1895 N°. 12. Zaterdag 26 Januari. 82sle jaargang. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent. Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advortentiün voor dit blad aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder bjj alle Boekverkoopera en Brievengaarders. De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald,. 20 ct. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. van ftöverêcn4!?n ym»a* S op den dag der nSi?c»ve, Na 31 Jauuari a. s. wordt over de alsdan nog onbetaalde abonnements- en advertentiegelden per postquitantie be schikt. De Administratie Kameroverzicht. Hoewel we zeer gaarne willen gelooven, dat de zaak, waarmede de Tweöde Kamer zich deze week bezighoudt, aan vele lezers weinig belangstelling zal inboezemeD, meenen we toch niet geheel daar over te mogen zwijgen, omdat het hier geldt eene beslissing, die wellicht tot vor-strekkende gevolgen aanleiding kan geven. In het kort komt de zaak op het volgende npder In ds Friesche gemeenten Weststelliügwerf en Opsterland is het aan de gemeenteraden niet mogen gelukken do begrootingen voor 1894 sluitend te krijgen anders dan door daarop te brengen of de opbrengst eener leening öf eene verhooging van het rijkssubsidie. Gedep. Staten van Friesland hadden tegen beide middelen bezwaar, en wenschten dat de uitgaven zouden worden verminderd of de hoof delijke omslag zou worden verhoogd. Overeenstem ming werd niet verkregen en het gevolg was, dat er voor het dienstjaar 1894 geene begrooting in die gemeenten werd vastgesteld, dat. er mitsdien ook geen hoofdeiijke omslag werd geheven, in éen woord, dat er een toestand van verwarring is ont staan, waaraan, op welke wijze dan ook, een eind moet komen. De regeering, die niet genegen was door het ver- hoogen van het rijkssubsidie de inoeielijkheden op te lossen, heeft nu wetsontwerpen ingediend tot toe passing van al. 4 art. 144 der Grondwet. Deze alinea luidt: Wanneer de regeling en het bestuur van de huishouding eener gemeente door den gemeente raad grovelijk wordt verwaarloosd, kan eene wet de wijze bepalen, waarop in het bestuur dier gemeente (met afwijking van bet bepaalde in de voorgaande zinsneden van hetzelfde ar tikel) wordt voorzien". In de door de regeering ingedieude ontwerpen wordt alsnu voorgesteld de functiën van de ge meenteraden voor een deel aan de burgemeesters der betrokken gemeenten op te dragen. De heer Goeman Borgesius opende jl. Woensdag het debat over deze ontwerpen met eene uitvoerige pleitrede ten gunste der gemeenteraden van Opster land en Weststellingwerf. Hij was van meening, dat hier van geene grove verwaarloozing" sprake mocht zijn, aangezien alle elementen ontbraken, die recht geven om de handelwijze der gemeenteraden aldus te qualificeeren. Deze colleges hadden bezwaar de adviezen van Gedep. Staten op te volgen in do eerste plaats omdat, de hoofdelijke omslag reeds tot 12 was geklommen, in de tweede plaats omdat de uit gaven huns inziens voor geene vermindering vat baar wat en. Mr. Borgesius achtte dit standpunt juist. De hoofdelijke omslag was reeds tot eene schrikbarende hoogte gestegen en kon kwalijk meer voor eene verhooging in aanmerking komen. Bovendien de houding van Gedep. Staten ten opzichte van dit punt was niet van zonderlingheid vrij te pleiten. Terwijl ze eerst hadden geadviseerd tot eene ver hooging van f 20.900, schreven zij later dat eene verhooging met f 8400 in ^ernstige overweging" zou worden genomen. Vermindering van uitgaven was evenmin mogelijk. De enorme sommen, die voor armenzorg moeten worden besteed, en die telkenjare klimmen, maken bezuiniging