1895 N°. 88.
Zaterdag 27 Juli.
82sle jaargang.
A. E. JANSSEN,
J. F. VAN DER LEEUW,
S. VAN DER PEIJL,
W. TEHPERMAN.
A. Janssen,
J. van der Leeuw,
S. van der Peijl,
W. Temperman.
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centniet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Adverfcentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam ea verder
bg allo Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cte
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prg»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertentiën v«or S fcrea op deu der uitgave»
De Herstemming.
Zooals te verwachten was heeft de verkiezing
voor den gemeenteraad op 16 Juli jl. tot eene her
stemming geleid. Bij een aantal van niet minder
dan tien candidaten was dit met vrij groote zeker
heid te voorspellen. Maar wat minder zeker was, en
wat vermoedelijk door onze politieke tegenstanders
niet was verwacht, is het groote succes, dat onze
candidaten höbben gehad. De heer De Jonge Mulock
Houwer toch, het eenige aftredende liberale lid,
werd met groote meerderheid herkozende heer
Van der Peijl behoefte slechts 5, de heer Janssen
slechts 17 stemmen meer om in eens gekozen te
zijn. Daarentegen behaalde geen der drie aftredende
antirevolutionaire candidaten de volstrekte meerder
heid. Ons dunkt, dat het bedrijf" der meeting om
vijf candidaten te stellen, bij het meerendeel der
kiezers dus niet die afkeuring heeft verworven,
waarvan de heer De Jonge gewaagde, en de eerste
stemmiüg heeft het duidelijk bewijs geleverd, dat
die bewering allen grond miste.
Trouwens, er zijn van antirevolutionaire zijde in
de dagen, die onmiddellijk aan de verkiezing vooraf
gingen, meer beweringen geuit, die moeielijk te
verdedigen zijn.
Zoo is o. a. gezegd, dat er tegen de candidal unr-
Van der Leeuw bij de liberalen eene antipathie
bestaat. De uitslag heeft het tegendeel bewezen.
De heer Van der Leeuw verwierf 266 stemmen, dus
slechts drie minder dan de heer Temperman en
slechts 35 minder dan de heer Van der Peijl, die
na den heer Houwer de meeste stemmen bekwam.
Ons dunkt, dat daarmede glansrijk weörlegd wordt
de bewering, dat er bij de liberalen antipathie zou
bestaan tegen de candidatuur-Van der Leeuw. On
waar is voorts de ons toegedichte bewering als
zouden wij met onze waarschuwing om desnoods
minder dan vijf namen op het stembiljet te zetten,
speciaal het oog gehad hebben op een vermoedelijk
weglaten van den naam van den heer Van der Leeuw.
We hebben met onze waarschuwing alleen willen
voorkomen, dat de antirevol. candidaten werden ge
kozen doordien enkele liberale en katholieke kiezers
den naam van een der antirevolutionairen op hun
biljet plaatsten met weglating van een der gezamen
lijke candidaten. Op die wijz9 toch zijn de heeren
Adam en Fabery de Jonge indertijd gekozen. Som
mige liberalen plaatsten toen met den heer Harting
een der genoemde antirevolutionairen op hun biljet,
enkele katholieken deden hetzelfde met weglating
van den beer Harting en zoo kwamen de liberale
en katholieke candidaten in de minderheid. Ooi dit
nu te voorkomen is het zoo hoog noodig dat men de
geheele lijst zijner partij stemt en vooral geen der
eigen candidaten vervangt door een van de tegen
partij. Dit spreekt nog zooveel te sterker bij eene
herstemming, waarbij het alleen om do meeste stem
men gaat, en daarom dringen we er nu met dubbele
kracht op aan, dat alle liberale en katholieke kiezers
a. s. Dinsdag stemmen op alle vier de candidaten,
