1895 N°. 14.
Donderdag 31 Januari.
82ste jaargang.
De uitgave dezer Courant geBchiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Bebalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en vorder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prp
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, h u wel g kg- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
advertenttSn v«o* 3 nreia op den dog öer nit^ave»
GOES, 30 Januari 1895.
Was het te wijten aan de kort op elkander
volgende vermakelijkheden of aan den indruk, dien
»de Brompot" bij het Goesche publiek had achter
gelaten, dat de tooneelvoorstelling door het gezel
schap ran den beer A. Van Lier jl. Maandagavond
zoo weinigen Daar de concertzaal der Sociëteit V.
O. V. had gelokt? Do zaal was nauwelijks half be
zet en dit bracht de aanwezigen in eene weinig en
thousiaste stemming, die het spel der optredeuden
niet vermocht te verbeteren.
Nadat het publiek wel wat al te lang bad moeten
wachten op de dingen, die komen zouden, werd het
eerst gegeven: Grootmoedertje", een dramatische
schets naar het Hoogduitsch, voorgedragen door
mevr. AlbrechtEngelman. Als oude boerevrouw
gezeten bij de wieg van een barer kleinkinderen,
vertelde zij met het haar eigen talent herinneringen
uit haar tachtigjarig lev6n; ook het spinnewiel, dat
nu niet meer draaide, doch waarop zij vóór zestig
jaar haar bruidskleed spon, en waarop ze ook reeds
jaren geleden haar doodshemd had vervaardigd, riep
die herinneringen in haar wakker. Een gesprek met
mijnheer de pastoor", die buiten op een bank een
oogenblik kwam rusten gaf haar mede aanleiding
tot een terugblik op het verleden, en in hare huise
lijke bedrijvigheid, gaf zij een sprekend beeld van
de zorgen en bezorgdheden eensr grootmoeder voor
haar huisgezin en kroost, tot eensklaps, bij dezelfde
wieg gezeten, een plotselinge dood een einde maakte
aan haar leven cn dus ook aan hare zorgen en over
peinzingen.
We willen niet ingaan op de vraag of zulke lange
monologen op het publiek nog den gewenschten in
druk maken. Wij gelooven, dat ze niet meer pak
ken" willen, en de aanwezigen waren dan ook niet
overdadig met hunne bijvalsbetuigingen. Toch mag
niet ontkend worden, dat de hoogbejaarde actrice
deze voor haar zoo passende rol in den juisten toon
en met grooten eenvoud speelde, en dat zij ook dit
maal toonde nog altijd eene te waardeeren tooneel-
Bpeelster te zijn.
Het daarop volgend stuk Het Zangersfeest" van
Von Moser, was weer een van die kluchtspelen,
waarin de eene dwaasheid op de andere gestapeld
wordt, en waarin na allerlei dwaze vergissingen en
verwikkelingen alles ten slotte op zijn pootjes terecht
komt. Strekking zit er in zulk een stuk niet, al
valt er uit het feit, dat het geheele feest mislukt,
omdat er tusschen de beoefenaars der harmonie geen
harmonie bestaat, misschien vooral in eene kleine
plaats, nog wel eenige leering te trekken. Jammer
daarom, dat de schrijver dit thoma niet wat meer
heeft uitgewerkt. Die mijnheer Bolten, die het zan
gersfeest zal presideeren, hoewel hg van muziek vol
strekt geen verstand heeft en voor niets leeft dan
voor lekker eten, en die bij het opsommen van al
de ongelukken, die hem op éen dag treffen, telkens
de reeks opent met te jammeren over de »verbrande
haantjes" van zijn middagmaal, zou, wanneer op die
tegenstelling meer nadruk was gevallen, een kostelijk
type hebben kunnen worden, waarvan menigeen zou
gezegd hebben zoo zijn er. Het stuk ware dan meer
genaderd tot een blijspel" zooals het nu genoemd
werd, hoewel het in waarheid slechts een klucht
spel is.
Maar dit neemt niet weg dat het publiek èn om
het stuk èn om de spelers herhaaldelijk hartelijk
heeft gelachen, en gerust mag gezegd worden, dat
alle acteurs en actriees daartoe door hun spel heb
ben aanleiding gegeven.
