1894 N#. 153.
Zaterdag 29 December.
81ste jaargang.
Nieuwjaarswenschen
SECRETARIE
Kleinhandel in Sterkedrank
UITDEEL ING
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, WoonEdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op leestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Gees, f 1,75.
Afzonderlijke noininers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj d8 heeren Nijgii Van Ditmak ta Rotterdam en verder
bjj alia Boekverkoopers en Brievengaarder.
SiiseKSJng van adverteMtiila vóo? 3 area op den d»g der uitgave»
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
«s3sej33:aairsï3s«r ssmsacsaarsn:
voor het no miner van Dinsdag 1 Januari
1895, dat voor buiten Goes op den ge
wonen tijd wordt verzond en, doch binnen
deze gemeente Dinsdagmorgen wordt be
zorgd, kunnen tegen den gewonen prijs
van 35 cent (voor hoogstens acht regels)
geplaatst worden.
Inzending uiterlijk tot Maandagmiddag
te 2 ureu.
Be Administratie.
Wegeus het Nieuwjaarsfeest zal op DINSDAG 1 Januari
1895 de
der gemeente alleen geopend zijn des voormiddag van elf
tot twaalf uren, voor aangiften iu z.ke den Burgerlijken
Stand.
Gees, den 28 December 1894
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J G d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VElïSLUIJS.
Vergunning is verleend tot uitoefening van dea
aan W. D. J. KUIJS, voor dezelfde localiteiten van het perceel
wyk 1) no. 221 als aan J. F. W. Van den Dungen was verleend.
Goes, den 28 December 189-4.
Burgemeester en Wethouders vau Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De Nieuwjaars-cowmis>ie, daartoe in staat gesteld door de
bijdragen der ingezetenen, zul op DINSDAG 1 Januari 1895
des middags te IS1/, u-eu bet Weeshuis eeue
doen van eetwaren aan do armen dezer gemeente.
Do me-rgegofcden warden uitgenoodigd op dien dag geene
giften of aalmoezen aau hunne huizen uit te reiken, en do
armen worden gewaarschuwd, dat tegen het bedelen door da
politie met de meeste gestrengheid zal worden gewa.kt
Goes, den 23 D^cenbsr 189-4.
Burgemeester en Wethouder* ran Goes,
J. G. d. W. IIAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Vetter-ver eering
»Het plan bestaat om als eene hulde aan generaal
Vetter en zijne dapperen oen Museum-Vetter op te
richten, dat zou omvattenlo. eene Portret
galerij van eminente personen, in de eerste plaats
de portretten der helden van de Lombok-expeditie;
2o. eene Koloniale-galerg, waarin to plaat
sen wapenen, kleederdrachten, voortbrengselen enz.,
gedenkstukken uit do Lombok-expeditie en verdere
merkwaardigheden, voor expositie geschikt3o. eene
Bibliotheek van alles wat uitgegeven is over
Lombok en andere overzeesche bezittingen, als boeken,
brochures, reisbeschrijvingen, platen, kaarten, photo-
graphieën ea wat meer kan medewerken tot alge
meens kennis van onzo overzeesche bezittingen.
Bovendien zou aan generaal Vetter worden aange
boden een album, bevattsnde de namen van de per
sonen, die tot de uitvoering van bet plan mede
werkten."
Aldus meldt de N. R. Ct.
De vraag rijst of men langzamerhand niet begint
te overdrijven ten opzichte van het brengen van
hulde aan den bevelhebber der Lombok-expeditie.
Wij hebben grooten eerbied voor zijn moed, zoowol
als voor het beleid, waarmede hij na 26 Augustus
de expeditie heeft geleid, en eene warme hulde mag
hem daarvoor niet onthouden worden. Maar we ge-
looven, dat men te dien opzichte niet ondoordacht
te ver mag gaan. Generaal Vetter is toch waarlyk
niet de eerste held in Indië, en werd ooit vóór dezen
ésn hunner zoo gehuldigd en bewierookt Is er
du wel reden om, als men een museum in boven
aangeduiden geest wil oprichten, dit speciaal een
Vetter-museum te noemen
Wanneer binnen korter of langer tijd generaal
Vetter te Batavia zal terngkeeren, zal het aan in
drukwekkende ovaties niet ontbreken wanneer bij
daarna in het moederland den voet aan wal zet,
zal hem ongetwijfeld eene ontvangst bereid worden,
zjjner waardig en door hem ten volle verdiend.
