1895 N°. 102.
Donderdag 29 Augustus.
82sle jaargang.
COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Yls Ditma.» te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkooper* en Brievengaarders.
InsendlnR van
advertentlën vóór 53 wen op den
da*
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ts
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
der uitgave»
GOES, 28 Augustus 1895.
Aan de uitnoodiging, gericht tot de besturen
van de alhier bestaande vereenigingen tot een
bijeenkomst op het »Slot Oostende" werd jl. 1
Maandagavond door dertien 7ereenigingen gehoor
gegeven. De vergadering werd geleid door mr. P. L.
van Eeten, waarnemend voorzitter van het bestuur
der vereeniging voor ^Volksvermaken." Het doel
dezer bijeenkomst, nl. de bespreking van een plan
tot deelneming aan den op het Koninginnefeest te
houden optocht, is slechts ten deele bereikt. Uit de
diseussiën bleek, dat velen bezwaar hadden tegen
den dag, waarop het feest zal gevierd worden, doch
het bestuur van Volksvermaken," ofschoon dat
bezwaar erkennende, kon het op geen anderen dag
bepaleneerstens omdat op den jaardag der Ko
ningin, wegens de kermis, de Groote Markt niet
beschikbaar is, en dus ook geen verlichting der
muziektent of eenig vuurwerk kan plaats hebben,
en ten anderen omdat men dit feest wil combineeren
met dat van »Floralia." Vele vereenigingen juichten
het plan tot het houden van een optocht toe, doch
sommige verlangden eenige financiëele ondersteuning,
waaraan Volksvermaken" echter niet kan voldoen,
wil het bestuur niet een groot deel van het bedrag
der ingezamelde gelden daaraan besteed ziente
meer nog daar een kinderfeest op den voorgrond
staat. Ofschoon een optocht niet in de oorspronke
lijke bedoeling van het bestuur van Volksvermaken"
lag, kon het daaraan zijn goedkeuring heohten en
nam het dit plan over. Nog werd het denkbeeld
geopperd prijzen uit te loven voor het schoonste
vaandel, de schoonste versiering, het grootste aantal
leden, enz.
De heer Z. D van der Bilt La Motthe bracht
hulde aan het bestuur van Volksvermaken" voor het
genomen initiatief om den 15en jaardag van H. M.
de Koningin feesteljjk te vieren en meende dat ook
het publiek daarmede is ingenomen, getuige de
ruime bijdragen, die tot dat doel geschonken zjjn.
De discussiën leidden echter tot geen bepaalde
conclusie. Om tot een definitieve beslissing te ge
raken zal a. s. Vrijdag weder een gecombineerde
vergadering plaats hebben, waarin de verschillende
vereenigingen zullen mededeelen of zij al dan niet
aan een eventuërien optocht wenschen deel te nemen.
Teneinde dit te kunnen bepalen zal elk dier vereeni
gingen vooraf een vergadering houden om daarover
een besluit te nemen.
Tot het vaststellen van een bepaald programma
vergaderde gisteravond het bestuur van ♦Volksver
maken" nogmaals.
In deze vergadering is definitief besloten, dat op
Donderdag den 5 September a. s. in de Prins van
Oranje" de tentoonstelling zal gehouden worden van
de bloemen, gekweekt uit plantjes, door de afdeeling
♦Floralia" uitgegeven. Des avonds zullen de prijzen
worden bekend gemaakt en uitgereikt aan de be
kroonden, terwijl daarna door de harmonie »Eupho-
nia" terzelfder plaats een concert zal gegeven worden.
Op Vrjjdag den 6 September, den eigenlijken dag
van het Koninginnefeest, zal des namiddags te 1 uur
een optocht plaats hebben van de kinderen der
openbare scholen, benevens van die der katholieke
school. Na afloop daarvan wordt op een der openbare
pleinen of op eene weide in de nabijheid der stad
een kinderfeest gegeven, onder leiding van den heer
Schramade van Rotterdam, die daarvoor, volgens
overgelegde attesten, uitstekend berekend is. Onder
wijl zullen de kinderen op eenige versnaperingen
worden onthaald. Mocht in de vergadering van a. s.
Vrijdag worden besloten, dat ook een optocht zal
worden gehouden van alhier bestaande vereenigingen,
dan zal die plaats hebben van 4 tot ongeveer 6 uur.
