1895 N°. 122.
Dinsdag 15 October.
82sle jaargang.
LOTING
NATIONALE MILITIE
Uurwerken der Gemeente,
Personeele Belasting,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen ea Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmas te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaai ders.
InaeadLad van advertentiën vóór 3 «ren op den dag der uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cfci
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Voor de tweede maal wordt bekend geiuaskt dat de
VOOR DE
VOOR DEZE GEMEENTE
door den heer Commissaris der Koningin is bepaald op MAAN
DAG den 28 October IS95, des voormiddag* te negen uren,
te Goes, en dat die zal plaats hebben in de ZAAL BOVEN
DE KOOPMANSBEURS.
De lüilitieplichtigeo wordeu opgeroepen teil gesteldea dage,
ure eu plaatse daarbij tegenwoordig te zijn, en redenen van
vrijstelling hebbende wegens brooderdienst of eenige wettige
zoon, op Woensdag 23 October a s. ter Secretarie der ge
meente daarvan opgaaf te doen, teneinde intijds de bewijzen
en getuigschriften tot vrijstelling te kunnen aanvragen en
opmaken.
Goes, den 12 October 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W. HAMER
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Het OPWINDEN en ONDERHOUDEN, alsmede het e'en-
maal 'sjaars SCHOONMAKEN van de
voer den tijd van zeven jaar, ingaande den 1 Januari 1896,
zal aaubestoed worden op Zaterdag den 26 October a. s. des
namiddags te éeu uur ten Readhuizo alhier.
De voorwaarden liggen ter lezing, gedurende eiken werkdag
van des morgens 9 tot des middags 2 uren, ter secretarie der
gemeente.
Goes, den 12 October 1895.
Burgemeester en Wathouders van Goes,
J G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De belanghebbenden worden herinnerd aan de sappletoire
aangifte voor de
bij uitbrai liug, vermeerdering, verwisseling of het aanschaffen
van vooi werpen der grondslagen van die belasting en zulks in
de tweede helft dezer roiai.d, kunnende daarvoor een biljet ter
invulling bij deu ontvanger worden afgehaald.
Goes, den 12 October 1895.
Burgemeester en Wethouders ran Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Algemeen Overzicht.
De gebeurtenissen in Turkije vragen in de eerste
plaats onze aandacht, omdat bet, niet alleen in de
hoofdstad van dat laud, maar ook in vele andere
gedeelten van het rijk verre van rustig is geweest,
en het meer en meer aan den dag treedt, dat zonder
inmenging der mogendheden de orde daar niet blij
vend kan worden hersteld. De Christenbevolking,
die eerst in Armenië zelf, zooals men weet, aan zulk
een afschuwelijk bloedbad heeft blootgestaan, is thans
ook in Turkije zelf blijkbaar niet meer veilig, en
reeds in ons vorig overzicht maakten we melding
van ernstige ongeregeldheden, die te Konstantinopel
hebben plaats gehad.
Er wordt nu veel geschreven over de vraag, of
in dezen de Armeniërs dan wel de Turken den op
stand zijn begonnen. Ons dunkt, dat dit tot de
hoofdzaak weinig afdoet. Het feit blijft toch bestaan,
dat de overheerschend sterke Mohammedaansche be
volking den Christenen slecht gezind is, en hen
vervolgt en bemoeielijkt waar ze kan. Dit feit dateert
niet van deze of de vorige week, maar het heeft
bestaan misschien door alle tjjden heen, en al mogen
nu ditmaal misschien de Armeniërs, die eene vrede
lievende betooging heetten te zullen houden, maar
die feiteljjk gewapend waren, ditmaal onverstandig
zijn opgetreden, zij hebben slechts gehandeld onder
den indruk van de tallooze vervolgingen, waaraan zjj
en hunne geloofsgenooten in Turkije altijd blootstaan.
Intusschen, de zwakke Christenbevolking daar is
zelf niet bij machte om zich recht te verschaffen of
ook maar zichzelf de noodige veiligheid te verzeke
ren en daarom moeten de Europeesche mogendheden
wel tusschenbeiden komen. Ze hebben dit dan ook
in de afgeloopen week weder gedaan in eene ge
zamenlijke nota, waarin aangedrongen wordt op
krachtige maatregelen tot herstel van de rust, op
bestraffing van hen, die schuldig zijn aan de gepleegde
moorden, en op beveiliging der Christenbevolking.
