1895 Nü. 4.
Dinsdag 8 Januari.
825te jaargang.
Hoofdelijken Omslag
den tweeden Dinsdag in Februari
VEEMARK T
ontheffing van dienst,
BEVOLKINGSREGISTER,
Z E E - M I L I T I E
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrydagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnGn als huiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve san ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bg de heeren Nijgh Van Ditmar, te Sottordam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaar dors.
Eaaeatfiiag van
De prgs dor gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjja
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, lmwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertentiën voor S urea op Sea dajy der uitgave»
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
11AAD der Gemeente GOES,
op WOENSDAG den 9 JANUARI 1895,
des avonds te 8 uren.
Goes, don 5 Januari 1894.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Benoeming van een laeraar in het Fransch
aan de H. B. S.
Het tweede suppletoir kohier van den
voor 1894 zooals het door den gemeenteraad in zijne verga
dering van 6 December 1894 werd vastgesteld, iï door Gede
puteerde Staten van Zeeland, bij hun besluit van 29 December
1894 no. 47 goedgekeurd, en op heden aan den ontvanger ter
invordering uitgereikt, welk kohier, in afschrift, gedurende vijf
maandtu ter secretarie voor e3n ieder ter lezing zal liggen,
kunnende binnen drie maanden na de dagteekeniag der aan
slagbiljetten bezwaren tegen den aanslag, op ongezegeld papier,
bij den gemeenteraad worden ingebracht.
Goes, den 4 Januari 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Ter bevordering van den handel in vee, zal te
G O E S van
tot den laatsten Dinsdag in October,
tweemaal 's maands en wel den tweeden en
vierden Dinsdag van ieder dier maanden
eene
gehouden worden.
Goes, den 5 Januari 1395.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGEKSBERG VERSLUIJS.
De aanvrage door miliciens, die geestelijken en bedienaren
van den godsdienst bij erkende kerkgenootschappen of studenten
in de godgeleerdheid zijn, om
moet tuaschen den 20 Januari en den 1 Februari met het
bewijsstuk worden ingediend bij den Burgemeester der gemeente,
binnen welke zij voor de militie zijn ingeschreven.
Goes, den 5 Januari 1895.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REfGERSBERG VERSLUUS.
Voor het opmaken der staten ran bevolking en eene geregelde
byhouding van het
worden de ingezetenen op nieuw herinnerd aan hunne ver
plichtingen tot hst doen van aangifte, waarvan liet verzuim
gestraft wordt met hechtenis van ten hoogste 14 dagen o£
•ene geldboete van ten hoig^te honderd gulden.
De verplichtingen zijn hoofdzakelijk de volgende:
Bij vestiging; ia da Oeuieeute
Hij, die zich in de gemeente vestigt, doet daarvan aangifte
tan het gemeentebestuur binnen eene maand na zijne aankomst.
Bij het verlaten der Gemeente
Hij, die de gemeente metterwoon gaat verlaten, doet hiervan
•ene verklaring aan het gemeentebestuur.
Bij verhuizing binnen de Gemeente
Elk hoofd van een gezin of afzonderlijk levende doet, binnen
aebt dagen na zijne verhuizing binnen de gemeente, daarvan
aangifte aan het gemeentebestuur.
Ten aanzien van inwonende
personen.
Elk hoofd van een gezin of afzonderlijk levende geeft, uiterlijk
binnen acht dagen, aan het gemeentebestuur kennis van ieder
lid, dat in zijn gezin wordt opgenomen of daaruit gaat, i n -
won«nde dienst- en werkboden daaronder begrepen.
Algemeene Voorschriften.
Elke aangifte of verklaring gaat vergezeld van de opgaven,
ter invulling van het bevolkingsregister noodig.
Ieder door het gemeentebestuur daartoe opgeroepen, is ver
plicht tot het doen der opgaren, zoooven vermeld.
Elke eigenaar van gebouwen of erven is verplicht de wijkletter
en het nummer daarop geplaatst, in goeden staat te onderhouden.