onmogelijk Zoowel de heer Borgesius als de beer Pytt.ersen, die na hem het woord voerde, loonden aan, dat de bedoelingen nog uiterst sober en zeker niet voor vermindering vatbaar waren, terwijl toch ook de uitgaven voor de gemeentezaken zelve, in de laatste jaren te Opsterland en Wfstetel- lingwerf niet in sterkere mate geklommen waren dan in tal van andere gemeenten. Op al deze gronden meende bij, dat de betrokken ge neenteraden de huishouding hunner gemeenten met »groveljjk verwaarloosd" hadden en dat er der halve voor toepassing van al. 4 van art. 144 der Grondwet geene termen aanwezig waren. Het eenige wat den gemeenteraden kan worden ten laste gelegd, is dat zij gemeend hebbsn geen gehoor te moeten geven aan de adviezen van Gedep. Staten, maar dit is geen bewijs van verwaarloozing. De zelfstandig heid, aan de gemeenten gewaarborgd, verbiedt het niet opvolgen van het advies eener hoogere admi nistratieve macht als »grove verwaarloozing" te betitelen. Ook dr. Kuyper, die reeds dadelijk de eerste maal, dat hij weder de zittingen der Kamer bijwoonde, aan het debat deelnam zonder dat. d« kracht van zijn stemgeluid door zjjne langdurige ziekte ook maar eenigszins bleek geleden te hebben brak eene lans voor het goed recht der gemeenteraden om to han delen gelijk zij hebben gedaan. Hij ging na hoe de betrokken alinea in de Grondwet was gekomen en leidde daaruit zoowel als uit de taalkundige betee- kenis der woorden af, dat er geene grove verwaar loozing" aanwezig was. Het antirevolutionair be ginsel van de autonomie der gemeenten verbood hem bovendien xjjne stem 3an de ontwerpen te geven. De heeren De Beaufort (Amsterdam) en Mackay verdedigden daarentegen do regeerings voorstellen. Vooval de eerste leverde daarvoor een warm pleidooi en toonde aan, dat de regeering niet anders doen kon dan zij met bet indienen dezer voorstellen heelt gedaan. De toestand van Opsterland en Weststeiling- werf is onhoudbaar en in eeno goede staathuishou ding moeten toch ook de onderdeelen in goede orde zijn. Waar dit niet het geval is, moeten regeering en wetgevende macht tus^chenbeiden komen. Boven dien achtte deze spreker het niet wel meer mogelijk om Geiep. Staten en de regeering tegenover de gemeenteraden in het ongelijk te stellen. Men had dit bij dc behandeling der Staatsbegrooting moeten doen, door af te keuren, dat de regeering het beroep der gemeenteraden, wegens niet bekrachtiging der gemeente-begrootingen door Gedep. Staten, had. ver worpen of door te trachten bij amendement bet rijkssubsidie voor Weststellingwerf en Opsterland te verhoogen. Werd voorts do houding der gemeente raden goedgekeurd dan zou voortaan feitelijk bet bedrag van liet rijkssubsidie niet meer door de regeering maar door de gemeenteraden worden vast gesteld, wat toch zeker niet is te verdedigen. In ieder goval moet er eene oplossing gevonden worden en, do door der regeering voorgestelde komt den hoer De Beaufort de moest gewenschte voor. Z. i. is hier inderdaad »grove verwaarloozing" aan wezig, nu in 1895 da begrooting over 1894 nog niet is vastgesteld. Er kan zeer wel grove verwaar loozing" zijn, al handelt de persoon, die baar be gaat, in gemoedelijke overtuiging. Wanneer een ouder zijne kinderen niet ter schole zendt uit ge moedsbezwaar tegen de vaccine, dan mag men eer bied kunnen hebben voor die overtuiging, hij maakt, zich niettemin schuldig aan grove verwaarloozing" van de opvoeding zijner kinderen. Bovendien art. 144 spreekt met voordacht niet van »g«heele" verwaarloozing. Hot is van toepassing op die ge meenten, die i>weigeren of in gebreke blijvenhaar plicht, te doen, zij het