1895 N°. 8.
Donderdag 17 Januari.
82slc jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; mot bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertontiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam on verder
bjj alle BoekverkoGpers en Brievengaarders,
Snxendiug van
advertentie» vóór aren op den
De prjjs der gewone aövertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
da; der nïtuave.
Het kohier der
GHCWDBELASTING
op de GEBOUWDE en ONGEBOUWDE EIGENDOMMEN
voor deze gemeento over het jair 1895 is op heden ter in
vordering gesteld in handen van den ontvanger dier belasting
binnen deze gemeente.
Goes, den 15 Januari 1895.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
Ingevolge bevel van den heer Commissaris der Koningin in
deze proviucie is het
vervoer van vrachten op de wegen
overeenkomstig het reglement beperkt, aanvangende te midder
nacht tusschen 16 en 17 Januari 1S95.
De uitvoerige aankondigingen zijn ter gewone plaatsen aan
geplakt.
Goes, den 16 Januari 1895
De Burgemeester van Goes,
J G. d. W. HAMER.
Do Sscretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Aanvrage van kiesrecht.
In ons vorig nommer kwam de jaarlijks weder-
keerendo publicatie van ons gemeentebestuur voor,
waarbij herinnerd wordt aan hen, die elders in de
directe belastingen zijn aangeslagen, dat zij daarvan
ter «secretarie de bewijzen hebben over te leggen,
willen ze op dien grond het kiesrecht verwerven
tevens is daarin gemeld, dat zij, die een gedeelte van
een huis bewonen, waarvan de geschatte huurwaarde
meer bedraagt dan de laagste volle aanslag (voor
Goes 33), mede om kiezer te zjjn, daarvan ten
stadhuize moeten kennisgeven.
Deze laatste rubriek heeft betrekking op de zoo
genaamde lodgers en is voornamelijk van belang voor
kamerbewoners. We kunnen er niet genoeg op aan
dringen, dat alleD, die vermoeden, uithoofde van de
kamers, die zij bewonen, volgens de bestaande be
palingen recht te hebben op het kiesrecht, zich tijdig
bij het gemeentebestuur aanmelden. Het is eene ge
ringe moeite en het geeft een recht, dat in bepaalde
gevallen van groot belang kan zjjn. Vooral dit jaar,
waarin periodieke verkiezingen voor Provinciale Sta
ten en gemeenteraad zullen voorkomen, verzuime
daarom niemand, zoover hg daartoe in de termen
valt, zich het kiesrecht te verzekeren.
De termijn van aangifte is opengesteld tot 15
Februari a. s.
GOES, 16 Januari 1895.
Het Nederl. Vrijdenkersfonds heeft een afdee-
ling Weezenverpleging georganiseerd, die
zich belast met de opvoeding van weezen in niet
kerkeljjken zin, overeenkomstig de beginselen der
vrije gedachte. Wie f 1000 stort heeft het recht een
wees ter verpleging aan het fonds op te dragen en
wie zich verbindt voor eene jaarlijksche contributie
van f 10 verkrijgt het recht, dat de opvoeding van
de kinderen uit zijn eigen of een aangewezen ander
gezin door het fonds wordt aanvaard, zoo die kinderen
weezen mochten worden.
Een Nederlandsch Cempuis dus. Welke Bobin zal
daarvan aan het hoofd komen
In de nieuwe instructie voor de B ij k 8 -
landbou wieeraars, opgenomen in de Staats-
courant van 15 dezer, is artikel 1 van de oude
instructie vervangen door de volgende
»De taak van den rijkg-landbouwleeraar omvat:
a. het houden van toezicht op de van rijkswege
gesubsidieerde proefvelden, zoomede de regeling der
daaraan verbonden werkzaamheden
h. het uitvoeren van wetenschappelijke proefne
mingen;
e. het houden van landbouwkundige voordrachten
binnen zijn ambtsgebied. De rjjks-landbou wieeraren,
tevens directeuren van winterscholen, kunnen door
den minister van binneDlandsche zaken van dit deel
hunner taak geheel of gedeeltelijk worden ontheven.
