BIJ VOBGSB
1895 N°. 66.
Donderdag 6 Juni.
SS5'" jaargang.
(ïOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 csnt.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam ea verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders,
Inzending van advertentiën voor ft uren op den dag der uitgave»
COURANT.
De prijs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cte
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 i*egels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 5 Juni 1895.
De Libelare Unie zal eene algemeene
vergadering houden op Zaterdag 22 Juni a. s.,
waarop o. a. in behandeling zal komen het volgende
concept-besluit
De algemeene vergadering van de Liberale Unie,
Overwegende
dat voor de gezonde ontwikkeling van ons staats
kundig leven, en als grondslag voor een politiek van
wenschelijke hervormingen, een zoo ruim mogelijke
uitbreiding van het kiesrecht, gelijk zij steeds heeft
voorgestaan, dringend noodzakelijk blijft
dat intusschen de tijd gekomen is voor k9t vast
stellen van een programma,* de richting aangevend
waarin, na het totstandkomen der kiesrechthervor
ming, de democratische politiek der naaste toekomst
zich dient te bewegen, en geschikt om te strekken
tot vereenigingspunt voor alle vooruitstrevende vrij
zinnigen
dat dit programma behoort te staan op den bo
dem der tegenwoordige Grondwet niet omdat deze
in elk opzicht bevredigend is, maar omdat het een
eisch is van practisch beleid, aanstonds alle krachten
te wijden aan de vele hervormingen, door haar be
palingen geboden of mogelijk gemaakt
dat bovenal de sociale viaagstukken de aandacht
vorderen, opdat ook in de wetgeving de belangen
van den arbeid en den arbeider ten volle tot hun
recht kom8n, elke bevoorrechting van het kapitaal
ophoude en, in het algemeen, voorzoover de wet
geving invloed uitoefent op de verdeeling der maat
schappelijke goederen, meer rechtvaardigheid worde
betracht
Besluit
aan het bestuur op te dragen om, met inachtne
ming van het bovenstaande, en lettende op hetgeen
op verschillend ander gebied in de eerste plaats
op dat der gemeente-financiön een krachtig han
delen van den wetgever eischt, een programma voor
de Liberale Unie, na behandeling in de kiesvereni
gingen, aan de goedkeuring der algemeene vergade
ring te onderwerpen.
Uit 's-Gravenhage wordt aan De Locomotief
geschreven
Men klaagt in Holland tegenwoordig steen en
been over de weinig hoffelijke wijze, waarop de of
ficieren soms aan den dijk worden gezet.
Zoo doet op dit oogenblik in Amsterdam het ver-
haai de ronde, dat een bataljonscommandant die rus
tig aan zijn ontbijt zat, om daarna naar de kazerne
te gaan, van zijn oppasser vernam dat bjj gepen
sioneerd was.
De soldaat had, alvorens bij zijn heer binnen te
gaan, een pas verschenen courant in handen gekre
gen en daaruit gezien, dat zijn overste uit den dienst
ontslagen was. Ook prettig
By het corps der militaire administratie in Ne
derland heerscht een geregelde schrik door de vele
en onverwachte pensionneeringen, die in hoogere
rangen bij den dienst hebben plaats gehad.
J)e op Xndiö toegepaste methode om reorganisatiën
bij een wapen of dienst uit te voeren zonder daarin
de betrokken chefs te kennen, schjjnt ook in het
moederland in den smaak te vallen, want men wil
algemeen dat een aanzienlijke inkrimping van het
dienstvak der Nederlandsche intendance en admini
stratie door den Minister van Oorlog is bevolen
zonder voorafgaande raadpleging van den hoofd
intendant.
Deze laatste moet daarin aanleiding hebben ge
vonden om onverwijld zijn ontslag in te dienen, welk
voorbeeld gevolgd is door verscheidene andere hoofd
officieren.
de geheele maatregel, zonder den dienst te
schaden, tot groote bezuiniging zal leiden, is iets
dat door velen geloofd wordt. Is dit inderdaad zoo,
dan kan veilig over een weinigje ontevredenheid
van de in hun persoonlijk belang geschade officieren
worden heengestapt.
