1895 N°. 54
Dinsdag 7 Mei.
82sle jaargang.
W. F. K. Lenshoek,
I. D. Fransen van de Putte,
J. G. P. Timans,
W. F. J. Wagtho,
DE VERKIEZING
SCHUTTE RIJ
Den Schutterpliclitigen,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertontiün voor dit blad
aangenomen bjj de hoeren Nijgh k Van Ditmab, te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopera en Brievengaarders.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct:
B|j directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Insendfng van advertentiën vóór 9 oren op den das der uitgave.
G0ESCHE
COURANT.
Voor de verkiezing van vier leden van
de Provinciale Staten van Zeeland, op
Dinsdag 14 Mei a. s., ondersteunen wij
met den meesten aandrang de candida-
turen der heeren
wethouder van Goes;
te Goes;
burgemeester van 's-Heerenhoek
burgemeester van Kats, Kolijnsplaat en Kortgene.
roor vier leden va* de Provinciale Staten zal plaati hebben
op DINSDAG den 14 Mei a s van des voormiddags 9 tot
des namiddags 5 uren in een der zalen van het Raadhuis
De kiezer, die zijn stembriefje verloren of er geen ontvangen
heelt, kan er een ter secretarie bekomen.
Goes, den 4 Mei 1895.
Burgemeester en W ethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGEKSBERG VERSLUIJS.
De inschrijving voor de
zal plaats hebben tnsscheo den 15 en 31 dezer maand. Daartoe
moeten zich aanmelden allen, die geboren werden in het jaar
1870, alsmede zij, die, geboren tusschen 1861 en 1867, sedert
1 Juni 1894 in de gemeente zijn komen wonen.
De onderecheidene daarvan te houden registers zullen np den
1 Juni eerstkomende worden gesloten en zij, die bevondeD
zullen vrorden ten deze nalatig te zijn geweest en zich na dien
tijd komen aangevsn of ontdekt worden, aan het einde der
registers ambtshalve worden ingeschreven, onverminderd de
daarop gestelde boeten en straffen.
Goes, den 4 Mei 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
die ten vorige jare voorwaardelijk zijn vrijgesteld, of
die meenen redenen van vrijsteUing te hebben verkregen, wordt
herinnerd, dat de Commissie van onderzoek op Vrijdag den
17 Mei a. s. des middags te 12 uren in de raadzaal eene
zitting zal houden.
Goes, den 4 Mei 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Algemeen Overzicht.
De uiterst geringe meerderheid in het Hn^elsche
Lagerhuis, waarop het ministerie-Rosebery steunt,
maakt, dat elke tussehentijdsche verkiezing meer
dan gewone belangstelling wekt. De laatste keeren
was de uitslag niet gunstig voor het Kabinetdaar
om verdient het vermelding, dat verleden week een
paar verkiezingen hebben plaatsgehad zonder dat de
regeering daarbij een partijgenoot heeft verloren.
Binnenkort zal er echter weder eene verkiezing
moeten geschieden wegens het overlijden van het
liberale parlementslid William Saunders, die voor
Walworth zitting had.
De minister van Financiën, Sir William Harcourt,
heeft de begrooting voor 1896 bg het Lagerhuis in
gediend. Zij sluit met een tekort van 320.000 pd. st.,
die echter gevonden kunnen worden door eene kleine
bierbelasting.
Met het oog op de stemming over de veelbespro
ken >Umsturz-Vorlage" zijn ook de tusschentgdsohe
verkiezingen voor den Duitschen Rgksdag van
gewicht: op eene groote meerderheid toch zal de
regeering vermoedelijk bg de behandeling van dat
wetsontwerp niet kunnen rekenen. Daarom is het
van belang, dat ook in Duitschland in de afgeloopen
week een drietal verkiezingen hebben plaats gehad,
ééne te Weimar, ééne te Remscheid bg Duiseldorf
en ééne te Ulm. In eerstgenoemde plaats is het re
sultaat, dat er herstemming moet plaats hebben tus-
Bchen den candidaat der conservatieven en dien der
sociaal-democraten. Het zal nu hoofdzakelijk van de
nationaal-liberalen en de liberalen afhangen wie van
de twee candidaten de overwinning behaalt. Bg de
verkiezing te Remscheid werd de liberale candidaat
gekozen, terwijl te Ulm herstemming is, evenwel
met goeden kans voor den liberalen candidaat.
