1895 Nü. 113.
Dinsdag 24 September.
82ste jaargang.
Bij (lit no. behoort een bijvoegsel
NATIONALE MILITIE,
BRANDWEER
FEUILLETON.
Koosje Heydemann.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentib'n voor dit blad v
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en vorder -
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
InteDdhif vfisi advertentiea vóór 3 aren op den dag
De prjjs dor gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 t-
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prij»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
der ntt^ave.
dat Zaterdag reeds binnen de stad is
verzonden.
Het Register van inschrijving met de daaruit opgemaakte
Alphahetische lijst voor de
over 1895, voor de lichting van 1896 liggen van heden tot en
met 1 Octobar e. k. ter inzage. Gedurende dien tijd kunnen
tegen register en lijst bezwaren worden ingebracht bij den heer
Commissaria der Koningin in dit gewest, door tusschenkonist
van den Burgemeester dezer gemeente, zulks op ongeregeld
papier, maar door de noodige bewijsstukken gestaafd.
Goe9, den 21 Sejjtember 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
De lotelingen en ingeschrevenen voor de
worden hiermede herinnerd, dat zij, redenen van vrijstelling
hebbende, deze ter Secretarie moeten opgeven voor of op Vrijdag
den 11 October aanstaande.
Zij die zich beroepen op ziekelijke gesteldheid ot gebreken
moeten dit ataven door eene verklaring van den geneesheer
der gemeente,
Goes, 21 September 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Door den gemeenteraad zijn in de vergadering van gisteren
benoemd in de verschillende commission en besturen van ge
meente-inrichtingen
a. de Jinantieele commissieals lid en voorzitter de
heer J. J. Ochtman
b. de commissie voor het ontwerpen der strafver
ordeningen de heer A. B. Janssen
c. de commissie van voorlichting bij het opmaken
der kohieren van den Hoofdelgken Omslag, de heeren
S. van der Peijl en W. Temperman
d. de go8commissie de heeren J. J. Ochtman en
B. Qnist;
e. de commissie van classificatie der onvermogende
schoolkinderende heer J. F. van der Leeuw;
f. Hoofdcommissaris der vereeniging van werklieden
te Qoes de heer S. van der Pejjl
g. de commissie voor he, Blaaubeenfonds de heer
S. J. J. de Jonge Mulock Houwer.
Goes, den 21 September 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Algemeen Overzicht.
Men zal zich herinneren, dat in den loop van dit
jaar door de Belgische regeering bij de volks
vertegenwoordiging is ingediend een voorstel om den
Congo-staat te annexeeren, welk voorstel tot heel
wat geschrijf beeft aanleiding gegeven, maar dat
nooit in behandeling is gekomen. Toen werd echter
beweerd, dat in den Congo-staat de toestand weinig
te wensehen overliet, dat er volmaakte rust heerschte,
dat er geen aanleiding was om te vreezen dat die
rust zou worden verstoord, en dat spoedig op de
begrooting voor den Congo-staat bezuinigingen zou
den kunnen worden ingevoerd, aangezien de gewa
pende macht er kon worden verminderd.
Haar het Duitsch van H. Fohrbach.
VI.
Het was avond. De baroneB had zich reeds in haar
slaapvertrek teruggetrokken gd Koosje stond peinzend
aan het geopende venster van hare kamer, toen er
geklopt werd.
»Wie is daar?" vroeg ze opschrikkend. Het vol
gende oogenblik dacht ze: >Het zal de baroneszjjn,
gisteren om dezen tjjd kwam ze ook hier."
Maar dadeljjk daarop hoorde ze aan de buitenzijde
der deur de stem van den baron, die haar vroeg
»Zoudt u mjj niet een oogenblik willen behulpzaam
zjjn om al de geschenken op de tafel uit te stallen,
dan vindt mijne vrouw ze morgen, zoodra ze hare
kamer verlaat?"
♦Nu nog? Kan ik morgenochtend
>De barones is altijd zoo vroeg bij de hand."