zijnde de heeren
Het bestuur der antirevolutionaire kiesvereeniging
heeft het in zijne jongste circulaire voorgesteld alsof
de afschaffing der kermis en het smaken van eenige
uitspanning op Zondag door genoemd bestuur
smalend »pretargumenten" genoemd bij eene ver
kiezing niet te pas komen. Het bestuur weet echter
wel beter. Immers, in den Raad komen ze blijkbaar
wel te pas, want de heer Den Boer wraakte het met
muziek ontvangen van Belgische bezoekers op Zon
dag huiten kerktijd; en afschaffing der kermis is door
heel het land een beginsel der antirevolutionairen,
dat zij moeten trachten te doen zegevieren. En zouden
dan die zaken, die zoovelen, zelfs al zijn zij persoonlijk
er niet mee ingenomen, om den wille van het volk wen-
schen te behouden, bij eene verkiezing niet ter sprake
mogen worden gebracht Hoe kunnen de kiezers anders
hunne meening kenbaar maken over dergelijke punten
dan juist bij eene verkiezing Maar wij begrijpen vol
komen, dat de anti-revolutionaire heeren liefst die
zaken niet zagen besproken, omdat zij wel weten,
dat het meerendeel des volks volstrekt niets tegen
de genoemde vermakelijkheden heeft, wanneer maar
gezorgd wordt, dat geen aanstoot wordt gegeven aan
andersdenkenden, waartegen hierterstede aligd trouw
gewaakt wordt.
Voorts is het een dringende eisch des tijds, dat
voor goed en goedkoop onderwijs worde gezorgd en
dat geene raadsleden gekozen worden, die in hun
hart tegen de openbare volksschool zijn. Ook daar
om is het noodig, dat niet alleen de opengevallen
plaats van den heer Lambreehtsen door de verkiezing
van een geestverwant van dezen worde vervuld,
maar dat onze partij in den Raad nog versterkt
worde,, terwijl het zeker daarbij een gelukkig denk
beeld is om ook een katholiek eene plaats in den
Raad te verleenen.
Dat doel kan bereikt worden, wanneer wjj allen
a. s. Dinsdag weder even trouw, zoo mogelijk nog
trouwer, ter stembus komen om onze stem uit te
brengen op de heeren
En met nog meer aandrang dan de vorige maal
wijzen wij op de noodzakelijkheid om alle vier
de candidate» te stemmenwant wanneer
de een den heer Janssen, een ander den heer V.
d. Leeuw, een derde den heer V. d. Peijl en een
vierde den heer Temperman niet stemt, dan bestaat
er veel kans, dat zij geen van allen een voldoend
aantal stemmen bekomen.
Zette daarom toch vooral ditmaal ieder zijne
persoonlijke bezwaren ter zijde en stemme m9n op
de geheele lijst. In geen geval echter brenge men
een stem uit op een of meer der tegencandidaten,
want daarmede doet ge de eigene candidaten afbreuk.
gSsr* De stembus is geopend van 9 5 uren. Wie
zijn stembiljet verloren heeft kan ter secretarie een
ander bekomen. Hebt ge reeds andere namen op
uw biljet ingevuld, dan moogt ge die doorschrappen
en vervangen door de namen van onze candidaten.
Komt zoo vroeg mogelijk stommenzoo licht hebt
ge later op don dag verhindering.
GOES, 26 Juil 1895.
Op de tentoonstelling te Amsterdam is o. a.
bekroond voor eene verzameling Reddingstoestellen,
de firma Wed. J. O. M a s s e e Zn., te Goes,
met eene zilveren medaille.
Bg Kon. besl. zijn benoemd: tot dijkgraaf voor
den Philippinepolder E. Cuelenaere; in het
bestuur van het waterschap Waarde tot dijkgraaf
J. B u t ij n en tot gezworen C. T horenaar; tot
heemraad voor het waterschap Schouwen A. van
der Weyde; tot plaatsvervangend-dijkgraaf voor
den Sluispolder J. San dee; tot gezworen van den
Willem-Leopoldpolder (Nederlandsch gedeelte) L.
Leenhouts de Vlieger.
