1895 N#. 24.
Zaterdag 23 Februari.
82s,e jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de hoeren Nijgh Van Ditmak te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Do prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
IsiseudtËiig vasa advertentiön voor 8 uren ©p den dsig der nftfave.
lugevoïge bevel van den heer Commiaaaris der Koningin in
deze provincie is het
vervoer van vrachten op de wegen
overeenkomstig het reglement beperkt, aanvangende te raidder-
nacht tusschen den 22 en 23 Febiuari 1895
Do uitvoerige aankondigingen zijn ter gewone plaatsen aan
geplakt.
Goes, den 22 Februari 1896.
De Burgemeester van Goes,
J G. d. "W. HAMER
GOES, 22 Februari 1895.
Dat men zelfs van het goede te veel kan krij
gen, was vermoedelijk de reden, dat het publiek in
zulk een geringen getale was opgekomen op het
laatste winter-concert, dat gisterenavond in
de groote zaal van het café »de Prins van Oranje"
alhier werd gegeven door de Harmonie »Eupho-
nia". En geen wonder; wanneer men bedenkt hoe
veel uitvoeringen op verschillend gebied in den laat-
sten tjjd hier ter Btede hebben plaats gehad, is er
voor dit vermoeden alle grond. Die geringe opkomst
had echter geen den minsten invloed op hetgeen
»Euphonia" ten gehoore bracht. Alle nommers wer
den met opgewektheid gegeven en door de aanwe
zigen met volle aandacht aangehoord; (het laatste
is bij fanfaren-muziek wel eens niet het geval, al is
de reden daarvan niet te zoeken bij de executanten).
In het bijzonder trokken de aandacht: »Gesang-
scène voor fluit", met begeleiding van piano, uitge
voerd door de beide directeuren, de hoeren Kooiman
en J. Den Boer, en »Air varié" voor alt-saxophone,
eveneens mot piano-begeleiding. Dit nummer werd
ook, tot ieders tevredenheid, door den heer M. ge-
geren op het laatste concert van de Zangvereeniging
Excelsior". Ook toan liet hij hooren, hoezeer hij
dit instrument meester is. Daar deze beide nommers
onmiddellijk na elkander kwamen, viel het te meer
op dat piano-begeleiding eigenaardiger past bij fluit
dan bij saxophone, daar de zachtere en gerekte tonen
van laatstgenoemd instrument minder harmoniseren
met de scherpere en kortere der piano.
Luide en welverdiende toejuichingen vertolkten den
dank van het publiek voor het g9iot, dat »Euphonia"
weder heeft doen smaken door dit concert, dat zeker
eea talrjjker gehoor had verdiend.
Bij Koninklijk besluit is de adelborst le klasse
J. ZE. Ra mondt, met 16 April, op zijn verzoek,
eervol uit den zeedienst ontslagen.
Op de tentoonstelling van zaai
granen enz., gisteren te Zieriksee gehoudsn, door
de Centrale Tentoonstellings-vereeniging »Landbouw-
belang," zjjn o. a. bekroond: de Wilhelm in a-
polder voor schokkers met een eersten prijs en
voor kroonerwten eveneens met een eersten prjjs
D. J. V. d. Have te Kapelle met een eersten prijs
voor eene verzameling gras-, klaver- en mangel-
zaden, onder openbare controle der Rijkslandbouw
proefstations.
Met ingang van 1 April a. s. is benoemd tot
hulp-sluismeester aan de Oostsluis te Ter-Neuzen,
de heer B. S. E1 s m a n thans brugwachter te
Wemeldinge. (T. N. Ct.)
lloedekcnskerke. Woensdagavond trad de
heer D. S t i g t e r uit Goes op voor de leden der
vrijzinnige kiesvereeniging alhier en geïntroduceer-
den, meerderjarige kiezers en niet-kiezers. Spreker
had tot onderwerp zijner rede gekozen Thorbecke
en zijn arbeid. Aandachtig aangehoord, mocht hg
bij het einde zjjner rede den dank van alle tegen-
woordigen, van hoe uiteenloopende politieke rich
ting zij ook waren, inoogsten en de voorzitter, de
heer J. Welleman, sprak zeker namens allen, toen
hij den wensch uitsprak, den heer Stigter hier nog
maals te zien optreden.