Goes, den 5 Januari 1895
Burgemeester en Wethouders van Goe3,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De lotelingen voor de Nationale Militie dazer gemeente
voor de lichting 1895, die dienstplichtige nummers getrokken
hebben en weUe verlangen mochten b\j do
te dienen, kunnen zich daartoe >oor deu eersten Februari
eerstkomende ter gemeentesecretarie aangeven, alwaar de ver
langde inlichtingen te verkrijgen zijn.
Goes, den 5 Januari 1895.
Burgemeester en Wethouders van Gces,
J. G. d. \V. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
Algemeen Overzicht.
Waar ons wekelijksch overzicht de vorige maal
geheel gewijd was aan een terugblik op het afge-
loop9n jaar, hebben we ditmaal aan onze lezers
eigenlijk de geschiedenis van twee weken in korte
trekken mede te deelen. Wie echter daaruit zou
willen afleiden, dat er overvloed van stof ter be-
haudeliug aanwezig is, zou zich deerlijk vergissen.
Integendeel, er is in de laatste veertien dagen op
politiek gebied in het buitenland schier geene enkele
beslissing gevallen, die voor onze lezers van eenig
belang mag worden geacht, en we kunnen derhalve
zeer gemakkelijk de draad weder opvatten, waar
we die de vorige maal tijdelijk hebben losgelaten.
Toen werd de aandacht vooral gevestigd op Italië
en ook thans nog is dit het geval. Na den heer
Giolitti is de radicale afgevaardigde Cavalotti tegen
den beer Crispi opgetreden en heeft nieuwe ont
hullingen gepubliceerd, die echter al evenmin een
overweldigenden indruk hebben gemaakt. Koning
Humbert heeft intusschen nog geene beslissing ge
nomen of hij de Kamer zal ontbinden, dan wel het
ministerie ontslaan, en de gebruikelijke nieuwjaars
receptie, die door ieder met spanning werd verbeid
omdat men verwachtte, dat de Koning bij die ge
legenheid de binnenlandsche politiek zou aanroeren,
heeft evenmin nieuw licht ontstoken, daar zij zich
door niets onderscheidde, dan dat de Koning in het
oog loopend vriendelijk tegen den heer Crispi was.
Hieruit nu meent men te mogen afleiden, dat Koning
Humbert voor zichzelf reeds een besluit genomen
heeft, en wel om do Kamer te ontbinden, maar,
zooals gezegd, zekerheid daaromtrent bestaat er niet.
De groote moeielijkheid is bij eene Kamerontbinding,
dat de begrooting zoo lang onafgedaan blijft, wat
natuurlijk groote stagnatie veroorzaakt in den ge-
regelden gang van het bestuurdoch wanneer men
daartegenover stelt, dat toch inderdaad Crispi de
eenige is, die met eenige kans van slagen de zaken
in Italië op beteren en rasteren voet kan stellen,
dan zou hot zeker alleszins toejuiching verdienen,
wanneer de Koning hem handhaafde en de kiezers
in de Kamer eene krachtige, regeeringsgezinde meer
derheid brachten. Het »vóór of tegen Crispi" zal
ongetwijfeld bij de vermoedelijk zeer aanstaande
verkiezingen wel de strijdleus worden.
Evenmin als de crisis in Italië kwam die in Hon
garije tot eene oplossing. De Keizer begaf zich
nog in de laatste dagen van December naar Pest,
teneinde met verschillende politieke personen over
den toestand van gedachten te wisselen, doch hij
keerde tegen nieuwjaar naar Weenen terug, zonder
eene beslissing te nemen. Hij is nu dezer dagen
in Hongarije'» hoofdstad teruggekomen en dus zal
de crisis wel spoedig worden opgelost. Het meest
waarschijnlijk acht men het thans, dat de Ban van
Croatië, graaf Khuen-Hedervary, met de samenstel
ling van een nieuw kabinet zal worden belast, en
dat de Keizer op die wijze wil trachten de liberale
en nationale partijen weder nader tot elkander te
brengen. Men grondt die meening vooral op het feit,
dat graaf Khuen-Hedervary een zeer langdurig on
derhoud met den Keizer heeft gehad, waarna hij
onmiddellijk naar het gebouw der liberale club is
gereden om te confereeren met de liberale partij
leiders en den afgetreden premier Weckerlé, bij welke
gelegenheid hij moet verklaard hebben beieid te zijn
het program van het nu demissionaire kabinet te
aanvaarden. Mocht dit zoo zijn, dan kan hij verze
kerd zijn van den steun der geheele liberale partij
in de Kamer.
