1895 N°. 57.
Dinsdag 14 Mei.
82sle jaargang.
W. F. K. Lenshoek,
I. D. Fransen van de Putte,
J. G. P. Timans,
W. F. J. Wagtho.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke noinmers 5 cent; met bgblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh Va.n Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkooperi en Brievengaarders.
Iniendtng van
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjg
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertentiën vóór I uren op den d»f der uitgave.
De Zeeuw kan zich blijkbaar maar niet voorstellen,
dat andere politieke partgen dan de bare, met name
de Katholieke en de liberale, bjj verkiezingen eene
eerlijke tactiek kunnen volgen, en men zou geneigd
zijn bet bekende spreekwoord van »de waard en
zijne gasten" op baar toe te passen.
In haar nommer van jl. Vrijdag verkondigt ze in j
de eerste plaats, dat de Roomsche en liberale leiders J
er geen been in zien samen te gaan met gemeen- i
schappelijke candidaten, met de zonderlinge combi
natie LenshoekTi mans—Putte".
Wij zijn gemachtigd te verklaren, dat er van weers
kanten geen zweem van eene afspraak omtrent gemeen
schappelijke candidaten is gemaakt. De candidatuur-
Timans is bet eerst op den voorgrond getreden in
da kiesvereeniging te Hoedekenskerke, en toen er
voor de vierde vacature eene nieuw® keuze moest
geschieden, is overal te plattelande de groote meer
derheid op Timans overgegaande laatste kieiver-
eeniging die zich uitsprak was die te Goes. Twee
dagen nadat aldus de liberalen den heer Timans
hadden gecandideerd, is bij bet centraal bestuur der
liberale kiesverenigingen bericht gekomen van de
R. C. kiesvereeniging »'s-Heerenhoek en omstreken",
dat zg dezelfde candidaten zou proclameeren als de
liberale partg. Wil men dit nu samengaan" noemen,
bet is ons wel, maar er blijkt genoegzaam uit, dat
geene enkele afspraak, zelfs geen overleg tnsschen
beide partgen vooraf beeft plaats gehad.
Overigens zien we inderdaad in een samengaan
met de katholieken »geen been", en bet is kras, dat
een antirevolutionair orgaan daarover eenigszins sma
delijk zieh durft uiten. Wie anders dan de anti
revolutionairen hebben altjjd de leer voorgestaan
van een gemeenschappelijke ljjst der minderheden
Wie anders dan de antirevolutionairen gaan in Am
sterdam en elders met de katholieken samen om de
liberalen uit de Staten te weren Wie anders dan
de antirevolutionairen gaan in bet distriet Leiderdorp
op bun beurt samen met de liberalen om den zetel
van den katholiek Op de Laak niet door een katho
liek te doen bezetten Is bet niet meer dan grof
om, met dergelijke voorbeelden voor oogen, te durven
beweren, dat de katholieken en de liberalen er »geen
been" inzien samen te gaan
In de tweede plaats beweert het antirevolutionaire
blad, >dat onze leiders zeer goed weten, dat velen
hunner volgelingen nooit op een roomscben candidaat
stemmen." Onze leiders weten dat volstrekt niet
en in 1892 is het tegendeel gebleken, toen Timans
1416 en dus slechts 74 stemmen minder bad dan
Schipper en het is nog zeer de vraag of dit verschil
veroorzaakt is door liberalen, dan wel door enkele
antirevolutionairen, die nog wel eens één of meer
der liberale candidaten overnemen, maar zeker nooit
een Roomsehe. En dat met enkele uitzonderingen
alle liberalen Timans gestemd hebben bewgst bet
aanzienlijk aantal stemmen, dat bij verwierf.
Wat eindelijk betreft de bewering van de Zeeuw
dat de beer Timans den zetel van den beer Van
Waesberghe Janssens in het Gedeputeerde collage
in gevaar brengt, deze bewering is op zijn zachtst
genomen onjuist, en blijkbaar beeft de beer Timans
te goed vertrouwen op de eerlijkheid der liberale
Statenleden om te gelooven, dat zij een zittend lid
van Gedeputeerden zullen uitwerpen, alleen omdat
hij katholiek is. En zeker zal daartoe althans de
beer Timans niet meewerken.
