1895 N°. 16.
Dinsdag 5 Februari.
82ste jaargang.
k
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, "Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Gogs, f 1,75.
Afzonderlijke nonimers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj do heoren Nijgh Van Ditmar to Rotterdam es verder
bg alle Boekverkoopera en Brievengaarders.
De prps der gewone advertsntiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgka- en doodberichten en de daarop beirekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Insendln^ v«a advertentiön vóór 9 urea op den dia* der ultfave.
Algemeen Overzicht.
Zooals we reeds hebben medegedeeld, heeft de
voorzitter dor Xtcl$i<acl&e Kamer, do heer de Lanfs-
heere, als zoodanig zijn ontslag genomen, tengevolge
van de zonderlinge houding van de clericals meer-
derheid, toon hij stemming vro9g over zijne meening, j
dat aan een lid der rechterzijde, dat zich beleedigend j
uitliet tegenover den socialist Anseele, bet woord
moest ontnomen worden. Natuurlijk is getracht den j
heer de Lantsheere op zijn besluit te doen terug
komen, doch dit is te vergeofsch geweest. Zelfs een
drietal socialistische afgevaardigden, waaronder An
seele, heeft beproefd den voorzitter over te halen,
maar ook dit mocht niet baten. Toen heeft de
rechterzijde den heer B*ernaert verzocht zich be
schikbaar te stellen en hoewel ook deze eerst wei
gerde, heeft hij toch ten slotte toegegeven. Hij is
dan ook tot voorzitter gekozen, maar de linkerzijde
der Kamer en de socialistische leden st- mden toch
weder op den aftredende. De heer Woeste is nu
vanzelf de leider geworden der rechterzijde, die
daardoor nu wel in baar geheel in de rn««st con
servatieve watersn zal komen. Vermoedelijk zal de
eenheid iu die partij door het verhuizen van den
beer Beeimaerfc naar den voorzittersstovl bevorderd
worden, want men weet, dat het tusschen hem en
den heer Woest© niet altijd even vriendschappelijk
toeging.
Omtrent het voorstel tot inlijving van den Con go-
staat wordt in de laatste dagen nists vernomen.
Volgens geruchten zou Frankrijk nog altijd niet
volkomen hebben toegestemd. Ongetwijfeld zal echter
het voorstel binnenkort de Kamer bereiken er. oven
zeker zal da rpgeeringsmeerdarheid hst aannemen.
De heer Ribot is er werkelijk in geslaagd aan
Frankrijk ean ministerie te gaven. Hoewel het
wat meer radicaal gotint is dan het afgetreden
kabinet zal bat toch in hoofdzaak het voetspoor
van zijn voorganger moeten volgen en in de eerste
plaats steun zoeken bij de gematigde republikeinen.
Maandag is de heer Ribot met zijne collega's in de
Kamer verschenen, maar de minister-president ont
hield zich voorloopig van het mededeelen van een
program. Hg bepaalde zich tot het voorlezen van
de presidiale boodschap van den heer Faure en
diende onmiddellijk daarna een wotsontwerp in tot het
rerleenen van amnestie aan allen, die zich schuldig
hebben gemaakt aan vergrijpen tegen de openbare
orde, zoowel wat betreft, persdelicten als wat de onge
regeldheden aangaat bij de werkstakingen gepleegd.
Dit voorstel werd met algemeens stemmen aangeno
men, wat weder een zeldzaam staaltje is van de
wispelturigheid der Kamer, want nog kort geleden
werd een zelfde voorstel verworpen. In diezelfde
zitting kwamen natuurlijk de tegenstanders al dade-
l(jk met een paar moties aanzetten. De heer Goblet
protesteerde tegen dit ministerie, dat bij zijn optreden
niet eens een program ontwikkelde; de heer Gauthier
vroeg herziening der Grondwet. Beide motiën werden
echter met groote meerderheid verworpen.
Het ministerie zal nu spoedig met de bogrooting
bg de Kamer moeten komen, want de verleende
credieten zijn slechts voor twee maanden toegestaan.
Het zal de vraag zijn of het zich ook daarbij zal
weten staande te houden.
Uit Italië kwam in de afgeloopen week niet
veel nieuws. De heer Crispi is ongesteld, wat allicht
tot eenige vertraging in den gang der zaken aan
leiding kan geven. Trouwens, heel vlug gaat het
daarmede toch niet, want het besluit, waarbij de
Kamers worden ontbonden, is nog altijd niet door
den koning geteekend.
