1895 N°. 2.
Donderdag 3 Januari.
82ste jaargang.
Algemeen Overzicht.
Rechtszaken.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrydagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers Gn Brievengaarders,
Inzending van
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cte.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragsn om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertenties voor I uren op den dog; der uitgave.
Wijdden we in ons vorig nommer eene korte be
schouwing aan de voornaamste gebeurtenissen over
bet afgeloopen jaar met betrekking tot ons vader
land en onze Oost-Indische bezittingen, in ons eerste
algemeen overzicht in 1895 willen we even een
terugblik slaan op de geschiedenis in bet buiten
land.
Over bet algemeen is de toestand in Europa in
zooverre gunstig te noemen, dat ook in 1894 de
vrede niet werd verstoord, en deze zelfs hechter
schijnt gegrondvest te zijn. Toch blyft altijd do
vrees bestaan, dat de talryke beroeringen in ver
schillende groote staten eene afleiding naar buiten
gewenscht maken, en onder zulke omstandigheden
wordt eon oorlog niet zelden als redmiddel aange
grepen.
En waarlijk aan beroeringen ontbrak bet in 1894
in verschillende rijken niet. Men denke slechts aan
Frankrijk, waar de instabiliteit der ministeries
schier eene chronische kwaal is geworden. De laatst
gohoudên verkiezing voor de Ivamer bracht eene
voldoende meerderheid aan de gematigd republi-
keinscbe party om eene krachtige politiek te kunnen
voeren, en toch kan met bijna \olkomen zekerheid
voorspeld worden, dat het ministerie-Dupuy binnen
kort zal opgehouden hebben te bestaan. Alle een
heid en verband is uit de party verdwenen, en zij
beschikt over zoo weinig degelijke, flinke, bekwame
personen, dat zelfs bp de jongste verkiezing van een
Kamer-president de radicale candidaat de overwin
ning behaalde, omdat de meerderheid geen beteren
wist aan te wjjzen dan den heer Méline.
De dood van den he6i* Carnot, die nog altjjd diep
betreurd wordt in Frankryk, en die om zijn recht
schapen en onpartgdig karakter ook buiten zijn
vaderland hoog stond aangeschreven, heeft op de
stabiliteit der regeering ook geen gunstigen invloed
uitgeoefend. De heer Périer is veel meer partyman
dan Carnot was, en al is dit nu door zijne regeerings-
daden als president nog niet zoozeer gebleken, dit
neemt niet weg, dat men niet zoo boog tegen hem
opziet als tegen zijn voorganger.
Onder zulke omstandigheden blijft do toekomst
van Frankryk altijd nog zeer twijfelachtig, en een
doortastend man zou misschien niet zoo heel veel
moeite hebben om door een coup d'état de republiek
weder te doen plaats maken voor een constitutio
neel monarchie.
Niet minder had in het afgeloopen jaar Italië
van beroeringen te lijden, niettegenstaande het be
wind daar door eene krachtige hand wordt gevoerd.
De uiterst zorgelijke financiëele toestand alleen is
reeds voldoende om niet zonder vrees voor het aan
zien van deze mogendheid het nieuwe jaar in te
treden, doch, als ware dit niet genoeg, is voort
durend de oppositie erop uit het der regeering en
inzonderheid den minister-president Crispi moeielijk
te maken. De intriges van den heer Giolitti zyn
van Bog te jongen datum, dan dat zy niet ieder
versch in het geheugen zouden liggen en we be
hoeven daarop thans niet nader terug te komen.
Maar ze leveren een duidelyk bewijs van het bederf,
dat ook in Italië in regeeringskringen binnengeslopen
is, en wanneer de heer Crispi, die spottenderwijze
wel eens den kleinen Bismarck is genoemd, niet
metterdaad over een yzeren wil had te beschikken,
die van geen buigen of toegeven weet, dan was het
Appenijnsche schiereiland ongetwijfeld aan den he-
vigsten partijstrijd ten prooi. En waarlijk dat land
heeft wel behoefte aan ernst by de volksvertegen
woordiging en aan samenwerking van alle partyen
om het uit zyn verval op te heffen. We spraken
zooeven reeds van den treurigen financiëelen toe
stand, die groote zorg wekt, en waarin zelfs de
tegenwoordige regeering niet geheel een ommekeer
ten goede kan brengen. Maar bovendien herinnere
men zich de ernstige troebelen, die op Sicilië en
ook in enkele deelen van het vasteland verleden jaar
zyn voorgekomen, en die wel zyn onderdrukt door
de afkondiging van den staat van beleg, maarzon-
der dat de aanleiding ervan, de hoogst treurige
toestand der bevolking, is kunnen weggenomen wor
den. Dit alles is, gelooven we, genoeg om ook van
Italië te kunnen zeggen, dat zijne toestand verre
van rooskleurig is.
