L895 N°. 84.
Donderdag 18 Juli.
82ste jaargang.
Verkiezing van vijf leden van
den Gemeenteraad
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Bcekverkooper» en Brievengaarders.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer IC
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pi
rlO ets
PrQB
slecbts tweemaal berekend.
Geboorte-, buweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Iuseudine v»n advertentiën vónr 8 uren op den das der uitgave.
Bij K. B vau 9 April jl. n>">. 25 is bepaald d-.t o. a zal
worden opgeroepen, om vau 23 Juli tot '26 Augustus a. s.
in den wapenhandel te worden geoefend
Johannes Franciscus van der Raaf,
milicien-verlofganger der lichting 1892 §n behoorende tot het
3e Regiment Veld-Artillerie te Roermond.
Hij wordt opgeroepen om des namiddags voor 4 uren tegen
woordig te zijn bij zijn korps, werwaarts hij zich rechtstreeks
moet begeven. Hij. die niet op den bestemden tijd onder de
wapenen komt ot niet voortdurend aan de oefening deelneemt,
of wel achterlijk blijft in het aanlecren van den wapenhandel,
wordt zooveel langer onder de wapenen gehouden als de com
mandant noodig acht
Goes, 15 Juli 1S93.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
Van het stembureau voor de
wegen9 periodieke aftreding, zijn ontvangen de processen-verbaal
van inlevering en openiug der stembriefjes, welke stukkeu ter
secretarie voor een ieder ter inzage nedergelegd en waarvan
afschriften aangeplakt zijn
Uit de processen-verbaal van opening blijkt, dat bij de
verkiezing van de 611 geldig uitgebrachte stemmen op zich
vereenigd hebben de heeren
S. J. J DE JONGE MULOCK HOUWER 881
S VAN DER PEIJL301
J. ADAM291
A. E. JANSSEN289
M. H. HARINCK284
J. FA BEItIJ DE JONGE283
B. M. DEN BOER276
W. TEMPERMAN269
J. F. VAN DER LEEUW266
Iz. WESSEL Sr262
terwijl de overige stemmen verdeeld waren, zoodat gekozen
is de heer:
J. J. de Jonge Mulock Houwer,
terwijl een herstemming moet plaats hebban tusschen de heeren
8. van der Peijl» J. Adam, M. Janssen,
US. II. llarinok, J. Faberij de Jonge,
B. 91. den Boer, W. Temperman en
J. F. van der Leeuw.
Goes, den 17 Juli 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
OM F. O EP ER.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van de ingezetenen dat JOHANNES
ZUIJDWEGr mot ingang van 1 Juli 11. ontslagen is
als omroeper en aanwijzer van hetgeen ter vischmarkt
voor den afslag wordt aangebracht en dat als zoodanig is benoemd
Gerardus van Riet,
schoenmaker te Goes.
Goes, 17 Juli 1895.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. d. W. HAMER.
van reigeesberg'v'ersi.üjjs.
GOBS, 17 Juil 1895.
Uitslag der verkiezing voor vijf leden
van den Gemeenteraad te Goes.
Aantal kiezers 714. Uitgebracht 613 stemmen.
Van onwaarde 2. Volstrekte meerderheid 306.
Herkozen de heer S. J. J. DE JONGE MULOCK
HOUWER, l. en kmet 381 stommen.
Herstemming tusschen de heerenS. van
der Peijl, l. en k., met 801, J. Adam, amet 292,
A. E. Janssenl. en k., met 289, M. II. Harinck, a.,
met 284, J. Fabery de Jonge, a., met 283, B. M.
den Boer, a., mot 276, W. Temperman, l. en k., met
269 en J. F. van der Leeuw, k. en l, met 266 stemmen.
De heer I. Wessel Sr., a,, verkreeg 262 stemmen,
terwijl de overige stemmen op verschillende personen
waren uitgebracht.
Door de harmonie »Euphonia" zal den
2n Augustus, den jaardag der Koningin-Regentes,
een volksconcert worden gegeven in de muziek
tent op de Groote Markt, terwijl door het bestuur
der Vereeniging voor Volksvermaken" is besloten
dien avond de tent te verlichten en eenig
vuurwerk af te steken.
