1895 N°. 119.
Dinsdag 8 October.
82ste jaargang.
FEUILLETON.
Koosje Heydemana.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centinet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijöh Van Ditmar te Rotterdam ea verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 fa
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjja
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Iusera«tlng van «dvertentlêxi voor 3 aren op den dag der uitgave»
GOES, 7 October 1 °°5.
In de HaarL Crt. oppert J. E. het denkbeeld
om de stemmingen te doen geschieden niet
met stembiljetten maar met stetopenningen.
Het zou dan op een stembureau als volgt toegaan
De kiezer, die zich aanmeldt, ontvangt van bet
stembureau niet een biljet, doch een penning, een
ge waarmerkten stempenniDg. Hij begeeft zich daar
mede achter een beschot, dus buiten het gezicht van
bet bureau.
In dat beschot zijn zoovele gleuven, waarin hij
zijn penning kan laten afglijden, als er candidaten
zijn, natuurlijk met aanwijzing bij elke gleuf voor
welken candidaat zg geldt. Wil men nu gelegenheid
geven tot bet in blanco stemmen, dan zou nog een
gleuf meer voor de stemmen in blanco moeten aan
gebracht worden. Doet men dit niet, dan zou de
kiezer gedwongen zijn, zijn stem op een der candi
daten uit te brengen.
De contróle ware op deze wijze in te richten
De kiezer, die stemt, bevindt zich achter het beBchot,
het stembureau is er vóór. Aan den kant van het
bureau is een nummerdeur aangebracht, die een
nummer verspringt, telkens als een penning door
een der gleuven afgljjdt. Dat verspringen is dus be
wijs, dat de ééne stem is uitgebracht.
Het kiezen zal veel sneller gaan. De nu voorge
stelde inrichting is nog ai tijdroovend. Het stembu
reau ziet gedurende de verkiezing steeds het getal
voor zich van de ingeworpen penningen, zoodat het
bijna ondenkbaar is, dat het getal penningen aan
het eind niet zou klappen met het getal kiezers, die
gestemd hebben.
En eindelijk: op even eenvoudige wjjze, zou ter
stond na afloop der stemming de uitslag bekend
kunnen zgn. Achter elke gleuf is natuurlijk een bus
geplaatst, waarin de penningen terecht komen. Be
halve de hiervoren bedoelde numeroteurs nu, is
ook elke bus voorzien van een numeroteur, die bet
getal aangeeft van de penningen in de busde nu
meroteurs zijn natuurlijk niet zichtbaar gedurende
de stemming, maar zoodra de stemming afgeloopen
is, geven zij terstond den uitslag aan.
De cijfers, alzoo verkregen, kunnen natuurlijk
daarna gecontroleerd worden door vergelijking met
bet getal penningen in de bussen, en het Dagaan
of er geen valsche penningen bij zijn enz. Veel ge
vaar voor dergelijke onregelmatigheden zal er niet
zijn.
Deze manier schijnt erg eenvoudig, maar we ver
oorloven ods de vraag hoe de kiezer handelen moet
als de verkiezing plaats bec-ft voor meer dan één
persoon tegel jjk
Aan de universiteit te Amsterdam is afgelegd
bet theoretisch geneeskundig examen door den heer
W. v. d. Ham m e.
Het Nutsdepartement Noord-Beveland" beeft
den heer D. Stigter uitgenoodigd eer e voordracht
te komen houden over de muntquaestie.
In de laatste Raadszitting te Zierik-
s e e vroeg een der leden, de beer Van den Bout,
14)
Naar het Duitsch van H. Fohrbach.
>Wafc ziet er bier nu alles netjes en vrooljjk uit!"
zeide hij dankbaar, »en boe smaakvol I Dat hebt gjj
alles zoo beredderd, Koosje! en ge hebt er Z9lf aan
medegebolpen 1" Hij bukte, plukte een viooltje, en
bood bet baar met eene lichte buiging aan. »Voor
uwe moeite. En nu, tot weerziens hedenavond bij
de thee". Hg nam den hoed af en ging been.
