1
1895 N°. 112.
Zaterdag 21 September.
82ste jaargang.
FEUILLETON.
Koosje Heydemana.
Do uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertontib'n voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n DitmjlK. te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
finiendlni van advertentlën vóór 3 uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 t=.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts t w e e m a a 1 bei-ekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 20 September 1895.
Op de tentoonstelling van zaai
granen enz., gisteren gehouden te Zieriksee, door
de Centrale Tentoonstellings-vereeniging ♦Lanbouw-
belang", zijn o. a. bekroond
Met een len prgs de Wilhelminapolder voor
ruwarige essex-tarwe, in '93 geïmporteerdmet
een 2en prgs Labrijn Pilaar, Goes, voor ruwarige
essex, van kleimet een 2en prgs Labrgn Pilaar,
Goes, gladarige essex, geïmporteerdmet een 2en
prgs de Wilhelminapolder voor spgktarwe, kruising
van Zeeuwscbe met squarehead; met een len prijs
Labrgn Pilaar, Goes, voor chidham-tarwe.
We zijn niet gewoon eene bloemlezing te geven
van bet oordeel der verschillende bladen over de
troonrede. Om den eigenaardigen vorm kunnen we
echter niet nalaten bieronder een paar beschouwin
gen van de Arnh. Ct. te laten volgen, welk blad
natuurlijk, weinig ingenomen als het is met de
huidige regeering, niet juist geneigd is de loftrompet
over de troonrede te steken. Het schrijft
Wie de troonrede van 1895 te bespreken beeft,
verkeert opnieuw in den toestand van den op beroep
predikenden proponent, die van Frederik den Groote,
om hem tot improviseeren te dwingen, eerst op den
kansel den tekst ontvangen zou. Toen hij, op den
kansel gestegen, bet gesloten briefje met den tekst
geopend bad, vond hij het blancomaar hg redde
zich er uit met, aan het op de hoogte van den toe
stand zijnd gehoor de beide blanke kanten van bet
briefje toonende, te zeggen: Hier niets, daar niets
Uit niets beeft God de wereld geschapenzou ik
dan uit niets geen aanleiding kunnen vinden om u
over uwe plichten te onderhouden."
Nu kan men bet voorbeeld van dezen proponent
als journalist zeer goed volgen. Met niets" als uit
gangspunt kan men uitstekend over »alles" en nog
wat redeneerendaar is geen wet noch bezwaar
tegen, evenmin als tegen het voeren van de regee
ring door middel van eene tijdelijke coalitie van
partijen, dat eigenlijk op hetzellde nederkomt. Want
ook daarbij is bet uitgangspunt eene negatie, bijna
nog erger dan »niets" en al kan men op die wijze
voor de practijk niets tot stand brengen, alles over
hoop te balen wordt daardoor niet uitgesloten. De
parlementaire geschiedenis van Nederland beeft dat
al geleerd. Het zou derhalve niet moeilgk vallen,
op bet voetspoor, door den Minister van Binnen-
landscbe Zaken met de sluitingsrede nagelaten, die
ook een minimum van volbracht werk in een maxi
mum van woorden wist te vermelden, over deze
troonrede, die weinig of niets inhoudt, lange rede
neeringen ten beste te geven. Practiscb nut is daar
van echter niet te verwachten."
En op eene andere plaats maakt betzelfde blad
nog deze opmerking
Bjj bet lezen der troonrede verheugde bet ons
dat de tjjden, en met deze de middelen van ge
meenschap, veranderd waren.
Van zelf herinnerden we ons bij bet ontvangen
van dit staatsstuk boe een veertig jaar geleden een
6)
Naar bet Duitscb van H. Fohrba.ch.
V.
Het rijtuigje van den baron bad de met booge
populieren omzoomden straatweg bereikt en rolde in
gestrekten draf voort.
Wordt Hans u niet te zwaar?" vroeg de baron,
het hoofd een weinig naar Koosje wendende.