Vermoedelijk komt nu deze week de »Umsturz-
Vorlage" in tweede lezing in behandeling. Het re
sultaat van de debatten laat zich zelfs bij benade
ring niet voorspellen.
In Hongarije heeft zich in verband met de
kerkelijke wetten eene nieuwe quaestie voorgedaan,
die voor dat land vérstrekkende gevolgen kan hebben.
De nuntius te Weenen heeft eene reis door Hongarije
gemaakt en bij die gelegenheid is hg krachtig tegen
de kerkelijke wetten te velde getrokken. De minister
Banffy beschouwt dit als eene inmenging van eene
buitenlandsche mogendheid in de binnenlandsche
aangelegenheden van eene bevriende natie, en heeft
tegen dit optreden van den pauselijken gezant ge
protesteerd. Bij eene daarop gevolgde interpellatie
in de Kamer heeft hij bovendien verklaard, dat dit
protest was verzonden in overleg met graaf Kalnoky,
die, als minister van buitenlandsche zaken van de
geheel© Oosfcenrijksch-Hongaarsche monarchie, belast
is met de leiding der buitenlandsche aangelegenheden.
Nu echter beweert graaf Kalnoky, dat hij er niet
aan denkt Banfiy's verklaringen te ondersteunen en
dat diens houding in dezen alleen te verklaren is
uit zijne geringe diplomatieke ervaring. Banffy is
daarna onmiddellijk naar Weenen getogen, naar men
vermoedt om den Keizer zijn ontslag aan te bieden.
Nader wordt gemeld, dat gebleken zou zijn, dat
Kalnoky met Banffy over de quaestie had gecorres
pondeerd, dat hij zich daarbij ongunstig over het
optreden van den nuntius Agliardi heeft uitgelaten
en dat hij zich bereid verklaard heeft ook zijnerzijds
bij het Vaticaan te protesteeren. Ook heet het, dat
Kalnoky zijn ontslag zou hebben gevraagd.
Hoe de Keizer, die, zooals men weet, zeer bevriend
is met het Vaticaan, de gerezen moeielgkheden zal
oplossen, wordt met groote belangstelling tegemoet
gezien.
De Keizer van China moet de vredesvoorwaarden
geteekend hebben en Li-Hung-Tschang is reeds op
reis om met den Japanschen vredesgezant, graaf Ito,
de stukken uit te wisselen. De moeielgkheden, die
tusschen Japan en Rusland dreigden, zullen ver
moedelijk spoedig uit den weg zijn gernimd, wanneer
het gerucht bevestigd wordt, dat Japan den eisch
heeft laten varen betreffende den afstand van het
schiereiland Liao-Tong, waartegen Rusland, Duitsch
land en Frankrijk hebben geprotesteerd, en dat het
zich tevreden zal stellen uitsluitend met het bezetten
van de haven Port-Arthur.
GOES, 6 Mei 1895.
In de Zaterdagavond gehouden vergadering
van de liberale kiesvereeniging >Goes" werd de heer
J. G. P. Timans, burgemeester van 's-Heeren-
hoek, met groote meerderheid van stemmen tot
vierden candidaat voor het lidmaatschap van de
Prov. Staten gekozen. Aangezien ook te Kolijnsplaat
en dus iu al de aangesloten kiesvereenigingen de heer
Timans met bijna algemeene stemmen is gekozen,
is hg thans de definitieve candidaat der centrale
liberale kiesvereeniging.
Te Leiden is geslaagd voor het eerste gedeelte
van het artsexamen de heer J. L. Goemans.