Veel minder wankel ziet het er in Duitseh-
land uit. Trouwens de aard van het Duitsche volk
is Try wat minder wispelturig dan die der Romaan-
Eche volken en daardoor ontstaat vanzelf meer vast
heid in zijne daden. Daarom is het zeer te betreu
ren, dat de Keizer in den loop van 1894 zoo plot
seling van regeeringsbeleid is veranderd. Men be
weert, dat de moord op den Franschen president
Carnot den vorst in hooge mate heeft getroffen, en
dat daardoor by hem de overtuiging is gewekt, dat
er krachtige maatregelen tegen de anarchisten moe
ten worden genomen. Hiervan zou Caprivi niet
hebben willen hooren en daarom moest deze plaats
maken voor een rijkskanselier, die meer tot de mee
ning van den Keizer overhelt. De »Umsturz-Vor-
lage" is het uitvloeisel van de nieuwe denkbeelden
van Keizer Wilhelm, doch het is de vraag of de
Ryksdag hem op den ingeslagen weg zal willen
volgen. Men weet, dat er aanvankelijk niet veel lust
bestaat om het ontwerp in behandeling te nemen
en het zou dus niet onmogelijk zyn, dat er een con
flict in aantocht is tusschen vorst en volksvertegen
woordiging. En inmiddels is de meer liberale taktiek
van Caprivi losgelaten en is er een geheele omme
keer te verwachten in het legeeringsbeleid van de
naaste toekomst.
Ook Fncrelfind gaat in 1895 een ernstigen strijd
tegemoet. Uit de vele politieke redevoeringen, die
het hoofd van het Kabinet in de laatste weken heeft
gehouden, blijkt ten duidelijkste, dat hot hom ernst
is met zijne plannen om maatregelen te nemen ter
beteugeling van de oppermacht van het Hoogerhuis.
Op welke wijze hjj den stryd zal aanbinden, is voor
alsnog niet bekend, maar weldra zal daaromtrent
meer licht worden ontstoken, als het Lagerhuis
binnen enkele weken zyne zittingen zal hervatten.
In ieder geval kan een beroep op de kiezers niet
nitblijveii, en het is dus maar de vraag of het volk
nog genoeg gehechtheid gevoelt voor het Huis der
Lords om het ia zyne tegenwoordige samenstelling
en met zijne tegenwoordige macht in stand te willen
houden. De jongste verkiezingen voor het Lagerhuis,
in enkele districten gehouden, waren voor de regee
ring niet gunstig.
De toekomst van fiugland ligt door de verwisse
ling op den Czarentroon voor het oogenblik vrijwel
onder een sluier. De eerste daden van Keizer Nico-
laas wijzen echter op hot streven om een meer vrij-
zinnigen geest te brengen in het regeeringsbeleid,
wat zeker alleszins toejuiching verdient, wanneer het
met tact geschiedt, zoodat ook op dat gebied groote
schokken worden vermeden. De over het algemeen
weinig ontwikkelde bevolking, die altyd met krach
tige hand en niet zeidon met de tuchtroede is ge
regeerd, zou te groote vryheid niet kunnen verdragen.
Zeker blijft althans Rusland's invloed groot op den
gang van zaken in Europa, en nog altijd beheerscht
het Czarenryk voor een groot deel den Europeeschen
vrede.
Vooral geldt dit ook met het oog op den toestand
in Oost-Azië. Nu er werkelijk onderhandelingen op
touw zullen worden gezet tusschen China en Japan
over het sluiten van den vrede, hangt alles af van
de voorwaarden, waarbij de belangen van Rusland
en Engeland ton nauwste kunnen worden betrokken.