♦Volstrekt niet," antwoordde ze, ofschoon de jon
gen, die geen oogenblik stilzat, baar reeds vrij las
tig begon te worden. Maar ze wilde hem den tiran",
zooals ze hem in zichzelf noemde, en naar wiens
pijpen alles moest dansen, geen gelijk geven.
De zon stak geweldig, en Hans werd steeds on
rustiger, zoodat Koosje nauwelijks bij machte was
hem met de eene hand in de andere had ze baar
parasol vast te houden. Eens zelfs bad Koosje
grooten lust den jongen aan Bertha terug te geven,
maar ze beet op de tanden en overwon die opko
mende zwakheid, terwjjl ze het hoofd in den nek
wierp. Ze wilde niet de minste zijn, ze wilde niet 1
♦Die hoogte daar aan de rechterzijde is de Slot-
berg," zeide de baron, terwijl hij Koosje een berg
wees, die door de Memel werd bespoeld, en die met
sombere dennen en zware, knoestige eiken was be
groeid. »Maar bier aan den weg maakt hij lang zulk
een grootschen indruk niet als wanneer men hem
van den tegenovergestelden oever of van de rivier
uit, ziet. Wanneer ge lust hebt zullen we op
een keer eens een eind stroomafwaarts roeien, dan
redacteur van de Arnhemscke Couranten waarschijn
lijk ook van andere bladen, des Zondags reeds in
den Haag kwam, om daar langs hem bekende ka
nalen, zich in het bezit te stellen van een afschrift
der rede, die toen des Maandags in de vereenigde
zitting, door den Koning zou worden uitgesproken
en boe hij des avonds laat de terugreis, gedeeltelijk
met de diligence, moest ondernemen, om nog den
volgenden morgen zoo tijdig in Arnhem te komen,
dat die rede kon worden gedrukt en in het blad
opgenomen. Het was een groot blijk van vertrou
wen, dat hem het officiëele document werd toever
trouwd en hg moest plechtig beloven aan geen
sterveling er inzage van te geven vóór dat de zetter
bet ontving en aan den corrector werd eveneens
stipte geheimhouding opgelegd.
Het verkrijgen van zulk een troonrede kostte
destjjds heel wat moeite, tijd en geld.
Wanneer wij nog in dien tijd leefden zouden wij
moeite, tijd en geld dubbel beklaagd hebben, nu
de troonrede zulk een soberen, onbeduidenden in
houd heeft. Thans zijn de dagbladen er af voor de
kosten van bet telegram. En daar kan men over
heen komen, terwgl ook de verplichting om den
inhoud tot halftwee niet publiek te maken, niet
zwaar drukt vooral niet met een inhoud als deze,
die toch reeds verraden wordt als men niets zegt."
Volgens bericht van Reuter aan Engelscbe
bladen is de Russische regeering voornemens binnen
kort een recbtstreeksche korte verbinding voor passa
giers en goederen tot stand te brengen tusschen
Londen en de voornaamste R u ssische steden,
over Queenboro, Vlissingen en Berlijn.
Naar de M. Ct. verneemt is door de nieuwe
mailboot Koningin Wilhelmina, bij
den proeftocht, die Dinsdag door haar tusschen
Qaeenboro en Vlissingen gemaakt werd en waarvan
de boot Woensdag namiddag te 1.15 terugkeerde,
een blijvende snelheid ontwikkeld, die slechts zeer
weinig minder was dan was gecontracteerd.
Uit een economisch oogpunt heeft de directie van
de stoom vaartmaatschappij Zeeland" echter voor-
loopig bezwaar gemaakt het schip in dienst te stellen.
In verband hiermede zal de nieuwe dienst niet
op 1 October in werking treden, maar zoo spoedig
mogelijk na dien tijd.
Aan den heer A. C. G e 1 d e r b 1 o m is eer
vol ontslag verleend als cipier der gevangenis te
Zieriksee.