Te 8 uur zal de harmonie »Euphonia" een concert
geven in de geïllumineerde muziektent op de Groote
Markt, terwijl bet feest zal worden besloten met het
afsteken van vuurwerk.
Wanneer nog door het uitsteken van vlaggen door
de ingezetenen aan de stad een feestelijk aanzien
wordt gegeven en het weder voor de festiviteiten
gunstig is, hoopt het bestuur van de vereeniging
voor Volksvermaken" dien dag te maken tot een
feestdag, onzer geëerbiedigde Koningin waardig.
Bjj het 8e reg. inf. is bevorderd tot kapt.,
de le luitenant P. J. G e i 11, van het korps.
Maandag had te Waarde eene vergadering
plaats van ingelanden van het waterschap
W aarde, waar eene voordracht werd opgemaakt
voor gezworen, in plaats van den heer J. Bntijn,
die benoemd is tot dijkgraaf. Deze voordracht be
staat uit de heeren: Chr. Westsfcrate Jz., J. L. v.
Overbeeke en J. J. Mol. (M. Ct.)
Men deelt uit goede bron aan de Tel. mede, dat
binnen enkele dagen een wetsontwerp tot
instelling van Kamers van Arbeid bij
de Tweede Kamer zal worden ingediend. Naar men
verzekert, heelt het den Raad van State reeds
verlaten.
aan pandbrieven, f 800 op de Rijkspostpaarbank en
f 604 bij den penningmeester in kas.
Atjeh besproken en is de raad van meening, dat
een krachtig optreden onzerzijds onvermijdelijk ge
worden is. Is dit bericht juist, dan heeft men de
beteekenis van de jongste gebeurtenissen en in het
bijzonder van den aanval en de vernieling van het
Chineesche kamp te Telok-Semawé in den nacht van
7 op 8 dezer slechts te goed overwogen. Op de
meest overtuigende wijze toch is het nu gebleken,
dat de kracht van den tegenstand nog geenszins ge
broken is, dat de Atjeher in de groene vaan het
zinnebeeld van hoop op de toekomst blijft zien en
dat er weder een groote slag geslagen moet worden.
De passieve houding van den tegen woord igen
gouverneur kan er, gelijk de ervaring nu duidelijk
en afdoende bewezen heeft, den Atjeher niet toe
brengen zijne traditiën op te offerenzij heeft hem
integendeel moed en toenemende brutaliteit inge
boezemd. Wij begrijpen dat de omstandigheden er
toe geleid hebben, dat niet vroeger tot een krach
tiger optreden besloten is, inaar nu de omstandig
heden niet meer bestaan, mag de toestand niet langer
sleepende gehouden worden en moet liever heden
dan morgen overgegaan worden tot een optreden
met een macht, voldoende om den Atjeher tot het
besef te brengen dat hjj bukken moet voor het
overwicht van Europeesche krijgstucht en wapen
kracht.
Het is te hopen, dat de gouverneur-generaal iu
deze op eigen verantwoordelijkheid zal handelen, even
als hjj ten opzichte van Lombok gehandeld heeft,
want wordt, voordat feitelijk tot een krachtige ver
sterking der aanwezige troepenmacht overgegaan is,
de toestand in Atjeh een onderwerp van debat in
de Tweede Kamer, wat ongetwijfeld het geval zal
zjjn reeds in September a. s. bjj de behandeling
van het adres van antwoord op de troonrede, dan
is het te voorzien dat het debat in nuttelooze rede
kavelingen zal opgaan en de toestand zal blijven
zooals bij was.
Van goed ingelichte zijde deelt men aan het
Bat. Nbl. mede, dat het door den Minister van
Koloniën opgegeven bedrag van 1.800.000 galden,
die de Lomboksche buit vertegenwoordigen
zou, wel ongeveer juist is, doch dat de Minister
dan buiten beschouwing laat de nog niet getaxeerde
waarde van de te Lombok door ons veroverde edel
gesteenten.
Deze zjjn over het algemeen ruw en onregel
matig bewerkt, maar er zijn er onderscheidene bij,
die, na behoorljjke behandeling, een aanzienlijke
waarde beloven te vertegenwoordigen.