Beide rijken zien dan ook nauwlettend toe op het
geen daarginds gesehiedt en het is z^er to hopen,
dat daaruit geene nieuwe conflicten zullen ontstaan.
Voor de VereenSgde Staten was 1894 aller
minst een gunstig jaar. Niet alleen dat er door de
groote werkstaking onder het spoorwegpersoneel heel
wat stagnatie is veroorzaakt, maar ook op politiek
gebied is er door de zonderlinge houding der demo
cratische meerderheid in de volksvertegenwoordiging
by de behandeling der bekende tarievenwetten, een
geest van misnoegen onder het volk ontstaan, die
zich reeds geuit heeft bij de verkiezing der nieuwe
Kamer, die op het einde van 1895 zal optreden.
De republikeinen hebben daarin de meerderheid
verworven, en al is er vóór Maart 1896, wanneer
president Cleveland aftreedt, niet veel vrees voor
ingrijpende maatregelen, toch is door dit alles ook
aan geene zijde van den Oceaan een toestand van
onzekerheid ontstaan, die het vertrouwen op een
krachtige politiek niet heeft verhoogd.
Men ziet, dat er ook in bet buitenland alle reden
is om 1895 niet met al te veel optimisme in te
treden. Het is te hopen, dat vorsten en volken
kracht en wijsheid zullen bezitten om alles ten goed®
te keeren en dat allerwege het besef levendig worde,
dat eendrachtig samenwerken het meest doeltreffende
middel is om overal bloei en welvaart te brengen.
GOES, 2 Januari 1895.
Van de in 1894 overleden mannen van be
te e k e n i s vermelden we hierH. G. Hartman,
secretaris van Goesdr. J. G. De Hoop Scheffer,
rustend hoogleeraar fe AmsterdamH. G. Bou-
meester, gep. generaal Ind. legerS. T. Land, lid
der Ite Kamerds. F. HaverschmidtL. M. De
Laat de Kanter, burgemeester van Leiden mr. J.
M. L. H. Clerx, oud-lid der Tweede KamerE. A.
F. M. Mathon, oud-directeur der registratie en do
meinen dr. M. J. Moes, Luthersch predikant te
's-GravenhageF. J. Zylkor, oud-lid der Tweede
Kamer; mr. J. P. N. Ermerius, prov. archivaris
van ZeelandJ. Otto Itisseeuw cn mr. A. C. B.
Thomaes, leden der Prov. Staten van Zeeland.
Uit het buitenland herinneren we aan de vol
gende afgestorvenenLouis Philippe Albert, graaf van
ParijsCzaar Alexander III van RutlandKarei
August, erfgroothertog van Saksen-WeimarL.
Kossuth, Hongaarscb patriotSadi Carnot, presi
dent der Fransche republiek; Burdeau, voorzitter
der Fransche Kamer; prof. Billroth, te Weenen
H. G. Von Bülow, toonkunstenaar; prof. Helm-
holtz, te Berlijn dr. Heinrich Hoffman, dichter en
geneesheer to FrankfortFrancis Mugnard, hoofd
redacteur v. d. FigaroAnton Rubinstein, pianist
en componistFerdinand de Lesseps,
De benoeuad© klerk der posteryen en telegraphic
van de 2de klassa C. A. Schrijver blyft te Brielle
geplaatst, onder intrekking zijner plaatsing te Am
sterdam.
ISoedekewskerke. De niouwjaarscol-
1 e c t e hoeft hier en te Kwadendamme te samen
f 110,65 opgebracht; door de commissie wordt echter
de hoop gekoesterd, dat er nog eenige giften zullen
nakomen.
BgefiïikeKsznmlh De nieuwjaarscollocte
heeft alhier opgebracht f 214,30, terwijl nog enkele
giften worden ingewacht.
Dr. K u y p e r heeft familie en vrienden op
oudejaarsavond willen verrassen.
Maandagavond is hy in redelijken welstand uit het
buitenland te Amsterdam teruggekeerd.
De prys der deugd, door het Rotterd.
Nieuwsblad ter wa.u'de van f 1000 uitgeloofd, is toe
gekend aan Hendrika Krouwel, op wie 573 lezers
hunne stem hadden uitgebracht. Het is een oud
vrouwtje, wier geheele leven vol opoffering was.