Het is overigens in dat verband niet onaardig
even op te merken, hoe, toen de Midd. Ct. waar
schuwde tegen de overheersohing der antirevolu
tionairen ook omdat deze de liberale beeren Van
Teijlingen en Heijse als Gedeputeerden zouden laten
vallen, De Zeeuwin baar no. van 9 Mei beweerde,
dat de Midd. Ct. spoken" op den weg zag. Waar
aan" zoo vroeg De Zeeuwontleent de M. Ct. de
kennis van de plannen der antirev. Statenclub?
Hoe weet zg, dat die beeren niet zouden herkozen
worden
Och, van die plannen laat De Zeeuw zelf zich wel
eens iets ontvallen. In haar no. van 11 Mei toch
zegt ze»als de Staten nu niet omgaan, verliezen
»wij den zetel van Godin de Beaufort in de Eerste
Kamer en winnen dan ook niet den zetel van het
yliberale Eerste KamerlidIn bet verkiezingsnommer
wordt bovendien onomwonden verklaard, dat men
de vaeatures in Gedep. Staten door antirevolutio
nairen wil bezetten.
Wat dunkt u zou de antirevolutionaire club op
winst uit zijn of niet waarom er dan eerst doekjes
omgewonden Wij zullen nu maar niet uitweiden
over het spook, dat De Zeeuw zelf door oneerlgke
voorstelling voor den dag haalt, alsof namelijk door
deze verkiezing de zetel van den beer Godin de
Beaufort gevaar loopt 1
De heer Godin de Beaufort heeft nota bene zitting
tot 1902
Er gaan dus na deze nog twee verkiezingen voor
de Prov. Staten voorbij alvorens de beer Godin moet
aftreden.
Onkunde of misleiding
Wij hop8n en vertrouwen, dat de lage verdacht
makingen van de Zeeuw eene tegengestelde uitwer
king zullen hebben dan bet blad er van verwacht,
en dat ze èn voor de liberalen èn voor de katho-
lieken een prikkel te meer zullen zijn om eendrachtig
de door hunne partg geproclameerde candidatenlgst
te volgen en bun stembiljet in te vullen met de
vier onderstaande namen
De stembus is geopend van 9—5 uren.
r$p£i£$' Reeds geschreven namen mogen worden
doorgehaald. Aan de stembureau* zijn nieuwe stem
briefjes verkrijgbaar.
Boerenbedrog.
De Standaard wijdt beden een entrefilet aan de
verkiezingen voor de Prov. Staten en zegt daarin
o. a.: Immers, nu nog van antiliberaal te spreken,
en te wijzen op het brengen van een antiliberale
meerderheid in de Eerste Kamer, verschilde niet zoo
heel veel vaa boerenbedrog."
Maar nu is juist bet verkiezingsnommer van de
Zeeuw vol van bet woord antiliberaal" en van het
brengen van antiliberale leden in de Eerste Kamer,
en derhalve is de inhoud van dat verkiezingsnom
mer, volgens het oordeel van niemand minder dan
dr. Kuyper„boerenbedrog."
Trouwens met hoeveel zaakkennis dat verkiezings
nommer geschreven is, blijkt genoegzaam uit de
bewering, »dat wijlen mr. B. V. van der Bilt bijna
jaar lid der Prov. Staten is geweest." Waarheid
echter is, dat mr. B. V. v. d. Bilt in Mei 1874 voor
bet eerst gekozen en in Januari 1892 overleden is,
zoodat bij nog niet ten volle 18 jaar zitting heeft
gehad. En om zulk eese onwaarheid ingang te doen
vinden bij de kiezers, ontzag de Zeeuw zich zelfs
niet dooden te bespreken.
Zal mea nu eindelijk eens gaan inzien boe wei
nig vertrouwen de antirevolitionaire leiders in ons
distriet verdienen en boe ze zelfs tastbare onwaar
heden verspreiden alleen om enkele hunner vriend
jes in de Staten te krijgen
Algemeen Overzicht.