In welonderrichte kringen verneemt men, dat
het ontworpen voorstel betreffende Ka
mers van arbeid van den Raad van State bij
de regeering terug ontvangen is en dat het naar
aanleiding daarvan thans nog een onderwerp van
gedachtenwisseling uitmaakt tusschen de ministers
van justitie en van waterstaat, alvorens bij de wet
gevende macht te kunnen worden ingediend.
Onder het opschrift: ♦Nog een staartje van
kunnen we de beide oevers en ook de Slotberg eens
nader in oogenschouw nemen."
»0, gaarne tenminste als de barones het
goed vindt 1" Het leek Koosje, alsof de krachtige
hand, die de teugels hield, zich vaster daar omheen
sloot, en alsof het ernstige gelaat nog ernstiger werd,
toen ze dit zeide. Het sehjjnt hem niet te bevallen,
dat ik hem aan de barones herinner," dacht ze,
»maar ik doe het toch." En toen sprak ze: »Er
moeten, naar ik wel eens gehoord heb, in Lithauen
heel wat bergen zjjn, waarop kasteelen gestaan
hebben."
Hij knikte even en wijdde al zijne opmerkzaam
heid aan de paarden, die door een vogel, welke voor
hen opvloog, onrustig waren geworden.
En hebben er vroeger op al die bergen kastee
len gestaan vroeg ze na een oogenblik.
Dat zou ik niet met zekerheid durven zeggen,
maar vermoedelijk toch wel. Nu zijn ze echtar alle
verwoest en vaD al de macht en grootheid uit ver
vlogen tijden is niets meer overgebleven, dan eenige
brokken steen op de vele dezer met donkere, over
oude boomen begroeide hoogten. Ook op mijn grond,
een eindje stroomafwaarts van Russeinen, verheft
zich aan den oever van de Memel zulk een berg.
Men heeft een prachtig vergezicht wanneer men op
op het hooge met dicht struikgewas, en zware
boomen bezette plateau staat. De andere oever is
ook wel heuvelachtig, maar toch vlakker en minder
boschrijk, zoodat men veel verder het land kan in
•U schjjnt veel van een mooie natuur te houden,"
sprak Koosje, verwonderd opziende tot het ernstige,
bleeke gelaat, dat nu bijzonder levendig stond.
Het zou onnatuurlijk zijn als hat niet zoo was,
de zaak der geweren-knoeier ij," schrijft de
L irnb. Koer.
Naar wij vernemen, was de heer P. Frère te
Maastricht door het syndicaat, dat zich gevormd
had tot oprichting eener Nederlandsche wapenfabriek,
aangewezen als chef van fabricatie.
De heer Frère zal thans langs rechterlijken weg
schadevergoeding vorderen van hem, die eigendunke
lijk last gegeven heeft, het aan den minister van
oorlog gedaan aanbod tot levering van 52,000 Man-
licher-geweren en karabijnen klein kaliber in te
trekken. En zulks, zonder dat zelfs één der te
Maastricht woonachtige syndicaatsleden in dit be
sluit gekend werd.
Bij deze procedure zal het dan tevens wel blijken,
wie de persoon is geweest, of wie de personen zijn
geweest, die ten slotte de levering der geweren den
Oostenrijker in handen hebben gespeeld."
In de vergadering van de club der katho
lieke leden van de Tweede Kamer, Woensdag
avond gehouden, is het aftredend bestuur herkozen.
Voorzitter is mr. L. Haffinans, vice-voorzitter mr.
B. M. Bablmann, secretaris mr. L. P. M. H. baron
Michiels van Verduynen. (Tijd).
In de Woensdagmiddag gehouden vergadering
van den Amsterdamschen Raad, werd bij derde
stemming, de heer mr. J. N. van Hall tot wet
houder gekozen, met 19 stemmen. De heer De Sauvage
Nolting kreeg 10 stemmen. De heer Van Hall heeft
de benoeming aangenomen.