Eenige oogenblikken later zat Koosje op baar
kamertje en schreef aan haren verloofdeLieve
Hasso!" begon ze, »bij ons in den tuin zijn de eerste
viooltjes in bloei. Oom Ernst heeft er mij zooeven
een gegeven. Ik
2e legde de pen neder en keek droomerig voor
zich naar het blauwe bloempje, dat ze in een fraai
bloemglas vóór zich op tafel bad gezet.
Toen Koosje op het thee-uur in de woonkamer
trad, was daar de baron reeds en ook Urte met het
zieke kind.
»Ben ik te laat?" vroeg ze.
»Een weinig, maar dat beeft zijn goede reden",
meende baron Ernst. »Uw brief aan Hasso is toch
klaar
2e maakte bet theeblad in orde. »Neen, nog niet",
antwoordde ze verlegen, »ik
»Zoudfc ge mij wel een genoegen willen doen,
Koosje?" viel de baron haar in de rede.
>Hoo kunt u dat nog vragen, oom Ernst. Wat
of de politie wel goed is georganiseerd. Van goede
zijde bad hij vernomen, dat een der agenten sedert
geruimen tijd ziek ligt, en nu de nachtdienst door
slechts 2 agenten wordt verricht. Deze loopen steeds
samen, en nu komt onwillekeurig de gedachte op
»hoe kan onder deze omstandigheden in een gedeelte
der stad voldoende toezicht zjjn Het moet zijn
voorgekomen, dat dezelfde agenten gedurende 3
achtereenvolgende nachten in dienst zijn geweest.
Zelfs het sterkste gestel is tegen zul ken z war en, af
mar,tenden arbeid niet bestand. Wordt werkelijk te
veel van de manschappen gevergd, dan behoort naar
zijn meening die dienst anders te worden ingericht
en desgevorderd te worden uitgebreid. Het zou spr.
aangenaam zijn, van den voorzitter eenige inlichtin
gen te ontvangen.
De voorzitter zeide, dat bet door den heer Van
den Bout medegedeelde niet juist was en de politie
dienst uitstekend was ingericht. Hij was bereid de
zaak te onderzoeken en zoo blijken mocht, dat er
leemten bestaan, daarin te voorzien. Verdere inlich
tingen wenschte bij evenwel niet te gevengeen
Raadslid is bevoegd die te vragenhet was een zaak,
di9 alleen bet hoofd der politie aangaat. Het deed
hem evenwel genoegen, dat een stem uit den Raad
opgaat om den dienst uit te breiden.
De heer Fokker zeide, dat hij de woorden van den
heer Van den Bout geheel onderschreef. De verre
gaande brutaliteit, waarmede de jongste diefstal was
gepleegd bet weinige succes, dat de politie met het
onderzoek bad gehad, niettegenstaande belangrijke
indices aanwezig waren, deden ook hem vragen of
de organisatie der politie wel was zooals zij behoort
te zijn. Hij vond de vraag van den heer Van den
Bont volkomen gewettigd.
De voorzitter verklaarde zjjn zienswijze te hand
haven.
De heer De Crane hoorde met verbazing, dat de
voorzitter Diet aan den rechtmatigen wensch der
beide vorige sprekers wilde tegemoetkomen. Z. i.
was de Raad wel degelijk bevoegd, ja verplicht in
het belang der openbare veiligheid, deze zaak ter
sprake te brengen. Door den Raad werden de voor
de politie benoodigde gelden beschikbaar gesteld,
werd bij uitbreiding der reorganisatie zijn goed
keuring gevraagd. Hij drong er met nadruk op aan,
dat de inlichtingen door den voorzitter werden ver
strekt. Vond deze bezwaar dit in een openbare zit
ting te doen, zoo kan het in een gesloteno geschieden.
Hij was dermate overtuigd van de billijkheid van
het verzoek, dat hij verklaarde, wanneer de voor
zitter persisteert bg zijn ongemotiveerde weigering,
in een volgende zitting een interpellatie tot hem te
zulten richten.