In Frankrijk zal de Kamer spoedig weder sa
menkomen, niet slechts om de behandeling der be
grooting ten einde te brengen, maar ook om een
nieuwen president te kiezen, daar de pasgekozen heer
Brisson als zoodanig reeds periodiek is afgetreden.
Aanvankelijk schenen de gematigde republikeinen
voornemens andermaal met den heer Méline in het
strijdperk te treden, maar bij de weinige sympathie,
die deze voorvechter der beschermende rechten bij
een deel zijner partijgenooten bezit, schijnt men na
ernstige overweging een andere gedragslijn te willen
volgen. De regeering zou namelijk besloten hebben
den minister van marine Felix Faure te bewegen
zgn portefeuille neder te leggen en zich beschikbaar
te stellen voor den presidentszetel der Kamer. De
heer Faure heeft in de Kamer vele vrienden en men
hoopt daarom hem gekozen te krijgen. Volgens de
laatste berichten echter heeft de heer Faure voor
hi voorzitterschap der Kamer bedankt.
Intusschen set de regeering met kracht de toebe
reidselen voort tot uitrusting van de expeditie tegen
Madagascar. Do offlciöele rapporten omtrent de mis
lukte zending van den heer Le Myre de Villers, be
vattende een uitvoerig relaas omtrent diens weder
varen te Tamatave, zgn ingekomen, en daaruit blijkt,
dat de Koningin der Hova's zeer beleefd maar te
vens zeer beslist geweigerd heeft de voorstellen van
Frankrijk te aanvaarden.
Er blijft dus niet anders over dan de expeditie
uit te zenden en dit zal dan ook zoo spoedig mogelijk
geschieden als het regenseizoen op Madagascar zal
geëindigd zijn.
Veel wordt in Frankrijk gesproken en geschreven
over het plotseling ontslag van den heer De Lanessan,
den gouverneur vau Indo-China. Dit ontslag vindt
zijn oorzaak in het feit, dat de heer De Lanessan
offlciöele stukken, die niet voor publiciteit bestemd
waren, aan de redactie van de Paris heeft in handen
gespeeld. De gouverneur noemt deze beschuldiging
een dwaas praatje, en men verwacht daarom, dat
hij na zgn terugkeer in het moederland de zaak
niet zal laten rusten, maar in ieder geval is zgn
ontslag een voldoDgen feit, en hij zou dan ook gisteren
reeds uit Haïphong vertrekkeo, zoodat hij in hot
begin der volgende maand te Marseille kan verwacht
worden.
De jonge Kug^ische Keizer geeft langzamerhand
blijk, dat het hem ernst is met eenige hervormingen
in zijn uitgebreid rijk, die niet zullen nalaten hem
de sympathie van een groot deel der bevolking te
doen verwerven. Een der voornaamste is op het
oogonblik, dat hij den gouverneur van Warschau,
den bekenden generaal Gourko, heeft ontslagen en
vervangen door den tegenwoordigen Russischen ge
zant bij het Duitsche hof, generaal Schuwaloff. Gene
raal Gourko had zich in Polen zeer gehaat gemaakt
door zijne groote gestrengheid en de maatregel van
den Tsaar wordt derhalve door de Polen met dank
baarheid toegejuicht.
Wanneer we nu nog even den blik wenden naar
Oost-Azië, dan zien we daar al evenmin veel voort
gang in de zaken. De vredesonderhandelingen fcus-
schen Ciiina en Japan zijn nog altijd niet begonnen.