Bovendien is de rijks-landbouwleeraar gehouden
al die werkzaamheden te verrichten, welke hem
door of vanwege den minister van binnenlandBohe
zaken worden opgedragen."
Bij de nieuwe instructie is den rijks-landbouw
leeraar ook tot taak gesteld, de binnen zijn ambts
gebied gehouden wintercursussen ten minste één
maal in het winterhalfjaar te bezoeken.
Door den heer J. W. D e B r u jj u e is te
Amsterdam met gunstig gevolg het doctoraal examen
afgelegd in de geneeskunde.
Wolfertfldijk. Maandagavond hield de land-
bouwvereeniging »Landbouw en Vee
teelt" eene buitengewone vergadering. Deze wag
belegd tot het verkiezen van 2 bestuurleden door
het bedanken van de heeren G. De Jager en C.
Koert. De vergadering benoemde beide h»eren op
nieuw doch alleen O. De Jager liet zich overhalen
de herbenoeming aau te nemen. Daarop werd in
de andere vacature de heer K. Van der Slikke
gekozen. Verder werd besloten een afgevaardigdo
te zenden naar de vergadering van de >vereeniging
van landbouwers die suikerbieten verbouwen", op
24 Januari a. s. te Goes te houden eu dezen op
te dragen om tegen een voorstel van de afd. Ter-
Neuzen tot wijziging van art. 4 der statuten te
stemmen. Als afgevaardigde werd de heer G. De
Jager aangewezsn. Als naar gewoonte kwam men
overeen voor gemeenschappelijke rekening weder een
partg kunstmest aan te koopen aan eene commissie
van 3 leden werd opgedragen, om zulks te beredderen.
De heeren G. De Jager, S. J. Klompe en Jan Koert
werden belast met het aankoopen en beproeven van
een kunstmeststrooier.
Het bestuur der vereeniging benoemde uit zijn
midden de heeren G. De Jager en K. Van d®r Slikke
respectievolgk tot voorzitter en secretaris.
Wolfertsdijk. Voor de slachtoffers van de door
braak te Strijenham is in deze gemeente de som van
112 bijeengebracht. Een oud-Poort vliotenaar heaft
zich de moeite getroost met eene inteekenlyst rond
te gaan.
's-Bleer Arendskerke. Jl. Maandagnamiddag
werd alhier eene vergadering van de leden der
coöperatieve zuivelfabriek gehouden,
hoofdzakelijk op verzoek van eenigen hunner, ten
einde de mogelijkheid te bespreken van den aankoop
voor gezamenlijke rekening van veekoeken. Op de
vraag door welke soort koeken de melk hot grootste
vetgehalte kreeg, kon geen afdoend antwoord worden
gegeven, daar verschillende leden wel met verschil
lende soorten van koeken hadden gevoederd, doch de
resultaten niet onderling waren vergeleken. Er werd
daarom besloten tot lijnzaadkoeken, waarvan door
eenigen ruim 4000 stuks werden besteld. De voor
zitter nam op zich om met verschillende leveranciers
daarover in onderhandeling te treden. Na afdoening
van eenige huishoudelijke zaken deed de voorzitter
o. a. nog de volgende mededeelingen lo. dat het
vetgehalte der melk uiteenliep van 2.8 tot 4
2o. dat er vaa 3 tot 13 Januari was geleverd 7401
K.G. melk, waaruit wag gekarnd 265 K.G. boter,
of gemiddeld uit 28 K.G. melk 1 K.G. boter3o.
dat er door het bestuur was besloten de eerste drie
maanden aan de leveranciers der melk f 0,45 uit te
betalen per 1/2 K.G. boter, terwjjl elk kwartaal zal
worden afgerekend eu het surplus alsdan zal worden
uitbetaald4o. dat de eerste 100 K.G. boter is ver
kocht voor f0,59 per i/g K.G., en dat de kooper
daarvan weder 500 K.G. heeft besteld5o. dat de
prijs der boter voor particulieren de eerste week is
gesteld op f 0,60, doch dat die nu is verhoogd tot
f 0,62 i/g.