Maar voor het overige achten we matiging der
geestdrift, waar die in het verkeerde spoor wordt
geleid, zeer geweDScht.
En wil men het Indische leger een big vend bewijs
van sympathie verleenen, dan concentreere men alle
financiëele krachten ten bate van het Lombok-fonds, j
maar versnippere ze niet door de oprichting van
een museum, dat als de eerste geestdrift is bekoeld j
voor den tijdgenoot slechts eene betrekkelijke, voor
het nageslacht schier gcene waarde kan hebben.
GOES, 28 December 1894-
Te Vlissingen is met ingang van 1 Jan. a. s.
bevorderd tot politie-agent Ie klasse de politie-agent
2e kl. P. J. B a r t e 1 s e.
Omtrent den geïnundeerden Annapolder
onder Kats kan nog het volgende gemeld worden
Met het varhoogen en versterken der noodkade,
waarover nu de passage voor voetgangers van Kats
naar 't Veer loopt, vordert men goed. Zoowel den
geheelen Zondag als de Kerstdagen is er geregeld
aan doorgewerktnu werkt er nog een ploeg van
ongeveer 70 man op tij aaD, 40 van Kolijnsplaat
en de overigen van Kats en Kortgene. De grond
voor de noodkade wordt uit de daar vóór liggende
schorren gestoken.
Woensdag 11. vergaderde de dijkraad van den
Annapolder te Kortgene en door de goed bezochte
vergadering werd besloten een duiker te leggen in
de noodkade, ten einde daardoor bij laag water 't
Oostelijk deel van den polder te laten afwateren.
Tevens werd besloten, den dijk weer eveazoo te
leggen, als hij gelegen heeft, met weggraving der
noodkade tor gelegener tijd. Hot Westelijk deel des
polders is eerst j.l. Woensdag begonnen geregeld zijn
water door den Adriaan- en Stadspolder in de
Z.mdkreek bij Kortgene ta loozen. Tot gisteravond
was het water in den polder evenwel weinig ge
vallen, en kon men om de schuur nog heen varen.
Het hu -S op de hofstede is dan ook nog steeds
onbewoond.
Heden zal men dea duiker in de noodkade brengen
en 't is te hopen en ook wel te wachten, dat bij
stil weer alsdan 't water heel wat spoediger dan
door de sluis te Kortgene zal wegvloeien. Het droog
komen van den polder is voor de landerijen ten
zeerste gewenscht met het oog op deu aanstaanden
oogst. Reeds nu uiten velen de klacht, dat er van
dien oogst in d?n Annapolder weinig of niets zal
terecht komen.
Mogen vele dijkwerkers door dit onheil in dezea
tijd van werkloosheid goruimeu tijd werk en daar
door brood vinden, daartegenover staat, dat or in
1895 vermoedelijk zeer weinig veldarbeid ia den
Annapolder zal wezen. Echter zal door het zeewater
veel schadelijk gedierte als slakken, wormen enz.
gedood zjjn.
ftLIoetinge. Ten vervolge op het bericht der
installatie van don Burgemeester kan
nog gemeld worden, dat na het sluiten der raads
vergadering verschillende deputatiön en personen
den nieuwen burgemeester kwamen begroeten. Ver
volgens werd ten gemeentehuize gemiddagmaald en
's avonds bezocht de burgemeester met den Raad
en het hoofd der openbare school de beide jonge-
lingsver'jenigingen in hunne fraai versierde lokalen.