De heer J. Cleuver, muziek-directeur te
Middelburg, die onder vele sollicitanten de uitver
korene was om directeur te worden van de muziek
school, de zangvereeniging en do Euriditio-concerten,
alle uitgaande van de afdeeling Rotterdam der Maat
schappij tot bevordering van Toonkunst, heeft, voor
eene benoeming bedankt.
Over dit besluit zullen zeker velen zich met ons
hartelijk verheugen, zegt de M. Ct. Het mag toch
een voorrecht heeten dat Middelburg dezen talent
vollen, ijverigen man in zijn midden behoudt.
Naar het N. v. N. verneemt, heeft H. M. de
Regentes afgezien van haar voornemen, om een
bezoek aan de tentoonstelling te brengen.
Dr. Ch. M. van Deventer zegt in de
Kunstwereld over de quaestie-Kollewijn o. a.
»Naar men weet is de heer Kollewijn er voor om
de uitgangen zooveel mogelijk weg te laten in de
schrijftaal, in aansluiting aan de usantie der spreek
taal. Maar hier zoowel als elders schijnen do heer
Kollewijn en zijn vrienden mij toe de literatuur
kwaad te doen door verwaarloozing van het inzicht,
dat schrijftaal en spreektaal nu eenmaal anders moe
ten zijn, wijl de laatste gesteund wordt door midde
len van uitdrukking, die de eerste mist. Iemand, die
spreekt, kan zijn bedoeling verduidelijken door bui
gingen van stem, door gebaren van hand en hoofd,
door uitdrukking van het gelaat.
De logische betrekking der woorden kan in bet
gesprek worden aangewezen door andere middelen
dan die der taal, in het geschreven woord is men
beperkt tot de middelen der taal zelf, en om dan
evenveel te kunnen doen als met spreken, heeft men
méér middelen noodig. Daarom alleen reeds is het
gewenscht de middelen, die er zijn, te behouden
daarom alleen reeds is het onjuist de geschreven
taal als de botte nabootsing van de gesprokene te
beschouwen, daarom alleen reeds is het onwijsgeerig
de vrijheden der gesproken taal met huid en haar
in de geschrevene te willen overbrengen.
Natuurlijk moet men ook in het schrijven droog
heid en stijfheid en pedanterie vermijden. Maar zeker
zou men ook den artisten geen dienst bewijzen, zoo
men hun een der middelen van hun kunst ontnam,
en dat zou men doen, zoo men hen in hun jeugd
niet er aan gewende de uitgangen te hanteeren. De
artisten gevoelen zelf behoefte aan middelen van uit
drukking, die menig beschaafd man als stijf en ge
dwongen afkeurt. Veel meer dan vroeger kan men
thans in het artistieke proza het gebruik van het
tegenwoordig deelwoord aantreffen, en het tegen
woordig deelwoord staat voor de spreektaal vrij wel
op den index, terwjjl het langen tijd bij velen ook
in de geschreven taal voor onuitstaanbaar gold.
»Maar spreken en schrijven zijn nu eenmaal niet
hetzelfde, om de redenen reeds genoemd en ook
daarom, dat men in het schrijven doen durft en
durven mag, wat in de conversatie met haar eischen
van familiariteit en bescheidenheid onuitstaanbaar
ismooi zijn, verheven zijn, gedragen zjjn, kunst
maken, en kunst is wel een bewerking van ele
menten aan het leven ontnomen, maar niet de botte
nabootsing van bet leven.
Schrijf zooals men schrijlt, en spreek zooals men
spreekt, zeide Huet reeds. Men kan deze spreuk
herhalen en er aan toevoegenwees democratisch,
maar niet plebeïsch".
De geneesheeren van behoudende
richting op godsdienstig gebied zullen
dezer dagen een uitnoodiging ontvangen, om toe te
treden tot een Vereeniging, welke zich ten doel
stelt verschillende vraagstukken, welke zich op hun
terrein voordoen, te bespreken overeenkomstig de
Chr. beginselen. Het doel dezer Vereeniging zal zijn
langzamerhand een weg te banen tot de oprichting
van een medische faculteit aan de Vrije Universiteit,
waartoe reeds sedert jaren voorloopige pogingen zijn
in 't werk gesteld.