Waarschjjnlijk, voegt het blad hierbjj, wil men
met de uitkeering van het buitgeld aan de troepen
wachten, tot de bedoelde taxatie is geschied
Met het doel de kosten van onderhoud van
gevangenen te verminderen en een meer afschrikkende
straf in te voeren voor individuen als de moordenaars
van den wachtmeester Hoekman te Osch, die, in
vrijheid, een gevaar bljjven opleveren voor de ge
meenschap en op grond daarvan, nn de doodstraf
is afgeschaft, levenslang worden gedetineerd, oppert
De Avondpost het reeds meermalen verkondigde
denkbeeld, een Nederlandsche strafko
lonie te stichten.
Zou het, zoo vraagt het Haagsche blad, niet veel
meer strooken met het hoofdbeginsel van ons heden-
daagsch strafrecht, dergelijke misdadigers door zwaren
dwangarbeid, waarvoor niet licht vrije arbeiders te
vinden zjjn, een deel van de schuld welke zij tegen
over de Maatschappjj hebben, te laten aflossen, in
plaats van hen vijftien i twintig jaren en mogelijk
langer te laten vegeteeren op kosten van den Staat?
Wij denken aan het uitgestrekte, zoo schaarsch
bevolkte Suriname, dat voor een zeer aanzienlijk
deel nog op ontginning wacht. Het zou zich, dankt
ons, zeer goed leenen om ten deele tot strafkolonie
te worden bestemd.
Maar het klimaat 1 zal men zeggen een Europeaan
kan er onmogelijk cultuurarbeid verrichten I
Die onmogeljjkheid staat, naar wij gelooven, nog niet
zoo vast, zoolang men er niet tegen opziet met
Javaantjes vrije arbeiders!" de proef te
nemen. En al zonden de meeste, thans tot lang
durige gevangenisstraf veroordeelde misdadigers niet
tegen de proef bestand blijken, wg zijn niet teer
hartig genoeg, daarin een overwegend bezwaar te zien.
De hoofdzaak is, dat de straf, op zware misdrjjven
gesteld, afschrikwekkend zjj en dat niet langer het
verwgt kunne worden gehoord, dat misdadigers hier
te lande bevoorrecht zjjn boven werklooze arbeiders,
en misschien ook nog wel boven vele categoriën
van niet-werkloozen.
De wijsheid komt uit het oosten, zegt de
Arnk. Ct. Wat in de Nederlaudsehe stelen niet, of
slechts bij uitzondering bestaat, is op Batavia reeds
lang een feit. Daar heeft men een reglement
op het wiolrjj don, ia zss artikelen bepalingen
Volgens den Haagsehen kroniekschrijver van
de N. Gron. Ct. is heel de ministerraad te pas ge
komen bij de kwestie der promotie van kapi
tein S e r e t, lid van de Tweede Kamer, en is
H. M., die lang heeft geweigerd eene voordracht
goed te keuren, waarin deze op non-activiteit gestelde
officier werd gepasseerd, ten slotte voor den aandrang
der regeering gezwicht. Hij acht het echter aan
geen twijfel onderhevig, of wij krijgen nu een
tweede zaak-Land in de Tweede Kamer.
Het hoofdbestuur der Vereeniging voor
vrouwenkiesrecht, gevestigd te Amsterdam,
goedgekeurd bij K. B. van I Aug. 1894, heeft aan
de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
dringend verzocht om aan het kieswet-ontwerp-
v. Houten hunne steun niet te geven, tenzij het
woord mannelijke uit de artt. 1, 10, 11, 12, 13, 22,
56, 98 en 125 van dit ontwerp worde verwjjderd,
en tevens de 2e en 3e zinsnede uit de 2e al. van
art. 2 worde weggelaten.
Door de Regeering is ingediend een wetsont
werp, houdende nadere regeling van het
recht van successie en van overgang bij
overlijden, en wijziging van eenige bepalingen be
treffende de heffing der rechten van registratie.
Het wetsontwerp strekt om recht van overgang
op nagelaten effecten en rentegevende vorderingen
benevens het registratierecht van 15 centen van de
honderd galden, dat op akten van scheiding geheven
wordt, met het successierecht te versmelten, het
heffen van opcenten van de rechten van successie
en van overgang van onroerende zaken, nagelaten
door niet ingezetenen, te doen vervallen, de percen
tage van de evengemelde rechten te wijzigen en
maatregelen te nemen tot verzekering van de be
taling der belasting.