Mocht het gezelschap van den heer Van Lier door
de slechte recette van Maandagavond niet afgeschrikt
zijn om nog eens terug te komen, dan hopen we,
dat de voorstelling beter op tijd zal beginnen en wij
vergast worden op een degelijk stuk. Dit zal een
goeden indruk maken.
In de gewone driemaandelijksche vergadering
der Werklieden-vereeniging Eigen
hulp" alhier, die gisteravond werd gehouden, werd
o. a. ook het jaarverslag uitgebracht. Hieruit bleek,
dat gedurende L894 was ontvangen f 806,77 en uit
gegeven f 597,00 Va, waaronder aan uitkeering we
gens ziekte f 504, benevens f 10 extra aan een
weduwe bg het overlijden van haar echtgenoot. Het
kas-saldo op 31 December bedroeg f 1065,45. De
ontvangsten voor de reserve-kas, bestemd voor bui
tengewone uitgaven, waren geweest f 145,54; hier
van was uitgegeven f 21,79 V®, waaronder f 8,27 voor
liefdadige doeleinden buiten de gemeente. Het saldo
van deze kas bedroeg op bovengenoemden datum
f 171,55 i/#.
Aan 24 personen werd in het afgeloopen jaar uit
keering wegens ziekte verstrekt.
De vereeniging bestond bg het einde des jaars uit
146 gewone leden, 19 buitengewone leden en 8
begunstigers.
De bruto-opbrengst der jl. Zaterdag
alhier gehouden soirée, ten bate van het St. Ni-
colaasfeest voor kinderen van on- en minvermogen
den, bedraagt f 264,25, terwijl nog aan vrijwillige
bijdragen f 65,20 is ontvangen, totaal derhalve
f 329,45.
Gedeputeerde Staten van Zeeland brengen ter
kennis, dat do steiger aan de Staartnol bij
B o r s e 1 e tot het innemen of aanzetten van reizi
gers en tot het laden of lossen van goederen, op
Vrijdag 1 Februari a. s. in gebruik zal worden ge
nomen en dat daarop, te rekenen van dien dag af,
van toepassing zullen zgn bet reglement op bet ge
bruik van de steigers in Zeeland en het besluit der
Staten tot heffing van steigerreoht (Prov. blad no.
54 van 1889).
De Minister van Justitie heeft bij beschikking
van 22 Januari jl. benoemd tot onbezoldigde rijks
veldwachters J. Van Koeveringe te Kapelle
en J. K o 1 e en A. Vleugel, beiden te Wemel-
dinge.
Men schrijft ons uit Rilland-Batli
Niettegenstaande den ongunstigen zomer van ver
leden jaar werden toch nog aan het station te
Rilland 244 waggons elk met 10000 K.G. suiker
bieten verzonden. Neemt men nu in aanmerking
dat van hier nog op verschillende andere plaatsen,
nl. langs de Wester-Schelde uit de haven van Bath
en uit die van den Zimmermanpolder, langs de
Oosterschelde uit de haven van de Engelsche polders,
en uit den Damespolder van 't land per as naar de
fabriek, groote hoeveelheden werden vervoerd, dan
kan men eenigszins nagaan hoeveel minder geld
alleen hier onder den landbouwersstand ontvangen
wordt bg een vermindering van den prijs der bieten
tot op 9 per 1000 K.G.
Ierseke. Maandagavond vergaderde de Gemeente
raad, onder praesedium van den heer Klos, oudsten
wethouder. Afwezig was de heer Joos Sandee wegens
ziekte.
O. m. was ingekomen eene kennisgeving van het
Burg. Armbest. dat de heer Joos Sandee Pz. wegens
ziekte voor zijne herbenoeming tot voorzitter heeft
moeten bedanken, en dat in zgn plaats benoemd is
de heer Joos Sandee Jz., welke de benoeming beeft
aangenomen
een verzoek van eenige bewoners om verbetering
van den langs hun huizen loopenden weg langs den
Zeedijk en om plaatsing van een lantaren.
De Voorzitter zeide, dat B. en W. reeds tot de
plaatsing van een lantaren besloten hadden. Wat de
weg aangaat daaromtrent hadden zij geen voorstel.
De heer Sinke vreesde, dat de ophooging van den
weg, waarvan adressanten spreken, niet baten zal
en hun wegens het water ook niet dienstig zou zijn.
