1895 N°. 58.
Donderdag 16 Mei.
82ste jaargang.
Groote hersenen.
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders,
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, kuweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regelB beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van ^dvertentiên voor aren op «ten dag der nftgitve.
GOES, 15 Mei 1895.
Het tooneelseizoen wanneer we de reeks
van toevallige voorstellingen hier gegeven, althans
dien weidschen naam mogen toekennen, is te
Goes wel eens op minder waardige wijze besloten
dan ditmaal, nu de heer Willem van Zuylen
jl. Maandagavond alhier in >de Prins van Oranje"
optrad als vriend Frits in het bekende tooneelspel
van dien naam, daar bjj gesecundeerd door enkele
goede tooneelkrachten als de heeren Van Beem, Van
Nieuwland en Wagemans en de dames Dons
Albregt en Albregt—Engelman. Het optreden van
den heer Van Zuylen had een vrij talrijk publiek
naar »de Prins van Oranje" gelokt, dat gaarne de
warmte trotseerde om den bekenden acteur eens
weder ia een zijner beste rollen te zien. En de heer
Van Zuylen heeft ons weder vele oogenblikken van
genot verschaft door zijn schoon en natuurlijk spel,
waardoor hij zich zulk een goeden naam heeft ver
worven. Maar met hom dient de heer Van Beem
genoemd te worden, die de belangrjjke rol van den
rabijn David Sichel zoo uitstekend vertolkte. Deze
rabbi is eigenlijk de hoofdpersoon in het stuk, dat
tamelijk wel staat en valt met de opvatting, die de
acteur van deze rol heeft. En zeker deed de heer
Van Zuylen eene gelukkige keuze toen hij den heer
Van Beem uitnoodigde den rabijn te vertolkon, daar
deze uitstekend in de gelegenheid is geweest van
niemand minder dan van Possart te leeren hoe die
rol dient te worden opgevat.
Mevrouw DonsAlbregt speelde de weinig aan
gename rol van Suze zeer goedvooral in het tweede
bedrijf in de scène bij de pomp was zo zeer geluk
kig in haar spel. Alleen dunkt ons, dat de overgang
van bet schuchtere landmeisje tot de gelukkige en
vroolijke bruid van den rentenier wel wat al te snel
ging. De overige rollen, hoewel van minder belang,
werden eveneens goed gespeeld.
Ongeveer een derde van den tijd ging te loor aan
twee pauzes, eene zaak, die afkeuring verdient en
dan ook door een groot deel van het publiek niet
best werd opgenomen. We kunnen niet nalaten
hierop openlijk te wijzen, nu het blijkt, dat eene
vriendschappelijke wenk op dat punt niet afdoende
helpt.
De voordracht van B. en W. van Amsterdam,
waarbij de beer O. L. M. Lambrechtsen, ing.
van den prov. waterstaat in Zeeland, te Goes, wordt
voorgedragen tot directeur van publ. werken, ter
vervanging van den op zijn verzoek eervol ontslagen
heer I. A. Schuurman, is thans verschenen.
Tot buitengewoon opzichter bjj het herstellen
en verwisselen van ijzeren deuren van de groote
schutsluis van het kanaal door Zuid-Beveland te
Hansweerd is benoemd de heer J. Olie, opzichter
te Utrecht. UD.)
Misse. Op de Maandag gehouden veemarkt
waren aangevoerd: 45 stuks rundvee en 3 paarden.
(Naar het Engelsch van Willy Breams)
In den zomer van het jaar 1869 was ik in de
gelegenheid, een welbekend geneeskundig gesticht
voor krankzinnigen te bezoeken. De inrichting wordt,
geloof ik, geacht tot de beste van dien aard hier
te lande te behooren. Het eigenaardige kenmerk van
het daar gevolgde systeem van behandeling bestaat
hierin, dat aan de patiënten redelijkerwijze de grootst
mogelijke vrijheid wordt toegestaan, een systeem
waarvan men mij verzekerd heeft, dat het tot dus
ver steeds met de aanmoedigendste resultaten is
toegepast. Voor zooveel het slechts eenigszins moge
lijk is, worden al de bewoners van het gesticht be
handeld als gezonde mannen en vrouwendus in
plaatst van voortdurend aan hunne ongesteldheid
herinnerd te worden, tracht mon hun die te doen
vergeten, indien zij tenminste het vermogen om te
vergeten behouden hebben.