De bedoeling is voor buitenlanders de overgangen
in de rechte lijn van 1 pet. met 38 opcenten tot 6 pet.
en voor de andere gevallen van 5 pet. met 38 op
centen tot 12 pet. te verhoogen, waardoor per jaar
voor de door buitenlanders bezeten onroerende goe
deren omstreeks f 160.000 meer zal worden betaald.
Het recht van successie voor de rechte neder
dalende lijn en echtgenooten met kinderen wordt ge
steld op 1 s/4 pet., voor de rechte opgaande linie op
5 pet., voor echtgenooten zonder kinderen op 8 pet.,
voor broeders en zusters op 9 pet. voor neven en
nichten enz. 11 pet. en voor andere gevallen 171/9 pet.
De gezamelijke hoogere opbrengst van het recht
wordt geraamd op f 1 500.000 per jaar.
Bij de toelichting doet de Minister uitkomen, dat
een recht van successie van ls/é pet. voor de ver
krijgingen in de rechte nederdalende linie, gepaard
gaande met de afschaffing van het registratierecht,
een belangrijke verbetering, een gelijkmatige ver
deeling der lasten, doch geenszins een rerhooging
van den druk der belasting of van de inkomsten der
schatkist zal zijn.
Broeders- en zusters-kinderen zullen naar het ont
werp 2 pet. meer betalen, dan broeders en zusters
broeders- en zusters-kleinkinderen 2 pet. meer dan
broeders- en zusters-kinderen. Deze opklimming
houdt verband met het recht, dat bij een overgang
in de rechte nedergaande linie zal zijn verschuldigd.
Voor echtgenooten zonder kinderen en voor de
verkrjjgingen in de rechte opgaande linie zal de
verhooging der belasting van geringe beteekenis zijn.
Zij zal zich het meest doen gevoelen bij de ver
krjjgingen door ooms en moeien, door verre ver
wanten en door niet verwante personen.
Eindelijk doet de Minister opmerken, dat, terwijl
thans het hoogste recht kan bedragen 10 pet. pl.
88 opcenten, en bovendien 2 pet. pl. 38 opcenten,
te zamen dus 16.56 pet., dat nog verhoogd kan
worden door het registratierecht op de scheidingen
geheven, en ook nog kan stijgen, doordien het recht
van overgang met de schulden geen rekening houdt,
thans als hoogste bedrag wordt voorgesteld 17.5 pet.
Gisteren werd te Amsterdam onder voorzitter
schap van den heer I. P. Engelman de 14e alge-
meene vergadering van den Alg. Politiebond
gehouden. In het verslag van den secretaris werd
herinnerd aan het optreden van een nieuw hoofd
bestuur en geconstateerd dat door de bekende hulp
van eenige Kamerleden de Bond is in staat gesteld
te herstellen, wat door de schandelijke daden des
vorigen voorzitters bedorven werd, en thans aan
al zijne verplichtingen kan voldoen.
Alle verzekeringen, door den Bond gesloten, zjjn
door de Maatschappij Kosmos overgenomen. Het
aantal leden bedraagt thans 119 en het batig saldo
over het afgeloopen jaar f 42.32. De fondsen van
den Bond beBtaau uit f 1750 aan hypotheek, 11006
De heer M. de Ras, lid der Tweede Kamer,
schrijft in den Limb. Koerier.'
Zooals bekend is, hebben zij, die handelend op
traden namens het syndicaat, dat zich gevormd had
tot oprichting eener nationale wapen
fabriek, het aan den minister van oorlog gedane
aanbod tot levering der nieuwe geweren plotseling
ingetrokken.
Wat is de aanleiding tot deze spontane handeling
geweest Hooge, te hooge eischen van den minister
Of is, bij het vernemen dier eischen hun, die in
deze zaak het woord en de pen voerden, de schrik
om het hart geslagen Ofis er iets anders ge
schied, iets dat moeilijk het daglicht verdragen kan
Voorshands zal ik mijn oordeel nog opschortea.