Ondertusschen, eenige vormeljjkheid tegenover de
betrokken autoriteiten bij het nemen van dergelijke
ingrjjpende besluiten is aan te hevelen.
Wereldtentoonstelling voor Hotel- en
Reiswezen te Amsterdam.
VI.
Amsterdam, 81 Mei 1895.
Het fraaie zomerweder van de laatste dagen was
natuurlijk zeer bevorderlijk voor een meer druk
bezoek aan de tentoonstelling, dan tot nu toe het
geval was. Toch blijven de Zondagen nog uitsluitend
de dagen, waarvan men met eenig recht van een
druk bezoek kan spreken. Door de week loopt het
nog maar slapjes aan en men hoort dan ook de
exploitanten van de meeste zaken en zaakjes nog
niet roemen, maar de klacht>les affaires ne vont
pas encore" wordt nog maar al te zeer, vooral in
de Wereld-Bazar geuit.
Deze week is met kracht gewerkt aan de vol
tooiing van de tentoonstelling, zoowel in het hoofd
gebouw, als op het terrein en in de Wereldbazar,
daar men zich voorbereidt op een zeer druk bezoek
gedurende de Pinksterdagen. Dagelijks breiden zich
de gelegenheden tot vermaak uit en neemt het
aantal winkels toe. Zoo'n tentoonstelling moet eigen-
ljjk, geloof ik, eerst geëindigd wezen voordat ze
goed klaar is.
Een echt onverkwikkelijk standje viel Donderdag
middag op het terrein voor tusschen eenige dames
en heeren Fransche exposanten en eenige Neder
landsche werklieden, die niet meer of minder dan
een formeele kloppartij hebben geleverd, wat eener-
zrjds wel geschikt was om den lachlust op te wekken,
maar aan den anderen kant toch te bejammeren is.
De hoofdoorzaak van het standje moet ra. alleen
daarin gezocht worden dat rijp en groen, Jan rap
en zijn maat, zijn aangesteld geworden als opzichters,
oppassers, enz. De meesten van die lieden zijn on
bekend met vreemde talen en treden daardoor in
den regel zoo onbeholpen mogelijk tegen het publiek
en speciaal tegen de vreemdelingen op. Zij zelve
verstaan de menseken niet en kunnen zich evenmin
verstaanbaar maken en zoo is het gekomen dat over
een luttele zaak, een ernstige kwestie is ontstaan
een kwestie, die, naar het mij voorkomt, door de
Franschen wel wat al te ernstig is aangepakt.
De zaak was toch eenvoudig dezo, dat bedoelde
Fransche dames en heeren het terrein wilden be
treden door een ingang, uitsluitend bestemd voor
werklieden. Dit werd bun geweigerd door den
aan die poort geplaatsten oppasser, doch een der
Fran^aises stoorde zich daaraan niet en liep door,
onderwijl de andere luitjes nog met elkander stonden
te kibbelen. Zeker niet zeer hoffelijk, werd ze door
dien oppasser aangegrepen en teruggeduwd, waar
door ze kwam te vallen en nu had men de poppen
aan het dansen. De Franschen gingen den oppasser
te lijf en de daar aanwezige Hollandsche werklieden
kwamen hun landgenoot te hulp, zoodat de Fran
schen het onderspit moesten delven. Aan gillen en
flauwvallen der dames natuurlijk geen gebrek, even
min als aan krachtige verwenschingen van de Fran
sche heeren aan het adres van onze onhoffelijke Hol
landers. Zoo woedend waren de Franschen, dat ze
zich onmiddellijk naar het hoofdgebouw begaven,
waar eenparig besloten werd de Fransche afdeeling
te sluiten en die afdeeling dan ook door touwen
werd afgezet, zoodat de bezoekers van de tentoon
stelling uit deze afdeeling werden geweerd. Tot zelfs
de Fransche winkels in de Wereld-bazar werden
direct gesloten, terwijl ook de Fransche consul dade
lijk in de zaak gemoeid werd. 't Is niet te denken
dat de quaestie lang zal durenhet comité toch
heeft direct alle mogelijke stappen gedaan om de
zaak te sussen en een arme drommel van een op
passer met een werkman tot dupe van de historie
gemaakt, door hen aan den dijk te zetten. Met een
paar dagen zal, denk ik, dat zaakje nu wel verder
in orde komen.