Men kan dit echter licht vragen, desnoods eischen,
maar of de Turksche regeering bij machte zal zijn
eraan te voldoen is eene andere quaestie. Niettemin
is het optreden der mogendheden toch loffelijk, en
vooral Engeland neemt eene flinke en krachtige
houding aan. Het is te verwachten, dat Lord Salis
bury van geen toegeven zal willen weten, en dat
hg zal blijven protesteeren tot alle eischen door de
Porte volkomen zijn ingewilligd.
Het tweede belangrjjke nieuws, dat we ditmaal
te vei melden hebben, is de inneming van de hoofd
stad van Madagascar door het Pransche expeditie
corps. Generaal Duchesne heeft na een schitterend
gevecht den SOsten September Antananarivo bezet,
en reeds den volgenden dag zijn de onderhandelingen
over deu vrede begonnen. Zij werden nog dienzelfden
dag ten einde gebracht, onder voorbehoud natuurlijk
van de goedkeuring der Franscbe regeering. De
voornaamste bepalingen zijn, dat het protectoraat
van Frankrijk over Madagascar zal verscherpt wor
den, dat de koningin zal gehandhaafd blijven, doch
dat de eerste minister (tevens haar echtgenoot) zal
worden verbannen.
Het valt licht te begrijpen, dat deze gunstige
afloop der expeditie voor de Fransche regeering een
dubbel succes is, want vermoedelijk zal zij nu van
heel wat lastige interpellatiën bevrijd zijn, wan
neer straks de Kamer bijeenkomt. En wanneer nu
nog het bericht bewaarheid wordt, dat ook geen
nieuwe kredieten voor de expeditie zullen behoeven
te worden aangevraagd, dan kan het tegenwoordige
kabinet met heel wat meer gerustheid de toekomst
tegemoet gaan dan enkele weken geleden.
Dit laatste kan niet gezegd worden van het
Spaansclie ministeri6-Canovas, dat nog altijd in
groote rnoriel ijk heden zit ten opzichte van Cnba.
Thans heeft de regeering den admiraal Navarro be
noemd tot commandant van het Spaansche eskader
in de Cubaansche wateren, en men hoopt, dat onder
leiding van dezen verdienstelijken zee-officier in de
eerste plaats een einde zal worden gemaakt aan den
nog altijd voortdurenden clandestienen uitvoer van
wapenen uit de Vereenigde Staten naar de provin
ciën waar de opstandelingen de baas zjjn. De regee
ring heeft groote verwachtingen van het beleid van
admiraal Navarro, maar dit koesterde ze eveneens
omtrent dat van maarschalk Martinez Campos, en
tot nog toe kan niet worden gezegd, dat deze aan
die verwachting heeft beantwoord.
In de volgende maand zullen nu weder 25.000
man naar Cuba worden gezonden, de laatste troepen,
die nog beschikbaar zijn. Dan zal derhalve maar
schalk Campos den opstand met de hem ten dienste
staande middelen moeten trachten te bedwingen.
Mocht hem dit niet gelukken, dan zal het ministerie-
Canovas moeten aftreden, want het wil van geen
toenadering tegenover de opstandelingen weten. Een
ander ministerie staat te dien opzichte natuurlijk
vrjjer, en kan derhalve tot onderhandelingen met de
miost-eischende fractie der oproerige Cubanen over
gaan.
Ook het Oosten rij ksch-.» ministerie-Badeni gaat
al dadelijk eene moeielijke toekomst tegemoet, aan
gezien de Duit8ch-liberalen besloten hebben hun
eisch tot kiesrechtuitbreiding in zeer vooruitstreven-
deu zin te handhaven, aan welken eisch de premier
natuurlijk niet kan voldoen. Maar daardoor mist hij
tevens de vereischte meerderheid om althans ten
opzichte van het kiesrechtvraagstuk tot eenige be
slissing te geraken.