Op den dag van mijn bezoek had ik een doos met
medicijnen gekocht voor een der assistent-genees-
heeren, met wien ik reeds sedert jaren bevriend
was. Dit bad ik op zijn verzoek gedaanen met
het oogmerk om hem die medicijnen ter hand te
stelleü, had ik de reis naar het gesticht ondernomen.
Na de massieve steenen stoep beklommen te heb
ben, werd ik door een der bedienden in de spreek
kamer gelaten. Hier moest ik even wachten tot dat
mijne komst gemeld kon worden aan mijn vriend,
dr. Balcom. Toevallig was ik op dat oogenblik de
ééaige aanwezige in de wachtkameren om inmid
dels eenig tjjdverdrjjf te hebben, nam ik een op de
tafel liggend boek, de Confessions" van De Quin-
cey, ter hand en begon daarin al bladerend te lezen.
Terwijl ik daarmede bezig was, hoorde ik plotseling
Ofschoon de handel gedrukt is door het verbod van
uitvoer, zijn er toch een twintigtal verkocht.
Premiën zijn toegewezen1. aan hem, die de meeste
beesten heeft aangebracht: P. Bostelaar, landbouwer
te Nisse; 2. die de meeste heeft gekocht: E. Baecke,
veehandelaar te Asseoede3. die de meeste heeft
verkochtA. van Boven, id. te Driewegen.
Wissekerke. In da vergadering van ingelanden
van den Kamperlandpolder werd Maandag tot dijk
graaf herbenoemd, de heer W. J. Vadervan
's-Graven polder, terwjjl tot dijkgraaf van
den Anna-Frisopolder is herbenoemd de heer J. L.
Marcusse.
Bornele. In de Maandag gehouden vergadering
van ingelanden van den Koningspolder wer
den behandeld en vastgesteld de rekening over het
afgeloopen dienstjaar en de begrooting voor het
dienstjaar 1895/96. De rekening bedroeg in ontvang
f399,11 en in uitgaaf f 378,26J/2, weshalve het
voordeelig saldo beliep f20,941/2. De inkomstenen
uitgaven der begrooting werden geraamd op een
gelijk bedrag van f 346,99. Het dijkgescbot werd
bepaald op f 326,14uitmakende f 3,50 per hectare
of f 0,25 per hectare tuinder dan verleden jaar.
Bjj de behandeling der begrooting werd besloten
eene som te ramen voor bet schoonmaken der water
leidingen, zoodat deze uitgaaf ten laste van do polder-
kas werd gebracht.
DorseleDoor de vereenigde vergadei'ing van
ingelanden van den Konings- en don Van
Oitterspolder werd Maandag tot vertegenwoor
diger in den Dijkraad herbenoemd de heer M. v a n
't Wesfceinde, dijkgraaf van den Van Oitters
polder.
In de Maandag te Ellewoutsdijk gehouden ver
gadering van ingelanden in het calamiteuse water
schap Ellewoutsdijk-Driewegen werd
de rekening over het afgeloopen dienstjaar goed
gekeurd met een bedrag wegens ontvangsten ten
bedrage van f 29.608,54^ en een uitgaaf van
f 29.033,66, alzoo met een batig saldo van f 574,881/2.
De begrooting voor het dienstjaar 1895/96 werd
vastgesteld op een gelijk bedrag aan ontvangsten en
uitgaven van f 26.049,921/3' Het dijkgescbot werd
bepaald op f 19 per hectare, zijnde f 2,90 lager dan
over het verstreken dienstjaar, een buitenkansje dat
den grondeigenaren, tengevolge van de plaats gebad
hebbende schatting van de pachtwaarde der gronden,
ten goede komt, en een niet onaardig douceurtje is.
