1895 N°. 96.
Donderdag 15 Augustus.
82sle jaargang'.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblaö 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Ad verten tiëa voor dit blad
aangenomen fcjj de heeren Njjgh Van Ditmab. te Botterdam es verder
b# alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
van advertentie» irèow 3 are» dea da# der uftgav
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de priji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 14 Augustus 1895.
Het bestuur van de vereeniglng »V o 1 k s -
vermaken" heeft het plan gevormd, om den
15den verjaardag van H. AI. onze Ko
ningin ook ia Goes feestelijk te vieren.
Daar elke feestviering op 31 Aug. wegens de
kermis onmogelijk is, zal zij eeaige dagen later
moeten gesteld worden en kan zij samenvallen met
da tentoonstelling van »FIoralia" op Donderdag en
Vrijdag 5 en 6 September.
Nummers van het programma kunnen o. a. zijn
een kinderfeest, eene inatinée, een volksconcert in
de geïllumineerde tent op de Markt, vuurwerk enz.
De medewerking wordt verzocht van de harmo
nieën »Euphonia" en »Hosanna".
Maar om het feest te doen slagen is noodig de
steun der burgerij.
Daarom doet het bestuur een ernstig beroep op
de ingezetenen, die alleen door milde bijdragen de
viering van een luisterrijk jeest kunnen verzekeren.
Zonder dien steun kan er niets gedaan worden.
De bestuursleden van Volksvermaken" zullen
zich morgen en overmorgen wenden tot de ingo-
zotenen, om hunne bijdragen tot dit doel in te
zamelen.
Onbekend maakt onbemind." Dat het
gestelde van deze waarheid ook waar kan zijn, bleek
gisteravond bij de tweede soirée musicale
et artistique, die iu de »Prius van Oranje"
alhier werd gegeven door de gebroeders Sco-
c o z z a van Florence. Waren op het eerste concert
slechts enkele stoelen bezet, gisteren daarentegen
kon men meer bezette tellen dan toen ledige. Deze
talrgke opkomst was ongetwijfeld het gevolg daar
van, dat de drie kunstenaars zich bij hun eerste
optreden van zeer gunstige zijde hebben doen ken-
ueu. Dat de hoorders, waaronder meerderen van
buiten en velen, die ook het eoiste concert bij
woonden, ten hoogste waren voldaan, bleek uit het
langdurig applaudissement na elk nummer, tenge
volge waarvan sommige nummers werden herhaald
eu een paar extra gegeven, waaronder tot slot van
de soirée het »Nederlandsch Volkslied," dat door
velen staande werd aangehoord.
Vóór de pauze traden de artisten op in gewoon
costuum, terwijl zij daarna verschenen in hun na
tionale kleederdracht, wat ook door het publiek
werd geapprecieerd. De executanten, zoowel als de
hoorders, hebben reden tot tevredenheid over dit
concert, waarvan algemeen de roep uitging: het
was schoon
Het hoofdbestuur van de Maatschappij tot nut
van het Algemeen zal dezen winter weder lezingen
doen houden in die departementen, welke dit vragen.
Op de lijst van sprekers, die zich beschikbaar hebben
gesteld, komen voor de heeren P. H u e t en D.
S t i g t e r beiden te Goes. De eerste zal spreken
over een der onderwerpenDe Zoeloes in hun land
De ruïnen van MashonalandDe goudvelden van
Zuid-AfrikaDe Transvaal en de toekomst der
Nederlanders.
De heer Stigter over: Thorbecke en zijn arbeid;
De apostel van den vrijhandelOver de muntquaestie
Het burgerlijk recht en de volkswelvaart; Landbouw
en kapitaalbelegging, volgens prof. MoltzerOnze
grondwet (populaire behandeling); Landbouwkrediet-
vereenigiDgen.
De jacht op klein wild in deze pro
vincie wordt geopend Zaterdag 31 dezer.
Te laat om nog in ons vorig nommer te worden
opgenomen, ontvingen we het volgende bericht uit
Kapelle:
Heden (Maandag) werd hier het stoffelijk overschot
van den op 8 Aug. jl. overleden notaris A. Gallis
M e r e n s naar zijne laatste rustplaats gebracht.