De vereeniging van Nederlandsche ateenfabri-
kanten heoft aan M. de Koningin-Regentes een
adres gericht, waarin zy hare teleurstelling betuigt
over hetgeen de minister van waterstaat gezegd
heeft in zake de droogmaking van deZui-
derzee van staatswege.
Vond zoo wordt in het adres gezegd het
denkbeeld des ministers bijval bij Uwe Majesteit, de
Hooge Regeering, de Esrste en Tweede Kamer der
Staten-Generaal dan zoude de zaak gedurende een
lange reeks van jaren onuitgevoerd blijven, wat
toch beslist niet in het belang van het Nederland
sche volk kan geacht worden to zijn.
Zoo ooit, dan is thans de tyd gekomen om van
staatswege uitvoering te geven aan de plannen tot
afsluiting en droogmaking der Zuiderzee, die door
eene ^staatscommissie van alle kanten gewikt en ge
wogen en na grondig onderzoek volkomen uitvoer
baar verklaard zijn.
Adressanto geeft als hare bescheiden meening te
konnen, dat de uitvoering der plannen voornoemd
nieuwe en rijke bronnen van volkswelvaart in het
leven zal roepen, waaraan thans, nu zoovele oude
bronnen helaas opgehouden hebben te vloeien, de
meest dringende behoefte bestaat.
Uit een ceconomisch oogpunt beschouwd is der
halve de tijd volkomen rijp het grootsche werk zon
der verdere vertraging ter hand te nemen en uit
te voeren, waardoor Nederland de sympathie van
zeer velen in- en buiten den lande zoude verwerven,
en dat dit reuzenwerk uitsluitend van staatswege
zal moeten geschieden, ligt geheel voor de hand, en
zal wel door niemand, die van de plannen een ge
zette studie gemaakt heeft, met het oog op de vele
en velerlei groote belangen daaraan verbonden, in
twyfel worden getrokken.
De vereeniging van Nederlandsche steenfabrikan-
ten doet dan ook met alle vrijmoedigheid een ernstig
beroep op Uwer Majesteit's veel vermogenden in
vloed, Uwerzijds te willen bevorderen, dat binnen
een niet ver verwijderd tijdperk de indijking en
droogmaking der Zuiderzee, overeenkomstig de plan
nen door de staatscommissie opgemaakt en blijkens
haar verslag, op den 23sten April aan Uwe Maje
steit overhandigd, tot wet worde verheven en de
uitvoering van staatswege geschiede.
Dit besluit zal met gouden letteren in de annalen
der vaderlandsche geschiedenis geboekstaafd worden.
De vereeniging van Nederlandsche steenfabrikan-
ten geeft als hare bescheiden meening te kennen,
dat het kapitaal, daarvoor beuoodigd, juist nu in
ruime mate en tegen een zeermatige rente
op de geldmarkt aanwezig is, wat het best zal blij
ken, zoodra door de Nederlandsche regeeaing tot
bereiking van dat doel eene staatsleening zal zyn
uitgeschreven I"
Hetwelk doende enz.
De heer Van Rijckevorsel schrijft hot volgende
in de N. R. Ct.
>Verscheidene jaren hen ik bezig geweest met
eene magnetische opneming van Nederland, waarvan
de uitkomsten op dit oogenblik bij den drukker zyn,
en over eenigen tyd zullen verschijnen. Die onder
zoekingen nu hebben my geheel onverwachts een
blik doen slaan in den bedenkelijken toestand der
provincie Zuid-Holland. Het is toch myne vaste
overtuiging geword n, dat het gevaarlijkste,
het meest bedreigde en tevens het
zwakste punt van onze geheelo kust-
1 ij n Scheveningen is. Niet Walcheren of
Vlieland, waaraan reeds zooveel ten koste is gelegd,
loopen werkelijk het meeste gevaar door de zee ver
zwolgen te worden, maar wel Zuid-Holland, en meer
onmiddellijk het gedeelte daarvan tusschen Scheve
ningen en Rotterdam.