De rijksveldwachter N. J. van Garderen
is verplaatst van Goes naar Noordwijk en F. Bar dok
van Noordwijk naar Goes. (L. Ct.)
Tot lid van het dijksbestuur van den calami-
teusen Vlietepolder op Noord-Beveland is herkozen
de heer J. de Looff Lz.
Oudelande. De verkiezing voor een
lid van den gemeenteraad is, uit hoofde
van den Hemelvaartsdag, bepaald op 22 in plaats
van op 23 Mei a. s., zooals in ons vorig nommer
vermeld werd. Herslemming, zoo noodig, zal plaats
hebben 5 Juni d. a. v.
Hats. De werkzaamheden tot het herstel van
de dijkbreuk aan den Calamiteuzen Annapoldei
zgn Donderdag 11. andermaal gestaakt daar de onderste
grondlagen weder wegzakken ender het gewicht.
Men was reeds zoo ver gevorderd, dat men, zoo
voortgaande in 't laatst van deze week wel zou
klaar gekomen zgn.
De ringkade ligt er nog in zgn geheel.
Tlissingen, In het voormalig leesmuseum van
het raadhuis alhier wordt thans een tentoon
stelling gehouden van de schilderijen,
die een plaats zullen krijgen op de drie nieuw ge
bouwd wordende mailsfceamers van de maatsch. »Zee-
land." Uit deze collectie blgkt ten duidelijkste dat
de Zeeland" niets ontziet om hare lijn in alle op
zichten tot eenige lijn tusschen Engeland en het
vasteland te maken. Wij zien er verschilleude stuk
ken van bekende meesters en noemen slechts een
zeegezicht van C. van Waning, een Noorsch gezicht
van Chr. Apol, »In najaarstooi" van A. J. Sap van
Drenthe te Amsterdam, twee stadsgezichten uit
Amsterdam, het eene van Chr. Dommershuizen, het
andere van J. A. Rust, verder stukken vanRenard
Hoppe, W. J. Schütz, A. van Kelner, fykotter in
volle zee") J. Artzenius, W. Oppennoorth, G. H.
Danckmeijer, C. J. W. Nugs en anderen.
Het batig saldo der te Middelburg gehouden
poppententoonstelling bedraagt f 3035,141/3-
De ontvangsten beliepen f 8461,07 en de uitgaven
f 425,92 Va-
Dit aanzienlijk bedrag is aan het bestuur der ver-
eeniging »Kindervoeding" te Middelburg overhandigd.
De antirevolutionaire kiesver
eenigingen op Walcheren hebben tot candi
daten voor de Statenverkiezing gesteld de heeren
mr. P. J. F. v. Voorst Vader en P. J. Siegers,
aftr. leden, benevens de heeren W. Maas, burge
meester van Sarooskerke, C. J. Huvers te Middel
burg, H. M. Kloppers te Vliesingen en J. Bos te
Vlissingen.
De antirevolutionaire kiesvereeniging op het
eiland Tholen heeft tot candidaat voor de provinciale
staten geproclameerd den heer jhr. mr. J. J. Pompe
van Meer dervoort.
De heer J. G. Gerritsen, burgemeester
van Breskens, heeft verzocht bij de a. s. stemming
voor de Prov. Staten geen stemmen op hem uit te
brengen, maar die te geven aan den heer J. Erasmus,
burgemeester van Cadzand, de candidaat der libe
ralen in het kiesdistrict Sluis.
Te Amsterdam is, zeven en vijftig jaar oud,
de heer Ant. L. de Rop overleden, die vooral
door zijne kindergedichtjes bekend is.