De aangelegenheden in Abessinië zijn het mini
sterie ook al niet gunstig. Wel hebben, zooals we
reed3 meiddon, de Italiaansch© wapenen daar aan
vankelijk gezegevierd, maar toch schijnt versterking
der troepenmacht daarginds noodzakelijk te worden
geacht, althans er is besloten 2000 man daarheen
te zenden. In ieder geval zal het weór heel wat
geld kosten en het tekort op de begrooting, ten
bedrage van 70.000000 lires, is nog altijd niet gedekt.
Uit Bulgar^e komen allerlei berichten, die
doen vermoeden, dat de politieke toestand daar
verre van zuiver is. We deelden reeds mede, dat
de regeering een krachtig protest heeft moeten
hooren van Oostenrijk-Hongarije over de wijziging
der invoerrechten en dat het kabinet Stoïioif daar
door wel eens tot aftreden kon worden gedwongen.
Inmiddels zoekt vorst Ferdinand meer en meer aan
sluiting met Zankoff en de Russische partij, maar
het schjjnt, dat dit toch niet zoo heel gemakkelijk
gaat. Althans er loopen geruchten, dat Zankoff zich
tracht te verstaan met den afgetreden minister
Stambuloff, wat oppervlakkig niet heel waarschijn
lijk klinkt, als men bedenkt, dat het juist Stambuloff
is geweest, die elke toenadering tot Rusland heeft
weten tegen te houden. Van andere zijde wordt
wéér gemeld, dat Stambuloff beproeft weder in de
gunst van vorst Ferdinand te komen, waartoe als
bewijs moet dienen, dat hij den vorst gelukge-
wensckt hoeft met den eersten verjaardag van dm
Kroonprins.
Het ia niet gemakkelijk uit al doze verhalen eene
conclusie voor de naaste toekomst te trekken, maar
er blijkt genoegzaam uit, dat de toestanden in Bul
garije nog verre van zuiver zijn, terwijl het hoogst
twijfelachtig blijft of de vorst met zijne toenadering
tot Rusland veel verder zal komen. Het is toch
niet te verwachten, dat de Czaar hem in zijne
waardigheid als hoofd van het vorstendom zal er
kennen.
In Itfoorweffcn is nu ook een rainistriëele crisis
uitgebroken. Men weet dat bij d© jongste verkie
zingen de radicalen eene kleine meerderheid behaalden
in de Kamer, en het conservatieve Kabinet-Stang
had dan ook reeds lang besloten af' te treden. Thans
is het zoover gekomen, altijd nog tengevolge van
het hangende geschil over de consuls. Tot nu toe
wordt de Zwieedsch Noorweegscho Unie in het buiten
land uitsluitend door Zweedsche gezanten en con
suls vertegenwoordigd, en de Noren verlangen, dat
daarvoor ook eene keuze uit hunne landgenooton
zai wordsn gedaan. Koning Oscar wil aan dat ver
langen niet voldoen en nu zeggen de radicalen en
geavanceerd-liberalen in Noorwegen, dat men zich
liever maar geheel van Zweden moest afscheiden,
dan zich tevreden stellen met de ondergeschikte rol,
waartoe men thans is verplieht.
De Koning heeft het ontslag van het Kabinet nog
niet aangenomen hij heeft alleen gezegd, dat hij
de crisis langs constitutioneelen weg wil oplossen.
Wat dit bpteekonen moet, zal wel spoedig blijken
De Cliineesche gezanten, die over den vrede
moeten onde»handelen, zijn eindelijk in Japan aan
gekomen. Men betwijfelt echter of de partijen het
wel spoedig eens zullen worden. Inmiddels zetten
de Japanners hunne veroveringen voovt; in de laatste
dagen der verloopen week vermeesterden zij de sterke
en belangrijke havenplaats Wei-hai-Wei. De wegen
naar Moekden en Peking liggen nu voor hen open,
maar het is nog niet bekend wat hunne verdere
plannen zijn. Veel zal ook afhangen van de tus-
schenkomst der Europeesche mogendheden, waarover
weder geruchten loop9n, en waarmede men de plot
selinge uitbreiding der Engelsche marine in verband
brengt. Wanneer echter niet alle mogendheden sa
menwerken, zal er van eene tusschenkomst wel niet
veel te verwachten zijn.
GOES, 4 Februari 1895.