Hij stelde voor dat B. en W. in overleg met den
gemeente-opzichter een plan zouden opmaken.
Na eenige discussie werd het voorstel van den
heer Sinke met algemeene stemmen aangenomen.
Voorts was ingekomen een verzoek van de gym-
nastiek-vereenigiog Vooruitgang zij ons streven"
om, zoonoodig tegen vergoeding, het ledige lokaal
van het ziekenhuis of een lokaal van een der open
bare scholen voor hare oefeningen te mogen ge
bruiken.
TegeD het ziekenhuis had de Voorzitter bezwaar
omdat dit bewoond ismaar ook tegen het gebruik
van een schoollokaal had hij bedenking, vooral als
de oefeningen op Zaterdag worden gehouden, als
wanneer de scholen pas schoongemaakt zijn.
De heer Sauer was voor de inwilliging van het
verzoek, wijl hij de beoefening der gymnastiek nuttig
oordeelde. De oefeningsdagen kunnen in de week
gekozen worden en dan zullen de gymnasten wel
voor de herplaatsing der banken zorgen.
De heer Cupéry is niet tegen het gebruik van een
schoollokaal, maar raadt toch voorzichtigheid aan
met de inwilliging. Als de vereeniging meer dan
kamergymnastiek wil beoefenen, dan zijn er werk
tuigen noodig en als die m de school moeten ge
borgen worden, kan dit kosten veroorzaken. Ook
dienen de leden voor reparatiën van mogeljjke be
schadiging in te staan. Hg stelde dus voor aan het
bestuur eerst nadere inlichtingen te vragen omtrent
den omvang van hun studiën.
De heer Sinke wees er op, dat men voor ver
schillende vereenigingen altijd maar bij de gemeente
aanklopt om een lokaal. Hij begreep wel, dat dit
kwam dat er moeilijk een ander vergaderlokaal te
vinden is, maar dan achtte hij het ook billjjk, dat
de gemeente er eenige vergoeding voor ontving, in
de eerste plaats voor vuur en licht.
Het voorstel van den heer Cupéry werd met al
gemeene stommen aangenomen.
Nog was ingekomen een verzoek van de bewoners
der Sehottestraten, inhoudende, dat de gemeente
die straten, welke tot heden particulier eigendom
zijn, in eigendom en dus ook in onderhoud overne
men zou.
De Voorzitter meende, dat dit yorzoek van den
eigenaar, den heer Spruit, moest uitgaan en stelde
dus voor het adres niet te behandelen.
De heer Sinke was het daarmee eensde raad
kon niot anders doen. Ook wees bjj er op, dat, ah
men aan de inwilliging van dergelijke verzoeken
begint, er vooreerst geen einde aan zal zijn, want
er zijn nog: het Bekhof, de Kerkhoek, Molenpolder enz.
Het vooistel van don Voorzitter werd met alge
meene stemmen aangenomen (dhr. Spruit bleef bui
ten stemming).
Daarna werd aan den heer Verhulst, onderwijzer
aan school 1, op zijn verzoek eervol ontslag verleend
tegen 1 Mei, wegens zijne benoeming te Wissenkerke.
Met algemeene stemmen werd besloten sollicitan
ten voor een vijfde onderwgzersbetrekking aan school
2 op te roepen en het salaris vast te stellen op f550.
De benoeming van een onderwijzeres aan school
1 kon niet plaats hebben, omdat do stukken nog
niet terug waren van den arrondissements-school-
opziener.
Daarna kwam de concessie-aanvrage der heeren
J. F. M. Bergman c. s. voor d6n aanleg van ©6n
paardentramweg van Iersekendam naar 't station
Kruiningen-Ierseke in behandeling. Deze aanvrage
was met plan en teekeningen ingekomen van Ged.