Een veeeselijk onweder barstte Donderdagavond
boven de hoofdstad uit en onmiddellijk na het vallen
van een knetterenden donderslag, zag men de brand
weer zich in allerijl naar het tentoonstellingsterrein
spoeden en verspreidde zich de mare dat op Oud-
Holland" brand was uitgebroken. Ik spoedde mij
dadelijk naar het terrein, waar bereids de moderne
Amsterdamsche brandweer zich op het middeneeuw-
sche marktplein bevond zoekende gelukkig naar
den brand; 't bleek een boos alarm geweest te zijn,
althans van brand was niets te bespeuren.
Later bleek dat de bliksem was geslagen op Perry's
monsterkoffer, van daar gesprongen op den Olifant
en toen op de gasleiding van het hypodrome en dat
alles heeft gelukkig niets geen brand, maar zelfs
weinig schade berokkend.
We hebben al zooveel van Oud-Holland gesproken,
dat uw lezers zeker wel benieuwd zullen wezen iets
meer over deze miniatuurstad te vernemen. Dat men
deze stad Oud-Holland" heeft gedoopt, vindt zijn
oorsprong daarin, dat de karaktervolle poorten, ge
bouwen en gevels, met den meesterlijken bovenbouw
van het Rijksmuseum tot achtergrond, niet aan één
stad, maar aan verschillende gemeenten van het
geheele land zijn ontleend. Het stadje telt ongeveer
tachtig huizen, deels naar bestaande gebouwen of
afbeeldingen, deels naar eigen vinding met verwerking
van oude onderdeelen. Hier en daar is een verdie
ping of bijbouw opgeofferd aan de eenmaal afge
bakende grenzen.
Van den hoofdingang linksaf gaande, bevinden
we ons aan de poort van Oud-Holland, en tegen
betaling van een dubbeltje, in ruil voor een entree
biljet, dat ons de kellebaerdier overreikt, mogen we
de poort binnentreden en bevinden ons op de gracht,
en trekt een hooge steenen brug, zooals Amsterdam
er zoovele telt, al dadelijk onze aandacht. Dank zij
de Vechtwaterleiding, kan deze gracht geregeld van
versch water worden voorzien, terwijl een paar
zwanen er zich amuseeren of vervelen, want ze
kunnen natuurlijk niet heel ver zwemmen, daar het
eigenlijk een miniatuur-gracht is, wat natuurlijk vrij
moeielgk anders kon. De huisjes langs deze gracht
zijn evenals alle gebouwen en gebouwtjes op Oud-
Holland zeer schilderachtig en zeer te roemen in de
wijze, waarop zoowel de bak-, als de zand- en hard
steen is nagebootst, zoodat men zelfs hier en daar
ziet hoe de kalk uit de voegen is gevallen en hoe
op sommige plaatsen de muren zijn bijgemetseld
men krijgt alzoo den indruk van in de omgeving
te zijn van oude gebouwen en niet van huizen, die
nog zoo pas zijn nedergezet. Des avonds wordt deze
gracht a giorno verlicht en onder de brug bevindt
zich een schitterend verlichte ster. In een op de
gracht uitkomend binnenplaatsje is de toegang tot
den doolhof, die voortdurend zeer vele bezoekers
trekt en het middelpunt van veel pret is. De
entree voor den doolhof is 25 cent. Van de
gracht begeven we ons op het fraaie en ruime markt
plein, het centrum i alle vermakelijkheden, die
men zich voorstelt op Oud-Holland dezen zomer te
doen plaats vinden.
