1895 N°. 75.
Donderag 27 Juni.
82ste jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopen en Brievengaarders,.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prfji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelpks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regel6 beslaande en contant betaald, 20 ot
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inaendhig van advertentiea vóór 8 «ren op den dag der uitgave.
GOES, 26 Juni 1895.
A. s. Woensdag 3 Juli zal het 25 jaren ge
leden zijn, dat M. Kok als telegrambesteller al
hier in functie trad. Da beleefdheid, hulpvaardigheid
en nauwgezetheid van Kok zijn in onze omgeving
bij hen, die nog al eens met het telegraafkantoor
te maken hebben, te goed bekend, dan dat we
daarover hier behoeven uit te weiden. Dat deze
goede eigenschappen door het publiek zeer worden
gewaardeerd, daarvan zal de dag van 3 Juli den
jubilaris ongetwijfeld in velerlei vorm de bewijzen
leveren.
Gisteravond gaf bet Harmonie-gezel-
schap »Hosanna" hare eerste uitvoering
in dit seizoen in de muziektent van Volksvermaken"
op de Groote Markt alhier. Het in ons vorig num
mer vermelde programma werd, onder directie van
den heer L. De Beste Wz. goed afgespeeld en door
een talrijke menigte belangstellenden aangehoord
een bewijs dat deze concerten in den smaak vallen.
Jammer dat bet jeugdig publiek niet schijnt te be
grijpen of te willen begrijpen dat het door luid
ruchtig spelen, onophoudelijk heen en weer draven
en rumoer maken het genot van anderen niet weinig
verstoort. Ook bij dit concert bleek dit vóór de
pauze weer ten duidelijkstelater werd het rustiger.
Aan de universiteit te Amsterdam is met goed
gevolg het theoretisch geneeskundig examen afge
legd door den heer J. J. W a r n s i n c k.
Zooals we reeds meldden is het ontwerp-
kieswet verschenen. Daaraan is het volgende
ontleend.
Art. 1 luidt: >De leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal worden gekozen door de man
nelijke ingezetenen des Rijks, tevens Nederlanders,
die den leeftijd van vijf-en-twintig jaren hebben
bereikt, en
A over het volle laatstverloop,en dienstjaar in
eene der Rijks directe belastingen zijn aangeslagen,
wat de grondbelasting betreft tot een bedrag van
ten minste éen gulden, en het te dier zake in de
vermogens-, bedrijfs- en personoele belastingen ver
schuldigde vóór of op den lsten Febrnari hebben vol
daan of
B, indien zij niet overeenkomstig het bepaalde
sub A zijn aangeslagen, voldoen aan eene der vol
gende voorwaarden
lo. dat zij als hoofden van gezinnen of als alleen
wonende personen op den lsten Februari sedert den
lsten Augustus van het vorige jaar bewonen,
krachtens huur, eenzelfde huis of een gedeelte van
eenzelfde huis, waarvan, met of zonder bij behoorenden
grond of lokalen en bijgebouwen, niet ter bewoning
bestemd, de werkelijke huurprijs, per week berekend,
ten minste heeft bedragen de som, voor de gemeente
of het gedeelte der gemeente, waar het huis gele
gen is, vermeld in de bij deze wet gevoegde tabel
of krachtens eigendom, vruchtgebruik of huur een
zelfde vaartuig van ten minste 30 ton
2o. dat zij op den lsten Februari sedert den lsten
Januari van het laatstverloopen jaar bij dezelfde
persoon, onderneming, openbare of bijzondere instel
ling in dienstbetrekking zijn en als zoodanig over
dat jaar een inkomen hebben genoten als voor de
gemeente of het gedeelte der gemeente waar zij
wonen is vermeld in de bij deze wet gevoegde tabel
of dat zij den lsten Februari in het genot zijn van
een door eene openbare instelling verleend pensioen
van gelijk bedrag;
3o. dat zij op den lsten Februari sedert een jaar
den eigendom met recht van vrije beschikking heb
ben van tenminste f 100 (nominaal) ingeschreven
in de grootboeken der Nationale Schuld of van ten
minste f 50 ingelegd in de Rijkspostspaarbank
4o. dat zij hebben voldaan aan de eiscben van
bekwaamheid, door of krachtens de wet gesteld voor
de benoembaarheid tot eenig ambt, voor de vervul
ling van eenige betrekking of voor de uitoefening
van eenig bedrijf of beroep.