De Italiaansohe generaal Baratieri, die thans
te Antalo is aangekomen, heeft nog geene ontmoeting
gehad noch met Ras Mangascha, noch met koning
Menelik, maar men schijnt bevreesd, dat deze beide
vijanden zich zullen vereenigen om te samen den
Italianen weerstand te bieden. Dit wil natuurlijk
Baratieri verijdelen, en daarom rukt hij zoo snel
mogelijk voorwaarts.
In Ruinenië is een ministriësle crisis uitgebro
ken. De minister van Bnitenlandsche Zaken Carp
heeft reeds eenigen tgd geschil met zijne collega's
over de aanstaande kamerverkiezingen, eu hij wilde
daarom zijne portefeuille nederleggen. Aangezien
het kabinet-Catargiu den steun van den heer Carp,
die de leider is van een invloedrijke groep, de zoo
genaamde Junimisten, niet kan missen, is het ge-
heele ministerie afgetreden. Koning Karei, die pas
in zijn rijk is teruggekeerd, heeft het ontslag aan
genomen, en zal waarschijnlijk den voorzitter der
kamer Manu met de samenstelling van een nieuw
kabinet belasten.
Op Kreta dreigen ook weder onlusten. De
Christenbevolking op dat eiland heeft Griekenland's
bemiddeling ingeroepen, doch de heer Delyanni*
heeft te kennen gegeven, dat hg niet kan tusschen
beiden komen, en dat het 't best is, dat de Christenen
zich kalm houden. Zulk een antwoord is juist ge
schikt om iemand zjjne kalmte te doen verliezen 1
GOES 14 October, 1895.
Het regeeringsontwerp tot oprichting van
Kamers van Arbeid is bij de Tweede Ka
mer ingediend.
Bg de samenstelling van dit ontwerp is rekening
gehouden, zoowel met de beide wetsvoorstellen,
vroeger door de heeren Sihimmelpenninck v. d.
Oye en Pyttersen ingezonden, maar later vervallen
ot ingetrokken, als met de wenkon en opmerkingen,
waartoe het onderzoek daarvan in de afdeelingen
der Kamer aanleiding heeft gegeven.
Op de vraag of de oprichting van Kamers van
Arbeid van overheidswege wenscheljjk is, antwoord
den de ministers van Justitie en van Waterstaat,
dat wat zich reeds in ons eigen land heeft geopen
baard, voldoende is om naar middelen om te zien
tan einde te trachten, voor zoover de regeering
daartoe bij machte is, eene goede verstandhouding
tusschen patroons en werklieden te bevorderen,
misverstand te voorkomen, voortwoekerend wantrou
wen tegen te gaan, verbitterende geschillen op te
lossen, voor beide partgen noodlottige werkstakin
gen te verhoeden en de overtuiging te vestigen,
dat de belangen van beide partgen niet onverzoen
lijk tegen elkander over staan, maar dat door on
derling overleg en samenwerking maatregelen in
beider belang getroffen kunnen worden.
Een dier middelen acht de regeering gelegen in
de Kamer van Arbeid, eene instelling, die in na
burige rijken, waar zij werd ingevoerd, reeds goede
vruchten heeft afgeworpen.
Die instelling van staatswege in het leven te
roepen is het doel van dit ontwerp.
Na de redenen te hebben aangegeven, die aan
eene regeling bg de wet de voorkeur doen geven,
wordt aan de toelichting het volgende ontleend
De oprichting van een Kamer van Arbeid geschiedt
bij Koninkljjk besluit. Zij wordt opgericht voor
éene gemeente of voor verschillende gemeenten,
waar de behoefte daaraan is gebleken en haar op
richting mogelijk blijkt te zijn.
Het doel, hetwelk mat de Kamers van Arbeid
wordt beoogd, is de bevordering en onderlinge
samenwerking van de belangen van patroons en
werklieden.
Te dien einde wordt aan die instelling opgedragen,
vooreerst het verzamelen van inlichtingen over ar-
beids-aangelegenhedenten andere, het dienen van
advies aan regeering en regeeringscolleges, wanneer
er om wordt gevraagd of de Kamer uit eigen bewe
ging daartoe aanleiding vindt, en eindelijk het voor
komen en vereffenen van geschillen over arbeids-
aangelegenbeden tusschen patroons en werklieden.
