1895 N°. 117. Donderdag 3 October. 82ste jaargang. SCHOOLGELD FEUILLETON. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent. Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam ea verder bjj alle Boekverkooper» en Brievengaarders. De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 t Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjg slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelyks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regel6 beslaande en contant betaald 20 ct Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Inscending van advertentiën vóo* 3 op don dag der uitgave. OPENBARE VERGADERING van den RAAD der Gemeente tiOGS, op VRIJDAG den 4 OCTOBER 1895, des avonds te 8 uren. Goes, den 30 September 1895. De Secretaris, VAN REIGERSBERG VERSLUIJS. Punten van behandeling I. Resumtie notulen vorige vergadering. in! IV. V. VI. VII. VIII. Ingekomen stukken. Verzoek ontslag als onderwjjzer van F. Verzoek ontslag als leeraar aan de H. B. van F. Allan en casu quo benoeming ter zijner vervanging. Benoeming lid van de Commissie van Toe zicht M. O. Reclames Hoofdelijken Omslag. Remissiön Hoofdelijken Omslag. De kohieren van verschuldigd voor het onderwijs op de Hoogere Burgerschool en school E over den cursus 1895[ 96 zooals zij door den Gemeenteraad in zijne vergadering van den 20 September jl werden vastgesteld en door Gedeputeerde Staten bij besluit van 28 September daaraanvolgende no. 37 werden goedgekeurd, zijn op heden aan den Ontvanger ter invordering uitgereikt, zoodat ieder der daarop voorkomenden zijnen aanslag ten gestelden tijde moet voldoen. Goes, den 1 October 1895. Burgemeester en Wethouders van Goes, J. G. d. W. HAMER. De Secretaris, VAN REIGERSBERG VERSLUIJS. Rechtvaardig Onder dit opschrift geeft de Standaard in haar no. van gisteren antwoord op onze opmerkingen naar aanleiding van het door haar aangeprezen nood- stelsel" om, bij verkiezingen voor meerdere zetels tegelijk, den kiezers het recht te geven den naam van eenzelfden candidaat meermalen op zijn biljet te plaatsen en dan deze dubbele stemmen aan dien candidaat toe te kennen. Het blad geeft onze beden king, dat dan als er b.v. vier personen te kiezen zijn en de minderheid op 2 personen eene dubbele stem uitbrengt, die minderheid evenveel candidaten gekozen ziet als de meerderheid, zonder tegenspraak toe. De Standaard meent echter, dat daaruit juist de rechtvaardigheid van het stelsel blijkt. We merken hiertegen op, dat we minder opkwamen tegen de meerdere of mindere rechtvaardigheid van eenig stelsel, dan wel tegen de meening, dat het hier bedoelde Diet indmisohen zou tegen het beginsel der thans vigeerende kieswet. Rechtvaardig is na tuurlijk alleen eene zuiver evenredige vertegen woordiging. Maar we hebben te doen met de tegen woordige kieswet, en we blijven beweren, dat het huismiddeltje van de Standaard daarmede niet in overeenstemming is te brengen. Over dit punt zwijgt het blad, en zoolaDg het niet aantoont, dat de thans vigeerende kieswet zijn noodstelsel toelaat, mogen we het ervoor houden, dat dr. Kuyper het mot onze opvatting, en de daarvoor in ons nommer van Dinsdag 24 Sept jl. aangegeven gronden, eens is. En wat nu de rechtvaardigheid van het aangeprezen ii) Koosje Heydemann. Naar het Duitsch van H. Fohrbach. X. Er volgde een zonnige, mooie herfst. Daarbuiten onder de ruischende boomen in het park, aan den rand der helling, rustte de barones reeds sedert maanden, en even lang had Hasso Russeinen ver laten. Hy schreef dikwijls aan Koosje, lange, geluk kige brieven, en zinspeelde daarin op eene bruiloft in den volgenden herfst. Koosje was ernstiger, bleeker en stiller geworden. Ze kon uren lang op het bankje bjj het graf der barones zitten mijmeren, en over de rivier ver hel land in zitten staren. Waaraan ze dan wel dacht? Wenschte ze wel vleugels te bezitten om ver, heel ver te kunnen wegvliegen van hier, waar het zoo troosteloos eenzaam is, en dacht ze misschien aan een groot schip, dat trotsch de met schuim bedekte golven kliefde, koers zettende naar het Zuiden, en waar een paar lachende, bruine oogen haar gelukkig zouden begroeten, als zjj kwam Ja, het was eenzaam op Russeinen, troosteloos eenzaam. De baron was stilzwygender dan ooit en kwam noodstelsel bet? j, ook daarop is, dunkt ons, nog al