De opening in den zeedijk van de Ooster-Schelde,
op het laatst van het vorige jaar ontstaan, tenge
volge van de bekende doorbraak te Strijen,
is geheel gevuld. Thans is men bezig om het her
stelde dijkvak, dat in hoofdzaak, althans boven het
laagwaterpeil, uit zand bestaat, met schorgrond te
bekleeden en m6t rijsbeslag en krammat te verster
ken. Daar deze arbeid echter alleen door ervaren
dijkwerkers kan verricht worden, is het grootste
gedeelte van het gewone werkvolk ontslagen. Baar
de schorren en slikken van eenigen omvang langs
de zuidkust van het eiland Tolen ontbreken en deze
gelegen zijn tegenover het breedste gedeelte van de
Ooster-Schelde, het verdronken land van Zuid-Beve
land of de in de 16e eeuw vergane Zeeuwsche stad
Reijmerswale met omstreken, en bovendien de polder
van Strijen evenals de meeste polders op het eiland
Tolen, belangrijk lager ligt dan de zeebodem, is
het te verklaren, dat de waterbouwkundigen de
dichting van deze doorbraak niet licht achten. Aan
de buitengewoon doelmatig ingerichte vervoermid
delen voor grond, benevens aan de snelwerkende
machines, waarover men in onzen tijd beschikt,
heeft men het dan ook vooral te danken, dat de
heeren aannemers Brand en Van der Vlies, wier
bekwaamheid op het gebied van waterbouwkunde
algemeen wordt geroemd, er in geslaagd zgn deze
dgkbreuk te herstellen. In den overstroomden polder
zgn de boeren intusschen druk bezig met het delven
van slooten en greppels, ten einde de aflating van
het water te bevorderen, terwijl van de zijde van
het polderbestuur al het mogeljjke wordt gedaan
om de wegen weder zoo spoedig mogelijk berijd
baar te maken. Daar deze bij het indijken van pol
ders steeds aangelegd worden, waar geulen en kreken
waren, dus in de laagst gelegen gedeelten, berkrij
gen zij ingeval van overstrooming binnen korten
tgd weder hun oorspronkelijker vorm.
De geïnundeerde polder kan natuurlijk dit jaar
niet op de gewone wijze bebouwd worden, niet
alleen omdat de zaaitijd reeds lang voorbg zal zijn
als sommige gedeelten in behoorlijken staat zgn
gebracht, maar ook omdat in dezen met zout door
trokken grond de wasdom van de gewone veldge
wassen onmogelijk is geworden. Er wordt beweerd,
dat er zeven jaren noodig zijn, vóór de polder even
geschikt zal zgn tot landbouw als vóór de over
strooming. Men zal echter beproeven of er dit jaar
nog niet een hooioogst van te halen zal wezen in
den nazomer en den herfst zou men den polder dan
als weierij kunnen gebruiken. Om de pachters,
waaronder vele kleine, en eigenaars in deze geduchte
schade eenigszins tegemoet te komen, zijn de eersten
voor dit jaar van de opbrengst hunner huur ont
slagen, de tweede van hunne grond- en polderlasten.
De laatste waren tot dusver voor het vrije Water
schap Poortvliet zeer gering, aangezien deze groote
polder slechts een betrekkelijk klem gedeelte zee
dijk te onderhouden heeft. Dat dit echter veranderen
zal ligt voor de hand. Men {neemt aan dat deze
doorbraak met al hare gevolgen aan de polderkas
ongeveer 800,000 gld. kosten zal.
De Nederlander verklaart dat het gerucht
als zou de uitgave van het blad gestaakt worden,
van allen grond ontbloot is.
Vrijdag hebben onze Koninginnen een
bezoek gebracht aan Koningin Victoria te Windsor.
Bij de aankomst der Koninginnen, die vergezeld
waren van de hertogin van Albany, werden H.H.
M.M. aan bet station door den hertog van Coburg,
prins Heinrich van Battenberg en den burgemeester
van Windsor, met zijne echtgenoote ontvangen. De
hertog van Coburg en prins Heinrich kusten de
jonge Koningin de hand.
H.H. M.M. reden daarop in een rijtuig met vier
paarden bespannen naar het slot.
In het eerste rijtuig zaten de beide Koninginnen
met den hertog van Coburg, en in het volgende de
hertogin van Albany en Heinrich van Battenberg.