Tot leden der enquête-commissie voor
het onderwijs van prof. Lohman Sr. in
verband met de beginselen der Vrije Universiteit
zijn benoemd door directeuren de heeren W. Hovy
en C. M. E. van Loben Seis en door curatoren de
heeren A. Brummelkamp en mr. Th. Heemskerk.
Door de jaarvergadering van 27 Juni werden be
noemd de heeren dr. H. Bavinck, J. van Alphen,
A. G. van Deth, G. H. A. Grosheide en L. de Vries Hz.
Hoek van Holland, wellicht nog voel verder, was het
zeewater verrassend intensief bruin gekleurd.
Trekt de vloed zich terug, dan blijft op het strand
een kleverig schuim achter, dat veel taaier is dan
gewoonlijk, en in alle putten en plassen vindt men
bij eb een bruine slijmlaag van soms een vinger
dikte.
Het merkwaardigste van bet verschijnsel is, dat
het aan een levend, microscopisch organisme moet
worden toegeschreven, dat zich, door een of andere
onbekende oorzaak, op deze onmetelijke wijze is
gaan vermenigvuldigen.
Brengt men een weinig van het bruine sljjm,
dat op bet strand bij ebtijd is achtergebleven, onder
den microscoop, dan ziet men het volgendeNiets
dan kleine doorschijnende peervormige lichaampjes,
waarvan de wand en de zeer lange steel geheel
doorschijnend zijn, en in het verdikte deel éen of
twee ronde bruine klompjes, welke da eigenljjke oor
zaak der bruinkleuring van het zeewater zijn. De
vermenigvuldiging geschiedt eenvoudig door lengte-
deeling, waarbij vooraf het bruine lichaampje in
tweeën uiteenvalt en de steel de dubbele dikte aan
neemt. Nadat de deeling is afgeloopen, verlaten de
deelproducten elkander niet dadelijk, maar blijven
met het dikke peervormige einde zijdelings met elkan
der gedurende eenigen tijd in samenhang, zoodoende
kransen of snoeren vormende. Deze snoeren bestaan
uit tien of meer individuën, maar vallen door de
beweging van het water uit elkander.
Van de kleinheid dezer wezentjes kan men zich
een denkbeeld maken, wanneer men weet, dat een
snoertje van 150 stuks 1 millimeter lang is. De steel
is echter driemaal langer dan het eigenlijke lichaam.
Tot welke afdeeling der organische natuur behoort
deze »oneindig-kleine" om den term te gebrui
ken, waarmede Pasteur zoo gaarne de microben be
stempelt is het een plant of een dier Het is
zonder twijfel een plantjede onbeweeglijkheid, de
bruin© kleur, de afwezigheid van een mondopening
bewijzen dit reeds. Maar tot welks groep van planten
een meer nauwkeurige rangschikking mo6t voeren,
is moeilijker aan te geven. Een echte Diatomee of
»kiezelwier" is het niet, hoezeer de verwantschap
tot deze groep groot is. Wellicht is het een pygmee
uit de onlangs door Hiickel opgestelde familie der
Murracytaceën of glasblaasjes", waarvan de grootte
echter 1/2 tot 1 Va millimeter bedraagt en die de
hoofdoorzaak zijn van het lichten der tropische
oceanen.
Hoe vol geheimen moet het microscopische leven
der zee zijn, dat dit bij myriaden, matelooze scharen"
verschijnende creatuur zich aan het oog der meeste
natuuronderzoekers tot nu toö heeft weten te ont
trekken en wellicht nog nimmer is beschreven.
A. S. schrijft in de Soerab. Crt. van 8 Juni:
»Op Bali en Lombok schijnt een nieuw ge
vaar te dreigen, waarvoor de regeering, blijkens de
verschillende quasi-geheimzinnige, maar toch gemak
kelijk tot in het doel te doorgronden, voorbereidings
maatregelen gelukkig ni9t blind blijkt te zijn.