St. met verzoek om advies, in 't bijzonder om be
antwoording der vraag of de weg in 't algemeen
belang wordt geacht-
De Voorzitter deelde de op- en aanmerkingen van
B. en W. mede. Van den Iersskendam beginnende
had hg tegen het gedeelte tot ongeveer 40 M. voorbij
school 2 geen bezwaar. Van daar zag hjj de lijn
liever aan de oostzijde dar straat tot op den hoek
der Zandstraat. Verder tot bij de Paardemarkt waren
weer geen bedenkingen, maar om den nauwen in
gang der Vierstraat te vermijden, moesten zij be
paald de vooik8ur geven aan de Wijngaard- en
Mosselstraat om even vóór school 1 weer op de
hoofdstraat te komen. Daar moet de lijn weer naar
de oostzijde verplaatst worden tot bij de woning
van P. v. d. Endt. Verder wordt op den Dam een
signaal noodig geoordeeld en langs de Damstraat
de demping en rioleering van twse einden sloot,
omdat anders 2 rijtuigen elkaar niet kunnen pas-
seerem. Binnen de kom der gemeente moet stap
voets gereden en bij 't passeeren van hoeken aan
houdend gescheld en varder alle maatregelen in
't belang der openbare veiligheid genomen worden.
De heer Sauer vroeg, hoe het gaan zou als de
maatschappij eens over den kop ging. Moet deze
dan de straten in den vorigen toestand herstellen
of komen de rails aan de gemeente.
De heer Sinke vreesde een dergelijk geval niet.
Als de weg er eenmaal komt, zal hij er ook wel
blijven. Overigens kan men moeielijk een contract
maken, waarin geen mazen zgn, waar kwaadwilligen
doorsluipen. Hij vroeg of er bezwaren tegen den
aanleg zijn ingekomen.
De Voorzitter antwoordde, dat die bij Ged. Staten
moeten ingebracht worden, maar dat hij er niets
van gehoord heeft.
De heer Spruit meende, dat de leden vergaten,
dat niet de Raad maar Ged. Staten concessie ver-
leenen en de voorwaarden regelen. De Raad kan
alleen bedenkingen inbrengen.
De heer Cupéry gaf nog den wenscb te kennen,
dat binnen de kom der gemeente op do drukste
plaatsen het eerste halfjaar een man voor den tram
zal loopen.
De vraag of de tram in 't algemeen belang ge
acht wordt, werd met 8 tegen 1 stem (die van den
heer Schipper) bevestigend beantwoord en met alge
meene stemmen besloten de gemaakte bedenkingen
en voorwaarden aan Ged. Staten kenbaar te maken.
Daarna werd wegens de aanhoudende ongesteld
heid van den heer Joos Sandee Pz. de heer D.
Spruit met 5 van de 9 st. tot tijdelijk wethou
der benoemd, welke benoeming de heer Spruit ver
klaarde aan te nemen.
Hiermee was de agenda voor de openbare ver
gadering afgeloopen. Er restten nog reclames tegen
den Hoofd. Omslag voor een geheime zitting. Alvo
rens hieraan te beginnen verzocht bij de laatste
rondvraag de heer Sinke om een steviger plaatsing van
eonige meerpalen, die bij den hoogen vloed uitge
vloeid zijn. Zij zijn wel herplaatst, maar zoo slecht,
dat zij weer al drijven. Verder bracht hij bezwaren
in tegen een paar gevallen van vaartuigen, die bij
den ingang der haven hadden gemeerd en zich tegen
den grond laten vallen. Dit was natuurlijk hinderlijk
voor andere vaartuigen.
De Voorzitter beloofde voorziening voor beide zaken.
De heer Sauer verzocht nog, dat den ingezetenen
zou aangezegd worden om wegens de buitengewone
gladheid zand of asch op de straten te strooieD.
Het genoegen der jeugd woog niet op tegen het
breken van armen of beenen, merkte bij te recht op.
De Voorzitter had den omroeper reeds last gegeven
voor een dergelijk bevel, antwoordde hg.
Maandag herdacht mr. J. A. V a i 11 a n t
president der arr.-rcchtbank te Rotterdam, don dag,
waarop hij, 50 jaren geleden, voor het eerst deel
uitmaakte van de rechterlijke macht.
Mr. J. A. Vaillant promoveerde op 6 April 1840
en werd daarna te Rotterdam advocaat, tot hij in
1845 te Schiedam kantonrechter werd. In 1854
werd hg benoemd tot rechter en in 1874 tot pre
sident der airondissements-rechtbank te Rotterdam.
Geruimen tijd was de heer Vaillant ook dijkgraaf
van Schieland, in welke betrekking bg mr. J. Thooft
opvolgde. Een paar jaar geleden legde hg die be
trekking neder.
