1895 N°. 51.
Dinsdag 30 April.
82s,e jaargang.
DE KIEZERSLIJSTEN
Da uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feostdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advortentiën voor dit blad
aangenomen bp de beeren Nijgh Van Ditmas ta Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct?
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet mear dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
van edvertentlën voor 8 ®r«n op den das «er uitgave.
van al de ONDER-KIESDISTRICTEN' zijn ingekomen en ter
Secretarie gedeponeerd, alwaar zij dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Eeestdageu, van 's morgens 9 tot 's niiniddags
2 uren, door iedereen kunnen worden geraadpleegd.
Goes, den 29 April 1895.
De Voorzitter van het hoofd-kiesdistrict Goes,
J G d. W. HAMER
Algemeen Overzicht.
Hot buitenland levert ditmaal bijzonder weinig
positief nieuws. Het moest belangrijke zou natuurlijk
moeten verwacht worden omtrent de ©ost-A«Iati-
sche quaestie, doch de berichten omtrent de plannen
der groote Europeesche mogendheden loopen zoo
uiteen, dat moeielrjk eene conclusie valt ta trekken.
In tegenstelling met wat we verleden week schreven,
is nu de sympathie voor Japan in Duitschland zeer
gedaald, en hoet het zelf«, dat Rusland, Duitschland
on Frankrijk gezamenlijk zullen protesteeren tegen
bet in bezit neiusn vau een deel van China's vasteland
door Japan. Daarentegen zijn do gemoederen in
Engeland boe langer koe meer bedaard en schijnt
het dat de Britsche regeering evenals die der Ver-
eenigde Staten zich bij de vredesbepalingen tusschen
China en Japan zal nederleggen. Er is zelfs beweerd,
dat Engeland reeds vóór bet sluiten van den vrede
reeds alles van de voorwaarden afwist, en daaraan
de zijne beeft toegevoegd eu geheel onmogelijk is
dat niet. 't Is meer gebeurd, dat Engeland achter
den rug der andere mogendheden uitsluitend voor
zichzelf zorgde.
Intusscben zijn de vredesvoorwaarden te Peking
nog niet bekrachtigd en er wordt zelfs bericht, dat
de hofbeambten en de generaals den Keizer trachten
te bewegen den oorlog voort te zetten. De jeugdige
Keizer is echter gewoon te handelen zooals zijne
moeder het wil, en aangezien de vredesgezanfc Li-
Hung-Cbang de vertrouwde der Keizerin-weduwe
is, bestaat er alle kans, dat de oorlog niet zal
worden hervat.
Het Europeesche nieuws laat zich in het kort
Bamenvatten. In Duitschland gaat de oppositie
tegen de bekende »Umsturz-Vorlage" nog steeds
voort. Thans hebben de gemeentebesturen van Berlijn
en Charlottenburg besloten een adres aan den Rijks
dag in te dienen met verzoek bet ontwerp niet aan
te nemen. De regeeringspresidenfc heeft telegrafisch
bevolen bet adres niet te verzenden, doch dit tele
gram kwam te laat. Men verwacht nu, dat de re
geering de gemeenteraden zal ontbinden. Vermoedelijk
zal met de behandeling van bet ontwerp nog deze
week door den Rijksdag worden aangevangen.
De verkiezingen voor de Servische Kamer zijn
afgeloopen en natuurlijk ten gunste der regeering
uitgevallen. Daar weet men in dat land altijd wel
een middeltje op. De volks"vertegenwoordiging is
nu te Ni9j bjjeengeroepen, en niet zooals gebruikelijk
is in de hoofdstad Belgrado. Koning Milan vergezelde
zgn zoon Koning Alexander naar Nisj om bij de
opening der zitting tegenwoordig te zijn. Spoedig
wordt nu ook 's Koning moeder Nathalie te Belgrado
verwacht.
In Hongarije zijn nog steeds de kerkelijke
wetten aan de orde. De Kamer heeft ze met nage
noeg algemeene stemmen onveranderd aangenomen,
en de ontwerpen zgn nu weder op weg naar de
Magnaten-Kamer. Of hun daar eene betere ontvangst
zal te beurt vallen dan tevoren, zal vermoedelijk
reeds spoedig bekend zgn.
