1895 N°. 41. Donderdag 4 April. 825le jaargang. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 cent; mot bijblad 10 cent. Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad aangenomen bg de beeren Nijgh Va.n Ditmxr te Botterdam en verder bg alle Boekverkooperg en Brievengaarders. De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets. Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels a 1,berekend. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Inxenèk^ van advertentie voor 9 Eren op den da* der uitgave. Bij dil uominer behoorl een bijvoegsel. De aanstaande Statenverkiezing. Het jaar 1895 zal in ons land weder rijk zijn aan pariodieke verkiezingen zoowel de Prov. Staten als de gemeenteraden eiscben van de kiezers een gang naar de stembus. Ten opzichte van de eerste begint bet zelfs »kort dag" te worden, want 14 Mei is do dag, waarop de verkiezingen voor bet Statencollege moeten plaatshebben en dus scheidt ons nog slechts een goede maand van dit vooral ook voor onze provincie zoo gewichtig tijdstip. Een maand is niet veel, wanneer nog alles voorbereid moet worden. In tal van districten in andere pro vinciën is die voorbereiding dan ook reeds een goed eind gevorderd, in Zeeland is men daarmede nog nauwelijks aangevangen, althans we lazen alleen nog maar, dat door een drietal kiesvereenigingen op Walcheren eene voorloopige eandidatenlijst van liberale zijde is opgemaakt. Intusschen zij dezen een woord van lof ge bracht, dat zij de hand aan den ploeg hebben ge slagen, en dat zij op die eandidatenlijst een reeks namen brachten van mannen, die op Walcheren zeker geene onbekenden zijn, maar algemeen geacht om wat ze in hunne omgeving hebben verricht. Het district Middelburg wordt zeer ernstig bedreigd; reeds bij de jongste verkiezingen moesten de libera len bet onderspit delven, waar bet gold een open gevallen zetel te vullen, en bjj de aanstaande peri odieke verkiezingen zullen er twee zulke zetels komen, aangezien de beeren Buteux en Yan Uye Pieterse beiden te kennen hebben gegeven, dat zij zich niet weder beschikbaar stellen. Men moge dit besluit betreuren, het valt slechts te eerbiedigen maar de beste dankbaarheid kan dien waardigen leden van de Prov. Staten zeker betoond worden door met alle krachtsinspanning te trachten hen evenarende liberalen in hunne plaats te stellen. Evenwel ook bij de krachtigste inspanning blijft bet district Middelburg een twijfelachtig" district. En gaat maar één dier openvallende zetels voor de liberalen verloren dan zijn de Staten >om." Dat wil zeggen, dat dan de liberale partij onder wier lang jarig bestuur onze provincie tot bloei en ontwikke ling is gekomen, in de minderheid zal zijn gebracht; dat wil zeggen, dat voortaan het college van Gede puteerden geene of slechts een klein deel liberalen zal tellendat wil zeggen, dat de eenige liberale afgevaardigde ter Eerste Kamer, dien Zeeland thans nog afvaardigt, door een tegenstander zal vervangen worden. Dat dit alles geschieden zal wanneer de liberalen in de Prov. Staten in de minderheid komen is zeker, en dat onze politieke tegenstanders, om dat doel te bereiken, hunne uiterste krachten zullen inspannen is te begrijpen en van hun standpunt te prijzen. Maar daartegenover is het ook de onverbiddelijke plicht der liberalen van de geheele provincie te trachten de ernstig bedreigde meerderheid hunner partij te hand haven. Ook in ons district Ongetwijfeld, of beter nog bovenal in het district Goes. Niet alleen toch, dat het een schitterend eucaes zou zijn, wanneer op Zuid- en Noord-Beveland