Sedert wij ons laatste overzicht schreven, is er
op bet gebied der buitenlandsche politiek op ver
schillende punten eenige vordering gekomen. In de
eerste plaats is de vrede tusschen China en Japan
nu definitief ^eteekend, zoodat de oorlog in Oost-
Azië geëindigd is. En waar er de vorige week nog
vrees bestond, dat de bepalingen van dien vrede aan
leiding zouden zijn tot nieuwe verwikkelingen, dit
maal tusschen Japan en Rusland, daar is ook die
vrees vervallen, aangezien Japan aan de bezwaren
der Russische regeering is tegemoet gekomen en de
vredesvoorwaarde, dat door China een deel van het
vasteland aan Japan zou worden afgestaan, beeft
laten vallen. China zal in plaats daarvan eene groo-
tere oorlogsschatting betalen, en de Japanners zullen
de haven Wei-ha-Wei bezet houden tot de gebeele
schatting is afbetaald.
Eene andere zaak, die als afgedaan kan be
schouwd worden, is de bekende, we zouden haast
kunnen zeggen de beruchte, Duitsche >Um-
sturz-Vorlage." Men weet, dat dit wetsontwerp in
handen gesteld is van eene commissie, waaruit bet
zeer gewijzigd is teruggekeerd. De regeering kon
zich met die wijzigingen, die in vele opzichten ver
scherpingen van het oorspronkelijk ontwerp waren,
niet vereenigen, en zij beeft getracht door de be
middeling van den afgetreden voorzitter van den
Rijksdag Von Levetzow een vergelgk tot stand te
brengen tusBchen de conservatieven, die met de
legeeringsvoorstellen medegingeD, en het Centrum,
dat de scherpere bepalingen had ontworpen. Boven
dien waren nog door andere partijen verschillende
amendementen voorgesteld. Bij artikel 111 van het
ontwerp moest de strijd beslist worden en die be
slissing is jl. Vrgdag gevallen in dien zin, dat alle
amendementen en voorstellen, ook dat der regeering,
zijn verworpen. Hiermede is bet hoofdbeginsel uit
bet ontwerp gelicht en dit derhalve zelf veroordeeld.
Bij de debatten ging het soms zeer heftig toe en
de waardigheid van Rijksdag en regeering beide is
daarbij niet verhoogd. Inzonderheid de minister von
Köller overschreed meermalen de grens der parle
mentaire vormen, waarin een der leden van den
Rijksdag aanleiding vond tot de bewering, dat deze
dag (Vrijdag) een blijde dag was voor de sociaal
democratie, omdat de onwaardige houding van den
minister bet meest geschikt was ora aan de socialis
ten ten goede te komen. Deze woorden beantwoordde
de minister von Köller met een spottend handgeklap.
Feitelijk is met de afstemming van artikel 111 de
wet gevallen; toch nam de Rijksdag Zaterdag nog
de verdere behandeling er van ter band en verwierp
zij alle andere artikelen en ten slotte het geheel
ontwerp. Het zal nu de vraag zijn of de regeering
in de verwerping van hot wetsvoorstel berust, dan
wel of de Keizer tot ontbinding van den Rijksdag
zal overgaan.
Eén der verkiezingen, waarvan we de vorige week
gewag maakten, die in bet district Weimar, is ten
gunste van den sociaal-democratiscben candidaat uit-
Ook de opstand op Cuba tegen de Spanjaarden
schijnt zijn einde te naderen. Maarschalk Martinez
Campos heeft daar met succes geopereerd, zoodat de
opstandelingen in kleine afdeelingen zijn verspreid
geworden, die zich nu gaandeweg onderwerpen. Wel
dra zal dus deze bloeiende kolonie weder tot rust
komen, maar dan ook mag de Spaanscbe regeering
wel niet langer talmen met de invoering van die
maatregelen, die door Cuba zoo vurig worden ge-
wensebt en die door Spanje reeds zoo lang zijn toe-
Volgens andere berichten echter breidt de op
stand zich in de laatste dagen weder uit.
Eene quaestie, die nog niet geheel van de baan
is, is het geschil tusschen den Hongaarsohen
minister Banffy en den Oostenrijkschen minister van
Buitenlandsche Zaken Kalnoky betreffende bet op
treden van den nuntius Agliardi in zake de kerke
lijke wetten in Hongarije.