Ierseke. Gisteravond werd hier een zeilwed-
strijdvereeniging opgericht, waartoe40 leden
toetraden. De contributie bedraagt f 2,50. Tot be
stuursleden werden gekozen de heeren G. Schipper,
J. Bergman, M. van Harmeien, M. Mieras, A. Sandee
en F. Aukes, die de verschillende fun ties van voor
zitter enz. onderling zullen verdeelen. Den heer Geil],
burgemeester, werd het eere-voorzitterschap aange
boden, hetwelk hij onder dankbetuiging aanvaardde.
De bedoeling is lator rechtspersoonlijkheid voor de
vereeniging aan te vragen.
De commissie van beoordeeling
omtrent de heffing van invoerrecht
naar de waarde der goederen, volgens de wet van
20 April 1895, in de provincie Zeeland, is, zooals
vroeger reeds in hoofdzaak werd gemeld, samenge
steld uit de heeren L. de Fouw te Middelburg,
J. J. G. van Wieheren te Terneuzen en P. P. E.
Hoefnagels te Roosendaal, benoemd door den minis
ter van financiënD. Hildernisse te Middelburg en
C. A. Kalbfleisch te Vlissingen, benoemd door de
rechtbank te MiddelburgJ. G. H. Schute te Zie-
riksee, benoemd door de rechtbank te Zieriksee
J. O. Frederiks te Middelburg, benoemd door de
kamer van koophandel en fabrieken te Middelburg;
A. H. Polak te Vlissingen, benoemd door de kamer
te Vlissingen en J. G. van Alphen, makelaar te
Rotterdam, benoemd door de kamer te Rotterdam.
Middelburg. De drie kiezers, die protest hadden
aangeteekend tegen de geldigheid der verkiezing
als lid van den gemeenteraad van den heer H. P.
den Bouwmeester (de Raad besloot hem wel
toe te laten), zullen thans hunne bezwaren indienen
bjj Ged. Staten.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft benoemd
tot lid in de commissie van toezicht op bet Museum
voor land- en volkenkunde aldaar, den heer J. W.
Roskes, adjunct-directeur van het Hed. Zending
genootschap te Rotterdam.
De Arnh. Ct. pleit voor het houden van a9
gemeenteraadsverkiezingen in den
winter in plaats van, zooals nu geschiedt, op
den derden Dinsdag van Juli. Het blad maakt de
opmerking dat in den zomer de landbouwers over
laden zijn met werk en zeer vaak om hun kies
plicht te vervullen eenige uren ver moeten afleggen.
Wat de hoeren van het intellect betreft, dezen
moesten het voor hun beginsel over hebben, hunne
reis tot na de verkiezingen uit te stellen.
De aandacht is hier te lande gevestigd ge
worden op een artikel in het Melbournesehe blad,
de Town- and Country-Journal, dat niet zonder
belang is voor den Necierlandschen landbouwer, en
vooral voor hen, die bij den zuivelhandel
op Engeland zijn betrokken. In dat artikel
wordt nl. betoogd, dat nu het uitvoerpremiestelsel
in Australië in onbruik raakt, het zeer moeilijk
wordt te Londen Australische boter te leveren tegen
concurreerende prijzen. Men heeft in Australië voor
elk pond boter 2 gallon melk noodig, en daar de
boer voor zijn melk aan de fabrieken slechts ls/^d.
krijgt, krijgt hij feitelijk slechts 4i/s d. per pond
voor zijn boter; de rest is voor vracht, refrige
rators en den tusschenpersoon. Nu betoogt het
Journal, dat er bij die prijzen voor de boeren geen
winst overblijft, en vooral bij de tegenwoordige lage
noteeringen ziet het er treurig met de Australische
boter-industrie uit. Een boer uit het Warragul-
district, 63 mijlen van Melbourne, zeide dat zijn
collega's meer dan genoeg hebben van deze indu
strie, ofschoon die in zijne buurt onder zeer gunstige
omstandigheden wordt gedreven.
