1894 N". 145.
Zaterdag 8 December.
81"" jaargang.
BIJVOSGBB T,.
Bo uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- cn Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advortentiëu voor dit blad
aangenomen bij do hoeren Nijgh Va.n Dituau te Rotterdam s» verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaaidess.
Be prgs der gewone adverlcntiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
inxending vad advertentie» voor S srea den da# der uitgave*
BBawcwawwaawB
Zeeuwsche Dankbaarheid.
Niet zonder verbazing zullen voorzeker vela onzer
lezers met ons hebben opgemerkt, dat in de per
manente commissi?- voor de oprichting 6ener coöpe
ratieve suikerfabriek, vreike jl. Maandag alhier in
eene vergadering van afgevaardigden van de ver
schillende afdeelingen dor Zeeuweche landbouw-
maatschappij en van do Noord-Brabantsche afdeelingen
is benoemd, da heer E. Yan den Bosek alhier
geen zitting he* ft.
Aanvankelijk meenden we, dat deze wakkere strjjder
voor de belangen van den landbouw in h&t alge
meen en voor do oprichting een er coöperatieve
suikerfabriek in het bijzonder, te kennen had ge
geven voor eene be. oeining in do permanente com
missie niet in aanmerking te willen komen. Geen
oogenblik is do gedachte bjj ons opgekomen, dat
de Zeeuwache afgevaardigden hem niet de aange
wezen persoon achtte om in dio commissie zitting
te nemen. Toch schijnt dit werkelijk het geval te
zijn.
Itnmeis we vernemen thans uit vertrouwbare bron,
dat de 22 Zeeuwsche afgevaardigden de 9 Zeeuwsche
leden der commissie hebben benoemd en d9 14
Brabantsche de 5 laden uit hun gewest, terwjjl de
drie afgevaardigden van de Zuid-Holiandscko eilanden
hun afgevaardigde aanwezen.
Het is dus aan de 22 afgevaardigden der Zeeuwsche
afdeeiing te wijten, dat de heer v. d. Bosch gmn
deel van de parmanente commissie uitmaakt; zijn
wij wel ingelicht dan verwierf hij slechts drie stemmen.
Waarlijk, wanneer er ooit sprake kan zijn van
grievende ondankbaarheid, dan zeker in dit geval.
Zoo iemand, dan heeft toch de heer E. V. d. Bosch
het zijne eraan toegebracht om de pogingen tot op
richting der coöperatieve suikerfabriek in eerste in
stantie te doen slagen. Onvermoeid strijder voor wat
hjj in dezen in het belaag van den landbouw acht,
heeft hij tijd noch moeite gespaard om in tal van
plaatsen op te traden en er het hooge belang van
de oprichting eaner suikerfabriek te bepleiten, ter
wijl menig artikel van zijne hand aan de zaak be
vorderlijk is geweest.
En toch hebben zijne mede-afgevaardigden hem
niet waardig gekeurd deel uit te maken van de be
doelde permanente commissie. Zonder onderschatting
van de belangstelling der overiga afgevaardigden,
gelooven we gerust te mogen beweren, dat het wel
slagen der zaak tot hiertoe voor een groot deal te
danken is aan de heeren dr. S waving, dr. Brains ma
en E. V. d. Bosch, aan den laatste z«ker niet het
minst. Geen woader dan ook, dat de Brabantsche
afgevaardigden dr. Bruinsma eene plaats in de com
missie bezorgden.
De Zeeuwsche afga vaardigden hebben een derge
lijk blijk van waardeering tegenover don heer E.
V. d. Bosch niet noodig geacht, en we kunnen niet
nalaten over dit feit de verontwaardiging uit to
spreken, die velen met ons over deze grievende be
handeling gevoelen. Dit laatste zij den heer V. d.
Bosch eene vergoeding voor de ondervonden mis
kenning.
Gemeenteraad van Goes.
Gisteravond werd onder voorzitterschap van den
heer mr. J. G. de Witt Hamer eene openbare vergade
ring gehouden, die werd bijgewoond door 11 leden
en den secretaris.
Afwezig waren met kennisgeving de heeren M.
De Jonge Jz. en G. H. Kakebeeke.