De lijkkoets werd gevolgd door 4 rijtuigen, bevat
tende aanverwanten en vrienden van den overledene,
terwijl de kist met een negental kransen was bedekt
als zoovele blijken van belangstelling bij het vroeg
tijdig afsterven van den man, die de algemeene
achting genoot en zoovelen met hulp en raad had
Eene groote schare belangstellenden waB van de
plechtigheid getuige. Vóór dat de kist in het graf
werd neergelaten werden door den heer P. J. v. d.
Mandere, namens de vele vrienden van den over
ledene, eenige woorden aan de nagedachtenis van
den heer Merens gewijd, waarbij de spreker deed
uitkomen dat de overledene was een eerlijk en recht
vaardig mensch, een man van karakter, trouw voor
zijne vrienden en een weldoener der armen. Ver
volgens huldigde jhr. mr. J. J. Pompe van Me er-
dervoort den overledene nog als een degelijk amb
tenaar en hulpvaardig mensch.
De heer Beekman, ambtenaar bij de Maatschappij
tot Exploitatie van Staatsspoorwegen en zwagör van
den overledene, dankte, ook namens do weduwe, voor
de vele blijken van belangstelling.
fiolijnsiilaat. Door den gemeenteraad
werd in zijne vergadering van Dinsdag 11. de ge-
meenterekening 0V8r 1894 vastgesteld: de ontvangsten
op f 15606,34, de uitgaven op f 14469,15, dus mot
een goed slot van f 1137,19.
Eveneens werd de rekening van 't burgerlijk
armbestuur over 1894 vastgesteldin ontvangst op
f600, in uitgaaf op f 568,13'/a, dus met een goed
slot van f 36,861/2.
De begrooting van het burgerlijk armbestuur voor
1896 werd in ontvang en uitgaaf vastgesteld op
f386,86 Va» waaronder een subsidie der gemeente
van f 350 begrepen is.
Aan d«in heer Jansen, onderwijzer alhier, werd
op diens verzoek eervol ontslag verleend wegens
zijn vertrek naar Alfen.
De St. Crt. van 11 en 12 dezer bevat de op
gaven, over het tijdvak van 1 Jan. tot 31 Dec.
1894, bedoeld in art. 12 der wet van 28 Juni 1881,
inhoudende wettelijke bepalingen tot regeling van
den kleinhandel in sterken drank en tot beteugeling
der openbare dronkenschap. Uit deze opgaven blijkt
o. m. dat het totaal der voor alle ver
gunningen betaalde prijzen voor Zee
land bedroeg f 29,597,96 en dat het totaal der
inrichtingen met vergunning in die provincie 1187
beliep.
Menigeen, die de Koningin op haar
reizen door het land volgde, heeft wel eens
bg zich de vrees voelen opkomen, dat zulk een tocht,
om de groote daaraan verbonden vermoeienissen,
voor haar weinig bekoorlijks hebben moet. Mag men
den Haagschen correspondent der N. Gron. Ct. g«-
Ioovod, dan is er voor die vrees niet de minste reden.
Zoo schrijft hij o. a.
Onze jonge Koningin geniet op het Loo met volle
teugen van haar vacantie, die met de reis naar
Overijsel en Drente zal worden besloten. Naar ik
hoor, ziet de jeugdige Vorstin deze wel drukke, doch
voor baar steeds zeer aantrekkelijke triomfdagen
met groot verlangen tegemoeten toen dan ook
dezer dagen een der dames van de hofhouding haar
vroeg, of zij nist tegen die drukke woelige reis op
zag, antwoordde de Koningin: Volstrekt niet, het
spijt me integendeel, dat 'fc met deze reis met den
tocht door het land voorloopig gedaan is. Als het
van mij afhing, zou ik wei dadelijk weer van voren
afaan willen beginnen."
De opleiding van de machinist
leerlingen bij de marine zal binnenkort eenige
belangrijke wijzigingen ondergaan.
De rang van machinist-teerling le kl. zal verval
len en vervangen worden door assistent-machinist,
welke na ongeveer 1 jaar militaire opleiding aan
boord der schepen, zullen worden gedetacheerd bij
een der particuliere fabrieken ter verdere bekwaming.