Te Rotterdam is voor f 18,400 verkocht
Een zeventigste aandeel in deu Wil-
helmina-Polder.
Men deelt aan de N. R. Ct. mede, dat in een
dezer dagen gesloten pachtoontract voor
landerjjen, in Zeeland gelegen, de bepaling werd
opgenomen, dat bjj invoering van graanrechten het
contract zou geacht worden ontbonden te zijn.
Hoewel het er niet bjj gemeld wordt, zal deze
bepaling vermoedelijk wel een eisch van den ver
pachter zijn en dan is dit feit zeker een kostelijk
wapen in de hand van hen, die waarschuwen tegen
de invoering van graanrechten, o. a. op grond, dat,
zoo de graanprijzen daardoor mochten stijgen, het
voordeel toch grootendeels, zoo niet uitsluitend, aan
de grondeigenaren zou ten goede komen.
Tegenover de beweringen van hen, die het
tooneel voorstelllen als een bron van zedeloosheid,
en die meenen, dat daardoor nooit iets goeds ge
sticht wordt, verdient wel vermelding, dat de heer
W. Van Zuylen, die dezer dagen zijn ve8rtig-jarig
jubilé als tooneelspeler herdacht, een brief ontving
van een werkman, die verklaarde vroeger veel van
Schiedam te hebben gehouden, maar, na Coupeau
in Ly Assommoir te hebben gezien, »er af" te zijn.
Hij had dat al lang eens aan Van Zuylen willen
zeggen, en laatst vlak naast hem gestaan maar toen
niet gedurfd doch nu wou hij het hem dan toch
effentjes vertellen per brief
Eene bekeering dus door eene tooneel voorstelling,
en nog wel van een stuk als 1'Assommoir.
Te Londen wordt officieel een proef genomen
met den achturigen werkdag. De directeur
der posterijen heeft de verschillende kantoren van
de telegraafadmiliistratie bezocht en den beambten
uit naam der regeering medegedeeld, dat met 1 Maart
de arbeidsdag tot acht uur zal worden beperkt,
zonder vermindering der salarissen. Hij heeft er bij
gevoegd, dat het een proef gold, en dat het resultaat
alleen van de beambten zou afhangen. Indien zij
dezelfde hoeveelheid werk van vroeger blijven leve
ren, zal de achturige arbeidsdag bestendigd worden.
Bij de Russische industriëelen heerscht tegenwoor
dig ook de neiging, den werkdag van acht uur in
te voeren. Verscheiden zijn reeds tot de invoering
overgegaan zonder de loonen te verminderen.
In een negental volgartikelen onder het op
schrift »Democratische klippe n", heeft
de Stand, zich tot taak gestold uiteen te zetten,
hoe het als christenen onzer aller roeping is de ont
wikkeling van het nationale leven te bevorderen en
tegejjjk iD de juiste bedding te leiden te sturen in
democratische richting, maar tegelijk als christenen
de critiek der beginselen te oefenen, opdat ook in
dat democratische het christelijk element tot zijn
recht kom9. Het blad wijst uitvoerig de klippen aan,
di9 by dat sturen in democratische richting moeten
worden vermeden, tot laering van anderen en blijk
baar ook tot eigen voldoening, want het besluit dit
betoog aldus»Thans voor het minst zal aan de
Stand, ni&t meer kunnen verweten worden, dat zij
enkel de lichtzijde der democratische ontwikkeling
vertoonde, en de schaduwzijde aan het oog onttrok.
Voor- en keerzijde der democratische medaille zijn
thans, zonder zweem van terughouding, ten toon
gösteld. Haast zouden we zelfs vragen durven, of
de gevaren, waarmee de democratische ontwikkeling
onze vaderlandsche politiek bedreigt, in eenig con
servatief orgaan ooit scherper in het licht zijn ge
steld, dan wij zulks door onze aanwijzing in de
Democratische klippen" deden".
Ten slotte hare beschouwingen resumeerende,
schrijft de Stand.
»Niet om de klippen, die dreigen, in de haven
geblevenmaar ook niet uitgevaren, zonder dat het
kompas, dat we aan boord hebben, zuiver werken
kunne.