wat af te di. gen. Als bewijs voor onze stelling hebben wjj gesproken van 400 kiezers aan de eene en 600 aan de andere zijde, die naar het stelsel van de Standaard ieder evenveel candidaten zouden gekozen zien. Heel gevat en handig zooais we dat van dr. Kuyper t gewoon zjjn wil deze nu de rechtvaardigheid der j zaak aantoonen door wat men verflauwing der j grenzen" zou kunnen noemen. Hij spreekt nu van j 450 en 550 kiezers 1 Natuurlijk wordt het stelsel minder onrechtvaardig naarmate de getalsterkte der partijen minder van j elkander verschilt. Maar wij mogen daartegenover stellen, dat zelfs met 550 en 650 kiezers dus wanneer de eene partij nagenoeg de dubbele sterkte heeft der andere dezelfde uitkomst zou verkregen worden. En dat nu in zako verkiezingen 350 hetzelfde zouden kunnen verkrijgen als 650, zal wel niemand op grond van rechtvaardigheid kunnen verdedigen. Wij voeg8n hieraan nog toe een geval, waarbij drie party en in het strijdperk treden en waaruit eveneens de onhoudbaarheid en tot zekere hoogte onrechtvaardigheid van het stelsel blijkt. In een district met 4000 kiezers bv., moeten 3 antirevolutionairen aftredende hesren A., B. en C. Er komen 3500 kiezers ter stembus, nl.1700 anti revolutionairen, die stemmen op A., B. en C., 900 liberalen, die stemmen 3 maal D., en 900 katholieken, die stemmen 3 maal E. Volstrekte meerderhaid 1751. Het resultaat zal dan zijn, dat ineens gekozen zijn D. (lib.) met 2700, E. (kath.) met 2700 stemmen, en dat de antirevolutionaire partij, bijna dubbel zoo sterk als de beide andere samen, in ieder geval verreweg de talrijkste partij in het district, hare drie candidaten A., B. en C. samen voor éen zetel in herstemming ziet komen, elk met 1700 stem men. Welke van die candidaten het bij die her stemming zal winnen, hangt nu bovendien nog niet af van hunne eigen geestverwanten onder de kiezers, maar van de 1800 liberalen en katholieken, die bij die herstemming den doorslag geven. Feitelijk hangt dus in zulk een district de sterkste partij geheel af van hare politieke tegenstanders, en heeft zij zelf niets in de melk te brokken, terwijl de beide andere partijen, ieder door eigen kracht, hunne candidaten onmiddellijk gekozen zien Men zal ons wellicht tegemoet voeren, dat het hier eenigszins eene willekeurige cyfergroepeering geldt en dit stemmen we gaarne toe, maar dit is bij al dergelijke berekeningen het geval en het hier boven door ons gestelde voorbeeld is toch verre van ondenkbaar. Maar het grootste bezwaar van het stelsel zou wel gelegen zjjn in de gevolgen. Er is toch geene bijzondere scherpzinnigheid toe noodig om to begrij pen, dat, wanneer liberalen en antiliberalen, b. v. bij de Statenverkiezingen, de aangeprezen taktiek volgen, de Staten eener provincie op het doode punt zouden komsn overal waar het ledental niet uit een oneven cijfer bestaat. Niet onwaarschijnlijk is het zelfs, dat met dit stelsel de Staten van Zeeland b. v. weder in liberalen geest werden omgezet. Want Goes en Middelburg zouden dan respectievelijk 4 en 5 liberalen gekozen zien op de 8 en 11 leden, eene aanwinst, die door aanwending van gelijke middelen door de antiliberalen in andere districten, niet zou worden opgewogen, te minder omdat het b. v. in het district Zieriksee bij de jongste verkiezing stond zelfs dikwijls niet aan het diner. HanB was en Urte, die hem altijd oppaste, zat vaak te weenen. Zelfs August, die anders zulk eene opgewekte natuur bezat, zag er meest verdrietig uit. >Wat scheelt er aan, August?" vroeg Koosje hem dan, als ze hem zag, en altijd ontving ze hetzelfde antwoord »Vraagt u mij dat, juffrouw Koosje waarna zij zich zuchtend omwendde, en hem met bedroefden blik hoofdschuddend nazag. De herfst was zonnig, maar stil. Blad voor blad liet zacht ritselend los van de boomen, en ze vormden allen te samen een dik, maar dor tapjjt, dat zeld zaam ruischte, wanneer men het betrad. Eindelijk kwam de winter met een paar stormachtige dagen, en kort voor Kerstmis viel de eerste sneeuw. Overdag zat Koosje in haar kamertje aan het raam. En als de schemering begon te vallen legde ze haar handwerkje neder en keek naar de vallende vlokjes, die groot en wit als zilver, eerst een paar maal op en neder zweefden, vóór ze ter aarde vielen. Een vogeltje zette zich op het raamkozjjn en keek haar met