Na voorlezing en goedkeuring der notulen van de
vorige vergadering deelde de Voorzitter o. a. mede
dat aan den leeraar M. C. J. De Visser vergun
ning is verleend om les te geven aan den Rijksland-
bouwcursus alhier met toestemming om het lokaal
en de instrumenten voor de natuurkunde van de
Hoogere Burgerschool te gebruiken
dat het verpleeggeld van de voor rekening dezer
gemeente te 's-Heerenloo verpleegde idiote is ver
hoogd met f 100 en nu bedraagt f 300dat echter
een verpleegde bij wijze van proef is ontslagen uit
het krankzinnigen gesticht te Loosdainen
dat mevrouw Van der Bilt La Motthe ia herbe
noemd in de commissie van bijstand voor het onder
wijs in de handwerken bij het Lager Onderwgs;
dat de heer Lambrechtsen zjjne benoeming tot lid
der comm. van toezicht op het leger onderwijs aan
genomen heeft 8n bereids beëedigd is;
dat de Nieuwjaarscommissie wederom is gevormd
onder voorzitterschap van den wethouder Ramondt,
terwijl de heer A. A. Van Dellen als secretaris zal
optreden
dat 2 doode boomon onderhands zijn verkocht aan
S. Van dm: Peil voor f 10en
dat de weekmarkten van 25 December 1894 en j
1 Januari 1895 zullen worden gehouden op 24
December en 2 Januari. j
Vervolgens werd Kornelis I'e Vos, deurwaarder
der directe belasting, die zich bezwaard gevoelt door j
zjjnen aanslag in dea H. O. over 1894, over
eenkomstig het voorstel van B. en W. van de 6e
in de 5e klasse overgebracht
het 2e suppletoir kohier van den
Hoofdelijken Omslag over 1894 vastgesteld
op een bedrag van f 436,92 en een gatal van 18
conUibuubbien
en h-1 2e suppletoir kohier der be
lasting op de honden goedgekeurd en vast
gesteld op een bedrag van f 44,voor 22 houden.
Het verzoek van de» hem* L. P. J. Vermeu-
1 e n om eervol ontslag als leeraar in het Fransch
aan de Hoogere Burgerschool alhier werd inge
willigd, ingaand© den 7 Januari a. s.
Naar aanleiding van het eervol ontslag, aange
vraagd door den heer Fiöcker, vroeg de heer Adam
of deze vóór zijn vertrek ontslag heeft verzocht.
Na het ontkennend antwoord van den voorzitter
zeide de heer Adamdat hij alsdan stemming wenpcbte,
daar hjj bezwaar had den heer Fiöcker eervol ont
slag te verleenen. Iemand, die zijn betrekking in
den steek laat, en vooral een onderwijzer, verdient
geon eervol ontslag.
De Voorzitter zeide dat hij zoo iets vau do on
derwijzers te dezer plaatse niet verwacht en dat in
hot geval van dhr. Fiöcker alleen de vraag gold
heeft hij gedurende den tijd, dat hij alhier in func
tie is geweest, reden gegeven tot een niet-eervol
ontslag en het antwoord op die vraag moest ont
kennend zijn.
De heer Ramondt voegde daaraan toe, dat de
heer Fiöcker niet, zooals de heer Adam me<?nt, is
weggeloopen. Wei is Fiöcker eenige dagen langer
weggebleven dan hom bij eon verleend verlof was
toegestaan dit is een feit doch hij zou terug
gekomen zijn, indien hem niet, in verband met de
omstandigheden, van hieruit ware aangeraden, liever
niet bij het onderwijs hier terug te komen. Het
willekeurig wegblijven bepaalt zich dus tot enkele
dagen en nu vraagt spreker of dit aanleiding mag
zijn om door een niet eervol ontslag de toekomst van
dhr. Fl. als onderwijzer voor good te knakken?
Het voorstel van B. en W. tot hot verleenen van
eervol ontslag aan deu he9r Fiöcker werd daarop
aangenomen met 10 stemmen. Tegen da heer Adam.
Het eervol ontslag aan den heer C. De Kok werd
met algemoene stemmen verleend.