kon worden herwonnen wat op Walcheren dreigt verloren te gaan, een succes, dat te grooter, te prachtiger zou zijn, omdat enkele jaren geleden, toen Middelburg zelf nog sterk was in zijn liberalisme, ons district van daaruit vrijwel als een verloren" district werd beschouwd; maar meer nog dan om die reden, is onze partij in het district Goes verplicht bij de aanstaande verkiezing voor de Pro vinciale Staten hare uiterste krachten in te spannen, omdat de kiezers veel hebben goed fe maken van wat vóór zes jaren is misdreven. Toen werden met één slag de beeren mr. J. O. B. Van der Bilt en Bybau, mannen, die eene lange reeks van jaren hunne beste krachten ten dienste der provincie hadden veil gehad, uitgeworpen, waardoor hun eene groote mis kenning en der liberale partij een zeer gevoelige slag werd toegebracht. De fout dier miskenning is helaas I vermoedelijk niet meer goed te maken. De heer Bybau is niet meer onder de levenden en mr. v. d. Bilt, thans zitting hebbende voor een ander district, heeft vol gens geruchte te kennen gegeven zich niet weder beschikbaar te stellen. Mocht echter dit bericht geene waarheid bevatten, dan zal ongetwijfeld op hem zeker het eerst het oog gevestigd dienen te worden als de candidaat, waarmede wij hier den strijd heb ben aan te binden. Maar de tweede fout, het doen verloren gaan van twee zetels, is in ieder geval wel te horstellen. Vóór drie jaren mocht het den liberalen gelukken den heer J. M. Kakebeeke als lid der Provinciale Staten te handhaven, en daarmede is het bewijs geleverd, dat de kiezers geneigd zjjn geweest do begane fout weder goed te maken. Geleerd en ge prikkeld door do ondervinding, bestaat do kans dat bij de kiezers deze neiging nog doorwerkt, zoodat, wanneer ook nu onze partij in dit district met algemeen geachte en bekende mannen in het strijd perk treedt en de vereischte samenwerking tusschen de verschillende doelen van ons district wordt ver kregen, de kans om den strgd met succes aan te binden niet is uitgesloten. En dit te eerder, omdat zich onder de vier voor ons district aftredende anti revolutionaire Staten-leden zich een paar in politie- ken zin vrij onbeteekenende figuren bevinden, wier vervanging door krachtiger, liberale, elementen zeker niet onmogelijk is en alleen in het belang der pro vincie kan 2ijn. Maar daartoe zijn eene tijdige voorbereiding, eene krachtige organisatie en eene innige samen werking tusschen de verschillende deelen van ons kiesdistrict tenBdringendste noodigr, en met het oog op die drie factoren is het nu reeds in waarheid »Kort dag". Wij dringen er daarom bij de be sturen der liberale kiesvereenigingen ten krachtigste op aan, dat zij met den meest mogelijken spoed de hand aan het werk slaan, en niet minder bjj de liberale kiezers om nu reeds met den meesten ernst te zoeken naar mannen, geschikt en genegen om als lid der Staten op te treden, en die tevens door hunne bekwaamheid, hunne probiteit en hunne populariteit dien eerbied afdwingen, noodig om alle liberale kiezers met opgewektheid voor hen in het vuur te doen gaan. GOES, 3 April 1895. Bij kon. besluit is benoemd tot commies der posterijen 4e kl. J. C. Pilaar, thans surnumerair der -posterijen, en is bevorderd tot commies der pos terijen 3e kl. S. G a a n d e r s e thans commies der posterijen 4e kl. Naar men ons mededeelt heeft de heer Z. D. v. d. Bilt La Motthe het hem aangeboden eere-lidmaatschap van het harinonie-gezelschap »Eu- phonia" onder dankbetuiging aanvaard, Wij herinneren belangstellenden aan de too- neelvoor8telling Vrijdagavond in >de