Door de respectieve voorzitters werd de heer Spren-
g©r zeer gepast toegesproken en hem do eerewijn
aangeboden. Ook de directeur der chr. zangvereni
ging heette den nieuwen burgemeester met eenige
welgekozen woorden welkom, waarna hem een toe
passelijk welkomstlied en eenige andere liederen
werden toegezongen. Alle toespraken werden door
den heer S. bsleefd en hartelijk beantwoord.
Ook op het gemeentehuis, waar de burgemeester
met den Raad, den secretaris en het hoofd der school
nog eenigen tyd gezellig bijeen was, werd nog mee-
nige welgemeende wensch geuit voor Kloetingo en
zijg nieuwen burgemeester.
De verlichting der eerepoort., van het gemeente
huis, en enkele huizen, benevens het branden van
een paar teertonnen in den vijver mislukte grooten-
deels door het vieze, mistige weer. Het zag er bui
ten ongezellig uit. Gelukkig dat er geen eigenlijke
plannen tot feestviering zijn uitgevoerd, ze zouden
toch mislukt zijn. Intusschen is de eorste kennis
making van de Kloetingsche burgerij met haar
nieuwen burgemeester alleraangenaamst geweest, en
koestert men algemeen de verwachting dat het ge
mis door het vertrek van den vorigen burgemeester,
den heer Van Reigersberg Versluijs, die zich hier
ieders achting had weten te verwerven, weder zal
worden vergoed. j
E&apelle. De nieuwjaarscollecte heeft
alhier opgebracht 1188,65 plus 140 liter Tarwe.
ESorsele. De schatting der pacht
waarde van de gronden gelegd in den calami-
teuzen polder, voor de regelir het dijkgesehot
tegen 1 Mei 1895, is afgelc otte bedraagt
1285.76.52 Hectaren en v opbrengst
f59849,911/2 of p.m. f46,50 por Hectare. In 1884
werden 1273.11.16 Hectaren geschat op f 67185,40
Vtmakendo p mf. f52,75 per Hectare.
lerseke. De collecte voor Lombok
bracht hier op de som van f69,50.
Van den gouverneur-generaal van Ned.-Indië
is bij het departement van koloniën ontvangen het
navolgend telegram betreffende de expeditie op het
eiland Lombok
^Expeditie wordt ontbonden. Twee
bataljons blijven voorloopig."
De correspondent te Batavia van de iV. R. Ct.
seint onder dagteekening van 24 Dec.
Djilan-tik weigerde schriftelijk beleefd doch
stellig, naar Batavia t» komen, zonder vooraf onzo
bedoelingen te kennen.
Dezelfde correspondent seint onder dagteekening
van gisteren
Een expeditie naar Karang JAsem in het begin
van Januari is waarschijnlijk.
Dit bericht staat hoogst vermoedelijk in verband
met de bovenbedoelde weigering van Djilantik om
naar Batavia te komen, zonder vooraf onze bedoe
lingen te kennen.
De Tel. heeft inzage gehad van een particu
lieren brief van een luitenant, die bij d e inne
ming van T jak ra-negara is geweest, en
ontleent daaraan eene levendige beschrijving van
eene episode uit de verovering. Na vermeld te heb
ben hoe de buitenste muur stormenderhand genomen
was, gaat de brief aldus voort
Nu hadden wij vasten voet binnen den uitersten
rand. Maar daarmede begon een straten- en huizen
gevecht, dat alle beschrijving te boven gaat. Het
is mij onmogelijk u de vele détals vau het gevecht
te beschrijven, maar gij kunt er een denkbeeld van
vormen, als ik u zeg, dat vrouwen en kinderen ons
met lans en kris attaqueerden en wij, door de nood
zakelijkheid gedrong'n, tot persoonlijke zelfverdedi
ging (op myn woord), die vrouwen en zelfs kinderen
van 10 a. 12 jaar hebben moeten neerleggen. Als
furies kwamen die vrouwen, oudo en jonge, niooie
en afschuwelijke ons achterop, daar zij zich verstop
ten in en onder de woningen en wij, meenonde dat
zoo'n erf ledig wa?, tot den aanval op het volgende
overgingen. Ten laatste was dan ook de orderGeen
pardon, aan niemand, wat ouderdom of geslacht
het ook zij Er deden zich tooneelen voor, dat de
mannen zich verborgen onder hunne vrouwen en
kinderen en Amponlieten roepen door hunne wij
ven. Maar de order was er uit, en Ampon (pardon)
was hier een zelfmoord, daar zij onmiddellijk achter
onzen rug te wapen zouden gevlogen zijn. Zoo trok
ken wij van erf tot erf voort tot 's morgens 9 uur.