Uit Italië is bet meest belangrijke nieuws, dat
de heer Giolitti, de bekende tegenstander van den
minister Crispi, door bet Hof van Cassatie te Rome
is vrijgesproken van de beschuldigingen, die tegen
hem zgn ingebracht. Men beschouwt dit als een slag
in het aangezicht der regeering, maar toch verwachten
de aanhangers van Crispi, dat deze bij den komenden
stembusstrijd de overwinning zal behalen, vooral ook,
omdat er bij voortduring gunstige berichten komen
uit Abessimë, waar de Italiaansche troepen voort
gaan Ras Mangascha en zijne volgelingen met succes
te bevechten.
De tgding6n omtrent den opstand op Cuba loopen
nog zeer uiteen. De Spaansche regeering is nog
zeer optimistisch gezind, maar van andere zijde wordt
gemeld, dat de opstand zich voortdurend uitbreidt
en dat zelfs maarschalk Campos er bezwaarljjk in
slagen zal het verzet den kop in te drukken. Ver-
»moedelgk zullen er binnenkort wéér nieuwe troepen
uit Spanje naar Cuba worden gezonden.
Dualisme.
Er is in de laatste dagen een vinnige polemiek
ontstaan tusschen de Midd. Ct. en de Standaard
waarin zich ook de Zeeuvj beeft gemengd, en waarbij
aan de Midd. Ct. wordt verweten, dat zij haar ver
leden verloochent, of althans daarmede in strijd
komt, nu zjj voor de Pror. Staten een zestal can-
didaten gaat steunen, die, wel verre van democra
tisch getint te zijn, grauw conservatief, op bet
donkerbruine af" zijn, zooals de Standaard deze
kleurschakeering doopt.
We zijn niet voornemens in den strijd tusschen
de genoemde bladen meé te doen, noch ook te onder
zoeken of er werkelijk reden bestaat de Midd. Ct.
in dezen hard te vallen of haar te betichten, dat
zij hare democratische neiging verloochent om alle
liberalen, en alle conservatieven tevens, onder één
hoed te vangen. Maar we kunnen toch niet nalaten
de Zeeuw te herinneren aan de periode, die zij zelf
bet vorige jaar beeft doorgemaakt ten tijde van de
voorbereiding der Kamerverkiezing na de ontbinding.
Of de Zeeuw toen democratisch was of niet, zouden
we niet durven beslissen, maar wel weten we, dat
ze toen even warm gestemd was voor Lucasse in
Middelburg als voor Lohman in Goes; ja, dat ze
toen Huvers iu Hontenisse even krachtig aanbeval
als ze hem in Goes tegenwerkte.
Evenzoo zal de Zeeuw straks voor' do Statenver
kiezing met evenveel aandrang de kiezers opwekken
om te stemmen op Huvers als op Pompe, Van Voorst
Vader en W. J. Vader, welken laatsten candidaat
ze ia 1890 alleen aannemelijk wist to maken door
de kiezers te waarschuwen bescheiden genoeg te
zijn om niet »een blik te willen slaan in de buis
kamer van den beer Vader".
In zulke moeielijke positie komt vermoedelijk ieder
politiek blad, dat »in vredestijd" de publieke opinie
in sterk geprononceerde richting wil leiden, maar
tegen dat de strijd zal ontbranden bemerkt, dat het
nog slechts weinig volgelingen heeft gemaakt en
om erger te keeren zijne eischen wat lager moet
stellen. Maar daarom zij men dan ook wat zacht in
zijn oordeel. Want als de Zeeuw uitroeptde twee-
mensch, het dualisme, speelt haar (nl. de Midd. Ct.)
parten. Vandaar al dat wringen, waartoe zij komen
moet om haar houding te verdedigen," dan roepen
wij bet antirevolutionaire blad toe»Ggzelf weet
bg ondervinding welke weeën dat dualisme" baart,
en boe pijnlijk dat >wriDgen" kan zijn.
De Standaard staat op dat punt ten minste zui
verder. Al kon dit hoofdorgaan er niet toe komen
verleden jaar Huvers tegenover Lobman aan te be
velen, het toonde toch duidelijk genoeg van de can-
didatuur van dezen laatste afkeerig te zijn. Maar
toch ook voor de Standaard kan de lijdensperiode
van het dualisme nog wel eens aanbreken, want de
spreuk van haren meester »in mijn isolement ligt
mijne kracht" beeft in de practijk wel eens wat van
hare aantrekkelijkheid verloren, zelfs voor Groen's
meest ijverige volgelingen. En als men nu de Midd.