Prins van Oranje" alhier te geven. De meeningen over het op te voeren stuk mogen verschillen, het gunstig bekende Tivoli-gezelsehap onder directie van de heeren De Vos en Van Korlaar geeft in elk geval de zekerheid, dat het spel weinig te wenschtn zal overlaten. Men meldt ons In den nacht van Zondag op Maandag 11. heeft men de volkomen afsluiting van de doorbraak te Strgen ondernomen en Maan dagavond omstreeks elf uur was het werk met gun stig gevolg volbracht. Het werkvolk is gedurende al die uren begrijpelijkerwijze in groote spanning 'a-Heer Arendwkerke. Maandag 11., den dag waarop de heer D. Van den Berge, brievengaar der te Nieuwdorp, zijne 25-jarige ambtsvervulling als zoodanig herdacht, ontbrak het den jubilaris niet aan bewijzen van belangstelling, zoo door het uit steken der driekleur uit vele woningen en bet plaatsen van eene eerepoort die des avonds verlicht werd; terwijl hem van particuliere zijde, even als van vele zijner collega's mondelinge of schriftelijke bewijzen van belangstelling werden gegeven. Een en ander gaf aanleiding tot een feestje, dat opge paste wijze in zijne woning tot laat in den avond duurde. Men hoopt dat de jubilaris nog vele jaren met lust en ijver zijn betrekking zal blijven ver vullen. Waarde. Na eene korte, maar hevige ongesteld heid overleed hier jongstleden Maandag de heer H. C. P o 1 e y, in leven wethouder dezer gemeente, dijkgraaf van den Waardschen polder en president kerkvoogd der Ned. Hervormde gemeente. Met onverdroten ijver heeft hg steeds de belan gen van gemeente, polder en kerk behartigd. Zij verliezen in hem een kundig, rechtschapen en werk zaam ambtenaar. Wolfertisdïjk. H,et terrein om de school te Oud-Sabbinge wordt geheel gerestaureerd. Het keipad langs de school komt te vervallen; vóór de school wordt eene speelplaats aangelegd, geheel omrasterd door eene olmenhaag; een hek aan de zuidzijde zal toegang verleenen tot het plein en het schoolgebouw. Het overblijvende van het terrein wordt in 8 perceeltjes voor tuingrond verhuurd. Voor het onderwijs zal deze verandering hoogst gunstig werken en ook voor de gemeentekas nog een voordeeltje opleveren. BoreeleWegens het overlijden van den heer A. de Muijnck benoemde de gemeenteraad tot op zichter over de uitvoering van gemeentewerken den heer P. Melis alhier. Voorts verleende de ge- meentfli'aad zijne goedkeuring aan de rekening van het Burg. Armbestuur over 3894, sluitende in ontvang met f 983,561/2 ©n in uitgaaf met f 893,77. Middelburg. De liberale kiesvereeni- ging ^Eendracht maakt Macht" heeft tot voor- loopige candidaten voor bet lidmaatschap der Prov. Staten gesteld de heeren C. J. J. A. Van Teijlingen en C. L. Van Woelderen (beiden aftredende leden) en verder de heeren H. P. J. Tutein Nolthenius, burgemeester van Vlissingen met 41, mr. F. J. Sprenger, griffier van den polder Walcheren met 38, A. A. A. E. Gewin, lid van den gemeenteraad te Vlissingen met 31, W. H. De Brnijn van Melis- en Mariekerke, burgemeester van Koudekerke met 28, dr. A. Van der Swalme, lid van den gemeenteraad te Middelburg met 27, J. F. Van Dunné met 11 en mr. P. J. F. Van der Mieden van Opmeer met 7 stemmen. De liberale kiesvereeniging t© Oost en West-Souburg stelde tot voorloopige can didaten voor de Prov. Staten de beide aftredende leden de heeren C. J. J. A. Van Teijlingen en G. L. Van Woelderen en verder de heeren Heraaan Snijders te Middelburg en P. Fak Brouwer te Souburg met 21 en den heer H. P. J. Tutein Nolthenius te Vlis singen met 20 stemmen. Naar wij vernemen zal op de werf der Kon. Maatschappij »De