zijne verstandige, donkere oogen, het kopje ter zijde neigende, een oogen blik aan. Dan vloog het zacht kweelend weer weg. Koosje keek het droomend achterna. »Lief, gezellig diertje," mompelde ze, de kleine sporen van het vogeltje in de sneeuw bekij kende. »Van waar kwam je? Waar ging je heen, en wat kweelde ja Wilde je raij in don met sneeuw plm. 800 liberalen tegenover plm. 200 antiliberalen, en daar dus, zelfs met dit stelsel, aangezien er telkens 3 van de 6 leden aftreden geen antilibe- ra 1 kans van slagen zou hebben. En wat de gemeenteraden betreft, van welke het aantal leden altijd oneven is, bij deze zou de meer derheid genoegzaam door het geheele land op één lid worden gebracht, hoe groot ook het aantal kie zers van de sterkere partij ware 1 In ieder geval zouden bij het stelsel van de Stan daard, wanneer het verschil in getalsterkte van twee politieke partijen een zekere grens niet over schrijdt, meerder- en minderheid even sterk verte genwoordigd worden, en zoo zouden alras tal van regeeringslichamen op het doode of ongeveer doode punt zijn gebracht, wat zeker niet bevorderlijk zou zijn aan een krachtig bestuur. GOES, 2 October 1895. De Standaardin een entrefilet willende weer- wat wij over de Heldersche onderwyzers- quaestie schreven, geeft zulk eene valsche voorstel ling van ons betoog, dat het een onbegonnen werk zou zijn daarop nu nog nader integaan. Eén staaltje slechts ter kenschetsing. Wij schreven: En daarmede vervalt de ge heele redeneering van de Standaarddat »de socia list niet uit de school te weren" zou zijn. De socialist is wel degelijk uit de school te weren, wanneer hij daar optreedt als socialist, als verkondiger van socialistische be ginselen, denkbeelden en opvattingen." En wat antwoordt hierop de Stnndaard? »Iutusschen nemen we nota van de verklaring der redactie, dat de schoolwet een socialist niet als onderwijzer weert. Men houde het ons ten goede, dat waar zóó wit zwart genoemd wordt, wjj van verder debat in dezen afzien. De heer J. A. Sturm, 8e klerk bij de Staats spoorwegen te Zwolle, is overgeplaatst naar 's-Gra- Ierseke. Maandagavond vergaderde de ge meenteraad om de begrooting af te werken. In de vorige vergadering was namelijk besloten om vóór de vaststelling van het eindcijfer een be rekening te maken van kosten voor de rioleering der gemeente, de vernieuwing van een deel der Dam straat en de verbetering der Oesterstraat. Nu deel den B. en W. mede, dat die berekeningen wel ge maakt waren (f 10212) doch dat de onderhandelingen over den aankoop der slooten veel te lang zouden duren om daarop met de begrooting te wachten. Daarom stelden zjj voor t 100 toe te staan voor ge woon onderhoud van straten enz. en de begrooting aan te nemen zooals zjj er lag. Later zou dan bij suppletoire begrooting een conversie der gemeente schuld en een nieuwe leening worden voorgesteld. Een en ander werd goedgevonden. De door den Raad aangebrachte wijzigingen heb ben de uitgaven met f 194,98 vermeerderd, welk bedrag van den post voor onvoorziene uitgaven werd afgenomen, die nu op slechts f 95,70s gebracht werd. Onder de inkomsten is begrepen een hoofd, oin- bedokten tuin lokken Bracht ge mjj een groet uit verre streken Koosje wierp een met bont gevoerden mantel over de schouders en knoopte een kanten doekje over de bruine lokken, waarna ze de trap af en het huis uitwipte. De sneeuw viel nog altijd in dichte, groote vlok ken neder. Koosje bracht de handen van onder den mantel en hield ze een oogenblik recht voor zich uit. Zoo had ze als kind zoo graag gestaan, als het sneeuwde. Ze lachte droevig. Als kindAch, waar waren de dagen gebleven, toen ze zorgeloos geluk kig was Huiverend trok ze de handen weer onder den mantel terug. »Voorbjj I voorbij l" Toen ze door de dorpstraat liep, stond August eensklaps vóór haar. Goeden avond, juffrouw l Waar gaat u in dit hondenweer heen »Is het dan zulk slecht weer Ik vind het heer lijk en ik wilde nog gaarne een eindje rondwande len, misschien loop ik wel even in »het bruine paard" aan. Daarboven bij mij is het zoo eenzaam." »Ja, ja, dat kan ik me best begrijpen. Komt de jonge mynheer nog niet haast terug Hy keek haar onderzoekend aau. Ze haalde de schouders op. Zeker niet vóór Paschen, August, maar misschien nog wel later." »Zoo? Ik dacht, dat hij met Kerstmis wel naar Russeinen zou komen." »Ne3n," zeide Kooflje kort. slag van f 6500 en een buitengewoon rijks-subsidie van f 4600. Het eindcijfer der begrooting werd met algemeene stemmen op f 28463,92 bepaald. Bij Kon. besluit is aan jhr. mr. E. A. O. d e Casembroot op verzoek eervol ontslag verleend als substituut-griffier bij de arr.