1895 N°. 20.
Donderdag 14 Februari.
82"" jaargang.
yïes recht.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nominers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaardere.
Inzending; vaa
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regölB 50 cent, eiken regel meer 10 ct-
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pry's
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen wordeH van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertentiën vée? 8 eren op den der tait^svve.
OPENBARE VERGADERING
van den
RAAD der Gemeente GOES,
op VRIJDAG den 15 FEBRUARI 1805,
des avonds te 7 i/g uren.
Goes, den 9 Februari 1895.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling
1. Resumtie der notulen van de vorige verga
dering.
2. Mededeelingen.
3. Ingekomen stukken.
4. Verzoök om eervol ontslag bij het Lager On
derwijs van P. A. Van Bloppoel en S. Van
Bloppoel—Blanker en casu quo benoeming
ter hunner vervanging.
5. Verzoekschrift van G. A. Weide.
6. Rekening over 1894 en begrooting voor 1895
van de gascommissia,
7. Rekening over 1894 en begrooting voor 1896
ven de openbare gezondheidscommissie.
8. Rekening over 1894 van de schutterij.
9. Af- en oversch-ij vingen op de begrooting der
gemeente over 1894.
De Burgemeester van Goei,
Gelezen eeue circulaire van heeren Gsdepnteerde Staten van
Zeeland van 1 ÏVbruari 3895 no 93 noodigt dn ingezetenen
uit, indien zy elders in de Rijks directe belastingen rijn
aangeslagen, daarvan vóór 1 April a s te doen blijken, door
toezending aan Gedeputeerde Staten van aauslngbi'jetten of
uittreksels uit de kohieren TOT DEN LOOPENDEN
DIENST behoorende, en eeue berekening van hetgeen
zij in hoofdsom en rijksopcenten afzonderlijk betalen.
Goes, 13 Februari 1895.
De Burgemeester van Goes,
J G d. W. HAMER
GOES, 13 Februari 1895-
Morgen (Donderdag) zal hier ter stede een
groot ijsfeest gegeven worden door de gymna-
stiekvereen. »Sparta", op de Vest bjj het Ravelijn",
daartoe welwillend door de vereeniging Ijsvermaak"
afgestaan. Het feest zal aanvangen tol uur precies
en opgeluisterd worden door muziek.
Het programma luidt als volgta. Onderlinge
wedstrijd door leden der gymnastiekvereniging
Sparta"; prijzenverguld zilveren en zilveren
medaille, b. Schoonrijden voor parenprjjzenkunst
voorwerpen. c. Hardrijderij voor heeren amateurs
prijzenkunstvoorwerpen, terwijl aan den eersten
prjjs een diploma wordt toegevoegd, d. Ringrijderij
voor heeren en dames; p-ijzen: kunstvoorwerpen.
e. Hardrijderij voor paren; prijzen: kunstvoorwerpen.
De inleg bedraagt 50 cent per persoon voor elk
nommer van het programma.
De bijbanen zijn toegankelijk voor donateurs en
kunstlievende leden d9r vereeniging, en tegen be
taling van 25 cent voor het publiek.
Des avonds te negen uren zal in dö nieuwe schouw
burgzaal >da Prins van Oranje" de uitreiking der
prjjzen plaats hebben, gevolgd door bal.
Men schr jjft uit Goes aan de Zierikz. Nieuwsb
>Ten huize van den rijksontvanger, waar ook het
kantoor gehouden wordt, is het roodvonk uit
gebroken. Met het oog daarop hebben een paar
huisvaders, die tot dusverre van deze ziekte vrij
bleven, dien ambtenaar te kennen gegeven, dat z|j
wachten zullen met het batalen hunner belasting
tot het gevaar van besmetting geweken is. Zou
onder zulke omstandigheden van rijkswege niet voor
een tijdelijk kantoor dienen gezorgd te worden
Wol ferts dijk. »Landbouw en Veeteelt"
hield Maandagavond j.l. hare Februarivergadering.