De Voorzitter zeide daarna, dat voor de drie va
cante betrekkingen reeds de noodige stappen ter ver
vulling zya gedaan en hij hoopt dat in een volgende
vergadering daarin zal kunnen voorzien worden.
Daarna werd behandeld een voorstel van B. en
W. tot wijziging der strafverordening* op
de mestvaalten en wel op grond dat de
voortdurende aanbouw van nieuwe woningen in die
gedeelten der gemeente, welke tot nu toe niet tot
de bebouwde kom werden gerekend, af en toe eene
richtige toepassing der verordening op de mest
vaalten heeft belemmerd, en onlangs B. en W. ge
noodzaakt zijn geweest, gebruik te maken van de,
bij art. 6 dar wet op de besmettelijke ziekten, aan
het college verleende bevoegdheid om verzamelingen
van mest en ander vuil te doei opruimen.
Het is naar aanleiding van de daardoor gebleken
wenschelijkkeid om den omvang dor in voornoemde
verordening voorkomende omschrijving van >bebouwde
komuit te breiden, dat B. en W. aan den raad voor
stellen om in art. 1 der verordening op da mest
vaalten, het houden van varkens en het ledigen van
secreten in de gemeente Goes, lo. achter de woorden,
in de wijken A, B, C en D in plaats van wat daar
nu staat te lezen>Voor wijk E worden daarmede
bedoeld de gebouwen ho. 26 tot en met 30; 35
tot en met 725, 84 tot en met 127 135 tot ea
met 138154, 162 tot en met 187 met hunne aan-
vullingsnummars, benevens de naast of tusschen die
gebouwen gelegon open terreinen.
2o. In art. 2 onmiddellgk achter de eerste alinea
te doen volgen»Ten opzichte van de in art. 1
genoemde perceelen van wijk E strekt dit verbod
zich uit tot op 25 M afstand van bestaande ge
bouwen voor de open terreinen tot op 40 M. van
den openbaren weg."
Door deze wijzigingen zullen voortaan ook de
nieuw ontstane buurten aan den Oostsingel, het Stort,
de Pieter Jasporsostraat,de Heernissenweg en de Voor
stad, aan de in hot belang der openbare gezondheid
bestaande bepalingen onderworpen zijn.
De Voorzitter voegde hieraan toe, dat blijkbaar
do uitbreiding der trichinen is kunnen voorkomen j
worden door een goede toepassing der verordening, j
In de laatste 3 jaren hoeft zich geen onkel geval 1
voorgedaan on hoe vorder do werking der verorde
ning zich dus kan uitstrekken hoe beter.
De heer Den Boer voerde aan, dat, nu in de
laatst® jaren geen trichinen zijn voorgekomen, het
tevens blijkt, dat in de varkenshokken, die in do
voorgestelde gewijzigde verordening bedoeld worden,
ook geen trichinen zijn on meent dat het daarom
niet noodig is, de eigenaars dier hokken te ver
plichten tot het maken van hokken volgens het
voorgeschreven model. Dat is voor die menschen,
meest arbeiders, nog al bezwarend. Bovendien, zal
die maatregel wel doel treffen De meeste stank
en vuil komt door bet neerwerpen van afval van
geslacht vee. Als die hokken konden achteruit ge
plaatst worden, var van de woningen en van den
openbaren weg, dan zou reeds aan vele bezwaren
worden tegemoet gekomen. Hij gelooft niet, da^ bet
noodig is do verordening nog verder uit te breiden.
De Voorzitter zeide, de zorg van d«n heer Dok
Boer voor den »kleiaen man" te eerbiedigen. Ook
Burg. en Weth. zorgen daarvoor, doch die zorg mag
niet in strijd komen met hst algemeen belang en
de heer Den Boer verkeert blijkbaar in eene dwaling.
Het doel van hst voorstel is ni&t zoozser om den
stank te verdrijven, maar wel ora te voorkomen, dat
da thans bedoelde mastvaalten to groote aanfcrekka-
lykhoid behoudeu voor ratten, de voornaamste dra
gers van trichinen. Tot wering van die ratten is de
inrichting van mestvaalten volgens de bestaande
verordening een doeltreffend middel gebleken on
daarom achten B. ea W. het gawenscht wegens den
aanbouw dar gemeente de toepassing der verorde
ning uit te breiden als wordt voorgesteld. Do kosten
van inrichting zgn natuurlijk van eeaig bezwaar,
maar toen vóór enkele jaren de verordening in wer
king trad, is toch gebleken, dat zij wal overdreven
waren en dat men zich willig schikte in da nood
zakelijkheid.