Er werd voorts besloten, dat elke leverancier van
melk om de veertien dagen zijn geld aan de fabriek
kan ontvangen of doen afhalen. Elke leverancier
krijgt dagelijks 80 afgeroomde melk terug, terwijl
zij nu nog ieder 10 karnemelk zullen krijgen. De
boter ziet er keurig uit en de afgeroomde melk is
nog zoo goed, dat men er bijna evengoede chocolade
melk van kan maken als van volle zoete melk.
Daar de melk volkomen zoet en warm van de
fabriek terugkomt, wordt zjj ook door de kalveren
met graagte gebruikt.
's-Heer Akrendskerke. Op de weegbrug
bij het station alhier zijn in 1894 gewogen 5,829,763
KG. suikerpeeën, 178,262 KG, aardappels, 315,143
KG. ajuin, 13,817 KG. stroo, 10,703 KG. hooi,
6587 KG. mangels, 1027 KG. vlas en 762 KG. ijzer
werk, benevens 62 stuks vee.
Kate. De werkzaamheden aan den
calamiteusen Annapolder, teneinde het
weggeslagen dijkvak van 60 M. in den vorigen toe
stand te brengen, zjjn sedert Maandagmiddag door
den aannemer, den heer P. J. Visser van Hansweerd,
voorloopig gestaakt, daar Donderdag 11. de nieuwe
dijk begon weg te zakken en dit steeds in erger
mate voortging, naarmate men er meer grond op
bracht.
Gevaar voor den polder is er echter volstrekt
niet, daar de noodkade de vereischte hoogte en sterkte
heeft. Gelukkig is er reeds zooveel water geloosd,
dat al het land in de vorige week reeds droog lag.
Men schrjjft ons uit het eiland Tolen
Aan menig lezer van de berichten over de d 0 0 r-
braak teStrijen dringt zich zeker telkens de
vraag op, waar om de water-bouwkundigen, met de
uitvoering van het werk belast, maar niet liever
aanstonds begonnen zijn met de breuk in den zee
dijk zoo spoedig mogeljjk te dichten, in plaats van
daarmede enkele weken te wachten en intusschen
alleen maar aan den binnendijk te laten werken.
Ter beantwoording van deze vraag zij medegedeold,
dat het dichten van de doorbraak een zeer moeielijk
werk isdoor de strooming van het water is de
bodem van het gat in den dijk, zoowel aan de
builen- als aan de binnenzijde diep weggemalen
als bewijs daarvan kan dienen, dat in de vorige week
een groots tjalk naar den grintweg in den polder
voer en van daar met suikerbieten geladen langs
den zelfden weg terug keerde. Het plan voor bet
leggen van den vingerling aan de landzijde om het
gat en het sluiten daarna van de opening in den dijk,
moet dus rjjpeljjk overwogen worden, wil men het
gevaar niet hebben, dat bet onvoltooide werk keer op
keer door den sterken stroom wordt afgebroken. Ook is
het hoogst waarschijnlijk, dat een eventueel® storm,
ook al wordt er nog zoo degelijk gefundeerd, het
halt voltooide werk vernietigen zou. Het zou dus
onvoorzichtig zijn Biet eerst in den kortst moge
lijken tijd den binnendijk te versterken, waaraan
men aanstonds beginnen kon en waarbij men van
de strooming ODafhankeljjk was. Aldus is ook de
zienswijze geweest van den ingenieur Van Elzelingen,
met de uitvoering van het werk belast en toen
eenige dagen geleden de heer Tak van Poortvliet,
oud-minister van Waterstaat, als grondeigenaar op
het terrein vaa de doorbraak aanwezig, de wijze
van werken gadesloeg, gaf hij daaraan dan ook
zijne volle sympathie.
In de Maandag te Zieriksee gehouden raads
vergadering werd met algemeene stemmen aange
nomen een voorstel van Burg. en Weth. om den
heer van der Vegf, ingenieur vaa het watei-schap
Schouwen, op te dragen een uitgewerkt plau te
maken, omtrent zijn denkbeeld tot het afsluiten
der buitenhaven door middeleenerschutsluis.