Dan volgt eene uitvoerige beschrijving van den
verderen aanval, waarna de briefschrijver aldus ver
volgt
Gedurende den nacht, terwijl wij in het bivak
lagen aan de zuidzijde, terwijl het 11de bataljon
aan de westzyde lag en do overige troepen afge
marcheerd waren naar hunne respectievelijke kwar
tieren, moeten de Baliërs hun vorst weggehaald en
zooveel mogelijk van hunne kostbaarheden meoge-
sleept hebben. Den geheelen nacht door konden wy,
bij onze schildwachten staande, hooren, dat massa's
volk zich in de poeri bewogen en aan het rooven
waren.
's Ochtends om 6 uur van dan 19den moest ik
met mijn peleton dezelfde woningen van den vorigen
dag gaan verkennen, of ze ledig waren. Ik ging er
heen, en ontmoette een hoop volk, dat bezig was
geld weg te sloepen. Een salvo, en de roovers vlogen
uiteen als kaf voor den wind.
Een der kerels kreeg ik te pakken en door hero
liet ik mij wijz9n de plaats, waar hij die Hollandsche
rijksdaalders gehaald had. Verbeeld u mijn verrassing,
toen die vent mij ia de schatkamer van dea radja
bracht.
Weer moest ik ook hier het terrein van roovers
(Baliërs en Sasaks door elkander) zuiveren. Ik zette
het gebouw at aan de uitgangen en liet toen myu
kapitein waarschuwen. De rijksdaalders lagen daar
60 c.M. dik, over een vlak van 5 bij 8 Meter.
Daarnaast porselein en preciosa, gesteente en goud
werk
Te 7 uur reeds was mijn kapitein en compagnies
collega mot mij in commissie benoemd om dat geld
in zakken te verzamelen en naar het bivak te brengen.
Zoo hebben wij van 7 tot 2 uur namiddag daar
gestaan en toen was er misschien eerst een kwart
van de aanwezige Hollandsche rijksdaalders weg.
Zooveel geld heb ik nog nooit by elkaar gezien en
zal ik ook nooit weer zien.
Het Handelsblad publiceert het volgend tele
gram
»De afgezette radja Silang van Tauiiang heeft
zich aan ons Overgegeven."
Wij herinneren er aan, dat in de Staatscourant van
18 dezer reeds het volgende bericht voorkwam:
^Blijkens een heden bij het departement van ko
loniën ontvangen telegram van den Gouverneur-
Generaal van Nederlandsch-Indië, heeft de hoofd
leider van het verzet tegen het Nederlandsch gezag
in Boven-Tamiang (residentie Sumatra's Oostkust),
radja Silang, zich met zijnen broeder, radja Oemar,
onvoorwaardelijk aan ons bestuur overgegeven."