En daarom niet de lagere klasse afgescheept met
een roepen van Christelijk", noch ook die lagere
klasse uit haar voegen gelicht door een enkel roepen
van Democratisch.
Alleen in de bijeenvoeging van die beide ligt
onze kracht.
Een richtsnoer en regel, die ook in de electorale
quaestie, en niet minder bij politieke saamwerking,
ons den weg wijst.
In de electorale quaestie.
Immers wie enkel democratisch is, eischt stem
in het kapittel als een natuurlijk recht, ook hem
als lid van de gemeenschap toekomend.
Wie enkel Christelijk is, verklaart het stembiljet
waardeloos, schuift het rjjk der genade voor het
natuurlijk leven, en vlucht in de tenten der evan
gelisatie, tegen schot en lot gevrij waard door de
vlag der Politicophobie.
Maar wie Christelijk-democratisch is, vraagt ook
voor de lagere volksklasse om medezeggenschap, als
uitvloeisel van een zedelijk recht.
Een recht, daaruit opkomend, dat, onder de heer
schappij van een individualistisch stemrecht gelijk
ten onzent heerscht, enreoht aan het éóne deel der
natie wordt aangedaan, zoo het ander deel zich het
recht aanmatigt, om alle representatieve macht voor
zich te behouden.
Nu 's lands overheid eenmaal hoeft uitgesproken,
dat er bjj haar geen overwegend bezwaar bestaat,
om de individualistische vertegenwoordiging der natie
uit alle deelen des volks te laten opkomen, is de
onthouding van hot stemrecht aan de volksklasse
een zedelijk onrecht, door het andere deel des volks
aan hun landgenooten en medeburgers aangedaan.
Tegen dat onrecht nu protesteeren, mot al de
macht die in hen is, ook onze mannen, maar nimmer
zullen ze aan dat protest kraoht bijzetten anders
dan met de van Godswege geoorloofde middelen
dio den ijk der christelijke religie kunnen doorstaan
En wat de saamwerking op politiek gabied aan
gaat, zoo zal de man van het enkel >ehristelijk"
"an geen andere saamwerking dan met de conser
vatieve geesten willen weten, die in hun persoonljjk
leven nog zoo wat de christelijke traditiën aan
houden.
Zal de man van het enkel democratisch" in de
socialisten zijn natuurlijke bondgenooten begroeten,
en zich ongemerkt in hun gelederen laten inlijven.
Maar zal de Christelijk-democratische partij, naar
den regel door ons reeds in 1869 publiek gemaakt,
en sinds steeds gevolgd, van geen fusie of ineen
smelting met wien ook willen wetensteeds in het
isolement van zelfstandige partijformatie haar kracht
zoeken en voorts beurtelings met elke staatspartij
saam werken (hetzij feiteljjk, d. i. zonder gemeen
overleg, hetzij naar vast accoord en afspraak), al
naar gelang die samenwerking door het gekozen doel
geëischt wordt.
Nu eons met Rome tegen alle fractiën van het
liberalisme. Dan weer met Rome en de radicalen
tegen de overheorsching der minderheden door de
liberalistische Cóterie. Maar ook, als het moet, met
alle partgen saam tegen de socialisten, of, gelijk
onlangs, tegen het conservatisme, met Schaepmang
fractie en met de radicalen.
Blijkens een telegram van den Gouv.-Generaal
van Ned.-Indië, van 19 dezer, wordt de gouver-
nementskoffieoogst op Java voor dit jaar
thans geraamd op 347.691 pikols.
De redacteur van do Locomotief heeft hot
rapport ter inzage gehad, dat door den directeur
van binnenlandsch bestuur bjj de regeering is in
gediend omtrent de regeling van het be
stuur op Lombok en ontleent daaraan dat de
heer Scherer zeer beslist is voor het invoeren van
rechtstreeksch bestuur. Den radja wil de directeur
vervallen verklaren van den troon en met zijne
blosd- en aanverwanten uitsluiten van elk gezag
voorloopig zou hem ergens eene bepaalde verblijf
plaats moeten worden aangewezen. De vroegere
inlandsche ambtenaren moeten worden afgezet en
worden vervangen door vertrouwbare personen. De
Sasakscke, uit het volk gekozen hoofden moeten
echter worden behouden en goed worden betaald.