De voorzitter zeide, dat hij bij zijn gevoelen blijft
en elke inlichting weigert. Wat het gesprokene door
den heer De Crane betrof, hij beschouwde dit als
een noodelooze bangmakerij, die hg niet vreesde en
waardoor hij zich niet zou laten intimideeren.
De heer De Crane antwoordde, dat het hem leed
doet, dat de voorzitter uitdrukkingen bezigde, die
hier geheel zijn misplaatst en die hij niet heeft ver
diend. Hg achtte het zijn plicht, waar het algemeen
kan ik voor u doen
»Op Oszminten, mijn ander landgoed, is het op
het oogenblik erg druk, en de huishoudster heeft
gevraagd of gij haar niet wat kunt komen helpen.
Zoudt gg dat niet willen doen
Koosje keek hem verschrikt aan. »Moet ik weg?"
»Voor eene korte poos maar; dat wil zeggen, als
ge liever niet wilt
Zij verbleekte. Ja, oom Ernst, ik wil
»Dat dacht ik wel, Koosje", zeide hij zonder haar
aan te zien. Morgen vroeg gaat het rijtuig naar
Oszminten. Het landgoed is prachtig gelegen en niet
zoo heel ver van Russeinen. Het is maar een mijl
van hier".
»Maar een mgl", mompelde Koosje zacht, terwijl
ze de handen troosteloos in den sehoot liet rasten,
»maar een mgl".
Baron Ernst had zelf Koosje naar Oszminten ge
bracht en haar daar aan de zorg der oude huis
houdster toevertrouwd, waarna hij dadelijk na een
kort, bijna vluchtig afscheid den terugtocht had
aanvaard.
De eerste dagen hielp Koosje vlijtig van te morgens
tot te avonds in keuken en kelder, maar dan gevoelde
ze zich verder zoo moe, dat ze uren lang doelloos
voor zich zat te kijken. »Ik ben geen groote hulp
voor u", zeide ze dikwijls tot de huishoudster, maar
met den be9ten wil kan ik niet meer doen. Ik ge
voel me zoo mat, zoo machteloos, dat ik liefst maar
den geheelen dag te bed zou willen big ven."
»Ge moet wat buiten loopen in het bosch en daar
een paar uurtjes gaan zitten", zeide de huishoudster
goedmoedig lachend. »We zullen we! trachten het
belang geldt, zijn gevoelen vrij en onomwonden uit
te spreken, al is dit ook voor sommige personen
minder aangenaam.
Het H.blad verneemt, dat er bij de regeering
een wetsvoorstel in voorbereiding is tot invoe
ring van den midden-Europeeschen
tijd.
Naar de Tel. verneemt, berust het regeerings-
ontwerp betreffende Kamers van Arbeid in
hoofdzaak op de volgende beginselen
lo. Waar de behoefte daaraan gebleken is, kan
bij koninklijk besluit voor één of meer gemeenten
een Kamer van Arbeid worden opgericht.
2o. De Kamer van Arbeid heeft ten doel
a. Belangen van patroons en werklieden te ba-
vorderen, door het verzamelen van inlichtingen over
arbeidszaken.
b. Aan rijk, provincie en gemeenten over belangen
van arbeid van advies te dienen.
c. Eindelijk het voorkomen en beëindigen van
geschillen en het bevorderen van uitspraak tusschen
partijsn, die zjj niet heeft kunnen verzoenen.
Leden kunnen zijn Nederlanders, mannen of vrou
wen, tevens ingezetenen, 30 jaren oud en gedurende
eenigen tijd werkzaam als patroons of werklieden.
Kiezers zijn mannen of vrouwen, ingezetenen, Ne
derlanders, 25 jaar oud en gedurende zekeren tijd
werkzaam in het bedrijf, dat zij vertegenwoordigen.
De ter beëindiging van geschillen te benoemen
Verzoeningsraad bestaat uit een gelijk getal van
patroons en werklieden. De werking is geheel facul
tatief. De verzoeningsraad deelt aan partijen schrifte
lijk advies mede.
