1895 N°. 48.
Dinsdag 23 April.
82ste jaargang.
GOESC
De uitgave dezer Courant gescliiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezondord op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; rast bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmae te Rotterdam es verder
bij alls Boekverkoopers en Brievengaarders.
Insenüiiiq; van advertent!?» vóór I oren op den dag der uitgavee
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 etc
Bjj directe opgaaf van driomaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
RAAD dor Gemeente GOES,
op DINSDAG den 23 APRIL 1895,
des namiddags te 3i/st uren.
Goes, den 20 April 1895.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling:
I. Notulen.
II. Benoeming van onderwijzers bij het lager on
derwijs.
Algemeen Overzicht.
Het meest belangrijke nieuws kwam in de af-
geloopen week uit het Oosten, waar China en
Japan het eens geworden zijn over den vrede.
Dit is spoediger geschied dan men met het oog op
de bekende Chineescbe langzaamheid bad durven
verwachten, maar blijkbaar had men van weerszijden
niet veel lust om den krijg te hervatten en aange
zien de gesloten wapenstilstand den 20sten dezer
maand eindigde, moest vóór dien dag de vrede ge
sloten zijn. Thans is hij tot 8 Mei verlengd, in af
wachting, dat de vredesvoorwaarden, door de afge
vaardigden vastgesteld, door de wederzijdsche regee
ringen zullen zijn bekrachtigd.
Het is nu maar de vraag welke houding de Earo-
peesche mogendheden zullen aannemen, wier belangen
bij de gebeurtenissen in het Oosten ten nauwste
zjjn betrokken. Al is nog niet officiëel bekend op
welke voorwaarden de vrede tot stand gekomen is,
zoo is toch reeds genoegzaam gebleken, dat aan
Japan groote voordeelen zijn toegekend. Trouwens,
daarop heeft het, den loop van den oorlog in aan
merking genomen, volle recht. Maar of daarom Rus
land, Engeland en Frankrjjk zich bij de vredesba-
palingen zullen neórleggen, is hoogst twijfelachtig.
Vooral in Engeland en Rusland schijnt men zeer
gekant togen die bepalingen, waarbij Japan invloed
zou verkrijgen op het vasteland van Azië, waar
door de genoemde Europeesche staten hunne be
langen ernstig bedreigd zienen dit zou ia nog
meerdere mate hst geval zijn, wanneer het gerucht
waarheid moeht bevatten, dat China en Japan een
of- en defensief verbond hebben gesloten, o. a. met
het doel om den invloed der Europeesche mogend
heden in Oost-Azië te beteugelen. Het gaat nu een
maal op politiek gebied niet als in de gewone samen
leving, waar ieder baas is op zijn eigen terrein, en
daarom ia het zeer wel mogelijk, dat eene inmen
ging der Europeesche mogendheden in de Oost-
Aziatische >quaestie" niet uitbljjft. De Engelsche en
Russische bladen toonen zich althans weinig inge
nomen met de vredes-bepalingen tusschen China en
Japan, en de meeste betoogen met klem, dat de
regeeringen krachtig moeten optreden om da Euro
peesche belangen in Oost-Azië te beschermen, daar
anders ernstig gevaar ontstaat, dat aan den Wester-
gchen invloed paal en perk wordt gesteld. Duitschland
en de Vereenigde Staten nemen de zaak kalmer op
en hebben meer oog voor de practische waarde, die
gelegen is in de bepaling, dat meerdere Chineescbe
havens voor het wereldverkeer zullen worden open
gesteld, waarmede industriëelen en kooplieden hun
voordeel kunnen doen, terwijl ook de verlaging der
invoerrechten en de meerdere vrijheid tot het op
richten van industriëele ondernemingen in China
aan de ontwikkeling van den handel zullen ten
goede komen.
Wanneer inderdaad de Europeesche mogendheden
zich met de Oost-Aziatische aangelegenheden gaan
inlaten, kan het nog lang duren eer alles is beslist,
en het zal de vraag zijn of er niet nog zeer ern
stige verwikkelingen uit zullen voortvloeien, terwijl
het in het eind wel eens zou kunnen blijken, dat
Japan veel heeft opgeofferd zonder groote resultaten
te verwerven.