De Nederlandsche brood-, koek- en
banketbakker sbond heeft aan de Koningin-
Regentes een adres verzonden, waarin H. M. eer
biedig verzocht wordt >hoogstderzelver regeering
daarheen te willen leiden, dat bij wettelijke regeling,
hoe deze ook naar het oordeel van Uwer Majesteit's
regeering in te richten, den bakkersgezel de vrije
beschikking over den Zondag worde verstrekt en
alzoo Zondagsrust" ook voor hem niet langer een
ijdel woord zij."
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren aanvaardde de heer
Gleiehman, na toespraak van den heer Van der
Schrieck, die hem de erkentelijkheid der natie ver
tolkte voor de vervulling zijner taak als voorzitter,
zijne betrekking als voorzitter met te herinneren
aan de aanstaande gewichtige werkzaamheden der
Kamer, bepaaldeljjk het kiesrecht en drong met
kraeht aan op kortheid en zelfbeperking bij de de
batten. Het ontwerp-adres in antwoord op de Troon
rede is in de afdeelingen onderzocht. Te half vier
had de aanbieding der Staatsbegrooting plaats.
De middelen worden geraamd op 130 millioen 8 i/s
tonde uitgaven op 138 millioen 362 duizend te
kort 7 i/e millioen. De middelen zjjn 2 i/a millioen
hooger, de uitgaven 380 duizend lager geraamdde
gewone uitgaven leveren een tekort van 2 millioen,
doch zgn door de jaarljjksche besparingyan gewoon-
daar ik altijd op het land gewoond heb, en ik dus
ruimschoots gelegenheid heb gehad al het schoone
ervan te ontdekken."
»Ik dacht, dat juist zij, die dat schoone iederen
dag zien, er ten laatste weinig meer van opmerken
of er voor gevoelen."
Denkt dat toch niet," zeide hij met overtuiging.
»Men zou wel geen oogen in het hoofd en geen
hart in het lichaam moeten hebben, om het na
tuurschoon niet op te merken."
♦U rekent misschien anderen te veel naar u
zeiven, baron," merkte Koosje op. ♦U is een be
schaafd en ontwikkeld mensch. Maar een eenvoudige
boer zal toch al het schoone, dat hg rond zich ziet,
als iets zeer natuurlijks beschouwen, en het zal hem
niet bijzonder schoon meer toeschijnen."
En waarom zouden onze Lithauers dan de na
tuur in zoo taliooze liederen bezingen sprak hij
met toenemende overtuiging. »De op- en ondergang
der zon, het meer, de rivier, het beekje, het woud,
weiden en bloemen, zg alle strekken tot onderwerp
voor hunne zangen en worden daarin met de liefe
lijkste kleuren geschilderd."
»Is het dan zeker, dat die liederen door het volk
zijn gemaakt?" vroeg Koosje. Zijn ze niet veeleer
door enkele meer begaafden, door dichters vervaar
digd
De baron schudde ontkennend het hoofd. ♦Daar
voor' dragen ze een te eigenaardigen stempel, en
bovendien bezingen onze Lithauers heden ten dage
nog alles. U moest die menschen bij hun arbeid
eens kannen beluisteren. Wanneer ze naar het veld
gaan, wanneer ze daar werken, of wanneer ze 's avonds
weer huiswaarts keeren zingen ze, wanneer het maar
even pas geeft, en het zgn meest altijd liedjes, die
lijk 3 millioen op de gewone uitgaven gedekt en is
zelfs ruimte overgelaten voor de eventueels afschaf
fing van tollen, waarvoor met de regeling der finan-
ciöele verhouding van het Rijk en de gemeenten
ter zijner tijd eene leening van 15 millioen voor
tekorten zal noodig zijn.
Rechtszaken.
Arrondissements-ItechtbanJc te Middelburg.
Heden zgn veroordeeld
G. d. W., 18 j., te 's-Heer Arendskerke, wegens
mishandeling tot f 3 of 3 dagen. A. V., 31 j., te
Kruiningen, wegens wederspannigheid tot 7 dagen
gev.straf. M. K25 j., te Hansweerd, wegens
huisvredebreuk en wederspannigheid tot 2 maanden
gev.straf.