Scheld©" te Vlissingen bin nenkort worden aangevangen met den bouw van het te maken mail-stoomschip voor de Maatschappij Nederland". De heer De Savornin Lohman was gisteren weer hersteld in de vergadering der Tweede Kamer aanwezig. Het voorloopig resultaat der overlegging in de liberale kiesvereenigingen over de bestuurs- circulaire der Liberale Unie, waarin het initiatief werd genomen tot het ontwerpen van een program, is het volgende. Een veertigtal kiesvereenigingen hebben zich in beginsel verklaard voor het ontwerpen van zulk een program, onder betuiging van instemming met de grondgedachten, waarvan de circulaire blijkbaar uitging. Negen kiesvereenigingen aehtten, nu het kiesrechtvraagstuk nog hangende is, zulk een op treden praematuur. Vier kiesvereenigingen wensch- ten geen beslist oordeel uit te spreken of zich haar oordeel voor te behouden. Een aantal andere hebben nader bericht toegezegd. (Vad.) H. H. M. M. de Koninginnen zullen de wereldtentoonstelling te Amster dam niet open en, doch bij deze plechtigheid vertegenwoordigd worden. Wel 2ullen Zij de ten toonstelling in den loop der zomermaanden met HDr. bezoek vereeren. Het comité van Oud-Holland op de tentoonstel ling heeft pogingen in het werk gesteld zich den steun van verschillende te Amsterdam bestaande gymnastiekverenigingen te verzekeren. Met den besten uitslag zijn deze bekroond. Er zal n.l. een vendel soldaten, musketiers en piekeniers gevormd worden, waarover H.H. M.M. de IConninginnen, bij haar bezoek aan de tentoonstelling, een wapenschou wing zullen houden. De manschappen van dit vendel zullen gekleed zijn uit den tijd van Prins Maurits. Ter begeleiding van Hare Majesteiten zal eene eere- wacht van honderd personen worden geformeerd. Eenige officieren zullen de leiding op zich nemen. Op de Beurs zullen vooraf oefeningen worden ge houden. De medaille, ter herinnering aan de gebeurtenissen op Lombok, is thans gereed. De penning is voortreffelijk geslaagd en beantwoordt volkomen aan de bestemming. De voorzijde geeft de Nederlandsche Maagd te zien, de Sassaks beschermende en de Baliërs op de vlucht jagende. Het snood© verraad der Baliërs wordt voorgesteld door een panter, die evenwel het onderspit delft voor den Nederlandschen Leeuw. Zoowel de conceptie als de uitvoering stempelen dit werk tot een waar kunststuk. De keerzijde vertoont een tropee van wapens der verschillende troepen, die aan de expeditie hebben deelgenomen, zoomede van eenige inlandsche lansen. Daarboven het jaartal 1894; eronder: Expeditie tegen de Baliërs op Lombok. Landing te Ampenan 6 Juli. Tractaat Augustus. Overrompeling 25/26 Augustus. Mataram veroverd, 29 September. Tjakra Negara 18 November. In Daily News komt bet verslag voor van een proef door den heer Alfred Spencer ra*t veilige lam pen afgelegd voor eene commissie, door het Parle ment benoemd om verslag uit te brengen over de w erking der wet op het gebruik van petro leum en over hetgeen behoort gedaan te worden, om den verkoop van gevaarlijke lampen te verbieden. Het bleek dat lampen kunnen vervaardigd worden, die geheel zonder gevaar zijn, en dit geeft een in zender in de N. R. Ct. aanleiding om te vragen of nu de Engelsche regeering er waarschijnlijk toe overgaat den verkoop te verbieden van gebrekkige of niet als deugdelijk gekeurde lampen ook hier te lande niets van dien aard behoort te geschieden. De toestand is hier ten naastenbij evenals in Engeland. Zouden, zegt hg, de brand verzekeraars er eens toe komen een verzamelstaat op te maken van de ver schillende schadegevallen, waarvoor ze