Dit plan door genoemden heer onlangs voorgedragen
op de vergadering van het Departement der Maat
schappij van Nijverheid aldaar, mocht toen reeds
bijval vinden. De groote schade, door den kort
daarop volgenden hoogen vloed, aan particuliere en
gemeente-eigendommen toegebracht, is de directe
aanleiding, dat ook van gemeentewege een onder
zoek noodzakeljjk wordt geacht.
Maandagavond ontving de Telegraaf uit Ned.-
Indië het volgende telegram
Het rapport van den naar Lombok gezonden
Begeerings-Comtnissaris Scherer adviseert toti n-
voering van rochtstreeksch bestuur
op Lombok: tot verbanning van den radjah
naar Padangtot het ontslaan van alle inlandsche
ambtenaren van den radjah, en tot het stellon van
het bestuur en de justitie onder ons toezicht.
De Tijd schrijft: »Tot vóór enkele dagen was
het Mannlicher het nieuwste geweer en
Nederlands berooide schatkist zou een tiental mil-
lioenen moeten besteden om ons leger in staat van
verdediging te houden, door aanschaffing van dat
model. Met onze tegenwoordige schietwerktuigen
zjjn wij, immers, al te veel achterop.
Thans lezen wij in de Duitsche bladen het be
richt dat weder een nieuw geweer, het Maxim-
geweer, is uitgevonden, waarmee onze vijand
Zwitserland en Engeland hebben het reeds inge
voerd ons per man per minuut 800 h 900 kogels
kan toezenden.
Bestellingen van het Mannlichergeweer zijn nog
niet gedaan, wij kunnen nog het model kiezen dat
op dit oogenblik het nieuwste is of boter nog dat
instrument, hetwelk op het oogenblik dat H. M.
de Koningin de wet zal onderteekeneD, de laatste
nouveauté zal zijn van bet seizoen.
Ons komt de naam Maxim wat al te verwaand
voor. Het maximum kan ook met 800 schoten in
de minuut nog lang niet zijn bereikt.
Nederland zou, voorwaar, het meest wijs hande
len, als het nog maar wat wachten bleef!"
De Delvenaar (een antirevolutionair blad) ge
looft, dat de antirevolutionaire pers zich
niet op den goeden weg bevindt, waar zij terstond
na het optreden van den heer Staalman in de
Tweede Kamer zijne redevoeringen bijna in haar
geheel overnam, vooral de scabreuse mededeelingen
omtrent marine-officieren.
^Gevraagd moet wordenWaarom enkel getuigd
van hoogere militairen Waarom niet van minis
ters, advocaten, notarissen, schutterij-officieren, bur
gemeesters, hoogleeraars, leeraars van middelbaar
onderwijs, tot zelfs kamerleden enz., enz. Waarom
enkel getuigd tegen speciale zonden van prostitutie
en dronkenschap, bij Óen klasse van menschen en
niet tegen de zonde in algemeenen zin, opdat het
kwaad in den wortel worde aangetast en leide tot
vernieuwing van den geheelen mensch
't Schijnt te blijken dat deze taal »ons volk pakt."
Wij wenschen ons volk juist in onze dagen wijs
heid toe, om zich ten opzichte van deze zaak niet
te laten pakken.
De zonde leeft in alle standen. Hoog en laag.
Kijk en arm. De zonde kent geen politiek. Of wjj
dan da speciale zonden vergoelijken willen. In af
keuring van de gesignaleerde feiten doen wij niet
onder voor dien afgevaardigde. Allerminst, wij zou
den een anderen weg kiezen. Een afgevaardigdo
kan bij den minister in hst kabinet al die treurige
feiten noemen en onderzoek vragen en geen minister
zal doza feiten vergoelijken. De tegenwoordige stellig
niet. Nu vinden wij iets in den opzet van deze
zaak, dat wij ongaarne in den Christen-staatsman
zien. 't Succes zoude tot navolging kunnen prikkelen
ook in andere partijen.