Baron Banffy is, zooals we de vorige week mede
deelden, naar Weenen geweest om den Keizer zgn
ontslag aan te bieden. De Keizer beeft echter zoo
wel hem als graaf Kalnoky weten te bewegen op
bun ontslag-aanvrage terug te komen, nadat gebleken
was, dat er inderdaad geen verschil van meening
tusschen de beide ministers bestond omtrent het
optreden van den nuntius, en dat alleen baron Banffy
zich wat voorbarig had uitgelaten toen hg in het
Hongaarsche Huis van afgevaardigden verklaarde,
dat een protest bij bet Vaticaan was ingediend.
Toch schijnt de goede verstandhouding tusschen
den Hongaarscben premier en den Oostenrijkschen
minister van Buitenlandsche Zaken nog niet geheel
hersteld te zijn althans volgens de laatste berichten
blijft men in Hongarije eische», dat de Oosten-
rijksche regeering bij het Vaticaan zal protesteeren.
Ook is er sprake van, dat de nuntius Agliardi zal
worden teruggeroepen.
De Belgische Kamer heeft het wetsontwerp
tot verhooging der invoerrechten in behandeling ge
nomen. De Kamers van Koophandel in de voor
naamste steden hebben krachtig tegen het ontwerp
geprotesteerd, en zolfs de voorzitter der Kamer, de
oud-minister Beernaert, beeft in eene uitvoerige
rede in de Kamer aangetoond, dat het ontwerp niet
in bet belang van den handel zal zgn. Maar de
meerderheid der clericalen in de Kamer blijft der
regeering getrouw, en zoo zal het ontwerp van den
minister de Burlet wel worden aangenomen.
GOES, 13 Mei 1895.
Thans is bij K. B. de heer C. Pilaar,
gepens. kapitein van het korps mariniers, benoemd
tot kapitein-kwartiermeester bij de dd. schutterij te
Rotterdam.
Het Engelsche blad de Times heeft een hoofd
artikel gewjjd aan het bezoek onzer Ko
ninginnen aan Engeland, waarin het doet
uitkomen dat het geestdriftig afscheid, hetwelk het
publiek Donderdagavond bood, bewijst dat koningin
Wilhelinina's bezoek de volste sympathie van het
volk had. Deze barstte echter eerst uit toen de op
heffing van het incognito haar daartoe in staat stelde.
Slechts de eerbiediging van den eigen wensch van
de Vorstinnen belette vroegere uitingen van die
sympathie, welke ook vooral het jonge meisje gold,
want koningin Wilhelmina's positie heeft iets pathe
tisch, dat alle Engelsche harten treft (in liefde voor
kinderen overtreft geen natie de Engelsche), al er
kennen de Engelschen dat koningin Wilhelmina is
gezegend met het bezit van een bewonderenswaardige
moeder.
De Times wijst dan op de familiebanden tusschen
het Engelsche en het Nederlandsche vorstenhuis;
hetgeen koningin Wilhelmina in staat stelde, kennis
makingen aan te knoopen of te hernieuwen, die
streelende herinneringen moeten achterlaten.
Maar afgescheiden van een en ander bestond een
bijzondere belangstelling voor koningin Wilhelmina's
Engelscbo reis, omdat het Engelsche volk in haar
erkent den laatsten telg van den doorluchtigen
Oranjestam, waaraan Engeland in zgn bangste uren,
toen Willem de Derde hier reddend optrad, zoo
oneindig veel is verschuldigd. De aanwezigheid in
Engeland van dien telg van den Oranjestam, waar
aan Engeland een zijner grootste vorsten dankt, een
stamhuis verbonden met Engelands historie door
zoovele onsterflijke overleveringen, zulk een aanwezig
heid moest herinneringen wekken, waarop Engeland
en Nederland fier moeten zijn.
Heden ten dage zijn de Nederlanden den Engel
schen vooral bekend als een rijk, welks hechte con-
stitutioneele ontwikkeling samengaat met een zeld-
zamen volks voorspoed, die slechts tijdelijk getaand
is, gelijk overal, terwijl Nederlands groote koloniale
bezittingen, nu en dan beroerd door opstanden en
oorlogen, gehandhaafd blijven, dank zij de standvas
tigheid, welke een karaktertrek van de Hollanders is.
Zij weten niets af van de nederlagen, de noodige
offers worden bereidwillig gebracht. Van Nederlands
stoffelijken voorspoed zal de Amsterdamsche wereld
tentoonstelling, naar de Times vertrouwt, overtui
gend bewijs leveren.