Een opsomming van de verschillende gebouwen
of typen van gebouwen, waarnaar dit marktplein
werd ontworpen, zou me te ver voeren en voor de
lezers dan ook niet zeer boeiend zijn. De aandacht
van de evontueele bezoekers der tentoonstelling wil
ik evenwel gaarne vestigen op de volgende gebou
wen, huizen en poorten.
De poorten van Nijmegen en Enkhuizeneen huis
uit Middelburg; Dordtschepoort. Het grootste ge
bouw, met boogen toren, dat zeer de aandacht trekt,
is »het Elisabeths Gasthuis, Vierschaar, Stadhuis met
toren nadat de bouwvallige spits was verwijderd,
herberg »de Prins." Deze herberg »de Prins"
wordt ingericht voor een sociëteit en verblijf voor
de leden van den hotelhoudersbond en verleent ook
toegang voor alle hotelhouders, 't Is waarlijk goed,
dat er nog eens van hotelhouders gesproken wordt,
want deze tentoonstelling, zoogenaamd voor Hotel-
en reiswezen bevat niet eens eene afzonderlijke af
deeling, waar attributen nóch voor het hotel- nóch
voor het reiswezen zijn geexposeerd. Het is alleen
de stoomboot Prins-Hendrik", die er ons aan her
innert.
Men stelt zich voor in den loop van den zomer
verschillende Oud-Hollandsche spelen op het markt
plein te doen plaats vinden.
Onder het vele merkwaardige en eigenaardige, dat
men op Oud-Holland" aantreft, behoort vooral de
Oud-Hollandsche drukkerij, waar dagelijks een cou
rant gedrukt wordt, die den naam draagt van Oud-
Holland?s Nieustijdingheen geheel geschreven in
het oud-Nederlandsch. Daarin vindt men proclama-
tiën, ordonnantiën en memoriën, onderteekend door
de overheden (voorzitter en secretaris van het comité)
of door Burgemeester en Raeden (voorzitter en secr.
van Oud-Holland). Deze verschillende bekendmakin
gen, zooals we ze eenvoudig maar noemen zullen,
bevatten inlichtingen omtrent hetgeen op Oud-Hol
land zal plaats vinden, bedankjes aan personen, die
medegewerkt hebben, vingerwijzingen voor het pu
bliek enz. enz. Voorts vindt men in deze courant
een extract uit de poorterrolle van Oud-Hollandt".
Daar ligt namelijk in de drukkerij, die voor ieder
gratis te bezichtigen is, een groot register, waarin
men zijn handteekening en woonplaats schrijft. Men
ontvangt dan een op perkamentpapier gedrukt for
mulier van den volgenden inhoud:
Poorter- Eed.
»Dat sweert gij, dat gij een goed en getrouw
Poorter deser Stede, den Burgemeesteren en Re-
»geerders in der tijd onderdanig wesen suit, in
Waken, Bjjten, en andere Beschermenissen en lasten
deser Stede, u goedwillig hebben, suit, dese goede
Stede voor 't quaad, dat gij suit vernemen, waar
schouwen, en tot alle welvaart, met raad en daad,
>naar allen uwen vermogen, vorderen en helpen
»sultEn voorts alles suit doen en laten, dat een
»goed Poorter schuldig is te doen en te laten.
>Soo waarlijk moet u God almachtig helpen".
»Burgemeesterea en Regeerders der stede van
Oud-Hollandt. is gebleken dat
heeft de bovenstaande Eed gedaan, en Poorter is
dezer stede.
Actum in Oud-Hollandt, den
Natuurlijk is er van het doen van een eed geen
sprake, maar ontvangt men na zijn handteekening ge
plaatst te hebbeD, het document, 'fc Is slechts een
dubbeltjes-kwestienudie aardigheid is als een
herinnering aan het bezoek op de tentoonstelling,
wel een dubbeltje waard. De courant kost 5 cent
en vindt goeden aftrek. Voorts worden op dezelfde
drukkerij nog zeer fraaie reproducties vervaardigd
van de voornaamste gebouwen en van de fraaiste
gezichtspuntenevenals alle drukwerk, ook op Oud-
Hollandsch papier. Den bezoekers der tentoonstel
ling kan ik een kijkje in deze drukkerij van de h.h.