De huurprijs sub B van 1 bedraagt f 1 tot f 2,50.
De tabel is eene, ongeveer overeenkomende met die
in de wet op het personeel opgenomen. Het inkomen
sub 2 bedraagt van f275— f550.
Artikel 7 regelt, het kiesrecht der gemeenteraden.
De raadskiezers vallen óf onder A óf onder B van
art. 1, maar moeten betalen in de plaatselijke directe
belastingen f 1 Af 2,50 naar gelang van de gesteld
heid der gemeenten. Eigen aangifte is verplichtend.
Alle onder B genoemden behoeven slechts eenmaal
aangifte te doen alleen voor de sub B 2 is er eene
uitzondering.
De beslissing over reclames door den gemeente
raad vervalt en wordt vervangen door die van B.
en W.
In de plaats van de rechtbank komt het kanton
gerecht
Candidaatstelling en couloirstelsel zijn gehandhaafd
zooals in het ontwerp-Tak.
De bestaande kiestabel blijft behouden, behalve
dat de meervoudige districten worden gesplitst,
zonder verschikking van gemeenten.
Het juiste cijfer der kiezers is ook bij raiuiog
niet met zekerheid vast te stellen.
De regeering is mede voornemens de hoofdkies-
districten voor de Prov. Staten, waar meer dan 5 l
plaatsen tegelijk te vervullen zijn, te splitsen.
Naar de M. Ct. uit goede bron verneemt,
worden, in verband met hetgeen dezer dagen door
de Vaderlander is geschreven omtrent het samengaan
van de verschillende nuances in de anti-revolution-
naire partij, pogingen aangewend om een zelf
standige politieke kiesvereeniging
voor Zeeland op te richten van leden van
de Nederd. hervormde kerk.
Men zal ook van die zijde de uitgaaf van een
blad, dat, naar men zegt, tweemaal 's weeks ver
schijnen zal, ernstig overwegen.
Vooral ook met het oog op de scheiding, die in
de anti-revolutionnaire partij is uitgebroken, acht
men het noodig een zuiver anti-Kuyperiaansch blad
op te richten, daar het Goesche blad de Zeewuodat
al doet het zijn best nu en dan bij verkiezingen
alle partij-aanhangers, die van linker- en rechter
zijde, onder éen hoed te vangen in principe de
richting van dr. Kuyper aanhangt.
De Koninginnen zouden gisteren van
Igls naar Constanz vertrekken. Na een oponthoud
van twee dagen in laatstgemelde plaats, zullen HH.
MM. Zaterdagochtend op Het Loo aankomen.
Generaal Vetter zal den 14 September
met een der stoomschepen van de Rotterdamsche Lloyd
weder naar Indië vertrekken.
Naar aanleiding van de onrustbarende be
richten uit Atjeh, die wij reeds in ons vorig
nommer konden tegenspreken, verneemt de N. R.
Ct. uit Batavia:
Vertrouwbare berichten zijn moeielijk te verkrijgen.
Volgens officiëele tijdingen beschoot de vijand de
buitenste forten met granaten.
Het alarm, dat het Bataviaasch Handelsblad maakt,
wordt als buitensporig beschouwd.
Intusschen wantrouwen velen toekoe Djohan.
Men zegt dat het leger in Atjeh zeer verzwakt
(enfeebled) is.
Generaal DeykerhofF weigerde versterkingen.
Het Handelsblad daarentegen seinde naar Kota
Radja en ontving tot antwoord:
Every thing allright (alles naar wensch).
De dood van den radja van Lombok
wordt door de Jav. Ct. van 21 Mei aldus vermeld
Blijkens mededeeling van den resident van Batavia
is de vorst van Lombok, Ratoe Agoeng Agoeng
G'dé Ngoerah Karang Asem, gisternamiddag om
streeks 6 uur te Batavia overleden onder verschijn
selen van hartverlamming.