Blijkt deze opvatting van het Melbournesehe Jour
nal juist, dan is die verandering niet zonder be-
teekenis voor onze zuivelboeren. Nog niet zoolang
geleden toch werd een staatje gepubliceerd, waar
uit bleek, dat de aanvoer van Australische boter
op de Londensche markt van '90 tot '95 van
708.000 K.G. tot 6.200.000 K.G. aangroeide. Zoo'n
concurrent minder, zou dus nog al iets zeggen
{Tel.)
Naar thans met zekerheid kan worden ge
meld en dit in weerwil van tegenstrijdige be
richten zullen beide Koninginnen bin
nen korten tijd een bezoek brengen aan
de tentoonstelling. Hot is alleen niet zeker
of dit bezoek nog in deze maand zal geschieden,
zooals aanvankelijk werd verwacht.
Van iemand, di9 onbekend wenscht te blijven,
is f 10,000 ontvangen voor het nationaal fonds
tot ondersteuning van de nagelaten betrekkingen
van in Indië gevallen militairen.
Dr. Ranson, een medewerker van prof. Behring,
chef van het Hygiënisch Instituut te Halle, beschrijft
in de Medizin. Wochenzeitung het resultaat van de
proeven, die bij genomen heeft, ten einde een
middel tegen cholera te vinden. De methode
volgende, welk8 bij diphtheritis zoo goed is geslaagd,
heeft bij een anti-cholera vloeistof, die vrij van
bacteriën is, gemaakt; deze vloeistof wordt door
een speciale methode in vasten vorm gebracht. Met
een oplossing daarvan werden dieren behandeld, en
uit hun bloed bereidde hij een serum, dat, naar hij
verzekert, werkzaam moet zijn niet alleen tegen
het choleragif, maar ook tegen levende cholera-
bacteriën".
De nieuwe schoolwet, die door de
Belgische regeering is ingediend,
vindt bij een groot deel der bevolking daar te lande
groote tegenkanting, waaraan door vergaderingen
en betoogingen uiting wordt gegeven. Erger is, dat
ook Koning Leopold in de zaak betrokken
wordt en dat Z. M. bij herhaling, als hij zich in het
publiek vertoont, zelfs wanneer hij in gezelschap is
van prinses Clementine, zijne dochter, wordt begroet
met de kreten: »Weg met de schoolwet!" en pan-
fleften in het koninklijk rijtuig worden geworpen.
>Nieuwe en betreurenswaardige betoogingen" aldus
schrijft de correspondent der N. Jl. Ct., hebben
plaats gehad toen de Koning Woensmiddag een be
zoek aan den balwedstrijd op den Grand Sablon
kwam brengen. Reeds dadelijk begroetten toejuichin
gen en Leve de Koningonzen souverein, maar
onder die kreten mengde zich het geroep: Weg met
de schoolwet! Politie en agenten in burgerkleeding
waren in grooten getale aanwezig; op één agent in
uniform waren er tien in politiek. Maar dit machts
vertoon heeft de manifestanten niet in toom gehou
den, die zich vooral bij het vertrek des Konings
zeer onbehoorlgk gedragen hebben. Toen barstten
kreten, gejouw, gefluit 'los en vervolgden het vorste
lijk rijtuig ondanks het optreden der politie tot aan
het Giude van de rue de la Régence, d. w. z. tot
het begin van de Place royale. Onder de kreten
Weg met de schoolwetmengden zich toen andere
als»Weg met den koning van bordpapierLeve
de republiekOnder de gearresteerden is er een
bediende bij een winkelier die den Koning
van vlak bij heeft toegeschreeuwd»Laat hij naai
den Kcngo gaan!" Een twintigtal personen zijn ge
vangen genomen en die arrestatiën zijn niet zonder
ruzie en geweld volvoerd. Ik heb een man gezien,
die op het oogenblik toen het rijtuig des Konings
voorbijging, er een pak strooibiljetten in wilde gooien
maar hij werd door minstens tien agenten aange
grepen, meegesleurd en in de wacht gesleept. De
gedrukte biljetjes, die hij bij zich had, vermeldden
den naam des drukkers niet; daarom is er proces
verbaal tegen hem opgemaakt. De papiertjes bevat
ten een opwekking van het comité der werklieden
partij (Brusselsche Werkliedenbond) tot deelneming
aan de betooging van aanstaanden Zondag.