In de andere rijtuigen zaten de personen van het
gevolg der vorstinnen.
Het Koninklijke gevolg van twee life-guards reed
voor en achter het rijtuig waarin de beide Koningin
nen zaten.
De op het slotplein opgestelde eerewacht der
Schotsche garde met muziek en standaarden pre
senteerde het geweer bij aankomst van H.H. M.M.,
die door Koningin Victoria in het kasteel verwel
komd werden.
De Koninginnen gebruikten het dejeuner in de
Oak-room. Behalve Koningin Victoria waren daarbij
aanwezig de hertog van Saksen-Coburg, de hertogin
van Albany, prinses Beatrice (Koningin Victoria's
jongste dochter, gehuwd met prins Hendrik van
Battenberg) en vele andere leden van het vorstelijk
huis. Tijdens het dejeuner speelde het muziekcorps
der Scots-guards op het hofplein.
Na het dejeuner bezichtigde de Koningin-Regentes
met de hertogin van Albany de kapel, welke is op
gericht ter herinnering aan prins Albert, Koningin
Victoria's gemaal. Koningin Wilhelmina bezocht in
tusschen de andere vertrekken van het kasteel. In
den namiddag maakten alle vorstelijke gasten een
rijtoer in het park.
's Avonds om zeven uur vertrokken de Koningin
nen, op dezelfde wjjze door een militair escorte be
geleid als bij de aankomst. In de straten der stad
was eene talrijke volksmenigte op de been, die de
Nederlandsche vorstinnen luide toejuichte. De hertog
van Saksen-Coburg en prinses Beatrice begeleidden
do Koninginnen tot het station.
K. v. H. schrijft in de N. R. Ct. het volgende
naar aanleiding van den brief van ds. Smits te
Nijmegen:
Men heeft H. M. in eene impasse gebracht, die
voor H. M. hoogst onaangenaam is en die vermeden
was geworden, indien te Nijmegen, gelijk dat bij
hoogst gewaardeerd vorstelijk kerkbezoek, meen ik,
de standvastige gewoonte is, aan de vervulling der
predikbeurten de gewone loop was gelaten. Wie
van die afwijking de schuld is, draagt de verant
woordelijkheid voor de veel geruchtmakende ge
schiedenis, die ik als protestant en lid der Ned.
Herv. kerk zeer betreur.
Ik weet het en hoor het, hoe door hen, die buiten
die kerk staan, over het »Nijmeegsche geval" ge
vonkeld en gelachen wordt en, helaas, ik begrijp
dien spot.
Maar drukt de verantwoordelijkheid op hen, die
H. M. in die treurige impasse hebben geleid, op
den heer Smits en zijnen Haagschen raadgever niet
minder.
Ik begrgp, dat de heer Smits gegriefd was, maar,
van zgn ethisch-immc/i standpunt uitgaande, had
hij aan H. M. het ongewone en beleedigende weige
ren moeten besparen hg had daarbij te gelijk aan
de Ned. Herv. kerk een treurig figuur bespaard.
Of de heer S. zich nu beroept op zijn vermeenden
plicht om als orthodox te zorgen, dat de Koningin-
Regentes geen moderne preek zou hooren, dat be
roep verschaft hem allerminst Ie beau röle in dit
geval.
In de eerste plaats wekken de heer Smits en de
Haagsche predikant, »die nogal eens met de Ko
ningin-Regentes in aanraking komt," onwillekeurig
de gedachte bij den lezer op, dat het zjj met al
len eerbied gezegd H. M. wat de godsdienstige
richting betreft onder eene curateele is gezet, die
aan H. M. alle vrije beweging ontneemt. Ik denk,
dat aan de geëerbiedigde vrouw, die zooveel geest
en wilskracht toont, zulke geestelijke dwang aller
minst welgevallig moet zgn. Wonder nog, dat men
niet naar Londen is gereisd, om ook daar de ge
vaarlijke optreding van een modern predikant te
verhoeden.
Maar in do tweede plaats mak°n de beer Smits