ook zonder schuld of op zet. Spreker betreurde de gerezen moeielijkhsden, maar hij zal voor de ontwerpen stemmen, omdat die naar zijne meening moeten worden aangenomen. Want, worden zij verworpen om de gemeenteraden gelijk te geven voor zooveel betreft de verhooging der rijkssubsidie, dan zou zeker de regeering zich onttrekken aan de verantwoordelijkheid van zulk eene beslissingmaar worden ze verworpen zonder dat die verwerping tot verhoogd subsidie leidt, dan zouden de gemeentebesturen gedwongen worden om te doen wat Gedep. Staten eischen, en dit iB even min gewenscht. Om uit die raoeielijkheid te geraken, achtte de Amsterdamsche afgevaardigde deze uit zonderingswetten een noodzakelijk kwaad. Door de commissie van rapporteurs is voorgesteld art. 4 aldus te lezen Dadelijk na terugontvangst van het door Ged. Staten goedgekeurde kohier, stelt de burgemeester dit kohier san den gemeente-ontvanger ter invor dering ter hand. De invordering geschiedt volgens de desbetref fende verordening, echter met dien verstande, dat de aanslagen invorderbaar zijn in zoovele termijnen, als door den burgemeester, onder goedkeuring van Ged. Staten, zal worden bepaald. Bij die regeling wordt in acht genomen, dat j tusschen den eenen en den anderen termijn ten minste éen maand moet verloopan. Van de in vorderbaar-verklaring en van de ter mijnen van invordering geschiedt openbare kennis- i geving." GOES, 25 Januari 1895. De Minister van Binnenl. Zaken brengt ter kennis van belanghebbenden dat met 1 Febr. e. k. te vervullen is de betrekking van assistent aan het Rijks-landbouwproefstation te Goes. Jaarwedde f 1300. Zij, die voor deze betrekking in aanmerking wen- schon te komen, gelieven zich vóór 31 Jan. e. k. schriftelijk aan te melden bij den directeur van bet Rjjks-landbouwproefstation voornoemd. Ierneke. Er circuleert hier een adres aan de Koningin-Regentes, waarin verzocht wordt om, als ook ingezetenen voorde vacature in aanmerking komen, den heer D. S p r u i tvroeger secretaris en ontvanger alhier, te benoemen tot burgemeester van Iorseke. Bij Kon. ber-1. zijn benoemd tot dijkgraaf van den polder Schorer J. Polderdijk; tot dijkgraaf van het waterschap Groot- en Klein-Baarzande c. a. H. G. Hammacher, zulks met ingang van 1 Februari. Men schrijft ons uit h6t eiland Tolen van Woensdag De veel besproken Z u i d d ij k heeft het vandaag zwaar te verantwoorden gehadop verscheidene plaatsen stroomde het water er over en de door latingen waren talrijker en sterker dan vorige dagen. Den arbeid heeft men tegen hoog water moeten staken, daar het langer voortwerken groot gevaar opleverde en het scheen dat de dijk elk oogenblik doorbreken zou; hij heeft het echter bij het dagtlj staande gehouden, doch men vreest voor dezen nacht. Vele arbeideis, die nachtwerk moesten gaan ver richten, zijn om het gevaar thuis gebleven. Veel vee wordt thans nsar Scherp9nisse vervoerd. Nader meldt men ons van gisteren Tegen verwachting in heeft de Zuiddijk te Strijen zich Woensdagnacht staande geboudpn; de omstan digheid, dat de vloed niet hoogor was dan bij gewoon weder, heeft daartoe veel bijgedragen. De Eerste Kamer der Statan-Generaal heeft voor do volgende week eene audiëntie bij H. M. do Koningin-Regentes aan gevraagd. Men meldt uit Amsterdam aai* da N. R. Ct., dat da liberale kiesvoreeniging Burgerplicht" aldaar gisteravond heeft besloten het volgende schrijven te richten aan het bestem* dpr Liberale Unie: >Ofize kiesvoreeniging heeft in hare huishoudelijke vergadering van 24 dezer kennis genomen van uw schrijven van 2 Januari jl. en van de verschillende punten, die gij als