De aftredende vertegenwoordigers in den dijkraad
van het calamiteuse waterschap Ellewoutsdijk en
polder Borssele, de heeren D. Mulder, E. A. van der
Bent, G. Nijsse Az. en M. de Dreu, werden opnieuw
De vergadering nam ten slotte aan een voorstel
van het bestuur om het schoonhouden van de water
gangen, welke plicht tot nog toe op de aanpalende
grondgebruikers rust, voortaan voor rekening van
het waterschap te doen uitvoeren. (M. Gt.)
een stem naast mij vragen: »Wenscht gij iemand
te spreken, mynheer
Toen ik opkeek, zag ik dat de spreker een klein
zorgvuldig gekleed man was, die onopgemerkt was
binnen getreden en mij blijkbaar bad aangesproken
met het doel, zijne aanwezigheid bekend te maken.
>Ik wacht hier even," antwoordde ik, »op dr.
Balcom, dien ik wenschte te spreken."
»De dokter is op 't oogenblik juist met een hoogst
belangrijke zaak bezig. Zoudt gij intusschen het ge
bouw niet eens willen bezichtigen
Ik verzekerde dadelijk, dat ik dat met zeer »eel
genoegen doen zou; en terstond ging mijn geleider
met mij de kamer uit en de gang door. Ik bemerkte,
dat hg een der verplegers van het gesticht was;
en hij deelde mij dan ook mede, dat hij reeds sedert
een aantal jaren de krankzinnigheid bestudeerde, met
oogmerk om later op dit gebied zijn examen als
dokter te kunnen doen.
Onder zulk een voortreffelijk geleide deed ik een
wandeling door het geheele gebouw en werd ik
telkens op de vele interessante bezienswaardigheden
opmerkzaam gemaakt. Die patiënten, wier gevallen
iets bijzonder belangwekkends hadden, werden mij
óók aangewezen, met uitlegging tot in de kleinste
bijzonderheden van den aard hunner ongesteldheid.
>De man, dien wij daar zooeven voorbijgingen",
sprak mijn geleider, over zjjn schouder wijzend naar
een zwaargebouwd patient met een frisck gelaat en
vriendelijk zachte oogen, >is een der gevaarlijkste
lijders, die wij hier ooit gehad hebben I"
Wezenlijk hernam ik »men zou het niet van
hem zeggen, als men hem aanziet."
»Neen, maar in den regel is het uiterlijk der
krankzinnigen zeer bedriegelijk. Zoo hebben wij hier
eenigen tijd geleden eens een vrouw gehad een
bleek, op ft oog door on door goedig, en tenger
De door de heeren Bergmans c. s. aangevraagde
concessie voor eene paardentram van
Terieke naar het station KruiningenIerieke is ver
laad. (N. B. Ct.)
Een der lezers van de Arnli. Ct. maakt de
volgende opmerking naar aanleiding van een inge
zonden stuk van den heer G. Birnie, dat ook in
dit nommer voorkomt
De belangrijke mededeeling van G. Birnie in het
nommer van 13 dezer:
»dat de belasting over de in Nederland
verbruikte suiker jaarlijks f 14,850,000 be
draagt, waarvan ongeveer f 6,000,000 aan den strijk
stok blijft hangen, zoodat wij (bjj een verbruik van
80 millioen kilo) 16 cents per kilo goedkooper suiker
kunnen eten zonder dat da schatkist daarbij schade
behoeft te lijden, ovenals in Daitschland reeds het
geval is", heeft voor het groote publiek eenige toe
lichting noodig.
Aan welke strijkstokken blijft die f 6,000,000
hangen
Hoe komt de heer Birnie aan dat cijfer
Bjj K. B. is benoemd tot lid van het uitvoa-
rend bestuur van het waterschap der sluis aan da
Wielingen, J. de Bruyne.
Tot deelneming aan het door de Nederl. Ver-
eeniging voor Gemeentebelangen ingestelde examen
voor aspirant-secretarissen en ambte
naren ter secretarie, hebben zich 89 eandidaten
aangemeld.
De kapt. D. de Ronde Bresser, van
het reg. gren. en jagers, is aangewezen als lid der
commissie, belast met het afnemen van het toela
tingsexamen voor den hoofdoursus.
Naar men uit vertrouwbare bron verneemt,
is bet tijdstip van aankomst te 's-Gravenhage van
generaal Vetter zeer waarschijnlijk 1 Juni a. s.