Naar aanleiding van het overbrengen van den
Radjah van Lombok schrijft de correspon
dent der N. R. Ct. te Batavia o. a. het volgende
Dat het hier brengen van den vorst intusschen
een diepen indruk heeft gemaakt valt niet te ont
kennen. De inlandscke bevolking van Batavia had
groote verwachting van den tegenstand dien de vorst
van Lombok bieden zou en een hoog denkbeeld van
zijne macht, zijn rijkdom en zijn aanzien, menige
inlander achtte het van de kompenie een waagstuk
hem aan te vallen. Nu de zaak zeer goed is afge-
loopen, is dit alles in ons voordeel, want niet alleen
op Java, maar overal in deze gewesten, waar onze
vlag waait, wist men van den oorlog en werd met
spanning uitgezien naar den afloop. En ware die
voor ons ongunstig geweest, waren wij, teneinde niet
te vervallen in een tweeden sleependen krijg naast
dien op Atjah, genoodzaakt geweest, ons van Lom
bok terug te trekken, dan is het niet onwaarschijn
lijk, dat op vele plaatsen onlusten zouden zijn uit
gebroken, en niet eons zeker dat Java daarvan zoude
verschoond zijn gebleven. Wy regeeren toch over
het algemeen niet door machtsontwikkeling doch
door de overtuigiug bij den inlander dat wij als wij
willen daartoe in staat zijn. Het verloren gaan dier
overtuiging zoude dan ook de ernstigste gevolgen
na zich hebben kunnen sleepen en het op nieuw ves
tigen daarvan wel niet geschied zijn zonder groots
inspanning en zware offers.
Het is daarom dat de doortastendheid en het flinks
doorzetten van de eenmaal begonnen zaak door den
Gouverneur-Generaal zoozeer te apprecieeren zijn,
en dat ook niet genoeg gewaardeerd kunnen worden
de maatregelen door het legerbestuur genomen, die
de ontwikkelde krachtsinspanning mogelijk maakten
en bewezen, dat het Indische leger inderdaad slag
vaardig is. Algemeen is dan ook de voldoening ge
weest, toen het eergisteren bekend werd dat de
Gouverneur-Generaal benoemd is tot commandeur
in de orde van deu Nederlandschen Leeuw en niet
minder gosd heeft het gedaan te vernemen dat Hars
Majesteit de Koningin-Regentes bij telegram den
heer Yan der Wijck hare hooge tevredenheid heeft
betuigd over zijne leiding der zaken.
Want inderdaad de landvoogd heeft in het besef
van zijne hooge positie eene zeer groote verant
woordelijkheid op zich genomen en het is zeker
dat een minder gunstige afloop, die ongetwijfeld
mogelijk was, hem zwaar had getroffen. Nu hot
blijkt, dat hij goed heeft gezien, en bovenal dat hij
door zijne krachtige maatregelen, door zijne ernstige
volharding het vertrouwen heeft hoog gehouden en
heeft medeg3werkt tot de groote jjver en toewijding,
die het bger heeft getoond, is hij ook de man dia
de hoogste hulde verdient.
In eene t9 Schoveningea gehouden vergade
ring van een groot aantal reeders en be
langstellenden inde v i s s c h e r ijis bij
acclamatie de volgende motie aangenomen: »De
vergadering, overwegende dat ten duidelijkste ge
bleken is dat van het Dagelijksch Bestuur van Don
Haag voor de Scheveningsche visscherij niets te
verwachten isovertuigd dat het bestuur volkomen
bekend is met de belangen van Scheveningen hoopt
dat in het bijzonder den burgemeester er ernstig
op gewezen zal worden dat hij zijn plicht als bur
gervader vervult als kan verwacht worden, en ver
trouwt dat het weidankend deel der Haagsche
burgerij mede zal werken om Scheveningen tegen
totalen ondergang te behoeden.
Voorts werd besloten by den gemeenteraad ter
stond een crediet van hoogstens 20 mille aan te
vragen voor hot maken van een pad bij het Kur
il aus van het strand tot achter Kurhaus, om de
aan hot strand staande schuiten te kunnen omhoog
brengen. Verder de gemeenteraad bij adres met na
druk te wijzen op de noodzakelijkheid van den aan
leg eener zeehaven te Scheveningen.
De Radicale Bond heeft te Amsterdam
zijn jaarvergadering ^gehouden, onder voorzitterschap
van den heer Gerritsen.
i De bespreking van het bekende fusie-denlcbeeld
was natuurlijk de hoofdschotel; doch daaraan ging
vooraf de oppositie van den lieer Treub tegen de
onveranderde handhaving van het partij-program,
Z. i. was de vaststelling van dat program op de
vorige nog al rumoerige jaarvergadering niet tot
haar rsebt gekomener was, en niemand wist hoe,