Ct. hard valt, omdat zij verklaart bovenal anti-
clericaal" te zgn, dan merken we op, dat het nog
niet zoo heel lang geleden is, dat de kiezers in Scho-
terland van antirevolutionaire zijde bet wachtwoord
moesten boorenStemt nooit op den liberaal,"
waardoor de socialist Domela Nieuwenhuijs werd
verkozen. Dit was niet, omdat bet centraal-eomité,
met zijn voorzitter dr. A. Kuyper, hoofdredacteur
van de Standaardsocialistisch gezind was, maar al
leen omdat bet was bovenal anti-liberaal."
Zoo ook zullen om weêr op ons gewest terug
te komen de candidaten, die de Zeeuw straks zal
steunen, wanneer ze tot lid der Staten worden ge-
of herkozen, het volgend jaar met de Katholieken
moeten samenwerken om mr. Fokker uit te werpen
uit de Eerste Kamer. Vermoedelijk zal dan wel een
Katholiek door ben moeten worden gesteund, en dat
zal wel een Katholiek *van zeer bruine kleur" zgn.
Op dien »grauw conservatieven" Katholiek zullen
b. v. ook de heeren Huvers en Lucasse moeten
stemmen, niet omdat zij zelf grauw-conservatief
zijn, maar omdat ze zijn bovenal anti-liberaal".
We konden niet nalaten op dit alles even te wijzen,
niet omdat we dat steun zoeken bij partijgenooten
van afwijkende politieke nuance aanprijzen of ver-
oordeelen, maar alleen om aan te toonen, dat elk
op zijne beurt zich aan die zelfde handeling schuldig
maakt, en bet dus allerminst pas geeft, den tegen
stander bard te vallen, dat bg partijgenooten »van
alle gading" onder éen hoed tracht te vangen.
In iedere richting op politiek gebied vindt men
aan de uiterste zijden mannen, die na aan eene andore
richting staan. Dezen saam te houden is een bewijs
van taktiek.
De politieke strjjd beeft deze groote overeenkomst
met dien op het oorlogsveld, dat de grootste tac
ticus niet zelden de overwinning wegdraagt. Daar
om is eene goede tactiek voor elke partij eene levens
voorwaarde, en de anti-revolutionaire partij heeft
ons bij herhaling geleerd, dat een beetje dualisme"
tot die goede tactische eigenschappen behoort, die
niet zelden door de overwinning worden bezegeld.
Daarom is men vermoedelijk aan de anti-revolutio
naire zijde in onze omgeving zoo weinig op dat
»twee-monsch zgn" gesteld als het bg de liberalen
voorkomt. Een beproefd wapen blijft men liever zelf
hanfceoren.
GOES, 29 April 1895.
Voor de verkiezing van de Prov. Staten in
het hoofdkiesdistrict Goes hebben van de voorloopig
gestelde liberale candidaten drie bij eerste
stemming meer dan s/8 van de in de verschillende
kiesvereenigingen uitgebrachte stemmen verworven,
en zijn zjj mitsdien definitief gekozen. Het zijn de
heeren W. F. J. Wagtho te Kolijusplaat, I. D. Fran-
eji van de Pufte en W. F. K. Lenshoek, beiden te
Goes, die allen de candidatuur hebben aanvaard.
Voor de vierde vacature zal eene tweeds stemming
noodig zgn.
De anti-revolutionaire kiesver-
eeniging >Voor Nederland en Oranje" alhier,
stelde Vrijdagavond met algemeene (36) stemmen de
vier aftredende leden der Provinciale Staten, de
heeren Jbr. mr. J. J. Pompe van Meerder voort,
M. Noordijke, C. J. Huvers en W. J. Vader wedor
tot candidaten. De kiezersbond op Oostelijk-Zuid-
Bovolaud heeft dezelfde heeren gecandideerd.
De centrale liberale kiesveroaniging in bet
boofdkies district Sluis stelde gisteren tot
definitieve candidaten bij acclamatie da beide aftre
dende leden H. G. Hanamacher en J. L. I. De Bats,
en met 61 steramen in de vacature-v. d. Bilt den
beer J. Erasmus, burgemeester van Cadzand. De
beer J. G. Gerritsen verkreeg 26 stemmen.
lereefee. In de Vrijdagavond gehouden Raads
vergadering waren 7 leden tegenwoordig. Voor
zitter was de heer Klos, wethouder.
