem wel gemak
kelijk gemaakt om het te raden, maar dat kwam
er niet op aau, en hij zou haar zeker dankbaar
zjjn en zich misschien zelfs wel een beetje schamen,
dat hij er uit zichzelf niet eerder aan gedacht had.
Mijnheer Möbius kwam langzaam en op zijn ge
mak de kamer binnen.
Morgen," zeide bjj koeltjes.
Mevrouw Möbius verloor reeds weder allen moed.
Goeden morgen," antwoordde ze beschroomd.
Zo schonk een kopje koffis voor hem in, maar
hare hand beefde zoo erg, dat het deksel van de
kan rinkelend op de tafel viel.
Wat bon je toch onbeholpen," bromdo mijnheer
Möbius. Hij schonk wat room in do koffie, doopte een
sneetje brood in het kopje en greep werktuigelijk met
de linkerhand naar de plaats, waar de courant ge
woonlijk lag. Waar is de courant vroeg hij, de
wenkbrauwen fronsende.
De courant de courant ik stot
terde mevrouw Möbius, terwijl ze met ijskoude handen
^aar kopje omklemde.
huizen in den omtrek vol toeschouwers achter de
venster» en op de daken, en voorts opgepropte tri
bunes, voor die gelegenheid opgeslagen.
Te voet begaf de koning zich, loopendo onder
een baldakijn, van net paleis naar de kerk. Een
schitterende, indrukwekkende optochtkroon, zwaard
en rijksappel op kussens gedragen, en een stoet van
hovelingen en hoogwaardigheidsbekleeders in mooie
kleer-m en uniformen. Een mise-en-scèn©, waaraan
de opper-eereinoniemeester alle zorgen had besteed.
Zoodra de plechtigheid in de kerk was afgeloopen,
zag men wapen-herauten te paard onder de menigte
verscbjjneu, uitgedost in middeleeuwsche kleedij, die
met luider stem verkondigden, dat de inhuldiging
had plaats gehad en vervolgens gouden, zilveren en
bronzen gedenkpenningen onder do menigte strooi
den. Dat werd herhaald in verschillende deelen der
stad, werwaarts de herauten zich in draf begaven.
Hoe er gegrabbeld werd en gevochten om zoo'n
penning machtig te worden 't ging bij doodslaan
af, en de herauten moesten door dragonders beschermd
worden.
Van die gedenkpenningen maakta zich spoedig
de industrie meester. Zij werden nog dagen achterna
langs de straat te koop aangeboden en brachteu
veol geld op.
Des avonds van den inhuldigingsdag was het
groot feest te Amsterdam. De geheele stad geïllu
mineerd, in samenwerking van gemeentebestuur en
burgerij. Een glanspunt van die illuminatie was de
verlichting van de ♦Hooge Sluis" over den Amstei
(toen nog werkelijk eene hooge sluis)daar waren
o. a. reusachtige piramiden van vetglazen opgericht.
Op het IJ vóór de stad een prachtig waterfeest
duizenden geïllumineerde vaartuigen, o. a. een drie
master, langs alle lijnen der tuigage behangen met
illumineerglazen. Tot slot van dit waterfeest een
groot vuurwerk.
Den geheelen avond reed de koning met de
koningin en al de prinsen en prinsessen van zijn
huis in open rijtuigen door de stad, zich overal aan
de feestvierende menigte vertoonende en overal met
groote geestdrift begroet.
Teekenen wij hierbij nog aan, dat voor grootsche
dingen als nu ontworpen worden, toen de tijd van
voorbereiding ontbrak.
Verleden week Donderdag heeft de minister
van financiën, de heer Sprenger van Eijk,
te zijnen huize een val gedaan, waardoor een zeer
pijnlijk ongemak is veroorzaakt aan den linkerarm,
dien Z.Exc. thans genoodzaakt is in een band to
laten rusten. Dezer dagen verscheen do minister
niet aan zijn departement.
Kerkelijke Zakeri eis Ostóerwijs.
Doopsgezinde gemeente. Godsdienstoefening op Zon
dag 27 Oct., des voormiddags 10 uren, door ds. S.
do Waard, van Utrecht.
Bedankt voor bet beroep bij de Ned. Herv.
gem. te Domburg (Zeel.) door ds. W. Voors te
Kuinro.
Bij Kon. besluit is benoemd tot leeraar aan
de R H. B. school te Middelburg, A. Picnot, thans
leeraar aan do R. H. B. school te Groningen.
Bjj hot examen vrije- en ordooefeningen te
Dordrecht is geslaagd dhr. D. H. C. Ittmann Jr., te
Goes.
In den vroegen morgen moet ik me waarachtig
al boos maken," pruttelde mijnheer Möbius, >en je
weet toch, hoe slecht dat voor mij is. Iedere erger
nis werkt dadelijk op mijn maag. Het is wezenlijk
ongehoord, zooals je voor mij zorgt
Maar Andreas
Daar valt niets te Andreassen het is zor
geloosheid, en daarmee uit en zeg eens, hoe
kom je er toch toe om dien vervelenden bloempot
daar te zetten een menech krijgt hoofdpijn al
leen van de geur. Wil je me dan met alle goweld
ziek hebben
Mevrouw Möbius gevoelde dat het met harezelf-
beheersching gedaan was, dat het verdriet haar de
keel toekneep, en dat hare lippen zenuwachtig be-
onnen te trillen. Hg had het dus toch vergoten l
♦Andreas weet je het dan niet m89r
vandaag voor vijf-en-twintig jaar
Wat is er toen gebeurd?" vroeg mijnheer Mö
bius nog altijd knorrig, terwijl hij een tweede sneetje
brood in zijn kopje doopte.
♦Wat, weet je dat niet meer? Wel
toen was het onze trouw onze bruiloft."
Mijnheer Möbius leuude achterover in zijn stoel
en kneep de oogen toe. j>De hoeveelste is het van
daag? De achttiende Februari, juist dus
vandaag vóór vgf-en-t,wintig jaar wel, wel, wat
gaat die tijd toch vlugl"