De hoer Den Boer zeide, dat B. en W. vermoede
lijk in hot bijzonder de hokken aan d9n Oost-singel
in de verordening willen betrekken, waarop de
Voorzitter antwoordde: »Ook deze, maar bovendien
alle, die in do bedoelde wgk verder genoemd zijn.
De heer Ramondt vroeg of hij juist verstaan heeft
van den heer Den Boer dat de bedoelde hokken
door de arbeiders gehuurd zijn? Iq dat geval zouden
deze wegens de verbouwing dar hokken geen kosten
hebben te maken, maar deze ton laste dor eigenaars
komen.
De hear Den Boar antwoordde daarop, dat de
grond wordt gehuurd en da huurders zelf daarop
een hokje maken, waarop de heer Ramondt nog op
merkte, dat da personen in quaestio volstrekt niet
allen arbeiders zijn.
Do heer Lambrechtsen vroeg of de hokken dor
kweekerg vau den heer Houwer aan de bepaling
der verordening voldoen
Da Voorzitter antwoordde daarop toestemmend,
daar zjj zijn voorzien van een gemetselden vloer.
Daarna werd het voorstal van B. en W. in stem
ming gebracht en met algemoene stemmen aange
nomen.
Thans kwam aan de orde een voorstel van B. en
W. tot wijziging van de heffing van school
geld op de Hoogere Burgerschool.
Daar de toepassing eoner heffing van schoolgeld
naar de draagkracht van de oaders, voegden of ver
zorgers der leerlingen, sedert 189 L op school E
(meisjesschool) ia werking, heeft doen zien, dat da
daarvan gekoesterde verwachting juist is gebleken,
en zelfs bg toeneming van het aantal leerlingen da
opbrengst der schoolgolden eerder gerezen dan ge
daald is, meenon B. en W. ook op de H. B. school
de toepassing vau hetzelfde beginsel te moeten voor
stellen. Met hot oog op de meerdere kosten, die de
middelb. school van de gemeentekas vordert dan voor
school E vereischt wordt, meende men als minimum
met een bedrag van f 25 te moeten beginnen, terwijl
het billijk schijnt met het oog op de meerder© kosten
voor boeken ea andere leermidleien, het maximum
niet hooger te stellen dan f 70. Een hooger bedrag
zou trouwens door den Min. van Binnanl. Zaken
worden geweigerd, zooals gebleken is, toen de ge
meenteraad van Delft de goedkeuring vroeg tot het
heffen van een schoolgeld boven de f70, omdat
naar de meening der regeering ten opzichte van
gesubsidiëide gemeentelijke hoogere burgerscholen
rekening moet worden gehoudaa met de bepaling van
art. 37 der wet op het M. O., dat het schoolgeld
voor een leerling eaner Rijks H. B. S. niet hooger
kan worden gesteld dan op f60 'sjaars, zoodat de
Minister geen vrijheid vond het maximum voor ge
ms-'nte-burgerscholen hooger te stellen dan f70.
Na correspondentie met de finane. commissie, en
terwijl de comm. van toezicht op het midd, onder
wijs zich met het voorstel geheel vereenigt, stellen
Burg. en Weth. voor, te beginnen met 1 Sept. '95,
voor de H. B. School het schoolgeld te heffen, ver
deeld in 5 klassen, naar het vermoedelijk inkomon,
dat tot grondslag van den aanslag in den Hoofd.
Orasl. dient, op de volgende wijze
Tot de le klasse worden gerekend (behoudens de
uitzondering volgens oordeel van B. en W. voor
onvermogenden, welke van de betaling van school
geld zijn vrijgesteld) zij die in den H. O. zijn aan
geslagen tot hoogstens 1100
tot de 2e kl. 11001500
3e - 1500 - 2300
4e - 2300 - 4100
t 5e - 4100 en daarboven.