Naar wij vernemen is onder Kuitaart, gemeente
Hontenisse, het lijk van een vrouwspersoon gevonden
met een touw om den hals. Men vermoedt een mis
daad. De justitie uit Middelburg is, vergezeld van
den arts J. J. Berdenis van Berlekom, derwaarts
vertrokken.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Van de zaak der onderwijzers Janzen en Reitsma
te Helder worden in de Bodeorgaan van den Neder-
landschen Onderwijzersbond, alle bescheiden medege
deeld. Ook de woorden van eerstgenoemde waar
mede de andere onderwijzer instemde die aan
leiding gaven tot het besluit van B. en W. dat zg,
zoo zg niet vóór 15 Oetober hun ontslag namen,
zouden worden ontslagen.
De geïncrimineerde woorden zgn
»Nu hier telkens zoo stilzwijgend wordt veronder
steld, dat alle onderwijzers en onderwijzeressen zon
der onderscheid aan dit feest hunne medewerking
zullen verleenen, vind ik het noodig voor mijn per
soon uit te spreken, daaraan-;tekun-
m geen geval
non meedoen. A priori was ik gekant tegen alles,
wat hier van avond mocht worden voorgesteld, om
dat ik geen voorstander ben van kinderfeesten op
oranjedagen. Maar omdat het mij niet onverschillig
is, wat de andere onder wijzers in dezen zullen doen,
wilde ik ze vragen het échec, dat de commissie
blijkbaar heeft geleden, blijkbaar uit de weinige
bijdragen, die voor het feest zgn ingekomen dit
échec niet op hunne schouders te nemen."
De onderwgzers hebben hun ontslag niet gevraagd,
maar zich gewend tot den Onderwijzersbond. Zg
hadden een onderhoud met den waarnemenden bur
gemeester en later met de arrondissements- en districts
schoolopzieners. Met eerstgenoemde hadden B. en W.
reeds overleg gehouden.
Het onderhoud met de autoriteiten werpt geen
ander licht op de zaak.
Dit is 't eenige punt, waarover de onderteeke
naars het niet eens zgn. Red. Bode.
ze zelf maken, op eene bekende melodie."
Dus zou ik u werkelijk moeten toestemmen, dat
zoo'n eenvoudig landman oog heeft voor het schoone,
dat hem omringt?" sprak Koosje aarzelend.
♦Ja zeker, dat moet ge, hoe moeielijk het u ook
valt mij gelijk te geven."
Zoo, moet ik het En als ik nu eens niet wil
En er kwam even een schelmsch lachje op haar lief
gelaat.
Dan zoudt ge tegen uwe overtuiging handelen,
juffrouw Heydemann. Ik ben overtuigd, dat u mg
in uw binnenste volkomen gelijk geeft."
Koosje fronste het voorhoofd een weinig. Dat hij
ook zoo precies wist wat ze dachtWant, zeker,
ze was het met hem eens, maar
♦U is toch niet boos op me
♦Ik Hoe zou ik dat durven sprak ze na
een oogenblik verlegen en met een kinderlijk be-
schroomden blik tot hem opziende, »ik heb het zoo
erg niet gemeend, neen, heusch niet. O, u weet
niet, wat het zeggen wil, eensklaps vader en moeder
te moeten verliezen en dan in den vreemde onder
vreemden te moeten gaan."
Hij antwoordde niets, hij keek haar alleen aan
en er gleed een weemoedig lachje over zgn gelaat.
Neen, hg was niet boos op haar, Goddank 1 Hg
moest immers volgens de barones zoo vreeseljjk"
zgn in zgn toorn, en hij zag er nu allesbehalve
vreeselgk" uit.
De hoeven der paarden sloegen luid op het hob
belig plaveisel der voorstad, waarover het rijtuig
met onverminderde snelheid voortrolde.
Ik denk, dat het het best zal zgn, wanneer we
maar dadeljjk onze inkoopen gaan doen," zeide de
baron.