Later zal de waarheid wel blijken. Want 't laat
zich voorzien, dat de staart dezer muis een onaf
zienbare zjjn zal.
Oprecht leed doet het mij voor de talrijke werk
lieden, die in de op te richten fabriek jaren werk
zouden gevonden hebben. Want niet alleen de 52,000
Manl. geweren en karabijnen zijn thans voor de na
tionale industrie verloren, ook de 4000 geweren der
marine, waarvoor de gelden reeds zijn toegestaan,
later vermoedeljjk gevolgd door 24,000 geweren voor
het Nederlandsch-Indische leger, de reserve-geweren,
ongeveer een 25,000 tal en vroeg of laat toch ook
door een 50 A 60,000 geweren voor de al dan niet
gereorganiseerde schutterij. Och, aan deze laatste
uitgave zal de Kamer ook wel ten slotte moeten
gelooven 1
Eenmaal het benoodigd kapitaal ruim volteekend,
was met eenigen goeden wil, zoowel van de zijde
van den minister van oorlog, als van die van bet
syndicaat, de totstandkoming der Wapenfabriek ver
zekerd, en groot ia daarom de verantwoordelijkheid
van hem of hen, die deze zaak hebben doen mis-
lakken.
Ik zal er voorloopig niets meer van zeggen, om
dat, zooals ik zeide, de tijd ook hier ongetwjjfeld
licht zal ontsteken.
Ten aanzien van de oorzaken voor 't veel
kleiner getal candidaten voor de land bon w-
akten, dan men gemeend had te mogen verwachten,
wordt in de Haagsche Ct. het vermoeden geuit, dat
zich weinig onderwijzers de moeite geven, voor eene
Iandbonwakte te studeeren, omdat men er slechts bij
zeer hooge uitzondering iets aan heeft en letterlijk
nergens een cent toelage wordt gegeven voor 't bezit
van zulk eene akte. Waarom zal men zich dan de
moeite g»ven, er voor te studeeren, naar Wageningen
te reizen, om zich te laten examineeren en misschien
nog te zakken bovendien
Laten de gemeentebesturen in landbouwdistricten
een toelage voor de Iandbonwakte geven, en de
candidaten zullen wel zorgen, zich bgtjjds voor
't examen aan te melden.
Naar aanleiding van hetgeen dezer dagen over
de benoeming van generaal Vetter tot legerkomman-
dant in Indië is medegedeeld, meent de Haagsche
correspondent der N. Gr. Ct. uit zeer goede bron
te kunnen verzekeren, dat geen conditiën omtrent
de verder te volgen Atjeh-p01itiek
door hem zijn gesteld. De generaal, pas tot herstel
van gezondheid hier te lande terug, dacht niet aan
terugkeer naar Indië en zou de benoeming niet
hebben aanvaard, indien niet een dringend telegram
van den Gouverneur-Generaal en de uitdrukkelijke
wensch van de Koningin-Regentes, door den Minister
van Koloniën ondersteund, hem er toe hadden be
wogen. Van voorwaarden was geen sprake, dan
alleen deze, dat drie geneesheeren hem onderzoeken
en geschikt verklaren zouden. Toen dit geschied was
nam hg de benoeming aan en in September vertrekt
hg naar Indië. Of hij nu in zijn besprekingen met
de Regeering van zijn gevoelen heeft doen blijken,
dat in Atjeh eindeljjk spjjkers met koppen moeten
worden geslagen, is een andere vraag. Dat hg van
dat gevoelen is, kan ik wel verzekeren. Generaal
Vetter meent inderdaad, dat het met de concentratie
en langzame pacificatie van Atjeh uit moet zjjn en
men flink moet optreden om den oorlog spoedig tot
een goed einde te brengen.
Het B.Hbl. schrgft in zijn mail-overzicht over
Atjeh
Nn met de benoeming van den minister van Ko
loniën tot commandeur der orde van den Nedor-
landschen Leeuw de Lombok-roes geacht kan worden
te zjjn uitgeslapen, is het te hopen dat aan den
toestand in Atjeh de aandacht geschonken zal wor
den, welke hg zoozeer verdient.
De raad van Indië heeft jl. Donderdag een bui
tengewone vergadering gehouden en, naar ons van
verschillende zjj lea verzekerd is, is de toestand in