De Chineesche afgezanten zgn langs verschillende
wegen naar Tokio vertrokken en willen nog eerst
de aankomst afwachten van den Amerikaanschen
gedelegeerde Forster. Men ziet, dat China geen. haast
maakt, en het is daarom te begrijpen, dat Japan
ook kalm voortgaat in Noord-Oostelijk China zijne
krijgsbedrijven voort te zetten. Het Japauscbe leger
heeft daar generaal Sung tegenover zich, een der
weinige, zoo niet de eenige Chineesche legeroverste,
die moed aan beleid paart. Dit maakt, dat de Ja
panners voorzichtig moeten zgn, te meer omdat de
winter in Mantschoerije zeer streng is ingetreden.
Gelukkig voor hen beschikt generaal Sung slechts
meer over 20,000 man, waarvan 12,000 te Moekden
in oproer zijn en weigeren Krupp en andere kanon-
nenfabrikanten verdere levering van vuurmonden
aan China anders dan tegen contante betaliDg.
GOES, 7 Januari 1895.
De treurige berichten, die nog dagelijks tot
ons komen, omtrent de gevolgen van de overstroo
ming te Strijenham (men zie ook hieronder), zullen
wel de overtuiging gewekt hebben, dat de nood
daar hoog gestegen is. Het is daarom zeer toe te
juichen, dat op verschillende plaatsen in onze pro
vincie zich commissiè'n vormen, die een beroep doen
op de bekende liefdadigheid van ons volk, teneinde
door het inzamelen van giften gelden bijeen te bren
gen om de zwaar beproefde bewoners vau Strijenham,
die alles bij de ramp verloren, in hun ergsten nood
te hulp te komen.
Ook bier ter stede heeft zich zulk eene commissie
gevormd en we vestigen gaarne de aandacht op
achterstaande advertentie, waarbij gelden worden
gevraagd voor dit menschlievend doel. Met aandrang
wekken we onze lezers op om in ruime mate van
huu liefdadigheidszin te doen blijken en we ver
trouwen, dat velen aan de roepstem der commissie
gehoor zullen verleenen.
De bevolking der gemeente Goes
bedroeg op 1 Jan. 1894 3079 m., 3547 vr., totaal
6626.
Zij vermeerderde gedurende 1894 door geboorte
met 98 m., 110 vr., totaal 208; door vestiging met
195 m., 281 vr., totaal 476; door ambtshalve in
schrijving met 9 m.r 5 vr., totaal 14; gezamenlijk
204 m., 286 vr., 490 totaal.
En verminderde door overlijden met 66 m., 60
vr., totaal 126; door vertrek met 192 m., 259 vr.,
totaal 451; door ambLlubo afschrijving uiet 0 m.
3 vr., totaal 3gezaiü6nlgk 192 m., 262 vr., totaal
454.
Het bevolkingscijfer vermeerderde dus met 44 m.
en 74 vr., totaal 118; en bedroeg op 31 Dcc. 1894
3123 m. en 3621 vr., totaal 6744.
De stand der scheepvaartbeweging
aan het Sas van Goes, gedurende 1894 was als volgt:
Ingevaren 785 schepen met 48909 tonnen inhoud,
uitgevaren 785 schepen met 49145 tonnen inhoud.
Van den 5 Januari tot en met 16 was de haven
dicht met ij3 bezet en dus de vaart gestremd. Van
den lOn op den 11 n Juli was voor 1 tij het water
zoo laag mogeljjk afgelaten.
Gedurende het jaar 1894 is bij het gemeente
bestuur van Goes aangifte gedaan van de volgende
besmettelijke ziekten in deze gemeente:
pokken 1 lgder, die is overledenfebris thypboïdea
2 lijders, dia beiden hersteldendiphteritis 2 Jgders,
die beiden herstelden. Mazelen kwamen voor in 2
gezinnen, alle lijders genazen roodvonk in 56 ge
zinnen 3 patiënten overleden en in 7 gezinnen zijn
de lijders nog in behandeling.