Het artikel van de Times besluit aldus♦Neder
lands toekomst, wij zgn er van overtuigd, zal Ne
derlands verleden getrouw bljjven. Nederlands ont
wikkeling is stevig gevestigd, omdat ze gebaseerd is
op de eerlijkheid, het verstand en het patriotisms
zijner burgers. Onder koningin Wilhelmina's schep-
ter zal die volkswelvaart bestendigd worden, waar
van Hare doorluchtige voorouders de grondslagen
hebben gelegd".
Waarom reizen de Koninginnen
onder den naam Gravin Van Buren?
Wanneer onze overleden Koning Willem III niet
onder eigen naam in het buitenland reisde, koos Hg
altijd den titel van graaf Van Buren. Der overleve
ring getrouw, volgt zijne Gemalin dat voorbeeld.
Bjj de talrgke titels, die het Hoofd van ons Vor
stenhuis voert, zou men kunnen vragen, waarom
juist dien aangenomen, en het antwoord zou kunnen
luiden»car tel est mon bon plaisif".
Het komt ons echter voor (zegt het Hbl.) dat er
nog wel een meer geldige reden tot die voorkeur te
vinden is. Onze Koning toonde zich steeds, gelijk
men weet, een warm vereerder van zgn doorluch
tigen voorzaat en naamgenoot Willem den Zwijger,
en deze was het, die door zgn huwelijk mot Anna
Van Egmond, in 1551, het graafschap Buren aau
het huis van Nassau bracht en dus de eerste Nassau
was, gerechtigd tot het dragen van dien Nederland-
schen titel.
De overige titels der Koningin zij a prinses van
Oranje, hertogin van Limburg, gravin van Catzen-
Ellebogen, Vianden, Dietz, Spiegelberg, Leerdam en
Kuilenburgmarkiezin van Veere en Vlissingen
barones van Breda, Beilstein, de stad Grave en het
Land van Kuik, IJselstein, Kranendonk, Eindhoven
en Liesveldvrouwe van Bredevoort, Turnhout,
Geertruidenberg, Willemstad, De Klundert, St.-Maar-
tensdgk, Zevenbergen, Steenbergen, de Hooge en Lage
Zwaluwe, Naaldwijk, Diest, Grimbergen, Herstal,
Arlay, Noseroy, St.-Vith, Butgenbaeh, Dausburg,
Warneton en 't Loo; onafhankelijke vrouwe van
het eiland Ameland; erf burggravin van Antwerpen
en Besant^on.
De St.-Ct. bevat het Kon. besl., waarbij de
juridische proefschriften facultatief wor
den gesteld.
De directie van het Nederlandsch Panopticum
te Amsterdam had, aldus schrijft men van daar aan
de N. R. Ct.} op de haar eigen hoffelijke wijze een
aantal poorters en poorteressen, onder welke in de
eerste plaats de poorter meester mr. Vening Meinesz,
Vrijdagavond uitgenoodigd tegenwoordig te zijn bij
de onthulling van de Lombokgroep.
Te oordeelen naar de foule van menscken, univer
siteitsprofessoren, raadsleden, hoofdambtenaren der
gemeente en mindere stervelingen, velen vergezeld
van hunne dames, die de tot receptiezaal ingerichte
troonzaal te acht uren vulden, schijnen slechts weini
gen aan de invitatie geen gehoor te hebben ge
geven.
De plechtigheid werd ingewijd door den heer C.N. J.
Moltzer J.Ezn., voorzitter van het Panopfcicumbe-
stuur, die de beteekenis der te onthullen groep uit
eenzette en erkenning vroeg en vond voor het streven
om gedenkwaardige gebeurtenissen uit 's lands histo
rie in beeld te brengen ter huldiging van hen, die
er aan deel namen, tot opwekking en leering van
het publiek. Hij bracht dank aan den Minister van
Koloniën en diens referendaris, den heer Obermeyer,
voor de welwillende beschikbaarstelling der unifor
men, aan Bart van Hove, die de beelden modelleerde,
aan den kolonel Van Zuylen en den kapitein Wijn-
malen, die bij de samenstelling en schikking der
gro^p do behulpzame hand boden.