Niet al te spoedig moeten belastingen geheven
worden, ten minste geene nieuwe belastingen. Het
rechtswezen moet onder ors onmiddellijk toezicht
worden gebracht, met vermijding echter van het
kweoken van ongenoegen door het te ruw ingrijpen
in bestaande toestanden en verhoudingen.
Naar de Haagsche Courant verneemt, is van
generaal Vetter bij zijne familie te 's-Graven-
hage bericht ontvangen, dat hij in April hier te
lande denkt aan te komen.
Men schrijft aan de N. R. Ct. uit Cura9»o:
Sedert eenigen tijd bestaat hier eene zekere
speelwoede in vreemde loterijen, die
bij menigeen letterlijk ©en hartstocht is geworden.
We worden overstroomd met loten van Maracaibo,
St. Domingo, Panama, Caracas, Puerto-Rico, Ha
vanna, Louisiana enz., die door tal van personen te
koop worden aangeboden. Men kan zich tegenwoor
dig niet op straat begeven, of men wordt door oen
man, vrouw, jongan of meisje aangeklampt en Lstig
gevallen met het verzoek, om een lot te koopen.
Met eene volharding, eene hetero zaak waardig,
bljjven die varkoopers van loterijbiljetten, waarvan
het hier thans krioelt, hunne waar aanprijzen, tot
dat men eindigt gewoonlijk een lot of gedeelte er
van te koopen, om maar zoo gauw mogelijk van
die parasieten af te komen. Door dat onophoudelijk
aanbieden van allerlei loten, ea door enkelen nu en
dan een prjjs te zien winnen, is er vooral onder de
volksklasse een loterijmanie ontstaan, die voor vele
minder gegoeden verderfeljjke gevolgen heeft.
Het is reeds zoover gekomen, dat onbemiddelde
menschen zich het noodige voedsel ontzeggen en het
laatste, wat zjj van waarde bezitten, in de spaar
en beleenbank verpanden, om toch maar een lot in
de eene of andere loterij te kunnen koopen. Dienst
boden verkwisten het loon dat zij verdienen met
»spelen in de vreemde loterijen", waarvan het ge
volg is, dat er soms diefstal of oplichting gepleegd
wordt, om aan den gevaarlijken hartstocht der speel
zucht bot te kunnen vieren.
Wanneer men de menigte menschen ziet, die zich
aan de deuren van winkels of herbergen, waar de
trekkingslijsten aangeplakt zijn, verdringen, om te
weten of zij iets getrokken" hebben; wanneer men
let op het ongeduld, waaraan zij ten prooi zijn, en
op de spanning, waarin zij verkeeren, dan bemerkt
men duidelijk, dat het spelen in loterijen hier geen
eenvoudige liefhebberij of onschuldig tijdverdrijf is,
waaraan men nu en dan doet, maar in een manie
is onlaard. Zjj, die ban voordeel doe i rn.it den
heerschenden hartstocht, zijn zeker de verkoopers
van de loterijbriefjes. Met weinig moeite verdienen
zij geld en leiden daarbij een luilckker en vadsig
levenals paddestoelen zijn zij dan ook den laatsten
tijd als het ware uit den grond gerezen.
Maar het beste er aan toe zijn zjj, die in het groot
handfil in loterijbiljetten drijven en voor aanzien
lijke sommen daarvan uit bet buitenland ontvangen
zij makon belangrijke winsten. Het tegendeel is met
de spelers het geval; in den regel zijn die hun geld
kwijt, en valt den een of ander een enkelen keer
een prjjs ten deel, dan wordt er door de opkoopers
der biljetten, waarop iets gevallen is, zooveel ge
kort, dat daarmee weer een gedeelte der winst ver
loren gaat. Dit neemt echter niet weg dat, zoodra
men hoort, dat iemand door de fortuin begunstigd
is, de loterij-manie weer wordt aangewakkerd.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep bjj de Christ. Geref.
Gem. te Maassluis door ds. Ph. Wessels te Zieriksee.