Het zou de grenzen, die men in een dagblad
stellen moet, ver te buiten gaan, indien ik wilde
trachten hier, ook maar eenigszins in algemeen be-
grypelijken vorm, aan te toonen, hoe ik tot die
overtuiging kwam. Ik ben dus verplicht hier da
delijk bij te voegendat het zeker niet met mathe
matische zekerheid is, dat ik het boven neerge-
schreveno bewezen acht. Het volslagen bewijs zal
zelfs waarschijnlijk eerst dan geleverd zyn, wanneer
Nederland een verlies heeft geleden, dat niet weer
te herstellen zal zyn. Want ik heb met voordacht
de uitdrukking gebruikt »door de zee verzwolgen."
Er zal hier toch vermoedelijk geen sprake zijn van
een polder, die volloopt en dien men, na herstelling
van de water keeringen weer ledig pompt. Het komt
mij voor, dat er vrees kan zyn voor verdwijnen,
voor voortdurend afgebrokkeld worden en door de
zee weggevoerd, zonder dat het kwaad meer te keo-
ren zal zyn, wanneer de duinreeks eenmaal zal
doorgebroken zyn.
Zekerheid, neen. Mijne overtuiging berust voor
een gedeelte op hypothesen. Ik had dus gaarne een
voudig het verschijnen van mijn werk afgewacht.
Dan zal ieder voor zich kunnen beoordeelen, in
hoeverre hij myne vrees gegrond acht of niet.
Zelfs na de treurige gebeurtenissen der laatste
dagen heb ik nog geaarzeld, of het wel zaak was,
zonder de gronden er voor, reeds nu eene conclusie
bekend te maken, die mogelijk aan vele anderen
minder waarschijnlijk dan aan mij kan voorkomen.
Maar ik kwam toch tot het besluit, dat spreken
plicht was, ook al mochten velen later mijne vrees
ongegrond achten. Yoor my zeiven toch ben ik over
tuigd, dat het volstrekt niet onmogelijk is, doch
integendeel hoogst waarschijnlijk,
dat, indien niet alle denkbare middelen, alles wat
reeds uitgedacht is of nog uitgedacht kan worden,
wordt aangewend om de kust van Zuid-Holland
tegen de zee te verdedigen, men groot gevaar loopt,
eerlang met verwondering te zien, dat een goed ge
deelte dier provincie van de kaart van Europa ver
dwenen is.
Kerkelijke Zakes en Onderwijs.
Wolf erts dijk. De kerkeraad der Hervormde
kerk benoemde uit zijn midden den heer A. Noord-
hoek tot kerkvoogd.
Ds. Ph. J. Wessels, pred. by de Geref. gem.
te Zieriksee, heeft ten tweeden male voor een beroep
naar die gemeente t6 Rotterdam bedankt.
De R. K. bisschop te Haarlem heeft benoemd
tot kapelaan te Vlissingen dhr. A. Th. Hellegers.
De leerlingen van school B alhier spaarden in
het jaar 1894 f 265 op formulieren van 1 cent en
f 10 op formulieren van 5 cent, samen f 275 tegen
f200 in 1893.
In 1894 zyn by de Arrondissements-Rechtbank
te Middelburg aangebracht 111 civiele zaken en
door haar gewezen 110 civiele vonnissen (waaronder
19 failli-tverklaringen, 12 echtscheidingen en 6 schei
dingen van tafel en bed) en 806 strafvonnissen met
976 beklaagden, van wie 174 werden vrijgesproken.
Van de beklaagden bevonden zich 43 voorloopig in
hechtenis, waaronder 6 bedelaars. Onder de straf
zaken kwamen voor 152 wegens diefstal en 300
wegens mishandeling.
Heden deed de Arrondissements-Rechtbank te
Middelburg uitspraak in de voor haar aanhangige
procedure tusschen La Sociétó Anonyme l'union des
Romorqueurs Beiges gevestigd te Antwerpen c. s.
eiscbers voor wie mr. K. W. Brevet, advocaat te
Middelburg in rechten ageerde, tegen den heer Com
missaris der Koningin in de provincie Zeeland q.q.
c. s. gedaagden, voor wie mr. W. A Van Hoek,
advocaat to Middelburg optrad.
Bij voormeld vonnis werd de vordering der eiscbers
ongegrond verklaard voor wat betreft het door hen
gevorderde bedrag ad f 4500verklaard dat de ge
daagden met het betalen van het door hen aange
boden bedrag ad f 1500 kunnen volstaan, tot beta-