In den gemeenteraad van Zutfen is verschil
van gevoelen gerezen over de vraag, hoe met o n-
gezegelde adressen behoort gehandeld te
worden.
Volgens den voorzitter moest zoodanig stuk onmid
dellijk worden ter zijde gelegd. Daartegen betoogde
mr. Engelen, dat ook de ongezegelde stukken moeten
worden voorgelezenalleen mag naar aanleiding
daarvan niet worden besloten. De gemeentewet (art.
67) schrijft voor, dat de burgemeester alle aan den
raad gerichte stukken daar ter tafel brengt; dit
ter tafel brengen sluit voorlezing in zich.
De voorzitter maakte bezwaar, het stuk in open
bare zitting mede te deelen, terwijl de heer Van
Nispen opmerkte, dat, afgescheiden van de gemeente
wat, de zegelwet verbiedt >op ongezegelde stukken
te lettendeze moeten dus wel degelijk ter zijde
worden gelegd.
Mr. E. ontzegde daarentegen aan den voorzitter
het recht, aan den raad gerichte stukken ter zijde
te leggen, omdat zij ongezegeld zijn. Het is mogelijk,
dat het stuk geen zegel behoeft als belasting-reclame
of verkiezingsprotest en de voorzitter ten onrechte
meent, dat dit zegel wel vereischt wordt.
De Gem.-Stem kan zich met geen der in den raad
verkondigde zienswijzen vereenigen. De burgemees
ter is wel is waar verplicht, elk aan den raad go-
richt stuk »ter tafel te brengen" in de vergadering,
maar dit sluit geen voorlezing van het stuk in. De
voorzitter heeft alleen het stuk op de tafel te de-
poneeren onder medoderiing wat de aard en wie de
afzender daarvan is en hij behoort zich zelf van
elke verdere mededeeliug omtrent het stuk te ont
houden, indien de inhoud daarvan het voor verdere
openbaring ongeschikt doet zijn. Op welke wijze de
leden na het ter tafel brengen in de gelegenheid
moeten gesteld worden, om van het stuk kennis te
nemen, b. v. door voorlezing, circuleering of ter
visie legging, hangt af van het regl. van orde of
van de beslissing van den raad.
Dat het gemis van zegel, waar dit gevorderd
wordt, een stuk niet aan de kennisneming van den
j raad onttrekken kan, is volkomen juist; art. 8 der
zegelwet verbiedt den raad alleen op het stuk te
besluiten. Aan den raad, tot wien dit gebod gericht
is, kau mitsdien het recht niet ontzegd worden, om
zalf to oordeel en en te beslissen of het stuk al dan
niet op zegel had moeten gesteld zijn, en of er wel- j
licht termen zijn om, zoo al niet op hot adres i
dan toch naar aanleiding van de daarin vervatte
mededeelingen eenig besluit te nemen.
Aan de Staten-Generaal is ingediend een wets
ontwerp tot instelling van een militairen Pen
sioenraad, voor zeemacht, landmacht, marine-
reserve, loodsdienst op zeeschepen, mindere geëm-
plooieerden, op daggeld werkzaam bp inrichtingen
van zee- en landmacht, en voor weduwen en weezon
van dit personeel.
De Raad zal bestaan uit 7 leden. De voorzitter
en secretaris van den Pensioenraad voor burgerlijke
ambtenaren zijn dit tevens van den militairen Pen
sioenraad.
Blijkens een bij het departement van buiten-
landsche zaken uit Tanger ingekomen telegraphisch
bericht, is van de schadevergoeding, welke
door Harer Majesteits Regeering, naar aanleiding
van den overval van het schip Anna door Riffeen-
sche zeeroovers, van Marokko geëischt was, aanvan
kelijk een bedrag van 95 pet. aan den tydelijken
consul-generaal der Nederlanden te Tanger uitbe
taald geworden. (St.ct
Den 12en Januari a. s. zal generaal Van
der Heyden zijn 7Oen verjaardag vieren. Volgens
het Vaderland willen op dien dag de vrienden en
vereerders van don miskenden veldheer, aan wien
Nederland zoo groote verplichting heeft, hem eene
waaidige hulde brengen. Zeker zal die hulde meer
algemeen zijn, wanneer zich eene commissie met
die zaak belast, en hare namen bekend maakt, zoodat
men weet tot wie men zich kan wenden.