♦Toch niet vóór vjjf uur?"
Dezen morgen wandelde ze reeds om vier uur
in den tuin," klonk het terug. U ziet dus dat het
liet beste is nog dezen avond alles in gereedheid te
Reeds toen werd aan de juistheid dier verklaringen
getwijfeld en werd vermoed, dat deze gunstige voor
stelling alleen moest dienen om de aanneming van
het ontwerp te begunstigen. Dit vermoeden nu wordt
bijkans zekerheid door hetgeen het Antwerpsehe blad
Le Matin mededeelt, op grond van particuliere be
richten uit den Congo-staat, vooral wanneer men
weet, dat het genoemde blad altijd zeer Congo-lievend
geweest is. Het meldt het volgende
»Zeer ongunstige berichten geworden ons uit den
Congo ze zijn ons toegezonden uit particuliere bron,
maar kunnen helaas niet in twijfel worden getrokken.
In verschillende streken, waar het gezag van de
ambtenaren van den Congo-staat het hechtst ge
vestigd scheeD, zijn de inboorlingen opgestaan en
hebben zich tegen de onzen gekeerder heerscht
volslagen oproer en er wordt met de openbare macht
gevochten van het gebied der Basoendi's tot bij
Luluaburg.
»Nog erger is dit: er is bijna tegeljjk langs de
rivier een opstand ontstaan bij de Basoko's en zelfs
bij de Bangala's, onder wie wij gedacht hadden onze
beste hulptroepen te kunnen vindenen in de ge
vechten door hen tegen de openbare macht geleverd,
is de overwinning niet aan onze zijde gebleven."
Er is niet veel reden om te verwachten, dat dese
berichten afdoende kunnen worden weerlegd, en het
blijkt dus duidelijk, dat de Belgische regeering slecht
op de hoogte is, of dat zij onlangs de toestanden
daarginds verkeerd heeft voorgesteld met het oog
op hare plannen tot inlijving. Het laatste zou voor
zeker onverantwoordelijk en onverdedigbaar zijn.
In Spanje blijven de geruchten over eene mini-
striëele crisis nog steeds aanhouden. Het blijkt, dat
er ernstig verschil bestaat tusschen den minister van
Koloniën aan de eene zjjde, en den premier Cano-
vas en den minister van Financiën aan de andere
zjjde, hoofdzakelijk natuurlijk omtrent de gebeurte
nissen op Cuba. Meer en meer komt men toch ook
te Madrid tot de overtuiging, dat het succes der
Spaansche wapenen daarginds nu juist niet heel
groot is, en men begint ernstig te betwijfelen of
maarschalk Martinez Campos het daar wel ooit
klaar zal spelen. De minister van Koloniën is be
reid alsnog eene versterking van 50000 man naar
Cuba te zenden, in de hoop, dat de maarschalk dan
sterk genoeg zal zijn om de opstandelingen met
spoed te onderwerpen. Maar de heer Canovas begint
te vreezen,dat meerdere uitgaven doen in dezen zou zijn
goed geld naar kwaad geld gooien. Inziende evenwel,
dat de tegenwoordige regeering tegenover de opstan
delingen geen toenadering kan betoonen, of met hen
in onderhandeling kan treden, is hjj geneigd ontslag
te nemen en de regeeringstaak weder over te dragen
aan den liberalen leider Sagasta, die gemakkelijker
eene andere tactiek kan volgen zonder zich te com-
promitteeren. De geldelijke offers, die deze oorlog
op ♦den parel der Antillen" reeds van het moeder
land heeft geëischt, gaan de financiëele draagkracht
van SpaDj9 verre te boven, en het is daarom be
grijpelijk, dat de heer Canovas reikhalzend uitziet
naar eene gelegenheid om de regeertaak op de schou
ders van een ander te leggen. Het is maar de vraag
of de heer Sagasta bereid zal zijn den desolaten
boedel van dit ministerie te aanvaarden.