In Europa was het op politiek gebied in de af-
geloopen week doodstroom. Alleen Frankrijk deed
nog wat van zich hooren tengevolge van de reis
van den president der republiek naar zijne vader
stad Harre, waar hij met groote plechtigheid, en
groote sympathie tevens, is ontvangen. De Engel
sche regeering had een oorlogsschip daarheen ge
zonden om den heer Félix Faure te complimenteeren
en de president heeft den commandant van dien
bodem met bijzondere onderscheiding ontvangen en
•en bezoek aan het oorlogsschip gebracht.
In Spanje heeft men de handen nog vol met
den opstand op Cuba. De onbetrouwbaarheid der
regeeringsberichten omtrent den toestand op dat
•iland is thans voldongen bewezen, maar evenmin
verdienen de Amerikaansche berichten, die het voor-
stelle» alsof Cuba voor Spanje verloren is, onvoor
waardelijk geloof. Het voornaamste is voor het
oogenblik, dat dj blanda maarschalk Marliruz
Campos op Cuba is aangekomen en dat ook ver
sterkingstroepen daar zijn ontscheept, zoodat de maar
schalk over eene genoegzame legermacht kan be
schikken om krachtig tegen de opstandelingen
te treden.
Deze hebben de republiek uitgeroepen en een
voorloopig bewind aangesteld. Generaal Maceo, de
aanvoerder der autonomisten, heeft een manifest uit
gevaardigd, waarbij de beer Thomas Estrado tot
president der nieuwe Cubaansche republiek wordt
uitgeroepen, terwijl de heer Jose Marti, mede een
der leiders van den opstand, tot secretaris-generaal
en generaal Maximo Gomez tot minister van oorlog
zijn benoemd. Vermoedelijk zal men nu wel spoedig
vernemen in hoeverre maarschalk Campos kans ziet
den opstand te onderdrukken. Mocht hij daarin sla
gen, dan komt nog do moeielijkste taak, namelijk
tegemoet te komen aan de meerendeels billijke eischen
der autonomistische partij, zonder afbreuk te doen
aan het prestige van het moederland.
Nu de Paaschdagen achter den rug zijn kan
spoedig eene beslissing gewacht worden in zake de
Bfongaassche kerkelijke wetten. De minister
Banffy wil de belofte gestand doen, bij zijn optreden
afgelegd, dat hij op dit punt volledige uitvoering zal
given aan de plannen van zijn voorganger Weckerlé,
althaus aan een der redacteuren van het Neue Wie
ner Tageblatt verklaarde hij onmiddellijk na Paschen
de beide nog aanhangige ontwerpen betreffende de
gelijkstelling der Israëlieten met de belgders van
andere gezindten bij het Huis van afgevaardigden te
zullen indienen. De Tweede Kamer zal deze ontwer
pen natuurlijk aannemen en daarna zullen ze ander
maal naar het Huis der Magnaten worden gezonden.
Vóór Mei zullen ze daar echter wel niet in behan
deling worden genomen.
De heer Banffy hoopt, dat de Magnaten de ont
werpen thans zullen aannemenmocht dit niet het
geval zjjn, dan wordt een ernstig conflict, verwacht
tusschen de regeering en het Hoogerhuis, waarbij
de eerste steunen kan op d9 liberale meerderheid der
Tweede Kamer. Of haar tot het einde toe diezelfde
steun zal worden verleend door de Kroon zal de tijd
moeten leeren.
GOES, 22 April 1895.
De kiezer slijsten voor de gemeente Goes
zijn thans definitief vastgesteld met: 715 kiezers
voor de Tweede Kamer en voor de Pro vine. Staten
en 714 kiezers voor den Gemeenteraad.
Door de liberale kiesvereeniging Burgerplicht"
te Ierseke zijn Vrijdag met algemeene stemmen tot
candidaten voor de Provinciale Sta
ten geproclameerd de heeren W. F. J. Wagtho,
burgemeester van Kolijnsplaat, Kats en Kortgene,
W. F. IC. Lenshoek, I. D, Fransen van de Putte en
J. Fransen van de Putte, allen te Goes.
De Bnlgische Moniteur bevat een besluit, waar
bij tot nadere beschikking wordt verboden de in
voer en doorvoer van runderen en
schapen, uit Nederland afkomstig. Het
verbod is niet van toepassing op dieren, in directea
doorvoer, zonder overlading, over spoorwegen vor-
zonden.