Het dagelijksch bestuur van den Algemeenen
Nederlandscheu Wielrjjdersboad zal zich tot den
minister van binnenlandsche zaken en tot de beide
Kamers wenden, met esn bezwaarschrift tegen de
rijwielbelasting in de provincie Noord-Brabant.
In de Zaterdag te Assen gehouden vergadering
van den Geneeskundigen Raad voor Overijsel en
Drente werd besloten aan den Minister van Justitie
een adres te verzenden, waarin gewezen wordt op
den schadelijken invloed van openbare hyp
notische séances op gezondheid en zedelijk
heid en verzocht wordt, een wet in te dienen, waarbij
die séances worden verboden.
Eenige hoofdofficieren en artsen hebben een
»Open Brief" gericht aan de officieren van alle
wapens en diensten in Ned.-Indië, waarin zij de
aandacht vestigen op de verrassend gunstige resul
taten, die in Britsch-Indië, bij legerkorpsen in Afrika
en Amerika verkregen zijn door geheel-ont
houding van a 11 e a 1 c o h o lische d ran ken.
Op dien grond noodigen zij allo officieren uit, om
met hen een bond, een Ametbysten-vereeniging te
vormen, ten einde ia dien zin werkzaam te zijn.
Ook niefc-militairen kunnen lid dezer Vereeniging
worden.
Volgens de N. D. Ct. wordt met zekerheid
medegedeeld, dat op geriugen afstand van den Hoek
van Holland spoedig zal worden aangevangen met
het maken van een visschershaven voor
rekening van Vlaardingsche reeders.
Door het Leger des Heils is t9 Amsterdam
een nieuwe fcakvannijverheidinhet
maatschappelijk werk geopend.
De Telegraaf deelt daaromtrent het volgende mede
»In een ruim perceel zijn sinds Februari 25 a 26
man aan 'fc werkhet sorteeren van oud papier.
Zes daarvan rijden twee aan twee, met drie hand
karren dus, de huizen af, waar zij den dag te voren
een circulaire bezorgd hebben met het verzoek vod
den en oud papier, 'fc zij dagelijks, 't zij op geregelde
tijden, te mogen komen afhalen. Op een ruime
werkplaats geschiedt hat sorteeren. Het geheel on
beschreven en witte papier is 'fc meest waardhoe
i blanker, hoe meer. Maar ook voor het gelinieerde
papier (randafsnijdsels van kantoorboekbinders b.v.)
zijn vrij hooge prijzen te bedingen. Grauw papier
wordt in allerlei nuancen uitgezocht, ook kranten.
Zoo zijn er tal van soorten.
Daar de geldmiddelen natuurlijk de aanschaffing
eener hydraulische pörs niet veroorloven, treden
eoaige mannen het gesorteerd papier in bakken
dicht ineen. Dan wordt het zn balen verpakt en is
het gereed om verzonden te worden naar de papier
fabrieken. Er ziju nu reeds 9 vaste afnemers.
E#nige werklieden zijn een verdieping liooger
bezig oude linnen zakken te repareeren met oude
eindjes touw, alles afval, maar dat zoo goed moge
lijk benut wordt. In die zakken wordt het te ver
zonden papier verpakt.
Het hoofd der werkplaats, da heer De Hoogh,
verklaarde echter, dat men tot zijn spijt nog niet
voldoende oude vodden gratis kreeg om daarmede
alle mannen aan 't werk te houden. Zoo was men
nog altgd genoodzaakt een deel van hat to sortee
ren papier van eenige firma's te Amsterdam te
koopen. Dit is natuurlijk een aanmerkelijke schade
post op de rekening der werkplaats, maar men ver
trouwt, dat bij meerder bekendheid van dezen tak
van ng verheid hierin spoedig verandering komen zal.
Wanneer al het papier om niot gegeven werd, zou
do werkplaats zichzelf geheel kunnen bedruipen.