Wel reg8ert hier de wintervorst in al zgne
kracht, maar vele ingezetenen toonen zich steeds
bereidvaardig zijn strenge heerschappij zoo zacht
mogelijk te maken voor onze behoeftige stadgenooten.
Met dit doel werd verleden Zaterdag door de Ver-
eeniging »IJs ver maak" aan jongens van arme
ouders een ij s f e e s t gegeven, bestaande in hard
rijden op schaatsen, tonrolfon, hardloopen en prik
slee-rijden. Des middags te 1 uur werd ds stoet der
deelnemers, voorafgegaan door de harmonie »Eupho-
nia", van het Slot »Ostende" door de commissie van
Ijsvermaak geleid naar het terrein van den strjjd,
het Kleine Vestje. Ongeveer 250 jongens spanden
zich, zoo goed zij konden, in om den hoofdprijs te
verdienen. De bijdragen der ingezetenen, zoowel in
geld als in voorwerpen, vermeerderd met het kas
saldo van verleden jaar, toen geen feest kon gegeven
worden bij gebrek aan voldoend ijs, stelde de com
missie in staat een ruime bedaeling te doen, ook aan
sommige behoeftigen, van wie geen jongens aan den
strijd deelnamen (zoogenaamde stille armen). Iedere
deelnemer ontving brood en spek en kon bovendien,
afhankelijk van verdienste of geluk, nog een prijs
verwerven. De commissie had daarvoor aangekocht
of ontvangen 300 brooden, 150 Kg. spek, vet, vleescb,
worst, dekens, kleedingstukken, gort en rijst, be
nevens 50 bons voor steenkolen. Bovendien werden
alle kampioenen in de tent op het ijs onthaald op
melk en beschuit.
Den len prijs voor hardrijden (een schenkel) ver
kreeg Petrus Govers; voor hardloopen (een deken)
Louis Verheule; voor tonrollen (een varkenskop)
Willem Van de Visse, en voor prikslee-rijden (een
schenkel) Cornelis Knuist.
Na afloop dankte dhr. W. Pelle, voorzitter der
commissie, allen die hadden medegewerkt om dit
feest te doen slagen. Ongetwijfeld zal deze dag weder
blijdschap hebben gebracht in de woning van zoo-
velen, die in dit koude jaargetijde vaak gebrek heb
ben aan het hoog noodige.
Op vriendelijke uitnoodiging van het bestuur
der vrijzinnige kiesvereeniging te JBiapelle, om
eene lezing over graanrechten te willen houden,
heeft de heer D. S t i g t e r alhier, zich bereid ver
klaard a. 8. Woensdagavond een debat over dat
onderwerp in te leiden. Men verwacht eene talrgke
opkomst, ook van niet-leden.
Men schrijft ons uit Iersefce
Alhier circuleert een adres van oester-
kweekers, tevens pachters, aan d8n minister van
financiën, waarin verzocht wordt om uitstel van be
taling tot 25 Mei van den pachttermjjn, die 1/15
Maart vervalt.
Dit verzoek is gegrond lo. op de ongunstigheid
van het vorige cultuurjaar, waardoor de oesters in
kwaliteit zoodanig ten achter bleven, dat de con
currentie met het buitenland er door bemoeilijkt
werd, en 2o. op de verslapping van den handel na
nieuwjaar, die waarschijnlijk in Februari nog zal
voortduren.
Vooral dit laatste zal onmiddellijk oorzaak zijn,
dat velen in Maart gebrek aan kasgeld hebben, waar
door de drang ontstaat om tegen steeds lager prijzen
aan te bieden.
Uitstel ^an betaling kan hierop gunstig werken,
omdat Maart en April in den regel goed© handels
maanden zijn, vooral op Engeland en België.
Tot heden is het adres van 28 handteekeningen
voorzien.