Door den minister van waterstaat is de heer
A. Foudraine benoemd tot tij delg k buitengewoon
opzichter bg de normaliseering van de Maas.
Billniid-SSath. De gecombineerde collecte
voor nieu wj aars- en broodbedee1ing
bracht de niet onaanzienlijke som op van f 385,50.
Zoolang er geld beschikbaar is worden hiervan weke
lijks 256 K.G. brood uitgereikt aan 62 behoeftige
huisgezinnen.
Bg nader onderzoek is gebleken, dat de d o o r -
braak van den zeedgk teStrijen, ge
meente Poortvliet, een zeer eigenaardige is. Niet
de storm, want op den bewusten Zondagavond van
30 Dec. was de wind niet buitengewoon sterk, en
niet de hooge vloed zijn de oorzaak van de ramp
geweest, maar een tot nu toe onverklaard verschijn
sel heeft zich hierbij voorgedaan. Iemand op den
zeedgk aanwezig, zag op een gegeven oogenblik aan
de binnenzijde en aan den voet van den dijk een
dikke waterstraal met groote kracht door den dijk
komendeze werd steeds grooter en omvangrijker,
tot dat weldra een gedeelte van den zeedgk land
waarts over tuimelde. Aan den voet van den dijk
is al zoo een gat van 7 a 8 M. diepte beneden den
bodem der zee ontstaan en dit maakt de sluiting
van de opening zeer bezwaarlijk. Vrijdag is door
de ingelanden en het bestuur van de belangheb
bende polders te Poortvliet een vergadering gehou
den en daarin is besloten om in de eerste plaats
den Zuidelijk, die den ondergestroomden polder van
den Poortvlietschen polder scheidt, zeewaardig te
maken. Den volgenden dag is dit werk besteed en
aangenomen door den heer J. Geluk te Tolen voor
17975 gld.
Intusschen zijn een honderdtal werklieden uit
Poortvliet en Scherpenisse dapper bezig op ver
schillende plaatsen sluizen of wachtheulen en de door
de wegen gevormde doorritten in den Zuiddijk dicht
te maken, benevens het zwakke punt te versterken
van den binnendijk, die den overstroomenden polder
van den Steenlandpolder scheidt. Deze laatste heeft
op dit oogenblik door de strooming bij eb in den
inloopenden polder het grootste gevaar. De groote
Poortvlietsche polder met bet dorp Poortvliet en
tal van hofsteden worden zeer bedreigd, zoodra een
sterke wind Zuid of Zuidwest komt. De bewoners
dier streek gaan dan ook niet naar bed, zoolang het
water in zee niet gevallen isde meubels zijn op
de zolders geborgen, het vee is naar andere gemeen
ten gebrachtkinderen, ouden en zieken zgn zoo
veel mogelijk op andere dorpen in kwartier. Zooals
we reeds gemeld hebben is het gehucht er het ergst
aan toedit was bevolkt door 195 menschen die
35 huisgezinnen vormden en in evenveel huizen
woonden. Van deze 195 bewoners kunnen thans
slechts 50 in hun levensonderhoud voorziende
anderen moeten dag op dag van voedsel, kleediug
en brandstoffen worden voorzien, daar zij bij de
overstrooming alles verloren hebben. Zes huisgezin
nen samen 48 personen tellende hebben hun verblijf
ia de gemeente-schoolde anderen zijn bij vrienden
en familieleden.
Van andere zijde meldt men ons nog:
Bij de uitgevoerde peilingen in den val van den
zeedgk te Strijenham is gebleken, dat bij laag water
de diep to 6 7 M. bedraagt. De begrooting van
de herstelling van den zeedgk zal nu spoedig op
gemaakt zijn en de aanbesteding kan in den loop
der week waarschijnlijk plaats hebben. Zoolang het
zeewater vrijen toegang tot het poldortje heeft, blijft
het gevaar voor den Poortvlietschen polder bestaan,
daar de Zuiddijk niet hoog en oogenschjjnlijk niet
sterk iB. Tot heden werken weer, windrichting on
lage vloeden ten goede mede. Bg hoog water staat