Van Ged. Staten was ingekomen een missive be
treffende de concessie-aanvrage van den paardentram
naar 't station Kruiningen, de laatste vergezeld van
een schrijven van de concetsie-aanvragers en een nader
advies van den hoofdingenieur van den provincialen
waterstaat.
De concessie-aanvragers verklaren tegemoet te wil
len komen aan de wenscben van het gemeentebe
stuur, wat signalen en het dempen van slooten be
treft, maar niet aan de verlegging der lijn door
Wijugaard- en Mosselstraat, wijl dit onoverkomelijke
technische bezwaren beeft.
Dit laatste werd door den bedoelden ingenieur
bevestigd. Men zou daarbij bochten moeten beschrij
ven met niet meer d3n 10 M. straal. De Vierstraat
is wel nauw, maar de tram levert niet meer gevaren
op, dan een gewoon voertuig.
B. en W. stelden daarom voor genoegen te nemen
met de richting door de Vierstraat, hetwelk met
algemeene stemmen werd aangenomen.
Daarna werd bet gemeenteverslag aangeboden.
Tot onderwijzer aan school 1 werd met algemeene
stemmen benoemd de eenige sollicitant, de beer J.
Berrevoets te Cadzand, om op 1 Mei in functie te
treden.
Tot tijdelijk wethouder in de plaats van don heer
Spruit werd benoemd de heer T. Cupérij, die de
benoeming aannam.
Zooals bekend is, besloot het Ministerie van
Justitie oen proef met rij wielen voor de
veldwachters te nemon, waarvoor dan ook bij
de opmaking der begrooting een post werd uitge
trokken.
Naar wij vernemen is de levering van deze rij
wielen door den Minister, na eerst geïnformeerd te
hebben bij verschillende fabrieken, gegund aan eene
rijwielenfabriek te Utrecht. Dit levert wel een be
wijs, dat die nationale industrie kan wedijveren met
de buitenlandscbe.
Bij kon. besluit is aan A. A. van Haelst,
op zgn verzoek eervol ontslag verleend als burge
meester van Zuiddorpe.
Bij kon. besluit zijn vastgesteld geheel nieuwe
formulieren van aangifte voor de be-
schrijving der bedrijfsbelasting, wel
ker inhoud zeer spoedig openbaar gemaakt zal worden.
De Koningin en de Koningin-Re
gen t e s hebben bij haar vertrek uit Amsterdam
weder in ruime mate van hare mildheid en bare
goede gezindheid jegens de stad doen blijken. Aan
den burgemeester werden de volgende giften ter
band gesteldvan de Koningin voor de algemeene
armen f 2000, voor het Nederl. Tooneel f 400, voor
het weduwen en weezenfonds van »Arti et Amici-
tae" f 250, voor bet Diamantslijpers weduwen- en
weezenfonds f 50van de Regentes voor het Poli-
j tiefonds f 400, voor bet Brandweerfonds f 100, voor
de jongelingsvereeniging Excelsior f 60, voor de
Leemansmissions f 60 en voor bet Diamantslijpers
weduwen- en weezenfonds f 50van de beide
Vorstinnen voor de vereeniging tot oprichting eu
instandhouding van bet protestantsch weduwen- en
weezenfonds t 200, voor bet Israëlitisch meisjes-
weesbuis f 200 en voor het nmgdenbuis f 200.
Buitendien deed H. M. de Koningin aan de bestuur-
doren der door baar bezochte instellingen van wel
dadigheid eene som ter band stellen om de verpleeg
den een aangenamen dag te bezorgen.
Bij uitmuntend weder kwamen de Konin
ginnen Vrijdagavond ongeveer 7 uur te Vlissingen
aan.
De trein was gesteld onder geleide van den heer
Mieling, inspecteur der exploitatie-Maatschappij.
Prachtige loopers waren gelegd van het salonrijtuig
tot aan de Valkdie aan den Zuidelijken ponton
De Koninginnen worden aan den trein verwelkomd
door den Commissaris der Koningin, door den bur-
gem. van Vlissingen en jhr. Reigersberg Versluys.