De zittingen worden met gesloten deuren gehouden.
Welke voordeelen de Tentoon
stelling te Amsterdam heeft opge
leverd, moge blijken uit eenige cijfers door het
Hbl. medegedeeld
Tot 30 September werden de terreinen bezocht
door 885,800; Oud-Hollandfc door 711,000; de mail
boot door 264,000; de doolhof door 108,518; de
rutschbaan door 86,610; de St. Pieter in de Ita-
liaansche afdeeling door 68,494, terwijl uitgegeven
waren 3500 vrijkaarten aan exposanten, represen
tanten, enz.
Men mag aannemen uit deze cijfers, dat de ge
meente Amsterdam na aftrek der reductie wegens
geregelde vooruitbetaling, hieruit ontvangen heeft
32 k 33,000 gulden, zonder dat het de gemeente
eenige opoffering kostte, want zelfs de brandwachts,
die geregeld op de tentoonstelling de wacht hielden
en de vier controleurs, die van gemeentewege ge
regeld contróle hielden over de inkomsten, worden
door de tentoonstelling betaald.
Behalve de genoemde inkomsten krijgt de ge
meente nog belastinggelden van het bezoek aan ver
schillende inrichtingen en kiosken op de tentoon
stelling voor de tijdelijke vergunningen.
Van het gasverbruik op de tentoonstelling zal de
gemeente vermoedelijk ontvangen een minimum be
drag van f 15,000, terwijl het vervoer A.O.M. van
zonder u klaar te speten."
Koosje ging, met den grooten stroohoed op de
bruine lokken, naar buiten, eerst door den netjes
aangelegden tuin en daarna in het donkere dennen
woud. Daar wandelde ze heen en weer. Een vogeltje
riep, een ander antwoordde. Wat zouden ze elkander
wel te zeggen hebben Vertelden ze van de lente,
van de liefde?
Koosje bleef staan en stak luisterend het hoofd
vooruit. Toen het roepen verstomde, ging ze zuch
tend verder.
Kleine bloempjes, witte en blauwe, sproten overal
uit den grondze plukte er een paar, om ze daarna
gedachteloos te ontbladeren. Aan den zoom van
het woud zette zij zich onder een zwaren denne-
boom neder en keek droomend over velden en beem
den heen. Zoo zat ze uren lang, en eerst als de
klok de arbeiders te middags van het veld huiswaarts
riep, ging ook zij naar huis, om later weder dezelfde
wandeling te maken tot de zon onderging. Zoo ver
ging de eene dag voor de andere, de eene week na
de andere.
Eens kwam August over en bracht haar boeken
en muziek, met een groet van den baron. Hg ver
schrikte, toen hg Koosje zoo bleek en kwjjnend
vond.
»Ach, juffrouw Koosje 1" riep hg.
>Hoe is het op Russeinen vroeg ze gejaagd. »Zgn
ze alten gezond Het kind, oom Ernst
»De kleine hm dat bljjft sukkelen en
de baron Hij haalde de schouders op.
»Wat is er met hem? Spreek dan toch 1" Ze
schudde hem met kracht aan den arm.
»Maar, mijn hemelIk heb niefs te zoggen."
dien aard was, dat f30,000 ongeveer meer aan de
gemeente zal worden uitgekeerd dan in*de jaren dat
de tentoonstelling er niet was.
De indirecte voordeelen voor de gemeentekas zgn
bovendien vele.
De hótels toch waren bijkans steeds vol, zoodat
er hótels zijn, die de laatste jaren g9en dividenden
uitkeerden, maar zulks over 1895 wel zullen doen.
Het groote vreemdelingenbezoek bracht aan de ge
meente ook zgn voordeelen.
Zaterdag werd het stoffelgk overschot van
Pasteur ten grave gedragen.