Tot de taak der Kamer zal behooren het verzamelen
van inlichtingen over arbeidsaangelegenheden. Is dit
reeds noodig voor de vervulling van het tweede
deel der aan de Kamers van arbeid opgedragen
taak, niet minder zullen de inlichtingen van nut
zijn, indien geschillen over arbeidsaangelegenheden
dreigen en moeten worden voorkomen, of reeds zijn
ontstaan en de Kamer geroepen is die te vereffenen.
Het dienen van advies aan regeering en regeerigns-
colleges.
Het voorkomen en vereffenen van geschillen over
arbeidsaangelegenheden tusschen patroons en werk
lieden.
Het streven naar eene betere verstandhouding
tusschen patroons en werklieden zal inzonderheid
vrucht kunnen dragen, indien het aan de Kamers
van Arbeid gelakt, geschillen tusschen hen te voor
komen en de ontstane geschillen in der minne te
vereffenen. Een zeer belangrijk deel van de taak,
welke de Kamers van arbeid hebben te vervulleD,
is het werk van den Verzoeningsraad.
Te dikwjjls heerscht tusschen patroons en werk
lieden een onderling wantrouwen, dat de beslechting
van geschillen in der minne onmogelgk maakt. De
Verzoeningsraad heeft in de eerste plaats ten doel
het ontstaan van geschillen te voorkomen en de
ontstane geschillen te vereffenen. Aan de beslissingen
van den Verzoeningsraad kan intusschen geen dwin
gende kracht verleend worden.
De eenige maatregel, die ten deze kan worden
toegepast, is van zedelijken aard en bestaat in het
aangeven van de middelen tot verzoening, in het
bevorderen, indien nog noodig, van eene scheids
rechterlijke uitspraak en in het openbaar maken
van de verslagen van den Verzoeningsraad.
Stemt ééne der partijen niet toe in het uitlokken
van eene arbitrage, waar de Verzoeningsraad deze
noodig oordeelde, of weigert, na een zorgvuldig en
onpartijdig onderzoek, de partij, die blijkbaar ongelgk
heeft, tot herstel van de goede instandhouding mede
te werken, dan blijft alleen het beroep op de publieke
opinie over, die, op deze wjjze voorgelicht, eene niet
te miskennen zedelijke macht uitoefent.
In navolging van de ontwerpen der heeren Pyt
tersen en Schimmelpenninck v. d. Oye, zijn de Kamers
samengesteld uit een gelijk getal vertegenwoordigers
van patroons en werklieden. De vertegenwoordigers
van patroons worden gekozen door de kiesgerechtigde
patroons, die der werklieden door de kiesgerechtigde
werklieden. Elke Kamer kan worden verdeeld in
zoovele afdeelingen als er bedrijven of groepen van
bedrijven eene afzonderlijke vertegenwoordiging be
hoeven en behoorlijk kunnen worden vertegenwoordigd.
De afdeeling wordt eveneens uit een geljjk aantal
patroons en vnrklioden samengesteld. Wordt een
Kamer in afdeelingen verdeeld, dan vormt zij den
band tusschen de verschillende afdeelingen.
Met het denkbeeld om de Kamer in te deelen in
afzonderlijke sectiën van patroons en werklieden,
kunnen de ministers van Justitie en Waterstaat zich
niet vereenigen. Zij zijn van meening dat, werden
de Kamers van Arbeid volgenB dat stelsel ingericht,
zij bezwaarlijk zouden beantwoorden aan het doel,
waarmede zij worden ingesteld het bevorderen van
de belangen van de patroons en de werklieden.
We lezen in verschillende bladen, dat zich eene
commissie heeft gevormd, met het doel op den dag
der kroning van H. M. Koningin Wilhelmina als
huldeblijk van het geheele Neder-
landsche volk te onthullen een collectief monu
ment voor het Huis van Oranje. In de circulaire,
verspreid met het doel om giften te verzamelen,
wordt gezegd, dat het gedenkteeken den geheelen
mannelijken stamboom van Oranje zal voorstellen.