-rechtbank te Mid delburg. De Wem. Ztg. verneemt dat H. K. H. d e Groothertogin van Saksen-Weimar geboren Prinses Sophie der Nederlan den, te Heinrichsau door gastrische koortsen aan getast is. Gelukkig heeft de ziekte tot hiertoe een gunstig verloop en Maandag was de toestand der lyderes iets beter. De Haagsche correspondent der N. Gron. Ct. meldt dat in parlementaire kringen het volgende gemompeld wordt: >De rede van den heer Bahlmann, schrijft deze correspondent, heeft een klein tipje opgelicht van den geheimzinnigen sluier die over de naaste politieke toekomst is gehangen. Tegenover de begeerte van hen, die alles willen aanwenden om nog vóór Januari de personeele belasting en de Indische en Staatsbegroofcing te kunnen afdoen geheel afdoen, in de beide Kamers, ten einde in Februari 1896 ongestoord aan bet kiesrecht te kun nen gaan, staat een groep, die vooral geen haast wil maken en misschien ook zoo heel boos niet zou zijn, als door een onvoorziene omstandigheid de kieswet weder van de baan ging. Dat zou bjj de wet op de personeele belasting kunnen gebeuren; doch die kans is geringde kwestie-Seret had mis schien als spaak in 't wiel dienst kunnen doen, maar daar zal ook zoo spoedig niet van komen wellicht 2al men zich nu op de begrooting van Binnenlandsche Zaken werpen en trachten door ver werping van alle voorstellen, die de heer Van Houten op onderwysgebied doet, een crisis uit te lokken." In het Militair Hospitaal te Amsterdam is sedert korten tijd de 1ste luitenant der infanterie H. I. Von Santen opgenomen, dezelfde, aan wien onlangs het ridderkruis der Militaire Willemsorde 4e klasse werd verleend. Onder welke omstandigheden hij dit heeft ver diend, wordt thans in de Deutsche Wochenzeitung Luitenant Von Santen, die van het Nederland- sche leger bij het Indische was gedetacheerd, was op Aljeh commandant van een blokhuis, dat voort durend door de Atjehers werd beschoten. Hy be sloot verandering daarin te brengen. Op een donkeren nacht ging hij met alle beschikbare manschappen, 12 Europeesche soldaten en eenige Javanen onder een Earopeeschen sergeant, in de richting van de benting, waaruit het blokhuis beschoten werd. Na veel zoeken vond hij een nauw paadje, dat naar de benting voerde. Onversaagd ging de officier voorop, maar hy ging alleende manschap bleef achter en de ser geant fluisterdeLuitenant, kom toch terugals ze ons ontdekken, zijn we verloren 1" De luitenant was woedend. Voorwaarts, lafaards 1" riep hij, maar niemand dan alleen een hoornblazer volgde hem. Plotseling kwamen een dozijn Atjehers met blin kende klewangs naar buiten. Von Santen vuurde »Ik begrijp niet hoe hij zoo lang kan wegblijven," meende August. Me dunkt, hij moet toch bezorgd zijn, en u ook Hij schudde het hoofd. »Dus komt hij niet vóór Paschen Misschien zelfs eerst later. Het is zeer wel mo gelijk, dat ik mijn verloofde slechts kort vóór de bruiloft terugzie." »Acb, lieve Hemel 1 Hoe zult u dat overleven?" Overleven Wat vroeg Koosje verstrooid. »Ik bedoel die lange scheiding. U wordt met den dag bleeker en magerder." »De scheiding van Russeinen. Ja, God alleen weet, hoe ik die overleven zal," zeide ze smartelijk. Hij zag haar een oogenblik verstomd aan, waarna hij mompelde: »Dus toch! Arm Koosje." »Wat zeg je, August?" vroeg ze. Maar hij was reeds weg. August!" riep ze nog eens, maar alles bleef stil, en zy zette hare wandeling voort. In het dorp wierpen de kinderen elkander juichend en lachend met sneeuw. Koosje's hart begon sneller te kloppen, en ze gevoelde een on weerstaan baren lust om mede te doen. Ze bukte zich, maakte een sneeuw bal en wierp hem naar een kleinen vlasharigen knaap. Deze keek even verbaasd op, toen liet hij een luid krijgsgeschreeuw hooren, en snel wierp hij een paar projectielen naar zyne aanvalster. Koosje lachte vroolyk, bukte zich en wierp terug. En weidra vlogen er van alle kanten sneeuwballen op haar afk

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1895 | | pagina 1