De Kamer zou dan niet alleen praatkamor maar
kletskamer worden, 't Wil ons voorkomen, dat een
groot gevaar bij ons volk is, dat men onze afge
vaardigden beoordeelt alleen naar 't geen naar buiten
werkt; naar 't geen klinkt en schel luidt en geen
rekening houdt met den invloed, dien men niet ziet
en die berust op den onmiskenbaren invloed, die
onder welke richting ook, aan talent en langjarigen
omgang met Staatszaken ten slotte zal en moet toa-
koinen."
De opbrengst der Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand Dec. 1894,
bodrosg totaal f9,370,310,96 tegen f10,011,911,401/3
in dezelfde maand van 1893.
De opbrengst over de twaalf maanden van 1894
bedroeg f 117,424,734,17 tegen f 115,185,233,431/2
over de twaalf maanden van 1893.
Uit de door de regeering medegedeelde opgave
omtrent de opbrengst der Kjjksmiddelen blijkt, dat
0. a. die der personeele belasting 2 ton
en die der bedrijfsbelasting 6 */2 ton beneden
de raming is gebleven.
Ongeveer 3000 ambtenaren der S. S.
zijn toegetreden tot een bond, welke zich ten doel
stelt
1. de zekerheid te verkrijgen dat, ingeval van
naasting of vervallenverklaring dar maatschappij
door den Staat, door dezen aan het personeel, enz.
de pensioenen worden gewaarborgd op denzelfden
voet en onder dezelfde voorwaarden als zulks zou
geschieden, indien de maatschappjj haar bedrijf zelve
zou voortzetten
2. het verkrijgen van hoogere pensioenen dan
3%o thans het maximum vau het laatst ge
noten tracteinent, alsmede eene gunstiger verhou
ding van den leeftijd (thans 65 jaar), waarop dat
pensioen, mits door belanghebbenden verlangd, kan
worden verkregen.
Voorzitter van den bond is de heer A. Van de
Brundeler, aJjunct-inspecteur te Breda, secretaris
de heer J. Ferares Jr., handelsagent.
De minister van oorlog brengt ter kennis van
de belanghebbenden, dat in het jaar 1895 geen stu
denten in de geneeskunde aan de univer
siteiten hier te lande zullen worden toegelaten tot
do verbintenis, bedoeld bij artikel 18 der wet van
2 Augustus 1880 (St.bl. no. 145), om, na het ver
krijgen van den titel van arts, eene benoeming tot
officier van gezondheid bij het personeel van den
geneeskundigen dienst der landmacht aan te nemen.
(St.Ct.)
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep bjj de Gereformeerde
gemeente te Sneek (afd. B) door ds. J. D. Van der
Velden te Middelburg.
De deputaten voor de zending der Gerefor
meerde kerken hebben onlangs, met het oog op den
grooten geestelijken nood in onze fndiëo, een rond
schrijven gericht tot alle predikanten dier kerken,
met do vraag, of zij ook bereid waren zich beschik
baar te stellen voor eene uitzending naar Iudië.
Naar men nu vennemt, hebben vele predikanten
zich daartoe bereid verklaard en zullen dus deputaten
hebben uit te maken, boe velen en wie zullen wor
den gezonden.
In de op Zaterdag 9 Februari a. s. alhier te
houden drieraaandelijksche vergadering van de Znid-
B'velandsche onder wjj zers-vereemging zal de heer
A. J. P. De Beste, hoofd eener 0. 1. school te
Dordrecht, als spreker optreden ter inleiding van
het debat over »de wen schel ij kheid van eene Kijks-
ponsioenregeling voor onderwijzersweduwen en wee
zen,
Rechtszaken.
De Amsterdarasche Becbtbank, uitspraak doende
in de zaak van een makelaar, forens, contra de ge
meente Amsterdam, verklaarde zich onbevoegd in
dezen recht te spreken en veroordeelde den eischer
tot betaling der proces-kosten. D9 eischer had terug
betaling gevraagd vaa de betaalde belasting in de