De generaal bevindt zich thans te Montreux, waar
het klimaat naar hij zelf getuigt zeer bevor
derlijk is aan zijn herstel en alwaar hjj zoo lang
mogelijk denkt te vertoeven.
Alleen als de kuur dit zou vereischen zou het
kunnen zijn dat in bovengenoemden datum van aan
komst in de residentie nog wijziging komt.
De Raad van beroep voor de vermogensbe
lasting te Roermond heeft voor eenigen tijd eene
voor eigenaren van ongebouwde eigen
dommen, waarvan vrijdom van grondbelasting
genoten wordt, zeer belangrijke beslissing genomen.
Het gold namelijk de vraagwelke waarde moet
als verkoopwaarde, ingevolge art. 7 lit. Ia B. lid
en 2 en 8 der wet op de vermogensbelasting, wor
den aangegeven voor ongebouwde eigendommen be
plant met dennen, waarvan vrijdom van grondbe
lasting wordt genoten
De Raad van beroep besliste, in overeenstemming
met de bewering van den aangever, dat alleen de
verkoopwaarde van den grond in verband met diens
schepseltje die wij allen voor een heilige aanzagen
en die zich dan ook als een heilige aanstelde, totdat
het haar op zekeren dag gelukte, een voorsnijmes
te pakken te krijgen, waarmede zij twee harer mede
patiënten dea hals afsneed."
»Is het niet hoogst gevaarlijk", vroeg ik, »zooveel
vrijheid aan de bewoners van dit gesticht toe te
staan
Wel, dat is nu eenmaal zoo ons bijzonder systeem.
Wjj ondervinden natuurlijk in sommige gevallen, dat
er van de toegestane vrij beid misbruik wordt ge
maakt, maar ten opzichte van de groote meer
derheid der lijders werkt zij goed."
Deze en meer dergelijke opmerkingen werden er
tusschen den verpleger en mij gewisseld, terwijl wij
door de verschillende gangen en portalen liepen.
»Ik zie", zeide bij, »dat gij een kistje met medi
cijnen draagt, en daaruit meen ik te moeten op
maken dat gij een dokter zijt."
»0 neen", hernam ik, hoewel ik de gereedschappen
van een dokter onder mijn arm heb, zou ik het er
toch slecht afbrengen, als ik ze ging gebruiken. Zij
behooren aan dr. Balcom, en ik ben hier gekomen
met het doel om ze hem ter hand te stellen." En
vluchtig een blik op mijn horloge werpend, voegde
ik er bij»Ik vrees, dat ik door mijne lange afwezig
heid den dokter noodeloos zal laten wachteu."
»Ik geloot niet, dat hij nog gereed zal zijn met
zijn werk", antwoordde mijn geleider; »wij hebben
nog wel den tijd om ook eens op het dak van het
gebouw te gaan, vanwaar men een inderdaad ver
rukkelijk uitzicht heeft."
Dienovereenkomstig ging mijn gids de groote
wenteltrap op, die van de bovenste verdieping naar
het dak leidde, ik volgde hem op de hielen.
Toen wjj door het breede valluik op het platte dak
waren gestapt, kregen mijne verbaasde oogen diar
voortbrengend vermogen zonder de verkoopwaarde
der daarop te wassen staande boomen behoeft aan
gegeven te worden. (N. B. Ct.)
De Arnh. Ct. verneemt uit Londen, dat H.
M. de Regentes den prins Van Wales heeft
uitgenoodigd met zijn echtgenoote een bezoek aan
onze tentoonstelling te brengen.
Naar d9 N. R. Ct. verneemt, is thans tusschen
onze regeering en de Engelsche algeheele overeen
stemming verkregen omtrent de conventie tot het
aangaan eener arbitrage in zake de Costa Rica
Packet. De onderteekening dier conventie zal
eerstdaags plaats hebben, waarna een wetsontwerp
tot goedkeuring daarvan zal worden ingediend.
Behalve »de Atjeh" zal ook het korvet
>Sommelsdijk" naar Kiel gaan bij gelegenheid
van de opening van het Noordoostzeekanaal.