Aan het Bat. Nbld. van 21 Mei zijn de volgende
bijzonderheden omtrent den dood en de begrafenis
van den radja ontleend:
Tegen vijf uur gistermiddag gevoelde de ex-radja
zich minder wel, zoodat de schout H., met de be
waking van den geïnterneerde belast, besloot den
dokter te roepen. Intusschen was de oude man nog
zoo wel, dat hij zonder eenige hulp opstond en kort
daarna weder te bed ging, na zijn kussens te hebben
geschiktmen vermoedde niet, dat het einde zoo
nabij was; plotseling een zware zucht, welke de
attentie van een zijner volgelingen trokmen snelde
toe de ex-radja was niet meerVolgens de
Balineesche adat moest direct tot de reiniging van
het lijk worden overgegaandoch (lit kon niet ge-
Bchieden voor en alleer alle volgelingen zich door
een bad hadden gereinigd. Nadat allen zich gerei
nigd en van schoone kleeding hadden voorzien, werd
met de reiniging van het lijk aangevangen. Het was
werkelijk een mooie doode, de hoogbejaarde, zwaar
gebouwde man, zooals hij daar lag, met een kalmen
trek op het gelaat, dat geen zweem van plaats ge
had hebbenden doodstrijd vertoondezoo rustig en
kalm was hij de eeuwigheid ingegaan
Het lijk gewasschen zijnde, moest in lijnwaden wor
den gewikkeld. Behalve sarongs en andere kostbare
kains werd het lichaam met ruim 40 stukken wit
goed, van circa 2 a 3 meter lengte elk, omwonden
eerst het hoofd, toen de borst, daarna de beenen.
Volgens de adat werden de twee duimen aaneenge
bonden en evenzoo de groote toonen. De reusachtige
kist, een van de grootste afmetingen, daar het lijk
tot bijna 2 M. was uitgerekt werd aangebracht
en de doode in zijn laatste aardsche woning gelegd
de zware gouden ring, welke hjj gewoon was te
j dragen, werd hem in den mond gestoken. Terstond
werd daarna alles ging snel in zijn werk de
kist gesloten, welke daarop eveneens met wit lijn
waad, sarongs en kains werd omwonden. Een luttel
aantal bloemen, in jonge klapperbladen gestoken,
omlijstten de kist. De prelitninaLren voor de ter aarde-
bestelling waren hiermede afgeloopen. Den geheelen
nacht werd bij het lijk gewaakt en gebeden.
Hedenmorgen even over tienen had op eenvoudige
wijze de begrafenis plaats. De poenggawa's droegen
het lijk tct aan de grens van het erfdaar werd
de baar door 16 inlanders overgenomen en als bij
de teraardebestelling van den geringsten inlander,
de kist tegen de zonnehitte beschermd door twee
gewone pajongs, ging het op weg naar Karet, de
inlandsche begraafplaats, slechts door een troepje
inlanders, dat toevallig men had het overlijden en
het uur der begrafenis geheim gehouden daar
passeerde en uit nieuwsgierigheid was blijven staan,
aangegaapt. De resident, de assistent-resident en de
schout H., woonden de plechtigheid voor zoover
men deze begrafenis zoo kan noemen bij. Op een
ombaggerd reserveterrein van Karet, de inlandsche
begraafplaats, werd de doode in den kuil neergelaten,
waar bij thans naast den, een paar maanden geleden
overleden poenggawa, rust.
KarkeSijke Zaken en Onderwijs.
Ds. W. Kapteijn, predikant bij de Ger. Gem.
alhier, verzoekt ons zeer stellig te willen tegen
spreken het bericht in andere bladen, als zou hij
tegen 1 Aug. a. s. zijn ontslag hebben aangevraagd.
Op het tweetal ter beroeping van een pre
dikant bij de Ger. Gem. te Bunschoten staat no. 1
ds. W. Kapteijn te Goes.