toevoegingen tot uw programma ons ter overwoging geeft. De vergadering heeft zeer gewaardeerd den ijver en de volharding, waarmee gij in deze mooielijke dagen het lib«rale vaandel hooghoudt tegenover de tegenstand of de onverschil ligheid van zoogenaamde geestverwanten eenerzijds en tegen de neiging tot overdrijving en het opwekken van te groote verwachtingen anderzijds. Zij heeft onder de door u geuite denkbeelden verscheidene gevonden, wellicht geschikt en waardig in een toe komstig programma te worden opgenomen, al mag zij u niet ontveinzen, dat zij van meening is, dat de uitgebreidheid van een dergelijk programma dik wijls de eenheid en de kracht ervan in don weg staat. Zij heeft ons tevens opgedragen als haar gevoelen u mode te doelen dat zij van de opportuniteit van het thans formuleeren van een nieuw programma niet overtuigd is. Wel is waar zijn enkele punten van het in 1891 vastgestelde, met name de finan ciële, gedeeltelijk verwezenlijkt, maar de hoofdzaak de uitbreiding van het kiesrecht is nog slechts in staat van wording. Men kent niet de voornemens der regeering omtrent grondslag en omvang der uit breiding. Veel minder bestaat er maatstaf van be- oordeeling omtrent de bedoelingen der wetgevende macht. Thans dient zich de handeling der Liberale Un.e te concentreeren in het blijven aandringen op het tot stand komen der kieswet, om daarna met haar alsdan definitief vast te stellen programma de verkiezingen, uitvloeisel van de wet, te leiden, kan het zijn to beheerschen. Ongetwijfeld zal u alsdau onze kiesvereeniging bereid vinden u te steunen op den weg van krachtigen regelmatigen vooruitgang. Onze regeering heeft het voorbeeld der Bel gische om de bevordering der Zondags rust ouder dc postbeambten, postzegels verkrijg baar te stellen waarop staat »Zondr.gs niet bezorgen" nog niet nagevolgd. Er zijn dan ook enkelen wien het initiatief in deze te lang uitblijft, zoodat men reeds briefkaarten in omloop ziet, waarop de woor den Zondag niet bezorgen" gedrukt, staat. Als do ij veraars voor deze soort van Zondagsrust hun briefkaarten eon dag langer in den zak hielden, tenzij ze dio een dag vroeger kouden verzenden, zou het verzoek geheel overbodig worden. Zij behoefden tot zicbzelven dan maar te zeggen: Zondag niet te verzenden." (Arnh. Ct.) De radicale kiesvereeniging te Opsterland beeft zich gewend tot het kamerlid PijttevseD, (af gevaardigde van Schoterland, tot welk district Op sterland behoort) met het verzoek, om mocht de kamer bij de aanhangige wetsontwerpen betreffende die gemeente, niet besluiten tot het instellen eener enquóte, er dan zooveel mogelijk op aan te dringen, dat twee gemeenteraadsleden of twee leden van het burgerlijk armbestuur worden opgeroepen, om zoo noodig de kamer te dienen van informatie omtrent den toestand in de gemeente, In de Deli Crt. schrijft de heer D(een), dat de twee telegrammen betreffende de Lombok- ramp, door de Indische Regeering den 28n Aug. naar Holland geseind, te Weltevre den niet zijn aangeboden te 2 u. 10 min. en 8 u. 30 min. maar volgens het expeditieboek der Indi- sche Regeerings-telegrammen te 12 u. 40 m., en te 2 uur. Het eerste telegram werd dus en dit is in deze van belang verzonden, voordat de Raad van Indië eene beslissing genomen had over voortzetting der expeditie. De Indische Reg. stelde er pi ijs op, zich te dekken tegen het verwijt, dat zij een beslissing in den Haag geprovoceerd bad, en uit baar protest tegen de veronderstelling, dat het eerste telegram eerst verzonden was nadat de Gouv.