De houding der Sasaks toch is zooals mij ook
uit particuliere brieven van op Lombok vertoevende
en bevoegde beoordeelaars blijkt vooral in den
laatBten tijd alles behalve vriendschappelijkhun aan
matiging stijgt met den dag, en reeds meermalen is
het voorgekomen dat op onverholen wjjze uiting
werd gegeven aan den ingeboren haat tegen den
Kaffir, 't zij hij blank of bruin van kleur is.
'fc Is niet alleen niet onwaarschijnlijk, maar 't ligt
zelfs voor de band, dat aan deze schier aan 't ge
prononceerd vijandige grenzende stemming, de in
vloed van onzen trouwen vriend" van Karang Asem
niet geheel vreemd kan zijn.
Daarin echter aanleiding te zoeken tot eene expe
ditie, zou ik al heel absurd vinden. Niet Karang-
Asem toch zou die expeditie kunnen gelden, maar
alleen den p;rsoon van Goesti Djelantik, en om die
in handen te krijgen, behoeft waarlijk geen meerder
bloed geofferd te worden dan op Lombok reeds
stroomde.
Men volge in Godsnaam in deze de van ouds be
kende rijksdaalder-politiek en love een flink aantal
ringgits uit om vriend Djelantik levend aan ons
over te leveren. Geld zal ook hier de machtige
motor blijken om de bevolking van Karang-Asem,
die slechts voor een zéér gering deel op de hand
van onzen vriend is, er toe brengen om heer Djelantik
in no time in onze handen te spelen."
De Loc. schrijft:
De geruchten van een expeditie naar Karang-Asem
willen maar niet uit de lucht. Of Goesti Djelantik,
onvertrouwbaar als hij is, door de regeering zoo ge-
vaarljjk wordt geacht dat het noodig zou wezen hem
uit zijn nest te drijven, wagen wij te betwijfelen.
In deze militaire afdeeling is dan ook van een aan
staanden krijgstocht naar Bali niets bekend. En stond
het zesde bataljon werkelijk op het punt van uit
rukken, zooals men te Batavia wil weten, dan zou
men daarvan t® Magelang, waar het in garnizoen
ligt, en te Semarang allicht iets gehoord hebben.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Herv. Gem. te Ovezand,
de heer L. S. de Brurjn, Oost-Indisch predikant
m«t verlof te Utrecht.
Bedankt voor het beroep bij de Evang. Lu-
thersche Gem. te Groede door ds. C. Th. Schorten
te Tiel.
Na gehouden overgangs-examen aan de Hoogere
Burgerschool alhier zijn bevorderd
Van de voorber. tot de le klasse.
Met den eersten graad: N. C. Lambrechtsen. Met
den tweeden graad: D. Kooman, J. van Ebbenhorst
Tengbergen, D. M. Vermet en W". A. Ochtman. Met
den derden graadH. K. de Jonge Mulock Houwer,
P. J. A. van Dam, A. Luteijn en de leerling voor
een enkel vak J. J. Stokmans. Nog is tot deze
klasse toegelaten H. de Groot. Drie leerlingen wer
den niet bevorderd.
Van de le tot de 2e klasse.
Met den eersten graad: J. Tazelaar. L. A. Ha
ringman, Cornelia van Ebbenhorst Tengbergen en
de leerling voor enkele vakken M. A. HoilestelJe.
Met den tweeden graad: J. M. de Witt Hamer, S.
de Jonge Mulock Houwer, W. Temperman, J. J.
L. Dormaar, J. van Kalmthout, A». W. A. van
Campen en Anna J. Fopma. Met den derden graad
W. Bouwens, L. J. F. van Dalen, A. de Koning,
A. W. Schneider, D. Stigter en J. J. van den
Barge. Vjjf leerlingen werden niet bevorderd.
Van de 2e tot de 3e klasse.
Met den eersten graadC. van Liere. Met den
tweeden graad: J. J. M. Knitel en J. ten Napel.
Met den derden graad: G. J. Th. de Blinde, P. F.
Hoogesteger, A. Willemse, P. C. van Krieken, Eliza
O. Massee en de leerling voor enkele vakken A.
Dresselhuijs. VoorwaardelijkM. A. Ittman, H. C.