De burgemeester geleidde de Vorstinnen naar de
Kon. wachtkamer, waar HH. MM. eenige oogen-
blikken vertoefden, met belangstelling alles gade
slaande. Door de bal begaven zij zich naar de Valk
terwijl duizenden luide hoera's aanhieven, hetwelk
door de Koninginnen door vriendelijke buigingen
beantwoord werd. Voor bet aan boord gaan namen
de Koninginnen afscheid van de haar begeleidende
heeren. Beiden bleven aan dek tot aan het vertrek
te 8 uur. De Atjeh volgde de Valk op de reede.
De Koninginnen zgn Zaterdagmorgen 9 uur 40
m., na een kalmen overtocht, goed en wel te Queens-
borough aangekomen.
Op de landingsplaats zag men overal de driekleur
wapperen en was een vlaggendecoratie aangebracht.
Van de kade tot aan het salon was een gang ge
maakt, met rood laken behangen.
De burgemeester van Queensborough en de directie
der Spoorweg-Maatschappij wachtten de Vorstinnen
op. In bet salon waren twee fraaie bouquetten ge
reed gelegd, versierd met linten in de Hollandsebo
kleuren en aangeboden door den prerident-directeur
der Spoorweg-Maatschappij. Om tien uur verscheen
de Koningin, in een langen mantel gehuld, met de
Regentes op het dek van de Valk en wuifde de
menigte op het havenhoofd toe. De Koningin keek
met belangstelling naar de maatregelen voor de -
ontscheping.
Zij kwamen te 11 uur 45 aan het Victoria-station
te Londen aan. Het platform was met een versiering
in rood doek voorzien en de toegangshekken geslo
ten, waarachter zich verscheidene honderden hadden
verzameld.
Toen de Vorstinnen uitstapten, werden zij begroet
door den hertog van Saksen-Coburg, prins Alfred
van Edinburgh, de hertogin van Albany en twee
kinderen, den Nederlandschen gezant baron v. Golt-
stein en diens echtgenoote, de leden der Nederland-
sche legatie, den consul-generaal jbr. May, den consul
Maas en het consulaatspersonnel.
Het dochtertje der hertogin van Albany bood
koningin Wilhelmina een ruiker van roode rozen aan.
Toen begaven de Vorstelijke bezoeksters zich naar
de koninklijke wachtkamer, waar de prins van Wales
HH. MM. zeer hartelijk begroettemet Z. K. H.
hadden de Vorstinnen een onderhoud, dat een kwartier
duurde. Opgemerkt werd, dat de jonge Koningin en
prins Alfred een langdurig gesprek voerden.
De prins van Wales geleidde daarna de Vorstinnen
naar bet gereedstaand rijtuig, waarin ook de hertogin
van Albany plaats nam en dat, onder de toejuichingen
der menigte, direct naar Brown's Hotel reed.
Brown's Hotel was prachtig met bloemen versierd.
HH. MM. gebruikten bet luncheon met de hertogin
van Albany en baar kinderen. In den middag be
zochten zij bet British Museum.
Dezer dagen overleed te Rotterdam Johan
Cbristiaan Neur denburg, oud-director en
secretaris van bet Nederlandsche-Zendelinggenoot-
6chap, een man bg velen niet alleen bekend, maar
ook ten hoogste bemind en aan wien de zendings
zaak veel verplicht is.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
IersekeDs. J. J. Timmerman alhier beeft
het beroep bg de Vrije Evang. gem. te Winschoten
aangenomen.
Beroepen bij de Ned. Herv. gem. te Lopik
c. a. (toez.) ds. W. H. H. Dijkman te Breskens
te Zieriksee ds. C. G. Menzd te Zaandijk.
In ons vorig nommer meldden wij met een
kort woord dat H. M. de Koningin-Regentes van
haar voornemen om te Nijmegen op 19 Mei met
H. M. de Koningin eene godsdienstoefening bij te
wonen, heeft afgezien. Tot dit besluit heeft, blijkens
bij den kerkerraad ingekomen missive, ook aanlei
ding gegeven een aan de Regentes gericht schrijven
van de minderheid van den kerkeraad.
j Door deze minderheid (orthodox) was eene poging
gedaan ten gunste van ds. Smits, die naar bare
mceniug de godsdienstoefening behoorde te leidou