Bedankt voor het beroep bij de Gereformeerde
Gem. te Aksel (kerk B) door ds. F. Drost te Vlaar-
dingen.
lleinkcnsxand. Mej. J. W. v. d. Swaluw al
hier is met ingang Augustus a. s. benoemd tot on
derwijzeres aan het R. K. Liefdegesticht te Breda.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER
Het Kiesrechtontwerp is verzonden naar de af-
deelingen. Bij behandeling der wetsontwerpen be
treffende den Indischen spoorweg Tarik—Soerabaya
deelde de minister van Koloniën mede dat blijkens
een telegram van den Gouverneur-Generaal in Atjeh
niets bijzonders valt te melden.
Door den heer Cremer werd eene motie voorge
steld om de wettelijke goedkeuring voor te behouden
van de aan de Oost-Java-stoomtrammaatschappij
verleende vergunning voor het aanleggen van een
lijn voor personenvervoer tot Kalian. Ondanks de
bestrijding van ,dsn minister werd deze motie aan
genomen met 38 tegen 29 stemmen, waarna bet
ontwerp betrekkelijk den spoorweg Soerabaya-Kali-
mas aangenomen werd met 39 tegen 18 stemmen.
Rechtszaken.
Het gerechtshof te Amsterdam veroordeelde
gisteren Henriette Momber wegens poging tot in
braak tot 4 jaren gevangenisstraf en Coelman we
gens poging tot inbraak en het vermoorden van de
twaalfjarige Jansje Meinders te Bussum tot 15 jaren
De arrondissements-rechtbank had beiden tot le
venslange gevangenisstraf veroordeeld.
Voor de arr.-rechtbank te Rotterdam bad zich
gisteren te verantwoorden W. v. d. P., 18 jaar,
kantoorbediende te Gouda. Hij zou op verschillende
tijdstippen in 1893 en 1894 te Gouda ten nadeele
van mevr. J. C. H. Kaijserv. Witsenburg, hebben
weggenomen een gouden vingerhoed, een dito naal
denkoker, een dito borduurpriem en een met goud
gemonteerd schaartje.
Beklaagde bleek de voorwerpen ontvreemd te heb
ben uit een kast n de woning van den heer Kaijser,
bij wien hij als kantoorbediende in dienst was, welke
kast bij steeds voorbij moest als hij zich naar het
kantoor begaf. De ontvreemde voorwerpen waren
door hem verkocht.
Daar de over hem uitgebrachte rapporten niet
gunstig kunnen genoemd worden, eischte het O. M.
een jaar gevangenisstraf.
Gemengde Berichten.
ïerseke. Op een verkooping, Maandag hier
gehouden, geraakten enkele menschen onder een koe,
die van daar vervoerd werd. Een meisje van on
geveer 6 jaar van Wolfertsdijk alkomstig werd
door de koe op het voorhoofd getrapt, waardoor
zij een breede wonde bekwam, die zich ernstig liet
aanzien en waarvoor geneeskundige hulp moest in
geroepen worden. Hoewel door schrik en bloedver
lies bewusteloosheid ontstond, is er, als er geen
ontsteking volgt, kans op een goeden afloop.
In een der laatste dagen van de vorige week,
op een möoien avond, reed een wielrijder, kalm
trappend, bedaard heen en weer kijkend, door een
der Rotterdamsche straten. De lantaarn op zijn
stuurstang brandde niet. Een diender, vlag uit den
dichten drom wandelaars naar bet midden van de
straat geloopen, plaatste zich vóór den fietsman,
die reed zonder licht, en riep hem toe>Uw naam,
uw woonplaats, uw beroep
In plaats van te vluchten, wat natuurlijk zeer
gemakkelijk had kunnen geschieden, stapte de wiel
rijder van zijn fiets.
»U zei
»Ik zeg dat ik proces-verbaal tegen u opmaak.