I. en J. Enschedé ten zeerste aanbevelen.
Bij een volgende gelegenheid hoop ik nog eens
nader op eenige andere bizonderheden van Oud-
Holland terug te komen.
K.
Gemengde Berichten.
Dinsdagavond is een driejarig kind van den
landbouwer J. G. onder Baarland in een put ver
dronken, terwijl het een oogenblik aan de zorgen
der ouders ontsnapt was.
Een vrouw uit de omstreken van Tchechme,
in Turkije, had hare 14-jarige dochter aan een jonk
man ten huweljjk gegeven. Hij bezocht nog dikwijls
het huis zijner schoonmoeder en deze, eene jonge
vrouw, geraakte weldra verliefd op haar schoon
zoon. Daar zij de huwelijksbanden barer dochter
niet kon verbreken, nam zij een ander middel te
baat om den jongen man alleen te beminnen en
te bezitten. Zg besloot den hinderpaal, die haar in
den weg stond, namelijk hare dochter, uit den weg
te ruimen. Toen moeder en dochter onlangs te za-
men eene wandeling in het gebergte deden, zetten
zij zich neder aan den rand van een ondiepen put.
Op een gegeven oogenblik gaf de moeder hare doch
ter een hevigen stoot met den voet, zoodat het
meisje naar beneden viel. De ontaarde moeder ging
vervolgens heen om steenen te halen, waarmede zij
het lichaam van de ongelukkige wilde bedekken.
Gedurende dien tijd wist het arme kind door wan
hopige pogingen den rand vau den put te bereiken,
waarna zij zich optrok en den beganen grond be
reikte. Zij begaf zich vervolgens naar de stad, waar
zij kennis gaf van het gebeurde. De moeder werd
in hechtenis genomen.
In het noorden van Pennsylvanie is een he
vige boschbrand uitgebroken, waardoor vele steden
in de petroleum-streek zijn vernield. De brand is
ontstaan tengevolge van vonken eener locomotief.
De schade wordt geraamd op 2,000,000 dollars.
Bijzonderheden worden niet gemeld, daar de tele
grafische gemeenschap is verbroken.
Te Curtis in Nebraska is de djjk, welke het
Curtis-meer afsluit, doorgebroken, zoodat een groot
gedeelte van het Medicine-dal onder water is gezet.
Ook daar is groote schade veroorzaakt. Of bij deze
rampen ook menschen zijn omgekomen is nog niet
bekend.
Toen eenigen tijd geleden voor een vigogne-
spinnerjj te Zwickau een nieuwe stoomketel van
560 centenaars gewicht van het station naar de aan
de overzijde van de Mulde gelegen fabriek moest
worden vervoerd, werd de eenige brug, die binnen
het gebied van de stad ligt, niet als sterk genoeg
beschouwd, om den reusachtigen last te dragen. Een
houten brug op te slaan voor dit ééne vervoer, zou
te veel tijd en kosten gevorderd hebben. Ü8 eige
naar van de fabriek kwam daarom op het denkbeeld
de pijlers voor de noodbrug, die moest worden ge
legd, op te bouwen uit de dicht op elkaar gepakte
katoenbalen, waarvan een groote voorraad aanwe
zig was. De balen werden op elkaar gestapeld en
door ijzeren haken onderling en met dwarsbalken,
die het bruggedek zouden vormen, verbonden. Een
lage waterstand werkte het werk zeer in de hand,
dat overigens door de steilheid van een der oevers
bemoeielijkt werd. Op houten rollen werd daarop
de ketelkolos over deze noodbrug gebracht, waar
mede een nieuwe bijdrage geleverd werd tot de
spreuk, dat de nood den mensoh slim maakt.