H. M. de Koningin-Regentes heeft Hare waar
deering der verdiensten van den jubilaris getoond,
door hem heden te benoemen tot Commandeur in
de orde van Oranje-Nassau. Ook aan andere blijken
van belangstelling heeft het den heer Vaillant Maan
dag niet ontbroken, in de eerste plaats van de zijde
zijner ambtgenooten, die hem een vriendenmaaltijd
aanboden en van de zijde der balie, die hem hare
hartelg ke gelukwenschen is komen brengen, maar
verder ook van tal van andere ingezetenen.
Bij kon. besluit is benoemd tot commissaris
van politie te Zieriksee H. Visscher, thans in
specteur van politie te Nijmegen.
De a.-r. Nederlanderhet orgaan van mr. De
Savornin Lohman, schrijft
Er is reeds vele malen de vraag gedaanop wier
hoofd komt de graanbelasting neer De
landbouwer klaagt en terechtzijn tosstand is uiterst
treurig. Maar kunnen de anderen, over 't geheel
genomen, veel missen Zelfs de renteniers, wier
inkomen van 6 op 3 gedaald is, en tot welke klasse
van kleine luyden behooren, die hun inkomsten
brood- en broodnoodig hebben
En de gewone arbeider Men zegtbeter duur
brood met werk, dan goedkoop brood zonder werk.
O zeker Maar verreweg de meeste arbeiders hebben
gelukkig nog werk. Moet, mag men deze belasten
met een bedrag van zeker f 20 per gezin Kunnen
wij antirevolutionairen, die op afschaffing van zeep
en zoutbelasting hebben aangedrongen, omdat zij
in evenredigheid 't zwaarst drukten op den kleinen
man, nu juist het tegenovergestelde doen
Hierop wordt vaak geantwoordals de schatkist
bijv. 13 millioen trekt, dan kan het rijk vele andere
belastingen afschaffen, en dit komt dan den kleinen
man ten goede. Belastingen bijv. op suiker en vleeseh.
Maar is het waarschijnlijk dat het rijk deze belas
tingen vervangen zal door een graanbelasting, die
men immers slechts wil heffen zoolang de toestand
slecht isdus tijdelijk Zal afschaffing van de suiker
belasting niet onze suikerindustrie in den grond
boren, en zal de gewone arbeider met afschaffing
van vleeschbelasting erg gebaat worden
Ziedaar eenige vragen.
Aangenomen dat zij voldoende kunnen worden
beantwoord dan rijst de voornaamste vraagis het
wel zoo zeker, dat wij de 13 millioen krijgen en
dat tegelijkertijd de landbouwer zal worden gehol
pen Immers, als de invoerrechten den invoer niet
doen afnemen, dan komen er niet meer handen aan
den arbeid dan thansdan blijft de toestand de
zelfdealleen ontvangt de verkooper van hier ge
teeld graan meer dan thansdie koopkracht ver
meerdert in dezelfde mate als die van de anderen,
die het gelag zullen hebben to betalen, vermindert.
Zoover de tegenwoordige landbouwer eigenaar is,
baat hem diten het baat eveneens allen eigenaars,
niet-landbouwersmaar baat het den landbouwer
als zoodanig Zal hg niet als hij pachter is meer
huur, en ais hij eigenaar zgn wil grooter koopsom
moeten betalen dan vroeger Daar het aantal pach
ters niet vermindert en het aanbod van grond het
zelfde blijft, zal dunkt ons de pachtsom hooger
worden. Ook het aantal arbeiders blijft hetzelfde.
Hoe zal dan de kleine man en de eigenlijke land
bouwer van de nieuwe belasting de vruchten trekken
Het is on8 immers niet te doen om de eigenaars
als zoodanig te helpen menschen, die, zoo men de
voorstellingen der landnationalisateurs zou moeten
gelooven, toch van zelf reeds zoo rijk worden
Dit bezwaar wordt ook erkend door zeker schrij
ver in De Kleine Courant van Rotterdameen warm
voorstander van graanbelasting, maar die om het
bezwaar te ontgaan de invoering van graanrechten
wil doen gepaard gaan aan eene geheel nieuwe agra
rische wetgeving, met het doel »om den grond we
der terug te trekken uit den concurrentiestrijd
tusschen de meer- en minvermogenden." Nu, als
het daarop wachten moet, kunnen wij de quaestie
nog wel wat laten rus'eB, en wachten totdat da