Het aantal gemeenten in de Ned. Hervormde
kerk, dat resds sedert 1886 «n langer zonder pre
dikant is, bedraagt niet minder dan 65. St. Anna-
Parochie is herderloos sinds 1864 en Zoutelande
sinds 1869. Verder zijn er van 1870 vacant 2 ge
meenten, van 1873 1, van 1874 2, van 1875 2, van
1876 1, van 1877 1, van 1879 2, van 1880 4, van
1881 5, van 1882 10, van 1883 5, van 1884 4, yan
1885 8 en van 1886 16.
Bjj het examen fraaie handwarken te Breda
is geslaagdmej. L. M. Van der Weel, van Ierseke.
Rechtszaken.
Naar wij vernemen heeft de justitie geene
termen gevonden eene vervolging in te stellen in
zake het vroeger vermelde hier voorgekomen drama,
waarbij vermoeden van kindermoord bestond. Naar
het schijnt is de oorzaak van den dood van het kind
niet met zekerheid kunnen geconstateerd worden.
Arrondissements-Rechtbanh te Middelburg.
Heden zijn veroordeeld: K. S., 21 j. en E. S.,
20 j., beidea te Rilland-Bath, wegens mishandeling,
ieder tot f8 of 8 dagen; C. B., 23 j. en J. F. B.,
20 j., beiden te Rilland-Batb, wegen? mishandeling,
ieder tot f 5 of 5 dagen; H. v. A., 21 j. en
J. v. A., 19 j., boiden te Nieuwdorp, wegens mis
handeling, ieder tot f 5 of 5 dagen; J. V., 19j.,
te Wemeldinge, wegens diefstal, tot f 3 of 3 dagen
L. V., 19 j., te Goes, wegens diefstal, tot 2 maanden
gevangenisstraf.
Vrijgesproken werdS. S., 22 j., te Kruiningen,
beklaagd van meineed.
Gemengde Berichten.
Wolfertsdijk. De rij van inspanverkoopingen
op Zuid-Beveland in dit seizoen werd Donderdag
jl. alhier geopend. Da kooplust was over 't algemeen
niet groot. De prijzen der koeien liepen van f 102
tot f199; d9 paarden golden van 1252 tot f375.
Wegens gering bod werden 3 paarden ingehouden.
fSllewoudsdijk. Alhier is eene zangvereeni
ging voor gemengd koor opgericht. Het bestuur
bestaat uit de heerenE. A. Van der Bent, voor
zitter, J. Risseenw, P. Stouten, secretaris en J.
H. Lauret, penningmeester. Als directeur treedt op
de heer J. Risseeuw, hoofd der school.
Wissenkerke. Door eene bijdrage van het
Bargerljjk Armbestuur de particuliere collecte
tot verzameling van vrijwillige bijdragen bevatte
29' cent hiertoe in staat gesteld, werd jl. Woens
dag namiddag alhier wederom door werkloozen op
het ijs om prijzen gereden. Thans hadden zich uit
allo deelen der gemeente aangemeld 46 prikslederjj-
dars en 20 schaatsenrijders uit 66 werklooze gezinnen.
Ook nu bestonden de prijzen uit 2 vierpoadskrop-
brooden en 1/4 K.G. spek voor iedsren rijder, terwijl
het waardeverschil werd bepaald door toevoeging
van 25, 20, 15, 10 of 5 cent.
De deelnemers waren dankbaar voor deze onge
dachte tegemoetkoming in hunne behoeften.
Maandagnamiddag werd te OeersdIJk door de
Geersdijksche- en Dinsdagnamiddag te Mauiper-
land door de Kamperlandsche behoeftigeu om le
vensmiddelen ea steenkolen prijsgsreden.
Daardoor werden zjj in staat gesteld door vrjj wil
lige bijdragen van de ingezetenen dier beide gehuchten.
kortffeae. Woensdagavond gaf het fanfaren-
gezelschap Eendracht maakt Macht" met mede
werking der rederijkers vereenigiug Streven naar
Ontwikkeling" alhier in de zaal van L. D. Van de
Linde de tweede openbare uitvoering in dezen winter.
Het geheele programma werd uitstekend uitgevoerd,
zoowel bet muzikile gedeelte als de tooneeistakkeo.