Het verbod treedt eerst den 27en d^zer in werking.
Van verschillende zijden wordt de verwachting
uitgesproken, dat de prijs der petroleum
binnenkort weder zal dalen. Zóó laag als hij vóór
dez9 plotselinge stijging was, zal hij echter vooreerst
wel niet worden.
Men schrijft ons:
»Stel dat een arm- of kerkbestuur of wie dan
ook (in het openbaar) landerijen verpachtte voor
7 jaar en na afloop der verpachting tot den hoog-
sten bieder zei: »U kunt dat land voor dat geld
wel krijgen, maar slechts voor 3 jaar," dan zou
hot publiek en vooral de hoogste bieder antwoorden
»dat is niet billijk," en menigeen zou er bijvoegen:
>Als ik dat geweten had, dan was ik stilletjes thuis
gebleven, en had ik geen tijd on reisgeld verloren."
Op die manier heeft nu pas hot ministerie van
financiën gehandeld.
Den 26 Maart zijn o. a. 32 mosselperceelen ver
pacht, volgens de pacht voorwaarden voor 20 jaar,
en nu krijgen verleden week de hoogste bieders
briefjes thuis, waarin hun wordt meegedeeld, dat
hun de perceeltjes gegund worden, doch slechts voor
drie jaar. Zijn zij daarmee niet tevreden, dan zgn
zij van hun bod ontslagen.
Nu, zij zjjn inderdaad niet tevreden, want het is
hun lang niet onverschillig of zij dien grond voor
3 jaar of voor 20 jaar krijgen.
Om dat goed te begrijpen, dient men te weten,
dat die perceelen alle nieuw zjjn, d. w. z. er zijn
nog nooit mossels op gekweekt. De pachters, dia ze
exploitceren, wagau dus hun pacht en hun plant
goed. Blijkt liet nu, dat die gronden voor do mossel
teelt ongeschikt zijn, dat zijn zij enkele duizenden
guldons kwijt, gaat het goed, dan noemt na 3 jaar
do Staat die gronden weer af on verpacht ze waar
schijnlijk aan een ander. Het is duidelijk, dat de
pachters den Staat liever aan de gestelde voorwaar
den wenschen ie houden.
Misschien zegt iemand: »De beperking van 20 tot
3 jaar kan evengoed in het voor- als in het nadeel
van den pachter zijn als de gronden blijken niet
te deugen, dan zijn de pachters maar 3 jaar pacht
kwijt en anders 20." Doch dit vervalt, omdat de
pachters ieder jaar het recht hebben de pacht op
te zeggen.
Deze handelwijze van den staat is zeker niet
geschikt, om een nieuwe industrie op de been te
helpen. En het mankeert er niet aan, dat de perceelen
niet aardig wat pacht opbrengen. Voor do 32 per
ceelen is f 4540 geboden, er zijn ©r bij van ruim
f 300, één zelfs van f 455.
De wijziging in de pachtvoorwaarden kan ook niet
door het denkbeeld van overhaasting vergoelijkt
worden, want gelijk gezegd, het waren nieuwe per
ceelen en de verpachting is zoo lang mogelijk uit
gesteld, zóo lang, dat de zoogenaamde gunning ruim
14 dagen komt nadat de pacht hööt ingegaan te
zijn en de visscbers mot ongeduld op het goede
woord zaten te wachten, omdat het tijd werd aan
't werk te gaan.
Evenmin is te donken aan afspraken tusschen de
pachtershoe zou zulks mogelijk wezen tusschen
menschen uit ongeveer 10 verschillende gemeenten.
Al die hinderpalen kunnen licht aanleiding zijn,
dat de pachters er heel wat bij inboeten. Er zijn
daar voorbeelden van. Ruim 10 jaar geleden wer
den eonige pntpercselen bij eene eerste verpachting
niet gegund, omdat er te laag geboden was. Zij
kwamen opnieuw onder den hamer en ditmaal deden
de pachters hooger bod, met dat gevolg, dat van
een der perceelen 10 jaarlang f 1200 is opgebracht,
zonder ooit voor zijn dool gebruikt te zijn en zon
der een cent opgeleverd te hebbenf 12,000 weg
geworpen geld. Andere perceelen wat minder.