De lijkwagen, die de baar van Pasteurs instituut
in d9 rue Dutot naar de Nötre-Dame kerk bracht,
was bespannen met zes paarden. Voor den wagen
gingen Pasteurs teerlingen en alten, die aan het
Instituut zijn verbonden. Daar achter volgden de
familieleden, de ministers, eenige leden van het
corps diplomatique, een aantal Kamerleden, leden
van den Senaat en de Académie fran^aise. Terwijl
de lijkstoet zich naar de kerk begaf, speelde de
stafmuziek der republikeinsche garde Chopin's treur-
marsch.
Eene ontzaglgke volksmenigte stond geschaard
langs den weg, dien de stoet moest volgen. Generaal
Saussier, de commandant van Pargs, begeleidde met
zgn staf en een divisie infanterie den stoet. Er waren
vijf rijtuigen noodig, om alle bloemen en kransen
te vervoeren, welke van alle kanten, zoowel uit
Frankrijk als uit den vreemde gezonden waren.
Daaronder viel bgzonder in het oog een fraaie krans
der Fransche regeering.
Toen de lijkstoet Nötre-Dame bereikte, was presi
dent Faure reeds aangekomen. De kerkelijke plechtig
heid werd geleid door kardinaal Richardvervolgens
sprak de minister Poincaré eene redevoering uit,
waarin hij hulde bracht aan Pasteurs verdiensten.
De Russische grootvorst Constantijn en prins
Nicolaas van Griekenland woonden de plechtigheid
bij. Terwijl de heer Poincaré zijne rede uitsprak,
stond president Faure tusschen beide prinsen op de
met rouwfloers bekleede tribune. De uitvaart van
den grooten geteerde maakte een diepen indruk.
Om twee uur was de plechtigheid afgeloopen.
Tot de talrijke bloemen, die de baar tooiden, be
hoorde ook een krans der Academie van Weten
schappen te Berlgn.
Gemeenteraad van Goes.
Verleden Vrijdagavond te 8 uur hield de Raad
der gemeente Goes eene zitting, die bijgewoond
werd door alle (13) leden en gepresideerd door den
heer mr. J. G. de Witt Hamer.
Na lezing en goedkeuring van de notulen der
vorige vergadering deelde de Voorzitter o. a. mede:
dat de heer J. J. Ochtman heeft verklaard de
benoeming als lid en voorzitter van de financiëele
commissie en als lid van de gascommissie aan te
nemen.
Als ingekomen stukken werden ter tafel gebracht
Missives van Gedeputeerde Staten van Zeeland, hou
dende goedkeuring van het raadsbesluit tot het aan-
Heeft hg geen brief medegegeven, geen lettertje
schrift
>Niets."
»Ook niet gezegd wanneer ik weer naar Russeinen
mag komen
August schudde het hoofd.
»Maar ik ben hier volkomen overbodig," sprak
ze haastig. »Zeg hem dat toch, August 1 en zeg
hem ook, Jdat Ze liet het hoofd vertegen op
de borst zinken en zweeg.
Toen August op zijn schimmel wegreed, stond
Koosje hem nog lang aan de poort na te staren.
Weder verliepen er verscheidene wekenhet hooi
werd al binnengereden, toen op zekeren dag een
rijtuig met twee vurige paarden voor het huis stil
hield.
»Oom Ernst, lieve oom Ernst 1" riep Koosje, de
trap der veranda afsto-mende. »Eindelgk, eindelijk 1"
Ze weende en lachte tegelijk, terwijl ze zjjne beide
handen greep.
»Dag, Koosje!" Hg drukte zacht hare rechter
hand, en wandelde daarna met haar den tuin in.
Ze keek hem onafgebroken en met een gelukkig
lachje in het bleeke, kalme gelaat.
»Nu komt u om mij naar Russeinen terug te
haten, nietwaar, oom Ernst?"
Hg schudde zachtjes het hoofd. »Neen, Koosje,
ik ben integendeel gekomen om voor eenigen tijd
afscheid van u te nemen."
Zij drukte de hand tegen het hart. »Moet de
scheiding dan nog langer duren mompelde ze.
>Ik ga naar Noorwegen," zeide hij. »Ik heb me
wat overwerkt, en daarom heb ik wat afleiding
noodig Op mijne reis zal ik Hassa ook .ontmeten,"