Gij hebt geen lantaarn."
s>Ik geloof meneer, neem me niet kwaijjk, dat ik
het u zóó maar vlak in uw gezicht zeg, maar dat
kan ik niet helpsn, dat is eenmaal een gewoonte
van me, die ik met de moedermelk heb ingezogen
en later in den omgang met mijn braven, reeds
lang in ruste zijnden vader gecompleteerd. Ik geloof
meneer, dat ge niet goed gekeken hebt."
En werkelijk, vóór het wiel schoot een uitstekende
lantaarn een wit licht, ver weg over de straat.
Ah, neem me niet kwalijk, ik meende heusch
»Wees zoo goed voortaan wat beter uit te kijken."
En de wielrijder zette zich weer op zijn zadel en
trapte langzaam doorzonder licht in zijn lantaarn.
De diender kwam snel achter hem aanstappen.
»TJ w lantaarn brandt niet meneer, steek haar aan
asjeblieft!" riep hij.
Inderdaad meneer, u ziet niet goed," zei weer
doodkalm de fietser. »Wees zoo beleefd en kijk eens
wat beter."
De diender wreef zich de oogen. Waarachtig de
lantaarn brandde wel en met wat een flinke vlam,
een paar meter straat voor het wiel waren verlicht.
En de fietser zette zich weder op zijn zadel en
reed verder zonder licht.
De agent volgde hem, verbaasd. Plotseling zag
hij een collega. Hij liep op hem toe en greep hem
onder den arm.
»De wielrijder, die daar gaat, zie je hem, heeft
die een lantaarn op
»Neen l"
»NietBeste vriend, je vergist je, ik heb me ook
vergist, hij heeft er wel een."
Een woordje van opheldering is misschien noodig
de fietser had een electrische lantaarn. Eén druk
op een knopje en zij brandde. Overigens is dit ver
haal ons door den fietser zeiven gedaan, wij staan
voor de geschiedkundige juistheid niet in. RN.J
Te Terneuzen is bij het zwemmen in de lei
ding der genie een jongentje van 7 jaar verdronken.
Een Macenas, die onbekend wenscht te blijven,
heeft aan de »Vereeniging Rembrandt, tot behoud
van Nederlandsche kunstwerken," een som van
f 100,000 geschonken voor de stichting van een
speciaal fonds, om in bijzondere gevallen schilderijen
aan te koopen.
In een sigarenwinkel van de firma Weinthal
Co. te Rotterdam, kwamen een Fransch sprekende
heer en dame, op het oog zeer nette lieden. De
heer kocht eenige sigaretten en voorgevende geen
ander geld te hebben, betaalde hij met een stuk
van 5 lire. Zonder aanmerkingen werd dit geldstuk
tegen eene waarde van 5 francs in betaling geno
men en op verzoek van den Fr nsch sprekenden
heer bovendien nog 6 gelijke geldstukken mede tegen
eene waarde van 5 francs per stuk ingewisseld.
Eenigon tijd daarna moest de winkelier tot zijn schade
bemerken, dat hij er leelijk ingeloopen was. De ge
wisselde 5-lirestukken bleken namelijk te zijn van
het voormalig Koninkrijk Napels en Sicilië uit den
tijd van Koning Ferdinand en zijn niet meer gang
baar. Aan zilver hebben zij eene waarde van circa
80 cent.
Aangezien het Fransch sprekende paar nog ruim
voorzien was van deze geldstukken, bestaat er ge
grond vermoeden, dat zy pogingen in het werk zullen
stellen om er andere winkeliers ook elders
eveneens te laten inloopen.
Bij het graven van een stroomsloot voor den
polder, die bij Rinsumageest wordt ingedijkt, heefc
men eene belangrijke ontdekking gedaan op geolo
gisch gebied. Op geringe afstanden van elkander
stootten de werklieden in een veenbodem op enorm
dikke stammen van baageiken, die alle met de
kruinen naar het N.O. gekeerd lagen. Het hout was
gaaf, evenals de doppen der hazelnoten, die men
er bij vond. Uit de stammen weiden stukken ter
lengte van de breedte der sloot (30 voet) uitge
zaagd, welke stukken getierceerd moesten worden,
om ze door 20 werklieden met vereende krachten
op den wal te kunnen brengen. Voegen wy hierby,