Voor iederen leerling, die het volledig onderwgs
bijwoont, zal dit schoolgeld bedragenvoor kindaren
wier oudeis vallen in de
le klasse 25 'sjaars per kind
2e ...- 30
3e - 35
4e ...- 50
5e en hoogere klassen - 70
Voor iederen leerling, die het volledig onderwijs
bijwoont, maar wiens ouders, voogden ot verzorgers
elders wonen of gevestigd zijn, f 60 'sjaars.
Voor de zoogenaamde toehoorders, voor het onder
wijs in ieder afzonderlijk vak waarin één of twee
lessen 's weeks gegeven worden, 7 'sjaars, en voor
drie of meer lessen 's weeks f 14 'sjaars, met diön
verstande, dat het totaal van bet te betalen school
geld het bedrag van f 70 niet zal overschrijden.
De heer Ochtman vroeg of in de voorgestelde ver
ordening ook de bepalingen worden geüandkaafd,
dat aan kiaieren van bu'tangewonen aanleg van on
vermogende ouders door B. en W. kan vergund
worden gratis de school te bezoeken.
De Voorzitter antwoordde, dat het de bedoeling is
den eisch van buitengewouen aanleg te doen ver
vallen. Hg deed een beroep op de ervaring van
den heer Ochtman uit de dagen van diens wethou
derschap om hein in herinnering te brengen hoe
bezwaarlijk het voor de leeraren vaak was den
geöischten buitenge wonen aanleg" te constafceeren.
Daarom achten B. en W. het beter dien eisch te
doen vervallen en daarentegen de vergunning tot
gratis-toelating bij onvermogen, door B. en W. te
constateeren, in de verordening op te nemen.
De heer Ochtman repliceerde dat vaak uitstekende
elementen als gratisleerlingen zijn voorgekomen, doch
dat er bij de toelating wel eens flaters zijn begaan.
Nu echter de oude bepaling vervalt acht hij het
noodig als beperkende bepaling voor gratis-toelating
vast te stellenzoover de beschikbare plaatsruimte
gedoogt", evenals ook voor de B. A. S. het geval is.
Hij vreest anders, dat bij uitbreiding van het aan
tal leerlingen de noodzakelijkaeid zal geboren wo.-
den om paralel-klassen te vormen, nieuwe leeraren
aan te stellen, ja zelfs de schooi te vergrooten.
De Voorzitter hernam, dat ook voor de gratis-leer
lingen het admissie-exaoien blijft bestaan en dat het
voor velen verlaagde schoolgeld vanzelf oorzaak zal
zijn, dat er minder vergunning behoeft te worden
verleend tot gratis-toelating.
De heer Den Boer verklaarde het gevoelen te dee-
len van dm heer Ochtman.
De heer Lambrechtsen kon niet mode gaan met
het idee van deu heer Ochtman. Hg wenschte niet
met de eene hand terug te nomen, wat men m8t
de andere heeft gegeven. Al is het waar dat kot
verlaagde schoolgeld de noodzakelijkheid tot gratis
toelaten veel zal verminderen, toch zullen er nog
altijd leerlingen van goeden aanleg blijven, wier
ouders die som zelfs nog niet kuanea betalen. Hg
achtte het daarom onbillijk zulke leerlingen te weren.
De Voorzitter is ook van meening, dat men nooit
last zal hebben van te veel gratis aanvragen. Al
thans in de ongeveer 39 jaren, dat de H. B. S.
bestaat, heeft dit nog nooit moeilijkheden opgeleverd
en spreker geloofde dat B. en W. zeiden een aan
vrage om toelating zullen moeten weigeren, zoodat
in dezen de strijd zoo zwaar niet zal zijn.
De heer Ochtman antwoordde daarop, dat hier
geen kwestie is van strijd, doch dat kat alleen
do vraag is of Goes een gemeente is, die derge-
Ijjko dingen kan doen met het oog op de financiën.
Men kon wel eens voor het feit geplaatst worden,
dat te groote kosten worden gsüisoht om zj te kan
nen opbreagen. Indien een onvermogende op de
school wilde komen en men had het recht niet hem
te weigeren, dan kon mva wol aona in do noodsi-