om vergoe ding worden aangesproken, dan zou blijken, dat het geenszins een onbelangrijk cijfer is, dat jaar op jaar op het nationaal vermogen moet worden afgeschre ven, alleen tengevolge van het gebruik van gebrek kige petroleumlampen. Ook het aantal verwondin gen, het verlies aan menschenlevens, telkens in de dagbladen vermeld, zal in verhouding hier wel niet minder zijn dan in Engeland. Ten slotte merkt hij op dat zelfs de beste olie gevaar oplevert in slechte lampen, terwijl bij de gedane proeven bleek, dat slechte olie in veilige lampen glansrijk alle proefnemingen doorstond. Naar aanleiding van berichten omtrent vele sterfgevallen onder de militairen, die van Lombok zijn teruggekeerd, scbrjjffc dr. Prochnik, de chef van het groot militair hospi taal te Weltevreden, het volgende aan het Bat. Nbld. Van het begin der expeditie af tot heden zijn in het hospitaal alhier ter behandeling gekomen 671 Europeesche en 261 Amboineesche en inlandsche militairen als zijnde van Lombok afkomstig. Van de Europeesche zijn in het hospitaal overleden5 aan dysenterie en 3 aan malariakoortsen en te Soekaboemi 2 aan buikziekte, derhalve in het ge heel 10 of plm. 1.5 pet. Van de Amboineezen en inlanders zjjn overleden2 aan malariakoortsen, 2 aan buikziekte en 1 aan beri-beri, dus in het geheel 5 of nog geen 2 pet. De meeste dier sterfgevallen hebben zich in de eerste dagen na de terugkomst der troepen van Lombok voorgedaanzoo zijn b.v. den 14 December a. p. 4 militairen overleden, terwijl in de maand Februari slecht één inlander overleden is en wel aan beri-beri. Honderden dier zieken hebben na een kort verblijf te Soekaboemi of Sindanglaija reeds hun gewone diensten hervat anderen zien ginds hun herstel spoedig tegemoet, terwjjl slechts een zeer gering getal naar Europa is opgezonden; onder dezen geen enkel in levensge vaarlijken toestand de meesten hunner wegens blij vende verminking ten gevolge van op het slagveld bekomen verwondingen. Ieder, die den deerniswaar- digen toestand gezien heeft, waarin deze zieken en zelfs de quasi-gezonden hier van Lombok zijn aan gekomen, zal mij moeten toestemmen, dat het sterfte cijfer meer dan gunstig kan genoemd worden en dat ia het algemeen zeer goede uitkomsten zijn verkregen. OosT-lNorE. Geplaatst bij den gew. en p). geniedienst in de le mil. afd. op Java te Batavia, de kapt. der genie te Batavia, L. G. K r 01 v. d. Hoek. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Tegen morgen zijn aan de orde gesteld de han delsovereenkomst met Portugal en de schorsing van het uitvoerrecht op suiker in Indië. Het algemeen debat over het voorstel-Hartogh tot wijziging van het wetboek op de burgerljjke rechtsvordering werd gisteren gesloten, nadat de Mi nister van Justitie zijn beslissing had voorbehouden, maar eene welwillende bejegening van het voorstel had toegezegd. Het debat is gevorderd tot art. 141. Geen der voorgestelde amendementen werden aan genomen. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Hapclle. Ds. E. M. Van IJsendijk, predikant bg de Herv. Gemeente alhier, is als zoodanig be roepen te Hoogeloon en Eersel (bij Eindhoven). Beroepen bij de Ned. Herv. Gem. te Gaping© ds. B. Ten Oate Bz. te Lopikerkapel. Aangenomen het beroep te Eikerzee door.ds. H. G. Rozeboom te Anloo. Mgr. P. M. Snickers, sedert 23 April 1883 aartsbisschop van Utrecht, is Maandagnacht in den ouderdom van 78 jaren overleden. De Koningin en de Koningin-Regentes hebben f 200 geschonken voor de weduwe van d a over-

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1895 | | pagina 1