-Gen. wist, dat de Raad van Indië unaniem met hem meeging, blijkt voldoende, zegt de heer D., dat ook zij inziet, dat hier iets meer om den hoek komt kijken, dan het een paar uren vroeger of later verzenden eener de pêche. Is het eerste telegram werkelijk verzonden na de Raadszitting, zooals uit 's Ministers opgave te besluiten valt, dan heeft de Regeering in Hol land geen keus gehad en is er hier niet constitu tioneel gehandeld, door het Opperbestuur te plaatsen voor een conflict, of het volgen van een weg, dien men te Batavia reeds besloten had te volgea. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Nadat in de zitting van gisteren de heer Houwing de gemeenteraden van Opsterland en Weststelling werf in bescherming had genomen en had aange toond, dat de schrikbarend hooge cjjfers voor armen zorg op de begrootingen dier gemeenten voortvloeien uit de allertreurigste toestanden, die daar heerschen doorkwijning van nijverheid en landbouw, verdedigden achtereenvolgens op reeds door anderen aangevoerde gronden de heeren Rutgers Van Rozenburg, Bastert en Roy aards van den Ham de regeerings voorstellen, die bestreden werden door de heeren Farncombe Sanders en Heemskerk. Ia het late namiddaguur kwam de -min. van Binnenl. Zaken, inr. Van Houten, aan het woord. Hij begon met erop te wijzen, dat de quaestie van de verhoo ging der Rijks-subsidie bij den daarop betrekking hebbenden post der Staatsbegrooting had moeten worden behandeld. Men had dan nu alleen te be slissen gehad over de juistheid der toepassing van art. 144 der Grondwet. De Min. moet op éen punt den ontwjjfelbaren steun der Kamers hebben, zal hij zijn taak tot re geling der gemeente-fioanciën kunnen voortzetten. Het moet vaststaan, dat de subsidiën uit 's rijks kas zich niet moeten regelen naar de gemeentelijke budgetten. De beide gemeenten genieten reeds een subsidie van f 2 per hoofd der bevolkingwilde men bij een regeling der g9meente-fiaanciëo dien maatstaf algemeen maken, dan ware reeds 10 mil- lioen noodig. En moet dat bedrag nog hooger zijn, dan wordt de taak zeer zwaar. De Min. zal althans, zoolang hij 't bewind voert, geen cent meer dan f 256,000 voor de gemeente vragen. M00 kan dus na gaan, welke de gevolgen van de be slissing zullen zjjn. Wat betreft de autonomie der gemeenten, merkt de minister op dat de besturen der gemeenten wel in de ontvangsten op hun autonomie opkomen, maar bij de uitgaven op den Staat rekenen. Do minister komt voor de gemeentelijke autonomie op maar ook voor die van den Staat. Na de niet-goedkeuring der begrooting door Ged. Staten had men telkens dezelfde begrooting kunnen indienen. Dan ware er in schijn grond om te vra gen of er grove verwaarloozing is in den geest van art. 144. De besturen hebben dit echter niet gedaan zij zagen van alle verdere pogingen af en vingen een parlieele werkstaking aanaan de begrooting wordt niets meer gedaanbier is niet-handelen. Door 't gemis van een begrooting ontbrak de basis voor belastingheffing. Gevolg daarvan is dat de ge- meenten niets meer ontvangen dan de opcenten op j de personeele belasting en de toegekende subsidie, j De kassen zijn nu op en 't crediet is weg. De ar- menkassen zijn ledig en die toestand verergert met den dag. Worden deze wetten aangenomen, dan kan de huishouding regelmatig worden voortgezet. Wor- I don ze niet aangenomen, dan worden geen hoofde- j lijke omslagen meer geheven, dan zal de regeering ook geen 6ubsidie meer uitkeerendan komt er een j beheer zonder voldoende middelendan volgt er anarchiedan zal men misschien geen bedeeling meer geven, doch dan zullen de gegoeden ook bun. belasting niet betalen.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1895 | | pagina 1