SSor&ele. Vrijdag werd alhier de nieuw ge
bouwde steiger aan do staartnol in gebruik
genomen. Deze omstandigheid, waarnaar Jzoo lang
reikhalzend is uitgezien, verdient openbare vermel
ding. De eerste passagiers, die zgne voortreffelijk
heid boven het transport per roeibootje in 'het ver
laten veer aau de zuidnol konden waardeeren, waren
achtereenvolgens o. a. de hoeren Bannet, en Van
de Velde, respectievelijk uit Ellewoudsdijk en Ter-
Neuzen. Tot opluistering van het feit had de
veerman zijne localiteit inwendig versierd en toonde
het publiek zijne belangstelling door een bezoek
aan steiger en veerhuis. Van de deugdelijk inge
richte aanlegplaats kau gezegd worden dat zij na
lang wachten eindelgk is verkregen. Sedert eene
reeks van jaren werden pogingen aaugewecd om
hiertoe te geraken. Nu zij bestaat en dienst doet
zullen alle belanghebbenden wel instemmen met een
hartelijk woord van dank aan allen, die aan hare
oprichting medewerkten. Toevallig was de heer van
Waesberghe Janssens, lid van Gedeputeerde Staten,
op zijne reis naar de gewone vergadering van dit
college, getuige van de ingenomenheid, waarmede
de plechtigheid werd begroet.
Men schrijft ons uit Tolen
Het dichten vau de doorbraak te Strijen
geschiedt rechtstreeks, dat is zonder eerst een vin
gerling of noodkade om het gat te leggen. Dit be
kort het werk aanmerkelijk, maar de uitvoering is
moeielgker, daar de strooming door de opening blijft
böstaan, wat het gevaar voor vernietiging van het
gedeeltelijk voltooide werk vrij groot maakt. Niet
minder dan acht zinkstukken zullen noodig zijn om
de diepte in de dijkbreuk, welke beneden den zee
bodem is ontstaan, te vullen. De eerste zijn in de
eerste helft van de week met goed gevolg te water
gelaten. Eén ongeval heeft zich daarbij voorgedaan
een aak met steen geladen en met verscheidene per
sonen bemand, is dicht bg den zeedijk, tengevolge
van het onstuimige weder, omgeslagende opvaren
den kwamen evenwel allen behouden aan wal. Ten
gevolge van de vorst, heeft men sedert Woensdag
alle werkzaamheden moeten staken, het aardewerk,
omdat de grond bevroren is, het maken van zink
stukken, omdat het hout bij het vlechten licht breekt.
Bg het aardewerk is een man, tengevolge van een
val voor den arbeid ongeschikt geworden daar de
werklieden tegen ongelukkon verzekerd zijn, genist
hij daarvan thans de voordeden.
Daar teBgevolge van den zuidenwind langs d«
Toolsche kust een uitgestrekt ijsveld is ontstaan en
in den verdronken polder de ophooping van drijfijs
toeneemt, dreigt hier andermaal eenig gevaar, aan
gezien de kracht van de ijsmassa voor het versche
werk noodlottig kan worden.
Vrijdag was het dertig jaren geleden dat de
heer J. H. van Nouhuijs, stationschef te Middel
burg, bij de maatschappij tot exploitatie van staats
spoorwegen in dienst trad. Hij ontving op zijn
feestdag tal van blijken van belangstelling. Stoff©-
j lijk0 blijken van sympathie ontving de heer Van
1 Nouhuijs van de ambtenaren en beambten en van
den restaurateur.
Des avonds werd hem vanwege eenige Middelburg-
sche heeren door het muziekkorps der dd. schutterij
eene serenade met fakkellicht gebracht.
Men schrgft aan da Tel:
Door »de Gast.elsche beetwortel-suikerfabriek" te
Stamparsgat (N.-Br.) is de gelegenheid opengesteld
tot het contracteeren van bieten op ge
heel nieuwe voorwaarden. Als grondf-lag
van het contract is aangenomen, dat 100 K.G. kris-
tallisseerbare suiker in de biet even duur betaald
worden van welke plaats de bieten ook aangevoerd
zijn. Daartoe moeten alle bieten franco aan de fabriek
worden geleverd, waar weging en analyse geschiedt.
De prijs der bieten regelt zich nu niet alleen
naar het suikergehalte, doch ook naar den suiker
prijs, dion voor het fabrikaat Eal bedongen worden.
Aangenomen wordt dat bg een gemiddelden suiker
prijs van f 12 en bij 14 pet. suiker in de biet, de
bietenprijs zal zijn f 10. Deze prijs is een minimum,
dat in elk geval aan de leveranciers wordt uitbetaald.
Wordt bij dezen prgs door de fabriek meer dan 5
pet. winst gemaakt, dan komt de helft van de overige
winBt aan den bietenleverancier.