In Oostenrijk is men ook al bezig met een
nieuw ministerie samen te stellen. Er bestaat daar
wel niet direct een crisis, maar men herinnert zich,
dat, na het aftreden van het kabinet Windischgr&tz,
de heer Kielmannsegg, de tegenwoordige premier,
breDgen."
Koosje dacht even na; toen antwoordde ze: ♦Ik
zal dadelijk komen."
»Dat wist ik wel. Ik dank u."
Nog een oogenblik bleef Koosje besluiteloos op
hare kamer, daarna ging ze naar beneden.
Toen ze achter de deur, die naar het salon toe
gang gaf, verdwenen was, dook aan het andere einde
van de gang eene witte gestalte op. Het was de
barones.
»Koos, Koosje Heyde mann mompelde ze,
onhoorbaar voortschrijdende. »Ja, het was Koosje,
en hij, beiden een paar 1"
Ze balde de magere handen en schudde dreigend
het blonde hoofd. »Een paar 1 O, ik, ikWacht
maar
Ze bracht het oor luisterend aan de deur.
»Wat spreken ze zacht! Ze fluisteren 1" Toen stiet
ze, de wenkbrauwen fronsend, een toornigen, woesten
kreet uit en stormde de kamer binnen.
Koosje, die juist bezig was een praehtigen bloem
ruiker op de tafel te plaatsen, schrikte in het eerste
oogenblik ontzet terug. Maar het volgende was ze
erop bedacht de geschenken voor het oog der barones
te verbergen, door er een tafelkleed over te werpen.
Doch de barones was reeds aan hare zijde, en trok,
in em schaterlach uitbarstende, het kleed weg.
zich slechts beschikbaar heeft gesteld om een over
gangskabinet te vormen. Tegen half October, wan
neer de volksvertegenwoordiging zal bijeenkomen,
verwacht men daarom het optreden van een defini
tief ministerie, en het is nu reeds zeker, dat graaf
Badeni dan als premier zal optreden. Wi® hem zullen
ter zijde staan is echter nog niet bekend, en het is de
vraag of het den kabinetsformeerder gemakkelijk zal
vallen een volledig stel ministers te krjjgen. Ook in
Oostenrijk is, zooals men weet, de kiesrechtquaestie
aan de orde, en de verhouding der partgen i9 zoo,
dat slechts door samenwerking van verschillende
partijen eene meerderheid is te verwerven. En die
samenwerking nu laat veel te wensehen over. 't Is
daarom nog niet duidelijk, hoe de politieke toestand
daar te lande zal gezuiverd worden.
Te Weenen hebben de gemeenteraadsverkiezingen
de meerderheid bezorgd aan de anti-liberalen, dat
zijn daar in hoofdzaak de anti-semieten. Toen on
langs de anti-semiet dr. Lueger tot burgemeester
werd gekozen, heeft de regeering den gemeenteraad
ontbonden, maar de kiezers hebben nu den liberalen
zulk een gevoelige nederlaag toegebracht, dat zeer
waarschijnlijk dr. Lueger weder tot hoofd der ge
meente zal worden gekozen. Tot zelfs in de stads
wijken waar hoofdzakelijk de Israëlieten wonen, zijn
de liberalen geslagen. Of de regeering andermaal tot
eene ontbinding van den gemeenteraad haar toe
vlucht zal nemen
GOES, 23 September 1895.
De Standaard schrijft
Een proportioneel kiesrecht, is thans
nog niet te verkrijgenniet als algemeen geldende
regel.
Daarvoor loopen de gevoelens óver de praktijk
van dit stelsel nog te zeer uiteen, en is de proef
neming nog te onbeduidend.
Voorhands zal men dus den weg moeten inslaan,
die althans halverwege tot dit doel kan leiden, en
zich tevreden stellen met de hoogst onvolkomene,
maar toch het bestaande kwaad eenigszins tempe
rende methode, om bij meervoudige verkiezing al
zgn stemmen op eenzelfden candidaat uit te brengen.