Die perceelen zijn nu (26 Maart) ook weer ver
pacht en hebben nu haast niets gegolden van 1
tot 26 gld. slechts. Zij zijn op een paar na ook niet
gegund. Goed. De pachters zullen zich, een paar
misschien uitgezonderd, er wel niet veel van aan
trekken. De verpachting heeft bewezen, dat men die
perceelen eigenlijk niet wil.
Eén is evenwel door dat niot-gunnen leolijk ge
dupeerd. Dezen, die workeljjk een put op zijn per
ceel heeft, was vóór 26 Maart driemaal een onder-
handsehe weder-inpachting aangeboden, driemaal
tegen steeds voordeoligor voorwaarden, doch bij liet
hot op de publieke verpachting aankomen en werd
hoogste bieder voor f 10. Daar hij hoogste bieder
was en vóór 1 April nog niet wist, dat zijn per
ceel zou worden ingehouden, bleef hij doorwerken,
met dat gevolg, dat nu alles wat in zijn put is,
eigendom van den Staat is. Hem werd gezegd, dat
hjj wel het recht had er wat bij te brengen, maar
niets uithalen.
Het komt ons voor, dat een en ander weinig ge
schikt is, om de industrie er boven op te helpen.
Bjj kon. besluit is J. A. P. Go ill benoemd
tot burgemeester der gemeente Ierseke.
Bij het vee van den laudbouwer A. v. L. te
St. Annaland is door dan provincialen veearts het
mond - en klauwzeer geconstateerd.
(M. Ct.)
De civiel-ingenieur F. J. M. R e y n d e r s te
Hansweerd is benoemd tot buitengewoon opzichter
bij het verrichten van peilingen in de Noordzee en
metingen in verband met die peilingen, ten behoeve
van het onderzoek betreffende den waterstaatkun
digen toestand des lands.
Door den heer J. van Wingon thans
wonende te Kapelle, vroeger te Oudelande, is we
gens vertrek ontslag genomen als lid van den Dijk-
raad van het calamiteuze waterschap Ellewoudsdjjk
Borsele. Do heer van Wingen had sedert 1 Juli
1891 zitting als vertegenwoordiger van het water
schap Baarland in den Dijkraad en was 1 Nov. a.
s. aan do beurt van aftreding.
Het besluit van den Dijkraad van het calami
teuze water?chap Ëllewoudsdgk—Borsele dd. 3 April
11. tot het verleenen van oen pensioen
ten bedrage van f 200 'sjaars aan de weduwe van
den in 1898 overleden waterbouwkundigen ambte-
naar van het calatn. waterschap Ellewoudsdijk, den
heer J. van der Werff, is door heeren Gedeputeerde
Staten van Zeeland goedgekeurd. Deze ambtenaar
had ruim twintig jaren het waterschap gediend.
Kort na zijn overlijden beproefde d^ Dijkraad in het
lot der weduwe en kinderen van wijlen den heer
van dor Werff in zekere inate te voorzien, doch
hiertegen bestond onoverkomelijk bezwaar. Door
de wijziging van het betrokken Reglement voor de
calamiteuze polders of waterschappen, welke in Ja
nuari 11. door H. M. werd goedgekeurd, ontstond de
gelegenheid om tegemoetkoming te verstrekken onder
goedkeuring van het gewestelijk bestuur.
üftctnkenszasid. Voor de betrekking van g e-
meent e-g eneesbeer alhier op eene jaarwedde
van f 750 hebben zich geene sollicitanten aangemeld.
Met 1 Mei zijn verplaatst de commiezen bij
's rijks belastingen der tweede klasse J. Crombouw
van Hoedekenskerke naar Bruinisse en D. J. F e n ij n
van Axel naar Hoedekenskerke.