De Koning bleef onverstoorbaar kalm gedurende
het tumult en scheen zich niet veel aan te trekken van
hetgeen er rondom hem gebeurde. Zoo schreeuwde,
toen Z. M. het terrein rondwandelde, een der toe
schouwers hem vlak ia het gezicht: »Weg met de
schoolwetDe Koning keek den man strak aan,
boog en groette met de hand aan den steek.
Tot iemand in zijn omgeving, die den Koning naar
zijn indruk vro«g van hetgeen er te St. Gilles was
voorgevallen, heeft Z. M. woordelijk gezegd>Ik
zal niet zeggen dat ik er niet door geschokt ben,
maar ik weet dat een souverein dikwijls aan derge
lijke onaangenaamheden blootstaat. Ik betreur het
geen er te St. Gilles gebeurd is, vooral voor de prinses
mijn dochter, die er zeer door ontsteld geworden is;
zij heeft hevig geschreid, toen wij in het paleis terug
gekomen waren. De betoogers hadden, dunkt mij,
een jong meisje moeten sparen, die stellig onschuldig
is aan hetgeen men mijn ministers verwijt."
Kerkelijks Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Geref. gem. te Boornbergum
c. a. de heer W. A. Dekker te Middelburg, cand.
aan de theol. school.
Rechtszaken.
Arrondissenients-Rechtbank te Middelburg.
Zitting van 26 Juli 1895.
Heden zijn veroordeeld
P. J., 37 j., te Wolfertsdjjk, thans gedetineerd
te Middelburg, wegens bedriegeljjke bankbreuk tot
9 maanden gevangenisstraf met in mindering bren-
ging der doorgebrachte hechtenis, mot vrijspraak
van het overige hem bij akte van dagvaard ten laste
gelegde A. J. W., 24 j., te Ierseke, thans ge
detineerd te Middelburg, wegens brandstichting tot
5 jaren gevangenisstraf met in mindering brenging
der doorgebrachte hechtenis.
Landbouw en Veeteelt.
PACHT.
»De pachten zjjn te laag 1" zoo klaagt de eigenaar.
»De pachten zjjn veel te hoog", zoo de pachter.
Wie van die twee heeft nu gelijk
Natuurljjk is het zeer moeieljjk, om zoo iets zoo
voetstoots uit te maken 't is daarmede als met het
paard, dat de verkooper goedkoopde kooper daaren
tegen rijk betaald noemt.
De belangen zijn verschillend; de oogpunten,
waaruit de zaak bezien wordt, zjjn verschillend
daarom tweeërlei oordeel.
Om eene juiste uitspraak te doen over het te hoog
of te laag zjjn dor pachten, zouden we eerst een
voldoend aantal gegevens moeten bezitten om de
waarde van den grond te bepalendie waarde ken
nende, zou naar den tegenwoordigen rentestandaard
de grootte van billijke pachten vast te stellen zjjn.
De waarde van den grond, dien de landbouwer
gebruikt, hangt af van gesteldheid en ligging en
kan berekend worden uit zjjne opbrengst.
Om haar in onze provincie te kunnen beoordeelen,
zoude men in 't bezit moeten zjjn, van de opgave
over de laatste vjjf jaren van 't geen eenige goede
hofsteden, die in goede handen 2Ïjn, hebben opge
bracht en van 't geen zij hebben gekost.
We zouden moeten weten, wat ontvangen is voor
tarwe, gerst, boonen, erwten, haver, boten, aard
appelen, ajuin, karwjj enz.wjj zruden daaraan
moeten toevoegen de opbrengst van zuivel, vee,
varkens, paarden en hoenderhofdie som verminderen
met het bedrag van rijks- en polderlasten, de uit
gaven voor arbeidsloon, voor het herstel der onmis
bare werktuigen, voor den aankoop van vee, van
paarden, van alle zakon, die noodig zijn om h.st