Deze maatregel is sinds lang aangeprezen, ook nu
weer door de Maasbodeen metterdaad, hij zou ons
voorloopig de beste oplossing geven.
Zijn er drie leden van eenzelfde college te ver
kiezen, en is uw partij in de minderheid, dan laat
ge twee plaatsen aan de meerderheid en brengt
zelf alle drie uw stemmen op ëón candidaat uit.
Hem stemt ge alleen, d. i. driemalen op hetzelfde
briefje.
Hadt ge van de duizend stemmen maar over drie
honderd te beschikken, dan brengt ge die driehonderd
stemmen driemaal op één man uit. Zoo krijgt ge
op hem 900 stemmen, en hg is zeker van gekozen
te zgn.
En dat wel, gekozen, wat hier alles afdoet, zon
der iemands steun, alleen mat uw eigen stemmen.
Zoo kan de minderheid althans meespreken, en
ze houdt, wat zoo goud waard is, haar positie zuiver,
buiten mésalliance.
Zou hiervoor nu wetsverandering noodig zgn
Het mag betwijfeld.
Ons althans is niet ééne wetsbepaling bekend,
die een wijze van stemmen, als hier bedoeld wordt,
beslist zou afsnijden.
De vraag zou alleen zjjn, of het stembureau de
tweede en derde stem zou meetellen.
>0, 0, dat is lief, allerliefst," kreet ze. Alles,
alles voor u van h®m 0!"
Mevrouw!" stamelde Koosje ontzet.
>0, zwijg tochsiste de barones, dreigend de
hand opheffend. Ik had nooit van u gedacht, dat
maar waar is hij Ik moet hem vragen, waarom
hij er nu eindeljjk *i®t mede eindigt. Waar is hij,
waar Spreek, waar is hg
Koosje staarde met wijd geopende oogen, en over
het geheele lichaam bevende, de barones aan.
♦Ik weet het niet," mompelde ze.
O, zoo! Heel goed, u weet het dus niet? Maar
dat wet u dan toch wel, dat hg bij u boven is
geweest en dat u hem hier gevolgd zjjt, hé
Ze stiet een langgerekten kreet uit en duwde zoo
hard tegen de tafel, dat deze met alles wat er op
stond omviel.
Op hetzelfde oogenblik werd do deur van het
aangrenzende vertrek geopend en trad de baron over
den drempel.
»Eva
Ze hoorde hem niet, maar stampte met de voeten
onmeedoogend op de kostbare geschenken en de
bloemen, die den vloer bedekten.
♦Wat doet ge daar, Eva!" sprak hg luid, terwgl
hij haar bg den arm vatte.
Z3 trachtte zich, alloor schreeuwend, los to rnk-
Deed het dat niet, dan moest geappelleerd.
En bleek dan de beslissing definitief tot veroor
deeling van deze wijze van stemmen uit te vallen,
dan zou zeer zeker een wettelijke bepaling noodig
zijn.
Vooral voor de verkiezing der gemeenteraden, van
de Provinciale Staten, van de leien der Eerste Ka
mer en van Gedeputeerde Staten zou zulk een wijze
van stemmen zooveel bitterheid en politieke immo
raliteit afsnijden.
Natuurlijk ware dit stelsel voor de Tweede Ka
mer nu niet toe te passen.
Het is niet toepasselijk bij verkiezingen voor
slechts één zetel.
(Het komt ons voor, dat dit huismiddeltje, zooal
niet strijdig met de letter der wet, zeer zeker in
strjjd zou zgn met haren geest. Eene verkiezing heeft
plaats voor een zeker aamtal personen en daarvoor
brengt ieder kiezer ééne stem uit. Ware dit niet
zoo, het gansche stelsel der kieswet, dat de meerder
heid der kiezers beslist wie vertegenwoordigers hun
ner belangen zullen zijn, hing in de lucht. En zou
iemand, die op de door »de Standaardgenoemde
wijze verkozen werd, kannen zeggen, dat hjj door
de meerderheid der kiezers was gekozen Wel is
waar spreken art. 8 van de provinciale en art. 10
van de gemeentewet van volstrekte meerderheid van
stemmen en niet van volstrekte meerderheid der kie
zers maar de beteekenis van kiezer en stem is in
dezen ongetwijfeld dezelfde en ieder kiezer brengt
zijne stem (niet zijne stem men) uit.