Ittman en L. F. G. Kakebeeke. Zes leerlingen werden
niet bevorderd.
Van de 3e tot de 4e klasse.
Met den eersten graad: W. H. Ittman, W. M.
Quist en W. A. van der Meulen. Met den tweeden
graad: J. Blackstone. Met den derden graad: P.
J. de Wilde, O. M. de Blinde, D. D. Bolier, J.
Spaan en de leerling voor een enkel vak P. A. J.
Moojen. Drie leerlingen werden niet bevorderd.
Van de 4e tot de 5e klasse.
Met den eersten graad: H. van Ebbenhorst Teng
bergen. Met den tweeden graad: L. C. M. Pouwels
en Johanna B. Massee. Met den derden graad: J.
G. Moojen, W. F. Sturm, L. la Porte, L. vau
Dellen en C. Kloosterman. Voorwaardelijk W. F.
van Deinse. Vier leerlingen werden niet bevorderd.
De voorzitter der commissie van toezicht op het
M. O. alhier, dhr. mr. J. G. de Witt Hamer, die
dezen uitslag der gehouden examens aan de leerlin
gen mededeelde, meende dat het velen van hen moest
spgten den directeur der school, dhr. Diehl, daarbij
niet tegenwoordig te zien. Hij immers behartigt
steeds met de meeste toewijding de belangen der
school, maar vooral dit jaar is dit in het bijzonder
gebleken, toen zoo menigmaal door vacatures en
ongesteldheid van meerdere leeraren in de waarne
ming van lessen moest worden voorzien. Dubbele
zorg en moeite heeft dit den directeur veroorzaakt,
doch hij werd daarin krachtig gesteund door de
welwillendheid der andere leeraren, die zoo belange
loos en met uitstekend resultaat in die waarneming
hebben helpen voorzien. Het gevolg daarvan was
dan ook, dat de nadeelen van dien exeptioneelen,
moeilijken toestand gedurende dezen cursus tot een
minimum zijn teruggebracht, waardoor thans nog
zulk een bevredigend aantal leerlingen tot een hoo
gere klasse kunnen worden bevorderd.
Spreker bracht den leeraren daarvoor een hartelijk
woord van hulde en dank en verklaarde, dat hunne
meerdere werkzaamheden in dezen op den hoogsten
prps worden gesteld.
In het Sociaal Weekblad schrijft A. K. (Kerdjjk)
»Londensche indrukken".
Wat een Engelsch schoolopziener hem over het
lager 'onderwijs in Engeland zeide, was één akte
van beschuldiging tegen het werktuigelijke en den
sleurgeest, die dat onderwijs kenmerkt.
En toch staat over 't algemeen de Engelsche
werkman in geestelijke ontwikkeling hooger dan de
onze. Een veel grooter aantal Engelsche dan Neder-
landsche werklieden hebben het in kennis en be
schaving vrjj ver gebracht.
Hoe komt dat De heer K. wjjst op de volgende
omstandigheden
Op de deugdelijke gelegenheden voor voortgezet
onderwijs, die in Engeland wel ver van algemeen
zijn, doch die, waar zij voor den aankou nlou
Prov. bl. no. 70 van Zeeland bevat een bo
s'uit van Ged. Staten van Zeeland, waarbij d e
steiger te Borsele en de haven van
UllewoUdsdijk worden aangewezen als plaat-
ien van invoer van rundvee, dat binnen de provincie
wordt vervoerd, op den voet als is voorgeschreven
in de artt. 20 en 21 van het reglement betreffende
den veeartsenijkundigen dienst en politie in Zeeland.
De N. R. Ct. bevat onder de Wetenschappe
lijke berichten het volgende ingezonden stnk:
Zij, die het strand te Scheveningen
gedurende de laatste stormachtige dagen bezocht
hebben, zullen ongetwijfeld met verwondering de
>koffiekleur", welke de zee en de branding thans
vertoonen, hebben waargenomen. Zoover het oog
reikt, vermoedelijk zelfs tot aan Katwijk en den