De kosten van het monument, dat in een vau
onze hoofdsteden zal verrijzen, worden geraamd op
ongeveer een half millioen.
We kunnen dit denkbeeld moeielgk toejuichen.
Wil men H. M. bij hare troonsbestijging een hulde
blijk van het Nederlandsche volk aanbieden, iets
waarmede wij zeer sympathiseeren, dan gelooven
we, dat het vrjj wat practbcher zou zijn H. M. de
daarvoor saamgebrachte gelden te overhandigen met
het eerbiedig verzoek, dat zjj zelve daarvoor eene
bestemming aanwijst. Het ljjdt geen twjjfel of die
bestemming zal eene hoogst nuttige zijn, ten bate
van eene nationale instelling.
Maar een half millioen te besteden aan de oprich
ting van een monument achten we, in deze tjjden
van krachtig op den voorgrond tredende behoeften,
nutteloos, en daarom verkeerd.
De Staatscourant van heden bevat de koninklijk
goedgekeurde statuten der naamlooze vennootschap
»de Zeeuwsche Landmaatschappij" te
Goes, met een kapitaal groot f 500,000, verdeeld in
10 seriën, elk groot f 50,000, verdeeld in aandeelen,
elk groot f500, waarvan twee seriën zijn geplaatst.
Voor de eerste maal zjjn als commissarissen benoemd
de heeren mr. J. v. d. Lek de Clercq, Ph. M. de
Ronde Bresser, K. J. A. G. baron Collot d'Eacury,
W. F. K. Lenshoek en A. D. de Marez Oijens,
tot gedelegeerd commissaris de heer W. F. K.
Lenshoek en als administrateur de hoer W. A. de
Laat de Kanter.
Het doel der vennootschap isde exploitatie van
door aankoop verkregen bouwhoeven en landerjjen
in de provincie Zeeland.
De opbrengst der Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand Sept. 1895,
bedraagt totaal f 10.401.848,17 i/g, overjdozelfde maand
in 1S94 f 10.601.976,56i/2.
De opbrengst over de eerste negen maanden van
1895 bedroeg f83.538.727,01 tegen f 82.365.231,75 i/a
over de eerste negen maanden van 1894.
DeJ afdeelingen van de Tweede Kamer zijn
Vrijdag niet gereed gekomen met het onderzoek
der Staatsbegrootingen zullen dus Dins
dag haar werkzaamheden voortzetten.
De openbare vergadering voor de aan
de orde gestelde onderwerpen is nu bepaald op
Woensdag voormiddag elf uur.
Ingaande 1 Januari 1896 zal door het De
partement van Oorlog, bij de aanbesteding voor de
garnizoenen, gevraagd worden prijsopgave van spek
met en zonder stempel voorzien van den Nederland-
schen Slagershond. Men vraagt twee verschillende
soorten spek, omdat het in den laatsten tgd meer
malen voorkwam, dat het Amerikaanschspek
oneetbaar was, en men nn beproeven wil Hollandsch
spek te doen leveren, wanneer het verschil in prjjs
niet te groot is.
Volgens de berekening van een ambtenaar van
het ministerie zal iedere cent prijsverschil per kilo
gram f 75,000 kosten.
In Agricultural Hall te Londen, waar thans
eene landbouwtentoonstelling gehouden wordt, is
een zonderlinge nieuwigheid te zien. Daar is in
werking gesteld een toestel, waarbij de koeien
kunstmatig gemolken worden. Als die be
werking algemeen toepassing mocht vinden dan dienen
de melkmeisjes naar eene andere bezigheid om te
zien. Aan de tepels van den uier der koe wordt een
caoutchouc buisje bevestigd, dat door opvolgende
samentrekkingen zoo goed mogelijk het zuigen van
een kalf weergeeft.
Die eigenaardige werking kan door handkracht,
stoom of electriciteit te weeg gebracht worden en
door bnisleiding wordt dan de melk in een emmer
verzameld. In elke verzamelplaats is een glazen ge
deelte, zoodat men bij iedere koe onmiddellijk du