Want uit het door de Standaard gekozen voor
beeld van 300 kiezers moet nu wel blijken dat de
minderheid dan slechts ééne plaats van de 3 zou
bezetten en dus toch minderheid; blij ven zoumaar
stellen wij eens het geval, dat eene politieke min
derheid in eenige gemeente of district over 400
van de 1000 st. beschikt en dat in 4 plaatsen moet
worden voorzien, wat zou dan kunnen gebeuren
De 400 brachten op twee personen ieder twee stem
men uit, en deze zouden dan ieder met 800 st. zijn
verkozen. In dit geval zou dus de minderheid even
veel plaatsen bezetten als de meerderheid
Hoe een man als dr. Kuyper zulke ♦kleine mid
delen," kan aanraden, mag bevreemding wokken
Red. G. Ct.j
Benoemd tot inspecteurs der directe belas
tingen te Hansweerd de heer G. den Hartogh,
adjunct te Utrechtte Aarden burg de heer M. G. L.
Andriessen, adjunct te Maastricht.
Kolijnsplnat. In de vergadering der ingelan
den van den Oud-Noord-Bevelandpolder op Zaterdag
11. is met groote meerderheid tot lid van den djjk-
raad van den Calamiteusen Leendert Abrahampolder
herbenoemd, de heer Marin. de Regt Jz. alhier.
Bg Kon. Besl. zgn benoemdtot lid van het
bestuur der waterkeering van het calamiteuse wa
terschap Tienhonderd en Zwarte, J. O a p p 0 n
tot lid van het bestuur der waterkeering van het
calamiteuse waterschap Scherpenisse, O. D. B 0 -
lier; tot lid van het bestuur der waterkeering
van het calamiteuse waterschap Bruinisse, J. v a n
Vessem; tot lid van het bestuur der waterkee
ring van den calamiteusen Vlietepolder, A. A. van
der Maas; tot lid van het bestuur der water
keering van het calamiteuse waterschap Ellewouts-
dijk en den calamiteusen polder Borsele, G. M i n -
der houd Pz.
ken. ♦Laat mij, laat mijWilt ge mjj dooden
kreet ze. ♦Ge verkiest ze allen boven mij
Hij nam haar als een kind in zjjne armen en
droeg haar uit de kamer.
Koosje bleef, met de handen voor het gelaat, on
bewegelijk achter. Ze bemerkte niet, dat er weder
iemand binnentrad, tot zijne weeke basstem sprak
♦Nu big ft u zeker niet langer meer op Russeinen,
juffrouw Heydemann
Koosje schrikte, de baron stond voor haar, bleek
en kalm als altjjd.
Wat belieft u?" en toen eensklaps tot bezinning
komende, mompelde ze: ♦Neen, neen, ik blijf geen
minuut langer, gee* oogenblik."
Hg drukte de lippen even op elkander, toen sprak
hij: ♦U wilt ons das werkeljjk verlaten? Ik had
gehoopt, dat u wat rroolijkheid en zonneschga ia
dit huis zoudt hebben willen brengen."
Dat wilde ik ook zoo gaarne, maar na het gebeurde
kan ik niet big ven. Men heeft mij diep beleedigd."
En in een plotseling opkomenden toorn liet ze erop
volgen♦Ik moet dadelijk weg, op staaaden voet.
In een huis, waar men mij zoo diep heeft gekrenkt,
kan ik geane nacht meer verblijven."
Morgen zal het rjjtuig u naar het station bren
gen zoo vroeg u maar wilt. Vandaag ia het onmo
gelijk," sprak hg bdoefd. Toen keerde hjj zich omt