De goedgekeurde rekening van den penningmeester
leverde een batig saldo van f 174.04 op. Op voor
stel der commissie tot aankoop van een kunstmest
strooier werd goedgevonden het aangekochte exem
plaar te aanvaarden, daar bij de beproeving van de
machine deze best heeft voldaan. Er werd bepaald,
dat de leden, die de machine gebruiken, per gemet
10 cent verschuldigd zijn en dat niet-leden het
dubbele bedrag moeten betalen. Daar volgens het
reglement de vergaderingen 's avonds moeten ge
houden worden en dit oorzaak is, dat deze meestal
slecht worden bezocht, werd op voorstel van het
bestuur het reglement zoodanig gewijzigd, dat men
thans in dit opzicht geheel vrij is. Er werd goed
gevonden op die veranderingen de koninklijke goed
keuring te vragen. De secretaris hield ten slotte
eene voordracht over kunstmest". Spreker toonde
aan, dat het gebruik van kunstmest veel voordeelen
heeft boven dat van stalmest. Verder werd er op
gewezen, dat de boer door de teelt van vlinder
bloemige gewassen als groenbemesting in de humus-
vorming, die bij bet uitsluitend gebruik van kunst
mest achterwege blijft, kan voorzien en tegelijkertijd
zijn grond op gosdkoope wjjze met de duro stikstof
verrijkt.
De Grondweteen blad dat tweemalen 's weeks
te Rozendaal verschijnt, doet uitkomen clafe men
zich zeer zou vergissen, door te meenen, dat in Bra
bant iedereen ten gunste van graanrechten
gestemd is.
Nu de Maasbode en bet Venl. Weekbladdie beid©
volbloed protectionisten zijn, telkens beweren »dat
de katholieke party het zoo verrukkelijk eens is," zou
men allicht daaruit kunnen afleiden, dat de geheele
katholieke partij in en bnit6n de Kamer vóór be
scherming is. Vooral bij de verkiezingen zal mon
op die 3>zoogenaamde eensgezindheid" bijzonderen
nadruk leggen. Om hen, die aldus oordeel en, uit
den droom te helpen, haalt de Grondwet eenige
voorbeelden aan, die bewijzen, dat men in Brabant, en
ook elders waar de katholieken onder de bevolking
overwegend zijn, volstrekt niet van graanrechten
gediend blijkt te zijn. In de eerste plaats een adres
van de landbonwvereeniging te Valkenswaard en
90 andere landbouwers uit die gemeente aan de
Tweede Kamer tegen invoerrechten op graan.
Dinsdag j!. is ook te Oosterhout door de afd. der
N.-B. Maatschappij van Landbouw met nagenoeg
algemeeno stemmen besloten geen verzoekschrift in
te dienen ten gunste van graanrechten. De voorzitter
had do wenschelijkheid der rechten in het b'lang
der streek bestreden in een mat cijfers gestaafd be
toog. Het verzoek van Valkenswaard om een adres
tegjn graanrechten te zenden, werd voor kennisgeving
aangenomen, omdat men zulk een verzoek op dit
oogenblik onnoodig achtte. Een afd. der maatschappij
in de nabijheid van 's-Bosch heeft wel een adres
tegen graanrechten ingediend evenzoo is te Deuti-
chem met algemeene stemmen geschied door de afd.
der Overijselsehe maatschappij, in een vergadering
van 250 personen, nadat bet Kamerlid Hesscliak
van Suchtelen da graanrechten bad bestreden.
Merkwaardig is 't ook, dat z^lfs in een Limburgsch
district, Weert, Woensdag jl., in het Landbouw-
Casino t>Onderling Belang" van de 32 opgekomen
leden slechts 3 vóór een adres van instemming met
het verzook der Protect. Landb.-Vereeniging stemden.
Dat Casino telt 80 leden, wie om hun een tocht
door de koude avondlucht te besparen was aan
geschreven, dat de niet-opgekomenen geacht werden
gestemd te zijn tegen graanrechten. Inderdaad hebben
de meeste belanghebbenden (veehouders) er belang
bij, dat het graan, dat zij bij het eigen verbouwde
noodig hebben, goedkoop blijft.
Uit dat alles blijkt, zooals de Grondwet doet uit
komen, dat men in het Zuiden des lauds volstrekt
niet algemeen bijster met protectie en graanrechten
is ingenomon. Eu het blad waarschuwt de landbou
wende bevolking zich bijtijds voor te bereiden om
bij verkiezingen niet overrompeld te worden door
de protectionisten.