Voor een goede uitvoering der voorwaarden bevat
het contract nog de noodige bepalingen. Op hetzelfde
contract kan ook zonder aandeel in de win6t gecon
tracteerd worden. Dan wordt de minimum-bietenprgi
verhoogd. Voor elk pet. suiker wordt de bietenprgs
in de beide gevallen met een gulden per 1000 K.G.
verhoogd, of verlaagt elke gulden hoogere of lagere
suikerprys den prijs der bieten eveneens met een
gulden.
Tot voorlichting zijner bietenleveranciers, om hen
te brengen tot de meest, voordeelige bietenproductie,
zal do directeur van bovengenoemde fabriek een
tijdschrift doen verschyneu, waaraan bekende Duit-
sche geleerden op het gebied van den landbouw
hun medewerking zullen verleenen.
Het Hbl. maakt de opmerking, dat de span
ning tusschen de leiders der beide anti
revolutionair e fracties al sterker en dui
delijker wordt. De bh. Kuyper en Lohman voerden
tot dusver enkel in hunne bladen strijdnu treden
zij ook met het gesproken woord tegen elkander
op. »En het zijn niet enkel geschillen van taktiek
of practische staatkunde. De strijd loopt over be~
ginselenover niet meer of minder dan de kern van
de antirevolutionnaire staatsleer. De heer Kuyper
heeft de vorige week met nadruk geleeraard, wat
die staatsleer eischt, en op grond daarvan bet on
mogelijk geacht dat een antirevolutionnair Kamerlid
voor de uitzonderingswetten (Opsterland en West
stellingwerf) stemde. En toch hebbsn de heer Loh
man en ook de heer Mackay op wien de heer
Kuyper zich nog wel beroepen had er niet alleen
voor gestemd, maar ook voor gesproken.
De antirevolutionnaire staatsleer blijkt dus nog
zoo vast niet te staan. Of is alleen de heer Kuyper
in het bezit van de echte, onvervalschte leer Zijn
de heeren Lohraau en Mackay dus eigenlijk ketters 1
Of is de heer Kuyper, in zgn ijver om te getuigen,
verder gegaan dan hij verantwoorden kan
De oplossing dier vragen zal wel hierin te vinden
zijn, dat gelijke overtuiging in het godsdienstige
nog niet leidt tot overeenstemming in het staatkun
dige. De heer Kuyper is volbloed democraat, op eene
wijze die velen zijner vroegere medestanders tegen
staat. Het geval Lert opnieuw, dat vermenging van
godsdienstige en staatkundige beginselen op den duur
tot verwarring, misverstand en scheuring moet lei
den, en dat een godsdienstige staatspartij" vroeg
of laat uiteen moet vallen, tenzij zij een on
feilbaar persoonlijk gezag erkent. Wij betwijfelen
echter, of het gelukken zal het gros der antirevo-
lutionnairen in den lande te overtuigen, dat een
zoo eminent en beginselvast man als de heer Loh
man niet meer waard is tot hunne richting te
worden gerekend."
De conclusie van het Hbl. wil de Standaard in-
tusschen niet aanvaarden. Op de vraagZjjn de
genoemde heeren tegen elkander opgetreden geeft
zij ten antwoord, dat alleen dhr. Lohman tegen
dr. Kuyper is opgetreden, maar niet omgekeerd,
waartegen echter weder het Handelsblad de ter take
gehouden redevoeringen in de Tweede Kamer citeert
om te doen zien dat hier niet twee personen tegen
elkander zijn opgetreden, maar dat in dezen wel
degelijk de antirevolutionaire beginselen van d© hh.
Lohman en Mackay tegen die van den heer Kuyper
indrnischen.
Omtrent het terrein voor de wereldten
toonstelling van Hotel- en Reiswezen
te Amsterdam deelt men mede:
Van Oud-Holland zijn al verscheidene huisjes zóó
ver gereed, dat men reeds een heel brok van een
aardige gevellijn kan bespeuren. Ook voor het schip
is reeds zeer veel ingeheid, terwjjl van het hoofd
gebouw het fa^ade-gedeelte in geraamte klaar is en
de rest daarvan (de expositiehallen met eene opper
vlakte van 20,000 vierk. M.) al met balken wordt
belegd. Een 250 300 werklieden zgn dagelijks
aan den arbeid.
Eenige nieuwe belangrijke inzendingen zijn ver
kregen of zullen althans waarschijnlijk komen. O.
a. zeer waarschijnlijk een militair kamp, eene Ja-
vaanscbe inzending (waarbij de personen evenals op
de koloniale tentoonstelling, wel de hoofdzaak zullea