Sedert de totale afsluiting op 1 April 11. van
de doorbraak te Strijen heeft men aldaar
goede vorderingen gemaakt. Zoowel van de landzijde
als van den kant van de zee, wordt er met krui
wagens, kipkarren en klepschouweu dagelijks eene
groote hoeveelheid klei en zand in de dijkopening
gestort, zoodat deze binnen enkele weken geheel
gevuld zal zija. De polder, die sedert niet meer over
stroomd wordt, zal weldra van het overtollige water
bevrijd zijn, daar de zeesluis, sedert de dichting,
dagelijks open is; de akkers beginnen dan ook goed
op te drogen en daar ze met zand en ebslib over
dekt zija, krijgen ze een witte kleur. Hier en daar
ziet men reeds een arbeider greppels, die in slooten
uitwateren, openmaken, ton einde de waterloozing
te bevorderen. Op het dorp zijn drie huizen, die nog
in behoorlijken staat verkeeren, weder door d® be-
woners betrokkenvoor nachtverblijf zijn ze echter
nog niet geschikt, daar hout en steen van het zee
water zgn doortrokken, eene binnenmuur omgevallen,
een plankenvloer opgebroken is enz. Deze menschen
vinden hua werk aan do doorbraak. Overal is mon
echter met het mooie weder druk bezig met het
opruimen van puin, modder, stroo, bedorven aard
appelen en wat niet al, die zich binnen de huizen
bovinden en wordt alles geschuurd en geschrobd om
te zien wat er nog voor goeds en bruikbaars van
de woningen is overgebleven. De giften voor de
noodlijdenden zijn in die mate toegevloeid, dat zij,
vermeerderd met de som van f2700, gegeven door
de algemeene watersnood-commisde te Amsterdam,
voldoende is, om de geleden schade te vergoeden,
zoo zelfs, dat ook de niet onbemiddelden in hetzelfde
voorrecht zullen kunnen deelen als de overige be
woners. Het herstellen van de huizen is door de
commissie opgedragen aan de ambachtslieden to
Poortvliet, die onder toezicht van een deskundige
uit een naburige gemeente, het werk zullen uitvoeren.
Op verzoek is eervol ontslagen dhr. A. J. Fokker,
ontvanger der direct® belastingen te Oostburg, met
dankbetuiging voor de trouwe diensten, gedurende
50 jaren bewezen.
De liberale kiesvereeniging »Noordgouwe en
Kerkwerve" heeft als candidaten voor de Provinciale
Staten gesteld de aftredende leden J. H. G. Heyse
en M. Bolle Lz. In de plaats van het mede aftredend
lid mr. J. A. Bolle werd gesteld de heer C. J.
Hocke Hoogenboom.
De wereldtentoonstelling te Am
sterdam zal namens de Koningin-Regentes den
lln Mei geopend worden door baron opper-ceremonie-
meester, baron du Tour van Bellinchave.
De Loudensche correspondent der N. E. Ct.
schrjjft dd. Vrijdagavond
Aan den burgemeester van Queenboro' is langs
ambtelijken weg kennis gegeven, dat, aangezien de
gravin Van Buren en hare dochter (onder welken
naam onze Koninginnen Engeland zullen bezoeken)
gedurende haar verblijf te Londen een strikt incog
nito wenschen te handhaven, zij geenerlei plechtige
ontvangst, huldebetoon en aanbieding van een adres
te Queenboro wenschen. In andere bewoordingen,
maar mot gelijke strekking, is het ter kennis gebracht
van den gezant der Nederlanden alhier. Dientenge
volge heeft baron Van Goltstein afgezien vm zijn
voornemen om de Koninginnen te Queenboro' te
verwelkomen, en zal hij zich vergenoegen niet het
afwachten van H.H. M.M. bij hare aankomst te
Londen, om de doorluchtige reizigsters dan naar
Brown's hotel te geleiden. Ook tot de Engelsche
pers zal, op hoog bevel, het verzoek gericht worden,
zoo min mogelijk over de bewegingen der gravin
Van Buren en barer dochter mede te deelen.
Alleen zal baron Van Goltstein, op een nader te
bepalen dag, te zijnen huize, eene receptie houd«?n,
die de gravin Van Buren, met hare hooge tegen
woordigheid zal vereeren, bij welke gelegenheid de
bestuursleden der Nederlandsche lichamen te Londen
aan haar zullen voorgesteld worden on vermoedelijk