Het Handelsblad zegt omtrent de voorstellen,
gedaan in het rapport der Commissie uit de Unie
Een school met den Bijbel over schoolwetwij-
z i g i n g
Dit stelsel komt dus ten slotte ceder op een be
vordering van zooveel mogelijk gesplitste partij- en
secte-scholen en schooltjes, zooals reeds veertig jaren
geleden de heer Van Reenen wilde invoeren. Niet
alleen een uiterst duur stelsel, daar da Staat voor
ieder die een eigen school of schooltje wil tot stand
brengen den sleutel der schatkist beschikbaar stelt,
maar ook eon uiterst bedenkelijk stelsel, omdat het
de kinderen der burgerij van elkander vervreemdt.
De minister Van Houten heeft dan ook op 14
December terecht gezegd, dat men hier te doen
heeft »met een oude bekende, de Staatsgezindte-
school, alleen met dit onderscheid, dat vroeger die
school zou berusten op de indeeling in gezindten
door den Staat, terwijl hier de Staat met zijn beurs
alle variatiën en evolutiën, alle groepeeringen, split
singen en herenigingen zou moeten volgen van alle
richtingen in de maatschappij. De Staat zal er al
tijd met geopende beurs bij moeten staan."
Geen wonder dat de minister daartegen nogal
bezwaren had uit het oogpunt van de staats-finan-
ciën. Hij wees er op, dat in katholieke streken
reeds nu de openbare school, enkel door Katholieken
bezocht, min of meer heeft van een gezindteschool.
i>Maar hoe men het zou moeten doen bij twee
andere groote afdeelingen der bevolking, bij degenen
die zich aan de Herv. kerk hebben onttrokken en
bij hen die behooren tot de richting die zich de
sociaal-democratische noemt, hoe men de onophoude
lijke veranderingen in die richtingen telkens met bet
schoolwezen zou volgen, schijnt mij niet alleen finan
cieel, maar ook practisch een tamelijk onoplosbaar
probleem".
Zoo zullen wel nog een tijd lang de meesten er
over denken, en daarom gelooven wij niet dat de
toeleg om, nu één vinger is verkregen, do goheele
hand te grijpen, in hot eerst veel kans van slagen
heett.
Het bijzonder onderwijs beeft in 1889 gekregen
waarop het aanspraak mocht makenstaatshulp
mits voor goed ingerichte vereonigingsscholoa
goed, in de toekomst althans! die zich zelf niet
kannen bedruipen. Maar gehandhaafd is het openbaar
onderwijs als regel, en zoolang art. 192 der Grond
wet bestaat, moet die openbare school als regel ge
handhaafd blijven. De school, die het onderwijs
dienstbaar maakt aan salie christelijke en maat
schappelijk!» deugden", zal nog zeer lang een onmis
bare behoefte blijven voor het Nederlandsche volk.
Wanneer de Tweede Kamer hare werk
zaamheden zal hervatten is, volgens de Haagsche
corr. van de Zu'ph. Ct., nog onzeker. Waarschijnlijk
zal het wel Maart worden, omdat nog geen belang
rijke wetsvoorstellen in staat van wijzen zijn. De
Memorie van antwoord op het ontwerp betreffende
de heffing van invoerrechten naar de waarde blijft
lang©.- uit, dan men verwacht had. Men z°gt, dat
in het ontwerp nog wijzigingen zullen worden aan
gebracht naar aanleiding tan bezwaren, door som-
mige organen van den handel ingebracht. De mamorie
van antwoord op de gewerenwst laat ook nog steeds
op zich wachten. Wel kon de Tweede Kamer bij
eenkomen om eerigo moties er staan er op dit
oogenblik zeven op do agenda te behandelen,
maar het is te begrijpen, dat daarvoor de lust niet
groot is, omdat dio moties toch bijna nooit tot een
practisch resultaat leiden.