De opbrengst der Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand April 1895
bedraagt f 10.938.130,86 i/t tegen f 10.012.801,62 i/2
in dezelfde maand van 1894. De opbrengst over de
eerste vier maanden van 1895 bedroeg f 36.786.718,
tegen f 36.593.261,over de eerste vier maanden
van 1894.
Morgen zal het vijftig jaar geleden zijn, dat de
spoorweg Amsterdam Arnhem voor
het publiek verkeer werd geopend.
Naar aanleiding hiervan schrijft de Arnh. Ct.
Weinige stadgenooten zullen er nog in leven
zijn, die zich deze gebeurtenis herinneren, wat te
eer moet worden aangenomen, daar onze stad in dien
tijd nog niet de helft van het aantal inwoners telde
't welk zg thans bezit en waarvan de toeneming
voor een groot deel juist is toe te schrijven aan
het tot stand komen van deze aansluiting aan andere
deelen des lands.
Voor Arnhem was die gebeurtenis dan ook van
bet hoogste belang en het laat zich begrijpen, dat
de burgemeester van Arnhem, mr. Weerts, zijne
stem gaf aan het wetsontwerp tot aanleg van den
spoorweg van Amsterdam naar de Duitsche grenzen,
dat in Februari 1838 bij de Tweede Kamer werd
ingediend.
Hg was echter, met den Minister van Binnen-
landsche Zaken, die de wet voordroeg, baron de
Koek, het eenige lid der Tweede Kamer dat voor
stemde 46 leden verklaarden zich tegen het ont
werp l
Onze grootvaders hadden blijkbaar niet veel door
zicht in hetgeen het landsbelang eisch+e, want Arn
hem is geenszins de eenige stad die van het spoor
wegverkeer voordeel trektons gansche land oogst
er de rijke vruchten van. Dit begreep men een
zestig jaar geleden nog niet. Gelukkig, dat wij een
Koning hadden, die een beter oog had voor die be
langen en tevens een milde en rijkvoorziene beurs
om al wat tot bevordering der nationale nijverheid
kon strekken, tot stand te brengen en te bevorde
ren. Een vorstelijk bewijs gaf hij daarvan.
een schouwspel te zien, dat in den volsten zin des
woords verrukkelijk mocht heeten. Aan de rechter
hand lag de rivier, die zich als een zilveren draad
door het vriendelijke dal kronkeldeaan de voor
zijde kon men in de verte de kerktorens der na
burige stad zien, wier toppen in den vollen zonne
schijn als goud glinsterdenen nog verder daarachter
verhieven zich de heuvelen, die hunne boschrjjke
kruinen met den blauwgrijzen gezichteinder deden
samensmelten. De zorgvuldig onderhouden tuinen
van het gesticht beneden ons zagen er uit als een
landkaart, die overal met reusachtige bloemruikers
bestrooid was.
»Gij hebt gelijk", zeide ik, »men heeft hier in
derdaad een overheerlijk uitzicht."
>Ja, maar aan den anderen kant van het ge
bouw is het eigenlijk nog mooier," antwoordde mijn
gids; »laat ons daar ook eens heen gaan."
Wij zetten daarop onze wandeling over het platte
dak voort, nadat de verpleger bij wijze van voor
zorgmaatregel het valluik achter ons gesloten had,
opdat geen der patiënten in verzoeking zou komen,
ons ie volgen. Het gesticht is ongeveer tachtig
meter langen toen wij het westelijk einde van
het dak verlieten, moesten wij dien aanmerkelijken
afstand doorloopen.
Onverhoeds, toen wij halverwege de lengte van
het gebouw waren gekomen, bleef mijn metgezel
staan, en wendde hij zich plotseling tot mij met de
vraag Hebt gij groote hersenen
Ik zag hem min of meer verwonderd aan, en
gaf toen lachend ten antwoordNu, als ik ze heb,
heeft do wereld er nog niets van bemerkt 1"
»Scherts niet, mijnheer 1" zeide hij nadrukkelijk,
en met een ernst die een onaangenaam vermoeden
bjj mij deed opkomen. »Ik wenscb stellig en zeker
te weten, of gij al dan niet groote hersenen hebtl"