Een werkman, die 150 KG. wit papier verwerkt
per dag, of 450 KG. grauw papier, krijgt daar
voor per dag 42 ets. Voor wat hij meer of min
der sorteert, wordt hem ook iets meer of minder
betaald. Deze betaling geschiedt sinds eenigen tijd
in een soort penningen van 5 ets2 Vs ct. en 1 et.
Voor 10 ets. waarde van die muntstukkea kan men
in d9 shelters een slaapplaats krijgen, voor 5 ets.
een middagmaal. De overige 17 ets. kunnen aan
brood, koffie, worst, kaas, enz. besteed worden.
Van wat er dan nog resteert, mag Vrijdags 30
ets. ingewisseld worden, waarvoor dan tabak, enz.
kan gekocht worden. En het overige wordt gede
poneerd op de spaarbank van het Leger des Heils,
Wie dan later de werkplaats voorgoed verlaat, om
de groote maatschappij weder in te gaan, kan dit
geld lossen, om er dan b. v. een aanvangskapitaaltje
voor een kleine nering van te maken. Echter niet,
wanneer hij wegens dronkenschap of slecht gedrag
verwijderd wordt.
Dit penningsysteem blijkt goede gevolgen te heb
ben, ook voor 'fc werk zelf. Er wordt nu over 't al
gemeen harder gewerkt dan vroeger, toen men met
een dagwerk enkel een slaapplaats en levensonder
houd verdiende.
Het vraagstuk, hoe den arbeid te ver
zoenen met kapitaal, door van de arbeiders
kapitalisten te maken, is opgelost door den heer
Livesey, president van den raad van administratie
voor de gasfabriek in Zuid-Londen. Sinds jaren
heeft hij daar een bijzonder stelsel ia practijk ge
bracht wat hem goed bevalt. Dit stelsel bestaat
daarin, dat aan de werklieden oen deel in de winst
wordt gegeven. Vroeger kon ieder werkman beschik
ken over zijn »boni" zooals dat heette, maar over
eenkomstig een sedert twee jaren aangenomen regeling
is ieder verplicht de helft daarvan te plaatsen in
het kapitaal der Maatschappij. Tengevolge daarvan
hebben de werklieden aan die gasfabriek tegen
woordig aaudeelen in de Maatschappij tot een waarde
van 62,000 p. st. of f 744,000.
Dezer dagen vierde het werkvolk der fabriek feest.
De drie duizend arbeiders met hun vrouwen, ver
loofden en kinderen, in 't geheel 6500 peesonen,
waren bijeengekomen op het land, dat aan de fabriek
grenst.
In den loop van den dag hield de heer Livesey
een redevoering tot de arbeiders, waarin bij hun
o. a. mededeelde, dat de wit st, die dit jaar de ar
beiders te verdeelen hadden, 13,500 pond sterling
of f 162,000 beliep, een cijfer dat tot nog toe niet
was bereikt. Men ontving met geestdrift deze mede -
deeling.
De aanneming van dit stelsel blijkt even voor-
deelig voor de werklieden als voor de fabrikanten
een werkstaking toch is onmogelijk in een zoo in
gerichte maatschappij.
Het hof der admiraliteit te Bremerhaven, be
last met het onderzoek naar de oorzaak van d e
aanvaring tusschen de Elbe e n d e Cra-
thieheeft Zaterdag zijn laatste zitting gehouden,
die tien aren duurde. Het kwam tot de conclusie,
dat de aanvaring moet worden geweten aan den
stuurman Craig der Crathie die, even vóór den schok,
zijn post op de brug had verlaten en met den kijk
uit in de kombuis sfcoud te praten. De officier van
de wacht op de Elbe kan evonwel het verwijt niöt
ontgaan, dat hg verzuimd heeft uit den weg der
Crathie te komen door eene tijdige beweging van
zijn roer, of door de aandacht van de manschap der
Crathie te trekken met de stoomfluit. De orders,
door kapitein von Gössel gegeven en door de offi
cieren en de manschap der Elbe uitgevoeid tot het
redden van levens, verdienen lof. Dat de Elbe in zco
korten tijd zonk, zoodat 332 menschen verdronken,
is alléén to3 te schrijven aan de ernstige schade, die
zij bg de aanvaring beliep. Wenschelijk verklaart
het rapport dat op allo groote trans-atlantische pas-