De leden van het comité ter verbetering
van den maatschappelijken en rechts-
t o'a s t a n d der vrouw in Nederland, bestaande
uit de heeren mrs. E.. Fokker, W. L. P. A. Molen
graaf, W. Van dor Vlugt en J. G. O vervoorde, en
de dames Jeltje de Bosch Kemper, H H. Scbolton
Commelin, M. Van der Laan—De Joode en H. Bod-
daert—Schuurbfque Boeys, hebben zich bij adres
tot den minister van justitie gewend met hot ver
zoek, dat in het in te dienen ontwerp tot regeling
der Kamers van Arbeid aan de vrouwen hot kies
recht en de verkiesbaarheid voor die Kamers zoo
uitdrukkelijk en ondubbelzinnig mogelijk worde ver
zekerd, dat omtrent de bedoeling van den wetgever
geen twijfel kunne rijzen.
Kerkelijke Zaken en Onderwljs.
Bedankt voor het beroep bij de Ger. gem. te
Koljjnsplaat door ds. Buitenhuis te Sleeuwijk.
Ter benoeming van eene ondorwijzers bij het
o. 1. onderwijs alhier is de volgende voordracht op
gemaakt1. moj. A. J. Nijland te Hazerswoudo
2. mej. A. M. Anschütz te Kats; S. mej. M. C.
Van den Ende te Oud-Sabbingo.
Eergisteren herdacht do heer G. Keijzer, leer-
aar in de gymnastiek aan de H. B. S. te Middel
burg, zijn vijfcigjarigen dienst bij dat ouderwijs.
De jubilaris ontving veel blijken van belangstel
ling van oud- en tegenwoordige leerlingen.
Gemengde Berichten.
Te 's-Iïeeir ISendrikakassdercn zal mor
gen (Donderdag) een ijsfeest worden gehouden, op
geluisterd door het muziekgezelschap van 's-Heer-
Arendskerke, en waarbij prijzen, bestaande in levens
middelen en brandstoffen, zullen worden uitgeloofd.
Bij de weduwe E., te Utrecht, eene vrouw
die betere dagen heeft gekend, doch dio na den
dood van haar man hard most werken om in het
onderhoud van hare kinderen en haar reeds hoog
bejaarden vader te voorzien, vervoegde zich weinige
dagen geleden een als heer gekleed persoon, tus-
schen de 26 en 30 jaren oud, met gunstig uiterlijk,
te kennen gevende, dat hij reiziger was voor een
bekend wijnhandelaar en voor minstens drie maan
den een gemeubileerde kamer behoefde. Hoewel de
juffrouw beweerde, dat de kamer, welke zjj beschik
baar had, voor meneer wel wat te eenvoudig zou
zijn, was deze echter van een ander gevoelen en
weinige oogenblikken later huurde hij de kamer.
Daar meneer bijna den gauschen dag afwezig was
en alleen des middags thuis kwam om te dineeren,
meende de juffrouw het nogal goed te hebben ge
troffen, hoewel het baar toch wel wat vreemd voor
kwam, dat de koffers die werden verwacht, zoo lang
wegbleven. Jl. Dinsdag met den ouden man, dien
hij op zijn kamer op een bittertje had genoodigd,
alleen zijnde, wist hij dezen over te halen om hem
voor een paar uur 10 te leenen, waarna hij echter
vertrok en niet terugkeerde.
Bij nader onderzoek is gebleken, dat m«noer dat
kunstje ook reeds bij anderen had uitgehaald, zoo
mede dat hij bij het bestellen van zijne diners tel
kens een go®d klinkenden naam opgaf, waardoor
men eerst ontdekte met een bedrieger te doen te
hebben, toen het te laat was. Daar men hem sedert
te Utrecht niet meer heeft gezien, is het niet onwaar
schijnlijk, dat hij zijn geluk ook olders eens zal gaan
beproeven.
Aan De Hervorming wordt het volgende ge
schreven
»In de Gevangenpoort te 's-Gravenhage bevindt
zich ook een kamer, waarvan men u verhaalt, dat
zij diende voor een geheel bijzondere, venijnig be
dachte pijniging. Daarin werden gevangenen opge
sloten, die men tot bekentenis wilde brengen door
den honger. Boven in den muur was een opening,
in verbinding met de keuken. De geur der spijzen
drong dus binnen in de hongerkamer en prikkelde
en pijnigde de ongelukkigen, die de honger ver
scheurde en voor wie de braadlucht een onduldbare
marteling was.
»Onze afschuw is gerechtvaardigd en wij prjjzen
onzen zachteren tijd. M >ar er zijn vele gezinnen
onder ons, waar men de hulp h«eft van loop- of
kindermeisjes, van die magere, opzichtige schep
seltjes, die vroeg er op uit raor ten om wat te ver
dienen en die dan in haar i>huizen" komen van
ochtend tot etenstijd. Zij hebben magen, die
veel begesren, omdat zij maar weinig ontvangen.
Zij wonen de bereiding der spijzen bij, haar reuk
organen worden aangenaam gestreeld, zij helpen
misschien nog opdoen en zien al deze heerlijkheden
van nabij. Daarna gaan zij naar binnen, om te
vragen of mevrouw nog iets heeft ea met de lek
kere lucht in dan neus en de herinnering aan deze
culinaire wellusten in den geest, trekken zij de
voordeur achter zich dicht.
»Ik weet ook gezinnen, waar men het kind vooraf
warm laat eten en daarna heengaan. Doch er zij a
er ook, waar de bovenbedoelde 19e-eouwsche variatie
van het oude thema wordt in praetijk gebracht.
»Mutaii3 mutandis" natuurlijk, maar dö overeen
komst is toch niet te ver gezocht."
Een veldarbeider uit het Noorden die, tenge
volge eener daad in eene socialistische meeting in
een oogenblik van opwinding gepleegd, eenige maan
den moest doorbrengen in de gevangenis, leerde daar
het beroep van kleermaker. Zulke goede vorderingen
maakte hij, dat hij thans dit beroep in zijne woon
plaats met goed gevolg uitoefent.
Do laatste sneltrein vac Boxtel naar Vlissingen
had Zondagavond een onverwacht oponthoud, daar
men, toen hij het station Middelburg biDnenstoomde,
tot de ontdekking kwam, dat een gedeelte van den
trein ontbrak. Het achtergebleven treingedeelte was
blijven staan bij een der wachtposten.
Onmiddellijk werd dat gedeelte opgehaald, waar
door de trein reeds circa 12 uren weder kon ver
trekken van Middelburg.
De oorzaak van het afbreken moet waarschijnlijk
gezocht worden in het aanzetten van den trein', toen
deze had moeten stoppen voor een der signalen.
Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.
De zoon van den landbouwer S. te Stevens-
weert ontsnapte Vrijdag aan een bijna wissen dood.
Hij stond naar het kruien der iisschotsen in do
Maas te kijken, toen hij een aangeschoten eend zag
komen aandrijven. Deze wilde hij bemachtigen. Na
tuurlijk moest hij nu op het door het water langs
do Maas opgekruide ijs gaan staan. Eensklaps brok
kelde dat ijs af en hij viel tuseehen de ijssckotsen
in 't water. Gelukkig wist hij zich op een nogal
sterke schots te werken, en dreef zoo stroomafwaarts.
Nog was zijn toestand hacblijk, daar niemand ter
plaatse aanwezig was. Na circa 200 meter voortge
dreven to zijn, werd hij door de werking der andere
schotsen naar wal gestuwd en kon hij zijn koud
vaartuig verlaten. Met een nat pak en den doorge-
stanen angst kwam hij eraf.
In den omtrek van Maastricht zijn dezer da
gen verschillende personen opgelicht door twee in-
dividus, voorgevende broeder en zuster te zijn en
van Verviers te komen, waar zij winkeljuffrouw en
hij boekhouder waren. Beiden zijn thans zonder hun
wil buiten betrekking eu willen, om naar Amster
dam te komen, waar zij thuis behooren, zich van
hun gouden horloges ontdoen en bieden deze daarom
tegen een lagen prijs te koop aan. Zij, die door
medelijden bewogen, een horloge kochten, moesten
later ondervinden dat zij met een paar oplichters te
doen hadden, die hun in plaats van een gouden, een
verguld zilveren horloge van bijna geene waardein
de hand gestopt hadden. Daar deze beide personen,
welke goed Nederlandsch spreken, waarschijnlijk ook
elders hune oplichterij zullen zoeken voort te zetten,
zoo zij men op zijne hoedel Vooral kiezen zij de
spoorwegstations tot hui exploitatie veld.